ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤHΣ»

 

ΤρΔΠρΘεσ 979/2023

 

Προϋποθέσεις αστικής ευθύνης Δημοσίου και ΝΠΔΔ ένεκα υλικών πράξεων και παραλείψεων των οργάνων τους - Ηθική βλάβη - Απόδειξη στη Διοικητική Δίκη -.

 

Τραυματισμός συνεπεία πτώσης εντός δημοτικού κοιμητηρίου. Ο διάδικος φέρει το δικονομικό βάρος να αποδείξει τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίζονται οι ισχυρισμοί του, διαφορετικά αυτοί απορρίπτονται ως αναπόδεικτοι. Το άρθρο 150 ΚΔΔ επιβάλλει θεμιτό περιορισμό του δικαιώματος δικαστικής προστασίας, και εξ αυτού προκύπτει ότι η επίκληση και προσκόμιση, αποδεικτικών στοιχείων πρέπει να διενεργείται, επί ποινή απαραδέκτου της οικείας διαδικαστικής πράξης, κατ’ αρχήν, μέχρι την προτεραία της πρώτης συζήτησης, με εξαίρεση την περίπτωση στην οποία η έγκαιρη, κατά τα ανωτέρω, κατάθεσή τους ήταν αδύνατη. Έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία ο διάδικος επικαλείται και προσκομίζει (λ.χ. με υπόμνημα) μετά από τη συζήτηση είναι απαράδεκτα και δεν λαμβάνονται υπόψη από το δικάζον διοικητικό δικαστήριο, το οποίο δεν μπορεί να τα εκτιμήσει ούτε, άλλωστε, υποχρεούται να εκδώσει προδικαστική απόφαση για συμπλήρωση, κατά τούτο, των αποδείξεων. Ανεπίτρεπτη η μεταβολή ιστορικής βάσης αγωγής με το υπόμνημα. Τα ιδιωτικά έγγραφα δεν παρέχουν απόδειξη υπέρ του εκδότη τους. Βέβαιη χρονολογία προσκομιζόμενων φωτογραφιών. Παραδεκτό και λυσιτελές αιτήματος επίδειξης εγγράφου. Νομίμως λαμβάνονται υπόψη από το δικαστήριο υπεύθυνες δηλώσεις προγενέστερες του ενδίκου βοηθήματος και που δεν έχουν συνταγεί ενόψει ή επ’ ευκαιρία της διοικητικής δίκης ή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της δίκης αυτής. Ο ενάγων δεν απέδειξε, ως έχων το σχετικό δικονομικό βάρος, κατ΄ άρθρο 145 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., ότι πράγματι έλαβε χώρα το επίδικο ατύχημα υπό τις ιστορούμενες στην αγωγή του συνθήκες, και ειδικότερα, ότι αυτό προκλήθηκε αιτιωδώς από τις παράνομες ενέργειες και παραλείψεις που αποδίδει στα αρμόδια όργανα του εναγόμενου Συνδέσμου και, επομένως, δεν θεμελιώνεται ευθύνη του εναγομένου Συνδέσμου προς αποζημίωση, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝ.Α.Κ. Απορρίπτει αγωγή.

 

 

Αριθμός Απόφασης: 979/2023

 

TO ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

 

Τμήμα Ζ΄ Τριμελές

 

    Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 8 Ιουνίου 2022, με την εξής σύνθεση: Χριστίνα Γιαννοπούλου, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Φαίδρα Ντήμου, Πρωτοδίκη Δ.Δ., Μαριέτα Τσέφου – εισηγήτρια, Πάρεδρο Δ.Δ. και γραμματέα τον δικαστικό υπάλληλο Μόσχο Γκαγκαρίδη,

 

      για να δικάσει την με αριθμό καταχώρισης ΑΓ ……………/15.11.2021 αγωγή,

 

      του …………………….., κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδός ……………………….), ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου ……………………………………,

 

      κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία «…………………………………….», που εδρεύει στον ………………… Θεσσαλονίκης, νομίμως εκπροσωπούμενο, για τον οποίο παραστάθηκε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, δυνάμει της ./2022 απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του ανωτέρω ……………………….

 

 Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι που παραστάθηκαν στο ακροατήριο ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

 

 Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.

 

Αφού μελέτησε τη δικογραφία.

 

Σκέφθηκε κατά τον Νόμο.

 

Η κρίση του είναι η εξής:

 

 1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή ζητείται, κατόπιν νόμιμης μετατροπής του αιτήματος από έντοκο καταψηφιστικό σε έντοκο αναγνωριστικό, με προφορική δήλωση του πληρεξούσιου δικηγόρου, που παραστάθηκε στο ακροατήριο (βλ. πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης της 8ης.6.2022), να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου, με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινώς εκτελεστή, να του καταβάλει, νομιμοτόκως, με το νόμιμο τόκο υπερημερίας, από την επόμενη της ημεροχρονολογίας που φέρεται να έλαβε χώρα ο τραυματισμός του (30.9.2017), άλλως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση, το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ. Το ποσό αυτό αξιώνεται, ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, κατ’ άρθρα 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝ.Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α΄164,), σε συνδυασμό με το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α΄164), που ο ενάγων ισχυρίζεται ότι υπέστη εξαιτίας του τραυματισμού του, συνεπεία πτώσης του, στις 29.9.2017, εντός του κοιμητηρίου του Δήμου ………………………, οφειλόμενη σε παράνομές, κατά του ισχυρισμούς του, πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου.

 

    2. Επειδή, στο δικόγραφο της κρινόμενης αγωγής, περιέχονται όλα τα απαιτούμενα, κατ’ άρθρο 73 του Κ.Δ.Δ., στοιχεία, ήτοι η έννομη σχέση από την οποία απορρέουν οι αξιώσεις των εναγόντων, σαφής έκθεση των πραγματικών περιστατικών, οι λόγοι που θεμελιώνουν την  αξίωση και σαφώς καθορισμένο αίτημα για καταβολή συγκεκριμένων ποσού (πρβ. Σ.τ.Ε. 540/2021 7μ. σκ. 11, 1370/2020 σκ. 4 κ.α.). Ως εκ τούτου, η κρινόμενη αγωγή παρίσταται ορισμένη, απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων από τον εναγόμενο. Κατόπιν τούτων, η κρινόμενη αγωγή, που ασκείται εν γένει παραδεκτώς, πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω κατ΄ουσίαν.

 

      3. Επειδή, στο άρθρο 105 του ΕισΝ.Α.Κ. ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή παράλειψη, έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος [...]» και στο άρθρο 106, ότι ««Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξεως ή από τη μη νόμιμη παράλειψη εκδόσεως τέτοιας πράξεως αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. ή από παραλείψεις οφειλομένων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών ή των υπηρεσιών του ν.π.δ.δ. και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ., ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (Α.Ε.Δ. 5/1995, Σ.τ.Ε. 908/2022 σκ. 5, 804/2022 σκ. 4, 621/2021 σκ.3 κ.α.). Εξ άλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ., τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κειμένη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστεως (Σ.τ.Ε. 908/2022 σκ. 5, 804/2022 σκ. 4, 621/2021 σκ.3 κ.α.). Ο κατά τα ανωτέρω παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξεως, παραλείψεως ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ., χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (Σ.τ.Ε.1500/2022 σκ.5, 1964-6/2021 σκ.6 κ.α.). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημιώσεως είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξεως ή παραλείψεως ή υλικής ενέργειας ή παραλείψεως υλικής ενέργειας του οργάνου του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη ή η υλική ενέργεια ή η παράλειψη αυτής εκ μέρους του οργάνου του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικώς κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού, ενόψει δε και των ειδικών συνθηκών της συγκεκριμένης περιπτώσεως, να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (Σ.τ.Ε. 1500/2022 σκ. 5,1964-6/2021 σκ.6 κ.α.). Σε κάθε περίπτωση, η απόδειξη συγκεκριμένης ζημίας εκ μέρους του διοικουμένου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να του επιδικασθεί αποζημίωση (βλ. Σ.τ.Ε. 3012/2010 σκ.4), ενώ ζημία που προκαλείται από απρόοπτο, τυχαίο ή έκτακτο περιστατικό ή που οφείλεται στην ιδιομορφία της συγκεκριμένης περίπτωσης δεν συνδέεται αιτιωδώς με την αποδιδόμενη στο εναγόμενο παράνομη πράξη ή παράλειψη (Σ.τ.Ε. 1781/2022 σκ.8, 2172/2007 σκ.3 κ.α.). Περαιτέρω, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 932 του Α.Κ. (π.δ. 456/1984): «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. […]». Από την διάταξη αυτή σε συνδυασμό με τις ανωτέρω αναφερθείσες διατάξεις προκύπτει ότι, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, τα δικαστήρια της ουσίας μπορούν να επιδικάσουν σε βάρος του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ. και εύλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (βλ. Σ.τ.Ε. 227/2021, 2693/2020, 1652/2020 κ.ά.).

 

    4. Επειδή, περαιτέρω, με την …………….. απόφαση του Νομάρχη Θεσσαλονίκης (Φ.Ε.Κ. Β………………), συστάθηκε το ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…………………………………», σκοπός του οποίου ορίστηκε «α) […]. β) Η συντήρησις, λειτουργία και εκμετάλλευσις των ιδρυθησομένων ή παραχωρηθησομένων κοιμητηρίων. Η καλλιέργεια και ανάπτυξις πρασίνου εν αυτοίς και εις τον περιβάλλοντα χώρον. γ)[…]». Ακολούθως, με την 22773/1996 απόφαση του Αναπληρωματικού Περιφερειάρχη Διεύθυνσης Νομού Θεσσαλονίκης (Φ.Ε.Κ. Β΄502) τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε η προαναφερθείσα συστατική πράξη του Συνδέσμου ως εξής: «Ιδρύουμε Σύνδεσμο Δήμων, με την επωνυμία ΄΄…………………………………………………΄΄, ο οποίος αποτελείται από […] . Έδρα του Συνδέσμου ορίζεται ο χώρος των Κοιμητηρίων ……………………………….., που βρίσκεται στην περιοχή του Δήμου …………………………. Σκοπός του Συνδέσμου είναι: α.[…]. β. Η συντήρηση, λειτουργία και εκμετάλλευση του υπάρχοντος Κοιμητηρίου …………………………………. καθώς και όσων παραχωρηθούν προς τον Σύνδεσμο. Η δημιουργία και ανάπτυξη πρασίνου σε αυτά και στον περιβάλλοντα χώρο. γ.[…] ζ.[…]». Εξάλλου, με την 10/2001 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Συνδέσμου εγκρίθηκε ο Κανονισμός Λειτουργίας του Κοιμητηρίου Δυτικής Θεσσαλονίκης, όπως αυτός ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο και πριν την τροποποίησή του με τις αποφάσεις 11/2018 και 12/2018 του ίδιου Δ.Σ.. Στο άρθρο 16 του Κανονισμού, με τίτλο «Ανακομιδή οστών (εκταφή)», ορίζεται ότι: «1. […] 4. Κάθε ανακομιδή ενεργείται μετά από σχετική αίτηση εκταφής […]», στο 18, με τίτλο «Αναγκαστικές εκταφές», ότι «1.[…] 3. Η αναγκαστική εκταφή αποτελεί επαχθές μέτρο, γι΄αυτό και η υπηρεσία οφείλει πριν την διενέργεια αυτής να εξαντλεί κάθε πρόσφορο μέσο για την ειδοποίηση τυχόν συγγενών. Η τηλεφωνική επαφή, η ταχυδρομική επιστολή, η γενική ανακοίνωση τοιχοκολλημένη στους χώρους του Κοιμητηρίου και η τοποθέτηση σημειώματος σε κάποιο εμφανές σημείο επί του τάφου, αποτελούν κάποιες μορφές ενημέρωσης των συγγενών. 4. Σε περίπτωση που καθίσταται αδύνατη για οποιονδήποτε λόγο η εύρεση και ενημέρωση των συγγενών […], συντάσσεται από το αρμόδιο τμήμα κατάλογος αναγκαστικών εκταφών, οι οποίες για να διενεργηθούν πρέπει να προηγηθεί η έγκριση του Προέδρου και η τοιχοκόλληση του καταλόγου στον πίνακα ανακοινώσεων του Συνδέσμου και σε εμφανές σημείο του κοιμητηρίου ένα (1) μήνα πριν την τέλεσή τους», στο άρθρο 20, με τίτλο «Οστεοφυλάκιο», ότι: «1. Για την φύλαξη των οστών των ανακομιζόμενων νεκρών υπάρχει στο Κοιμητήριο ειδικό για τον σκοπό αυτό κτίριο. 2[…] 6. Το οστεοφυλάκιο είναι ανοικτό κατά τις ώρες λειτουργίας του Κοιμητηρίου», στο άρθρο 29, με τίτλο «Διοίκηση των Κοιμητηρίων», ότι: «1. […] 3. Ο Διευθυντής του Συνδέσμου φροντίζει για την εύρυθμη λειτουργία των Κοιμητηρίων και την πιστή εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, λογοδοτώντας στον Πρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο. 4. Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του διευθυντή, τα καθήκοντα ασκεί ο προϊστάμενος του τμήματος κοινωνικής εξυπηρέτησης», και στο άρθρο 30, με τίτλο «Ωράριο λειτουργίας του Κοιμητηρίου», ότι: «1. Το Κοιμητήριο είναι ανοικτό για τους επισκέπτες όλες τις ημέρες της εβδομάδας από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου. 2.[…] 6. Το γραφείο κοινωνικής εξυπηρέτησης είναι ανοικτό καθημερινά πλην Κυριακών και επισήμων αργιών από τις 7:00΄μέχρι 14:30’. Τα Σάββατα από 7:00’ μέχρι 13:00΄».

 

      5. Επειδή, τέλος, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ., κυρωθείς με το άρθρο πρώτο του νόμου 2717/1999, Α’ 97) ορίζει στο άρθρο 144 ότι: «1. Αντικείμενο απόδειξης είναι αμφισβητούμενα πραγματικά γεγονότα, τα οποία ασκούν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. 2[…]», στο άρθρο 145 ότι: «1. Κάθε διάδικος υποχρεούται να αποδείξει τα πραγματικά γεγονότα που επικαλείται για να στηρίξει τους ισχυρισμούς του, εκτός αν ο νόμος που διέπει τη σχέση ορίζει διαφορετικά. Οι άλλοι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να ανταποδείξουν. […]», στο άρθρο 146, ότι: «Η απόδειξη στηρίζεται στα στοιχεία του, κατά το άρθρο 149, διοικητικού φακέλου, καθώς και σε εκείνα που προέκυψαν από την ενώπιον του δικαστηρίου αποδεικτική διαδικασία» και στο άρθρο 150, ότι «1. Τα έγγραφα και οι μαρτυρικές κατά το άρθρο 185 καταθέσεις πρέπει απαραιτήτως να προσάγονται στο δικαστήριο ως την προηγούμενη ημέρα εκείνης κατά την οποία γίνεται η πρώτη συζήτηση της υπόθεσης. Η προσαγωγή τους σε μεταγενέστερη συζήτηση επιτρέπεται μόνον όταν, κατά ειδικώς αιτιολογημένη κρίση του δικαστηρίου, η έγκαιρη προσαγωγή τους ήταν αδύνατη. 2. Η γραμματεία βεβαιώνει, στο σώμα των κατά την προηγούμενη παράγραφο αποδεικτικών μέσων, την ημερομηνία της προσαγωγής τους». Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι ο διάδικος φέρει το δικονομικό βάρος να αποδείξει τα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίζονται οι ισχυρισμοί του, διαφορετικά αυτοί απορρίπτονται ως αναπόδεικτοι (βλ. Σ.τ.Ε. 1825/2020, 1886/2018, 3244/2013, 1218/2012 κ.α.). Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 150, που επιβάλλει θεμιτό περιορισμό του, κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος και το άρθρο 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α., δικαιώματος δικαστικής προστασίας, προκύπτει με σαφήνεια ότι η επίκληση και προσκόμιση, ενώπιον του διοικητικού δικαστηρίου, αποδεικτικών στοιχείων πρέπει να διενεργείται, επί ποινή απαραδέκτου της οικείας διαδικαστικής πράξης, κατ’ αρχήν, μέχρι την προτεραία της πρώτης συζήτησης. Με εξαίρεση την περίπτωση στην οποία η έγκαιρη, κατά τα ανωτέρω, κατάθεσή τους ήταν αδύνατη, έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία ο διάδικος επικαλείται και προσκομίζει μετά την ημέρα αυτή (λ.χ. με υπόμνημα μετά από τη συζήτηση), είναι απαράδεκτα και νομίμως δεν λαμβάνονται υπόψη από το δικάζον διοικητικό δικαστήριο, το οποίο δεν μπορεί να τα εκτιμήσει (βλ. Σ.τ.Ε. 1815/2021, 3073/2017, 1993/2016 7μ. κ.α.), ούτε, άλλωστε, υποχρεούται να εκδώσει προδικαστική απόφαση για συμπλήρωση, κατά τούτο, των αποδείξεων (βλ. Σ.τ.Ε. 1815/2021, 1149/2021 κ.α.).

 

      6.Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, ο ενάγων εκθέτει με την κρινόμενη αγωγή ότι: Στις 29.9.2017 εργαζόταν ως φύλακας ασφαλείας (security) στην εταιρεία «……………………….» με τον διακριτικό τίτλο «…………………………..», η οποία είχε αναλάβει, δυνάμει σύμβασης έργου που είχε συνάψει με τον εναγόμενο Σύνδεσμο, την φύλαξη του Κοιμητηρίου …………………………………, ευρισκόμενου στην περιοχή του Δήμου ………………………………. Την ημέρα αυτή και «περί ώρα 05:50 ανέλαβε την εργασία» του ως φύλακας (σελ. 2η και 9η του κρινόμενου δικογράφου) στο εν λόγω Κοιμητήριο, οπότε και «μέσα στα επόμενα πέντε λεπτά από την ανάληψη της υπηρεσίας»(βλ. σελ. 2η και 9η του κρινόμενου δικογράφου) από αυτόν, υπάλληλος του Συνδέσμου, ονόματι «Γ», του έδωσε εντολή να ανοίξει το οστεοφυλάκιο, εργασία που συνήθως εκτελούσε με το φως της ημέρας, ήτοι μετά την ανατολή του ηλίου. Ο ενάγων, όπως εξιστορεί, παρότι διατύπωσε επιφυλάξεις ως προς την εν λόγω εντολή, καθώς δεν υπήρχε επαρκές φυσικό φως ούτε τεχνητός φωτισμός, αναγκάστηκε, φοβούμενος ότι θα έχανε την εργασία του, να κινηθεί μέσα στο σκοτάδι προς το οστεοφυλάκιο έχοντας μόνο ένα φακό που δεν κάλυπτε όλη την περιφέρεια του κτηρίου. Εξάλλου, κατά τα προβαλλόμενα, στην πορεία προς το οστεοφυλάκιο εκτελούνταν έργα, χωρίς, όμως, να υπάρχει η απαραίτητη προειδοποιητική σήμανση περί αυτών, με συνέπεια, βαδίζοντας μέσα στο σκοτάδι, να πατήσει επάνω σε χώμα που είχε μαζευτεί από εκταφή, να γλιστρήσει, να πέσει και να υποστεί σοβαρό κάταγμα στο αριστερό πόδι του σε τρία σημεία.

 

      7. Επειδή, ήδη με την κρινόμενη αγωγή και με τα παραδεκτώς κατατεθέντα στις 14.6.2022 και 17.6.2022 (δοθέντος ότι η 13η.6.2022 ήταν αργία και, συνεπώς, εξαιρετέα ημέρα) υπομνήματα προς ανάπτυξη των λόγων αυτής και αντίκρουσης των ισχυρισμών του εναγόμενου, αντίστοιχα, ο ενάγων ισχυρίζεται ότι αποκλειστικά υπαίτιος για το ένδικο ατύχημα είναι ο εναγόμενος Σύνδεσμος. Τούτο, διότι, όπως ισχυρίζεται, μη νομίμως ο υπάλληλος του εναγομένου του έδωσε την ρητή εντολή να μεταβεί στο οστεοφυλάκιο και να το ανοίξει, σε χρόνο που δεν είχε ακόμα επαρκή φυσικό φωτισμό, παρότι γνώριζε, ως εντεταλμένος υπάλληλος, αφενός μεν ότι στο Κοιμητήριο δεν υπήρχε καθόλου φωτισμός (τεχνητός φωτισμός), αφετέρου δε ότι γίνονταν έργα, για την εκτέλεση των οποίων ουδεμία προειδοποιητική σήμανση είχε τεθεί. Εξάλλου, ως προς τον χρόνο που του εδόθη η εν λόγω εντολή, στο κρινόμενο δικόγραφο αναφέρει ότι περί ώρα 05:50 ανέλαβε την εργασία του και «μέσα στα επόμενα πέντε λεπτά από την ανάληψη της υπηρεσίας» του εδόθη η προαναφερθείσα εντολή. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι μη νομίμως ο εναγόμενος παρέλειψε να θέσει την απαραίτητη προειδοποιητική σήμανση για την πραγματοποίηση έργων εντός του χώρου του Κοιμητηρίου καθώς και να προβεί σε έργα φωτισμού του χώρου αυτού. Υποστηρίζει, ακόμα, ότι συνεπεία της εντολής που του δόθηκε από τον υπάλληλο του εναγόμενου, αναγκάστηκε να περπατήσει στο σκοτάδι, έχοντας στα χέρια του έναν φακό που δεν κάλυπτε όλη την περιφέρεια του κτηρίου του οστεοφυλακίου, με αποτέλεσμα να πατήσει πάνω στο χώμα, που είχε μαζευτεί από εκταφή, να γλιστρήσει, να πέσει και να υποστεί σοβαρό κάταγμα στο πόδι του σε τρία σημεία, στη συνέχεια δε, αφού ο ίδιος κάλεσε το ασθενοφόρο, να μεταφερθεί στο Γενικό Νοσοκομείο …………………….. Προβάλλει, ακόμα, ότι ο εν λόγω τραυματισμός που υπέστη, συνεπεία των προαναφερόμενων παράνομων, κατά τα προβαλλόμενα, πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του εναγόμενου, ήταν σοβαρός, καθώς διεγνώσθη με «αμφισφύριο κάταγμα εξάρθρημα ΑΡ ποδοκνημικής», υπεβλήθη σε ανοιχτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση έσω σφυρού και, κατά την έξοδό του από το νοσοκομείο, του χορηγήθηκε, αρχικά, αναρρωτική άδεια δύο μηνών. Στη συνέχεια, μάλιστα, κατά τους ισχυρισμούς του, επειδή το αμφισφύριο κάταγμα δεν είχε πωρωθεί, παρατάθηκε επανειλημμένα, από 15.11.2017 έως 31.1.2018, η χορήγηση αναρρωτικής άδειας από την εργασία του, αρχικά από τους ιατρούς του νοσοκομείου και, ακολούθως, κατόπιν ελέγχου της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής. Επίσης, διατείνεται ότι το εν λόγω κάταγμα δεν είχε πωρωθεί ούτε στις 30.8.2019, οπότε και εξετάστηκε εκ νέου από τους ιατρούς του Νοσοκομείου ………………… και ότι, πλέον, παρουσιάζει εξαιτίας αυτού, μετατραυματική αρθρίτιδα, ότι η κατάσταση της υγείας του συνεχίζει να είναι τραγική, καθότι το πόδι του εξακολουθεί να είναι πρησμένο, ενώ απολύθηκε και από την εργασία του, εφόσον δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του ως φύλακας. Κατόπιν τούτων, ο ενάγων ζητεί να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Συνδέσμου Δήμων να του καταβάλει, με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινώς εκτελεστή, νομιμοτόκως, με το νόμιμο τόκο υπερημερίας, από την επόμενη της ημεροχρονολογίας που φέρεται να έλαβε χώρα ο τραυματισμός του (30.9.2017), άλλως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση, το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο 932 Α.Κ., για την ηθική βλάβη που υποστηρίζει ότι υπέστη από τον προαναφερόμενο τραυματισμό του. Ως προς την ηθική βλάβη, που υποστηρίζει ότι υπέστη, αναφέρει ότι εξαιτίας του τραυματισμού του καταρρακώθηκε ψυχολογικά, διότι ακόμα και σήμερα δεν μπορεί να ζήσει φυσιολογικά, εφόσον το πόδι του συνεχίζει να είναι πρησμένο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να σταθεί όρθιος για πολλή ώρα, ενώ, πολλές φορές περπατάει και χάνει την ισορροπία του. Συμπληρώνει ότι ο εν λόγω τραυματισμός έχει επηρεάσει τόσο την σωματική όσο και την ψυχική του ισορροπία, καθώς, ενώ, πριν από το ατύχημα ήταν ένα άτομο ζωντανό που έδινε χαρά στο οικογενειακό και φιλικό του περιβάλλον, πλέον, έχει κλειστεί στον εαυτό του, καθώς αισθάνεται συνεχείς και οξύτατους πόνους, ιδίως δε με την αλλαγή του καιρού. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να ξεχάσει τη στιγμή του ατυχήματος, ότι φοβήθηκε για τη ζωή του και ότι έχει υποστεί ισχυρό σοκ. Τέλος, υποστηρίζει ότι το ποσό των 150.000 ευρώ παρίσταται εύλογο σε σχέση με το είδος της βλάβης, την έκτασή και τις συνέπειες αυτής στην σωματική του ακεραιότητα, στην ψυχική του υγεία, στην ποιότητα ζωής του γενικότερα και στην επαγγελματική και κοινωνική του θέση, λαμβανομένου υπόψη και των συνθηκών υπό των οποίων έλαβε χώρα ο τραυματισμός του.

 

      8. Επειδή, προς απόδειξη των ισχυρισμών του, ο ενάγων επικαλείται με το κατατεθέν στις 14.6.2022 υπόμνημά του και προσκομίζει, προαποδεικτικώς, τα έγγραφα που αριθμούνται στον κατατεθέντα στις 6.6.2022 κατάλογο προσκομιζόμενων εγγράφων (βλ. σχετική σημείωση κατάθεσης επί του εν λόγω καταλόγου του γραμματέα του Δικαστηρίου, υπογεγραμμένη από αυτόν και τον πληρεξούσιο δικηγόρο), στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα κάτωθι: α) Ο εγκριθείς με την ./2001 απόφαση του Δ.Σ. του εναγομένου Κανονισμός Λειτουργίας του Κοιμητηρίου Δυτικής Θεσσαλονίκης (προσκομιζόμενο με αριθμό 4). β)Η χειρόγραφη κατάθεση του ενάγοντος προς το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.), υπογεγραμμένη από τον ίδιο και κατατεθείσα στο Σ.ΕΠ.Ε. με αριθμό πρωτοκόλλου ./10.10.2017, στην οποία δήλωσε, μεταξύ άλλων, «Έναρξη εργασίας 5.50 π.μ. Συνήθως το οστεοφυλάκιο το ανοίγω με το ξημέρωμα αλλά κάποιος υπάλληλος του […] ονόματι Γ με υποχρέωσε να πάω μέσα στην νύχτα […]. και να πηδάω πάνω από τάφους θεοσκότεινα, […]. Είχα φακό αλλά δεν κάλυπτε όλη την περιφέρεια του κτιρίου […] πάτησα σε χώμα εκταφής είχε γλύτσα έπεσα πήρα το πόδι μου από κάτω […]»(προσκομιζόμενο με αριθμό 6). γ) Έναν πίνακα προσωπικού (Έντυπο 4) της εταιρίας «………………………….. Ιδιωτική Επιχείρηση Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας και Συστημάτων, άνευ ημερομηνία σύνταξης και άνευ ημερομηνία και πρωτόκολλο κατάθεσης στο Σ.ΕΠ.Ε., σύμφωνα με τον οποίο ο ενάγων εμφανιζόταν να εργάζεται στην εν λόγω εταιρία από τις 16:00 έως 24:00 και τις ημέρες Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα με ημερομηνία πρόσληψης 12.5.2017 (προσκομιζόμενο με αριθμό 15). δ) Τον με αριθμό πρωτοκόλλου Σ.ΕΠ.Ε. ΠΠ./14.11.2016 Πίνακα Προσωπικού (Ε4 ετήσιος πίνακας) της ίδιας εταιρίας, στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται ως εργαζόμενος ο ενάγων, αλλά εμφανίζεται ως εργαζόμενος ο ……………………………….., ο οποίος δηλώθηκε ότι εργαζόταν εκ περιτροπής και από τις 23:00 έως 6:00 την 1η και 2η εβδομάδα, Τετάρτη έως Παρασκευή, και από τις 6:00 έως 14:00 την 3η και 4η εβδομάδα, Τετάρτη έως Παρασκευή (προσκομιζόμενο με αριθμό 15). ε) Την με αριθμό πρωτοκόλλου Σ.ΕΠ.Ε. ./2.10.2017 αναγγελία εργατικού ατυχήματος της προαναφερθείσας εταιρίας ………………………, με την οποία αυτή ανήγγειλε ατύχημα του εργαζόμενού της …………………………, με ημερομηνία πρόσληψης αυτού την 12η 5.2017, το οποίο συνέβη, κατά τα δηλωθέντα σε αυτήν, στις 29.9.2017, Παρασκευή πρωί 06:15 π.μ., στα Κοιμητήρια Ευόσμου και ειδικότερα δηλώθηκε ότι «κατά τη διάρκεια των ημερήσιων καθηκόντων του παραπάτησε, έπεσε και χτύπησε το πόδι του οδηγήθηκε με ΕΚΑΒ στο πλησιέστερο Νοσοκομείο» (προσκομιζόμενο με αριθμό 14). στ) Ένα έντυπο δήλωσης ατυχήματος του Ι.Κ.Α., άνευ ημερομηνίας και πρωτοκόλλου, υπογεγραμμένο από τον ενάγοντα και την εργοδότρια εταιρεία, στο οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ως ημερομηνία του ατυχήματος η 29.9.2017, ως ώρα 06:10, ως τόπος τα Κοιμητήρια ………………………., ως ώρα διακοπής της εργασίας η 06η:10 π.μ., επιπλέον, δηλώθηκε ότι δεν υπήρχαν μάρτυρες και υπό τον τίτλο «Διευκρινιστικές πληροφορίες» αναγράφεται ότι στις 29.9.2017 το πρωί ημέρα Παρασκευή και ώρα 5:50 πηγαίνοντας να ανοίξει το οστεοφυλάκιο επειδή δεν είχε φως γλίστρησε και έπεσε ενώ είχε φακό αλλά ήταν θεοσκότεινα γιατί είχε «γλύτσα» και χώματα από τους τάφους (προσκομιζόμενο με αριθμό 13). ζ) Το ./19.8.2019 έγγραφο του Διευθυντή του Σ.ΕΠ.Ε., σύμφωνα με το οποίο το Σ.ΕΠ.Ε. έκρινε ότι το ατύχημα του ενάγοντος δεν οφείλεται σε έλλειψη μέτρων ασφαλείας εκ μέρους του εργοδότη «……………………………..», ενώ διαβιβάστηκαν στον ενάγοντα, μεταξύ άλλων, αντίγραφο της υπεύθυνης δήλωσης που είχε καταθέσει ο ίδιος στην υπηρεσία τους, με την οποία δήλωσε ότι για το ατύχημά του δεν ευθύνεται ο εργοδότης του, καθώς και αντίγραφα των εγγράφων που είχε προσκομίσει ενώπιον του Σ.ΕΠ.Ε. η εργοδότρια εταιρεία, μεταξύ δε αυτών και η υπεύθυνη δήλωση του ενάγοντος περί αντικατάστασης συναδέλφου του την ημέρα του ατυχήματος καθώς και πινάκων προσωπικού (προσκομιζόμενο με αριθμό 12). η)Τις αναφερόμενες στο ανωτέρω έγγραφο του Διευθυντή του Σ.ΕΠ.Ε. υπεύθυνες δηλώσεις του ενάγοντος με ημερομηνία βεβαίωσης υπογραφής 11.10.2017 και 10.4.2018, αντιστοίχως, -οι οποίες νομίμως λαμβάνονται υπόψη από το δικαστήριο καθώς είναι προγενέστερες του ενδίκου βοηθήματος και δεν έχουν συνταγεί ενόψει ή επ’ ευκαιρία της διοικητικής δίκης ή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της δίκης αυτής (βλ. ενδεικτικά Σ.τ.Ε. 1375/2020 σκ. 7, 2152/2017 σκ. 10 κ.α.)- στην πρώτη εκ των οποίων δήλωσε ότι: «στις 29-9-2017 τα ξημερώματα επικοινώνησε μαζί μου ο συνάδελφος ……………………………….ζητώντας μου να τον αντικαταστήσω στην πρωινή βάρδια του στα κοιμητήρια λόγω ασθενείας. Εγώ λόγω συναδελφικότητας αποδέχτηκα την αλλαγή και πήγα στην θέση του το πρωί» (προσκομιζόμενο με αριθμό 15), και στη δεύτερη δήλωσε ότι για το εργατικό του ατύχημα δεν ευθύνεται ο εργοδότης του και ότι ο χώρος όπου συνέβη είναι άλλου εργοδότη (προσκομιζόμενο με αριθμό 5). θ) Το με ημερομηνία 3.10.2017 εξιτήριο του ενάγοντος από το Γενικό Νοσοκομείο (Γ.Ν.) Θεσσαλονίκης ……………………. (Β΄ Ορθοπεδική Κλινική), σύμφωνα με το οποίο αυτός εισήχθη στις 29.9.2017 με διάγνωση «εξάρθρημα της ποδοκνημικής άρθρωσης» και με έκβαση «βελτίωση» (προσκομιζόμενο με αριθμό 21). ι) Το από 2.10.2017 ενημερωτικό σημείωμα ασθενούς των ιατρών της Β΄ Ορθοπεδικής Κλινικής του Γ.Ν. ……………………, σύμφωνα με το οποίο ο ενάγων εισήλθε στο νοσοκομείο στις 29.9.2017, κατά τη λήψη του ιστορικού δηλώθηκε «πτώση εξ΄ιδίου» και κατά την αντικειμενική εξέταση διαπιστώθηκε κλειστή κάκωση ΑΡ ΠΔΚ, υπεβλήθη σε ανοιχτή ανάταξη εσωτερική οστεοσύνθεση, του δόθηκε εξιτήριο με διάγνωση «αμφισφύριο κάταγμα – εξάρθρημα ΑΡ ΠΔΚ», η πορεία της νόσου χαρακτηρίστηκε ομαλή και του δόθηκαν ως οδηγίες κατά την έξοδο η λήψη απλών παυσίπονων επί πόνου, του χορηγήθηκε αντιπηκτική και αντιβιοτική αγωγή, συστήθηκε βάδιση χωρίς φόρτιση του ΑΡ σκέλους και με τη βοήθεια τραπεζοειδούς βακτηρίας και επανέλεγχος για αφαίρεση ραμμάτων και νέου ακτινολογικού ελέγχου (προσκομιζόμενο με αριθμό 22) και ια) 10 έγχρωμες φωτογραφίες, οι δυο εκ των οποίων φέρουν μηχανικά αποτυπωμένη ημερομηνία «1 Οκτωβρίου 2017» και εικονίζουν ένα κτίσμα, ευρισκόμενο εντός ενός κοιμητηρίου, έμπροσθεν του οποίου εικονίζεται ασφαλτόστρωτη λωρίδα την οποία διαδέχεται χέρσο εδαφικό τμήμα με γκαζόν, δεξιά του εικονίζεται ασφαλτόστρωτο τμήμα που καταλήγει σε έτερο κτήριο, επί αυτού δε είναι παρκαρισμένο ένα όχημα, ενώ, στα αριστερά του κτηρίου και στο βάθος εικονίζεται ταφικό τμήμα (προσκομιζόμενο με αριθμό 24), οι δε λοιπές φωτογραφίες δεν φέρουν ημερομηνία, αλλά εικονίζουν σε πρώτο πλάνο μια εφημερίδα «τύπος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» με ημερομηνία Κυριακή 1.10.2017 και στο βάθος, τμήμα ενός κοιμητηρίου, ήτοι ταφών δεξιά των οποίων υπάρχει πλακόστρωτο μονοπάτι, αποτελούμενο από δυο πλακάκια, που οδηγεί σε ένα λευκό κτίσμα, έμπροσθεν και δεξιά του οποίου (κτηρίου) εικονίζεται μια ασπροκόκκινη κορδέλα, ενώ, στα δεξιά του πλακόστρωτου μονοπατιού – διαδρόμου εικονίζεται χέρσο εδαφικό τμήμα με γκαζόν (προσκομιζόμενα με αριθμό 25 -27).

 

      9.Επειδή, αντιθέτως, ο εναγόμενος Σύνδεσμος, με την ./30.5.2022 έκθεση απόψεων διοικητικής αρχής της Προϊσταμένης του Τμήματος Διοικητικών – Οικονομικών του Συνδέσμου, η οποία κατατέθηκε στο Δικαστήριο στις 31.5.2022 και έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου ., καθώς και με τα παραδεκτώς κατατεθέντα από 14.6.2022 και 17.6.2022 υπομνήματα (δοθέντος ότι η 13η.6.2022 ήταν αργία και, συνεπώς, εξαιρετέα ημέρα) προς ανάπτυξη των λόγων αυτής και αντίκρουση των ισχυρισμών του ενάγοντος, αντίστοιχα, ζητάει την απόρριψη της υπό κρίση αγωγής. Ειδικότερα, αναφέρει ότι η εταιρεία «…………………...» είχε αναλάβει την παροχή φύλαξης χώρων των Κοιμητηρίων του Συνδέσμου, δυνάμει της ./30.3.2017 σύμβασης, για το χρονικό διάστημα από 31.3.2017 έως 30.03.2018, ότι ο ενάγων υπήρξε υπάλληλος της εν λόγω εταιρείας και απασχολούνταν ως φύλακας κατά το προαναφερθέν χρονικό διάστημα. Ωστόσο, διατείνεται ότι στην εν λόγω σύμβαση είχε εγγράφως οριστεί ως ωράριο απασχόλησης του προσωπικού της προαναφερθείσας εταιρείας, το χρονικό διάστημα από τις 06:00 π.μ. έως τις 22:00 π.μ. και, συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, το ατύχημα δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί στο χρόνο που ισχυρίζεται ο ενάγων, ήτοι στις 5:50 π.μ.. Περαιτέρω, αναφορικά με τον ισχυρισμό του ενάγοντος ότι έλαβε εντολή από υπάλληλο ονόματι «Γ», υποστηρίζει ότι ο μοναδικός υπάλληλος του με το βαφτιστικό όνομα «Γ» είναι ο ……………………………, ο οποίος είναι μόνιμος υπάλληλος του Συνδέσμου με ειδικότητα ΔΕ Διοικητικών και κατά τον επίμαχο χρόνο απασχολείτο στο Τμήμα Εξυπηρέτησης Κοινού ως διοικητικός υπάλληλος, με ωράριο από τις 07:00 π.μ. ως τις 15:00 μ.μ.. Συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, είναι φυσικά και αντικειμενικά αδύνατο ο εν λόγω υπάλληλος να έδωσε οιαδήποτε εντολή στον ενάγοντα, αφενός μεν, διότι προσερχόταν στην εργασία του μία και πλέον ώρα μετά το φερόμενο συμβάν, αφετέρου δε, διότι τα καθήκοντά του, τα οποία είναι αμιγώς διοικητικά καθήκοντα γραφείου για την εξυπηρέτηση του κοινού( π.χ. κλείσιμο ραντεβού για εκταφές, συνεννόηση για τέλεση κηδείας κλπ.), ουδεμία σχέση έχουν με το άνοιγμα του οστεοφυλακίου. Προσθέτει δε ότι, σε κάθε περίπτωση, στο τμήμα όπου απασχολούνταν ο εν λόγω υπάλληλος, χρέη Προϊσταμένου, αρμοδίου για να δίνει εντολές σχετικά με τα καθήκοντα του οικείου Τμήματος Εξυπηρέτησης Κοινού, ήταν ο ………………………., και, συνεπώς, ο ………………………………. σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να δώσει εντολή για να ανοιχθεί το οστεοφυλάκιο. Επιπλέον, διατείνεται ότι το άνοιγμα του οστεοφυλακίου ενέπιπτε στις αρμοδιότητες και στα καθήκοντα του ενάγοντος, όπως αυτά συνάγονται δυνάμει των όρων – καθηκοντολογίου που προβλέπεται στο προοίμιο και στο άρθρο 5 της προαναφερθείσας ./30.3.2017 σύμβασης μεταξύ του ιδίου και της αναδόχου εταιρείας, και, συνεπώς, δεν απαιτείτο, για την εκτέλεση της εν λόγω εργασίας, οιαδήποτε εντολή από οιονδήποτε υπάλληλο του Συνδέσμου. Περαιτέρω, ο εναγόμενος υποστηρίζει ότι ο ισχυρισμός του ενάγοντος περί διενέργειας έργων, για την οποία (διενέργεια) δεν είχε τεθεί προειδοποιητική σήμανση, είναι, κατ΄ αρχάς, αόριστος, εφόσον ουδόλως προσδιορίζει σε ποιο σημείο του Κοιμητηρίου διενεργούνταν τα εν λόγω έργα, ούτε ποια πορεία φέρεται να ακολούθησε αυτός για να φτάσει στο οστεοφυλάκιο, λαμβανομένου, μάλιστα, υπόψη ότι, όπως υποστηρίζεται, η απόσταση, σε ευθεία γραμμή, μεταξύ της εισόδου του Κοιμητηρίου και του οστεοφυλακίου είναι 335 μέτρα. Συμπληρώνει δε ότι λόγω της διαμόρφωσης του χώρου των Κοιμητηρίων η απόσταση αυτή καθίσταται ακόμα μεγαλύτερη και κατ΄ εκτίμηση απαιτούνται 5-10 λεπτά με συνήθη βάδιση μέσου ανθρώπου για να μεταβεί κάποιος από την είσοδο στο οστεοφυλάκιο. Σε κάθε περίπτωση, διατείνεται ότι ο εν λόγω ισχυρισμός είναι και αβάσιμος καθώς το επίμαχο χρονικό διάστημα δεν πραγματοποιήθηκαν, ούτε εκτελέστηκαν τεχνικά έργα σε κανένα σημείο του Κοιμητηρίου. Τούτο δε προκύπτει, όπως αναφέρεται, και από το γεγονός ότι για την πραγματοποίηση τέτοιων έργων πρέπει να προηγηθεί συγκεκριμένη διοικητική διαδικασία ανάθεσης αυτών, η οποία, όμως, όπως προβάλλεται και με επίκληση της αναφερόμενης στην έκθεση απόψεων ./24.5.2022 βεβαίωση του Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας, δεν είχε λάβει χώρα. Περαιτέρω, ως προς τον ειδικότερο ισχυρισμό του ενάγοντος ότι πάτησε χώμα που είχε μαζευτεί από εκταφή, ζητεί την απόρριψη του ως αβάσιμου, για δύο λόγους. Κατά πρώτο λόγο, διότι, κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα, ήταν σε ισχύ νομίμως καταρτισθείσα σύμβαση μεταξύ του Συνδέσμου και του επιτηδευματία …………………….., δυνάμει της οποίας, ο τελευταίος είχε αναλάβει, μεταξύ άλλων, την μεταφορά και διαχείριση των προϊόντων εκταφής, για λόγους ασφαλείας και αισθητικής του Κοιμητηρίου. Ειδικότερα, κατά τα προβαλλόμενα, οι υπάλληλοι του Συνδέσμου διενεργούσαν την προγραμματισμένη εκταφή και ο ανωτέρω επιτηδευματίας μετέφερε από το σημείο της εκταφής τα σχετικά προϊόντα (χώματα, πέτρες κλπ.) με ίδια μέσα και αμέσως, με συνέπεια, όπως υποστηρίζει, να αποκλείεται αντικειμενικά η ύπαρξη χώματος από εκταφή σε οιοδήποτε σημείο του Κοιμητηρίου στις 05:50 π.μ., ώστε να είναι εφικτό να πατήσει σε αυτό και να γλιστρήσει ο ενάγων. Κατά δεύτερο λόγο, διότι ο επίμαχος χώρος – κτήριο του οστεοφυλακίου βρίσκεται σε ικανή απόσταση από τους ταφικούς χώρους, στους οποίους θεωρητικά θα μπορούσε να λάβει χώρα εκταφή, και ειδικότερα απέχει 21,35 μέτρα από το ταφικό τμήμα Τ23, 14,49 μέτρα από το ταφικό τμήμα Τ14 (ανατολικά) και 11,13 μέτρα από το ταφικό τμήμα Τ14 (νοτιοανατολικά), και, συνεπώς, κατά τα προβαλλόμενα, λόγω της μεγάλης αυτής απόστασης θα ήταν αντικειμενικά αδύνατο ο ενάγων, κατά την πορεία του προς το οστεοφυλάκιο, να πατήσει χώμα από υποτιθέμενη εκταφή. Εξάλλου, αναφορικά με τον ισχυρισμό του ενάγοντος ότι ο φακός του δεν κάλυπτε όλη την περιφέρεια του κτηρίου, διατείνεται ότι ο σχετικός εξοπλισμός των φυλάκων χορηγείται από την ανάδοχο εταιρεία, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ./30.3.2017 σύμβαση, και όχι από τον ίδιο, ενώ σημειώνει ότι, κατά τα κοινώς γνωστά, κρίσιμο για τη χρήση του φακού είναι να φωτίζει το σημείο ακριβώς μπροστά από τον χώρο στον οποίο περπατούσε ο ενάγων, ώστε να έχει πλήρη εποπτεία του χώρου που βαδίζει για να μην γλιστρήσει και πέσει, γεγονός που, κατά τα προβαλλόμενα, ίσχυε εν προκειμένω, και όχι την περιφέρεια του κτηρίου. Σε κάθε περίπτωση, προβάλλει έλλειψη παθητικής νομιμοποίησης του ιδίου και έλλειψη δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, υποστηρίζοντας ότι για το φερόμενο ατύχημα ευθύνεται η εργοδότρια εταιρεία, οι δε αξιώσεις του ενάγοντος κατά αυτής θα έπρεπε να αχθούν ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων. Τούτο, διότι, όπως ισχυρίζεται, εάν το ατύχημα συνέβη κατά το χρόνο που προβάλλει ο ενάγων, 5:50 π.μ., αυτό έλαβε χώρα «εκτός υπηρεσίας» και εκτός ωραρίου του εργαζομένου, πολλώ δε μάλλον αν ληφθεί υπόψη και η σημαντική απόσταση από την είσοδο του κοιμητηρίου ως το κτήριο του οστεοφυλακίου, η διάνυση της οποίας προϋποθέτει ότι ο ενάγων, για να βρεθεί εκεί στις 5:50 π.μ., θα έπρεπε να είχε έρθει πολύ πριν την προβλεπόμενη ώρα έναρξης της εργασίας του, ενώ, εξάλλου, στο άρθρο 8 της συναφθείσας ./30.3.2017 σύμβασης μεταξύ αυτού και της εργοδότριας εταιρείας του ενάγοντος, ορίζεται ότι αυτός (ο εναγόμενος) δεν φέρει καμιά ευθύνη, ούτε οφείλει αποζημίωση στην ανάδοχο εταιρεία και στο προσωπικό της εάν συμβεί ατύχημα, κατά την άσκηση των καθηκόντων του προσωπικού, οφειλόμενο σε ενέργεια τρίτου ή σε τυχαίο γεγονός. Τέλος, με την προαναφερθείσα έκθεση απόψεων, ο εναγόμενος, προβάλλει επικουρικά ένσταση συντρέχοντος πταίσματος του ενάγοντος, υποστηρίζοντας ότι αυτός είναι αποκλειστικά υπαίτιος του τραυματισμού του, άλλως, και επικουρικώς, υπαίτιος κατά ποσοστό 99%.

 

      10. Επειδή, προς απόδειξη των ισχυρισμών του ο εναγόμενος Σύνδεσμος επικαλείται με την ./30.5.2022 έκθεση απόψεών του και προσκομίζει, προαποδεικτικώς, ως συνημμένα με αυτήν, τα εξής: 1) απόσπασμα από τα πρακτικά της από 14-3-3017 συνεδρίασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου …………………, στην οποία ελήφθη η ./2017 απόφαση περί κατακύρωσης αποτελέσματος επαναληπτικού συνοπτικού μειοδοτικού διαγωνισμού για την ανάθεση της υπηρεσίας φύλαξης κτηρίων και λοιπών εγκαταστάσεων του Κοιμητηρίου έτους 2017 στην μειοδότρια εταιρεία «………………………..», 2) την ./30.3.2017 σύμβαση με αντικείμενο τη «Φύλαξη κτιρίων και λοιπών εγκαταστάσεων του Κοιμητηρίου», συναφθείσα μεταξύ του Προέδρου του εναγόμενου Συνδέσμου και του νομίμου διαχειριστή της εταιρείας «…………………………………….». Στο προοίμιο της σύμβασης ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι: «Ο ανάδοχος υποχρεούται να παρέχει στο ……………………………. τις παρακάτω εργασίες: - φύλαξη και φρούρηση των κινητών και ακίνητων περιουσιακών αγαθών και εγκαταστάσεων ……………………………………….., από κάθε προσπάθεια φθοράς και κλοπής, [….] – συνδρομή στην εφαρμογή και τήρηση των κανονιστικών αποφάσεων της Διοίκησης και των εντολών της υπηρεσίας σχετικών με τη λειτουργία του Κοιμητηρίου». Στο άρθρο 2 της σύμβασης ορίζεται ότι: «Οι υπηρεσίες θα παρέχονται τμηματικά από 31-3-2017 μέχρι και 30-3-2018 στο χώρο του ……………………………………………...[…]», στο άρθρο 5, ότι: «Ο ανάδοχος υποχρεούται να περιφρουρεί το χώρο του Κοιμητηρίου για την αποτροπή παράνομων πράξεων […]. Ειδικότερα: - Η ιδιωτική εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλείας θα επιτηρεί όλο το χώρο του Κοιμητηρίου, με ιδιαίτερη προσοχή στις απόμακρες περιοχές αυτού, όλες τις ημέρες του χρόνου από τις 06:00 π.μ. έως τις 22:00 μ.μ. ενώ θα επεμβαίνει εφόσον υπάρχει ‘κλήση’ από τα συστήματα ασφαλείας […].- Η εποπτεία και φρούρηση του χώρου του Κοιμητηρίου θα είναι συνεχής από τις 06:00 π.μ. έως και τις 22:00 μ.μ. με την μόνιμη παρουσία ενός (1) ένστολου υπαλλήλου της εταιρείας, ο οποίος θα βρίσκεται κυρίως στην είσοδο του κοιμητηρίου έξω από το φυλάκιο της πύλης που ειδικότερα: Εκτελεί τα διαλαμβανόμενα στο καθηκοντολόγιο, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σύμβασης για την παροχή των υπηρεσιών του αναδόχου, στα πλαίσια της παρούσας μελέτης και φροντίζει για την εφαρμογή των αποφάσεων των οργάνων διοίκησης του Συνδέσμου και των υπευθύνων υπηρεσιακών παραγόντων. Ελέγχει, επιβλέπει και επιτηρεί όλο το χώρο του Κοιμητηρίου. […] Φροντίζει το άνοιγμα και κλείδωμα του χώρου των ψυκτικών θαλάμων καθώς συνοδεύει κάθε εισερχόμενο ή εξερχόμενο περιστατικό. – Η επιτήρηση του χώρου απαιτεί τη διενέργεια επαναλαμβανόμενων περιπολιών. Για το λόγο αυτό προβλέπεται πέραν του ενός (1) ένστολου υπαλλήλου της εταιρείας, ο οποίος θα βρίσκεται κυρίως στην είσοδο του κοιμητηρίου έξω από το φυλάκιο της πύλης όπως προαναφέρθηκε, καθημερινά από τις 06:00 π.μ. έως τις 22:00 μ.μ. και η διενέργεια ημερησίως όλες τις ημέρες του χρόνου περιπολιών πεζή από ένα (1) ένστολο υπάλληλο, οι οποίες θα εκτελούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας επί οκτώ (8) ώρες […]», στο άρθρο 8, ότι: «Ο ……………………………………………. δεν φέρει καμία ευθύνη, ούτε οφείλει καμία απολύτως αποζημίωση στην ανάδοχο εταιρεία και στο προσωπικό αυτής, σε περίπτωση που κατά την άσκηση των καθηκόντων του συμβεί ατύχημα ή βλάβη της υγείας του, οφειλόμενη σε ενέργεια τρίτου ή σε τυχαίο γεγονός. […]», στο άρθρο 9, ότι: «[…] Ακόμη, ο ανάδοχος, […] υποχρεούται: α) Να απασχολεί τρεις (3) εργαζόμενους ημερησίως σε 8ωρη βάρδια όλες τις ημέρες του χρόνου. β) […]. στ) Να καταθέτει στην υπηρεσία εβδομαδιαίο ονομαστικό πρόγραμμα εργασίας και να ενημερώνει σε οποιαδήποτε περίπτωση αλλαγής του μόνο για σοβαρούς λόγους. […]», 3)κάτοψη του χώρου των Κοιμητηρίων του Συνδέσμου, υπογεγραμμένη από τον ……………………………., Αναπληρωτή Προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας (Τ.Υ.) Δυτικής Θεσσαλονίκης, 4) την ./30.5.2022 βεβαίωση του προαναφερθέντος Αναπληρωτή Προϊσταμένου, μετά αποτύπωσης σε αυτήν και της κάτοψης του Κοιμητηριού, με την οποία βεβαιώνεται ότι η ευθεία απόσταση του κτηρίου του οστεοφυλακίου από το κτήριο πύλης στην κεντρική είσοδο των Κοιμητηρίων είναι 335 μέτρα, 5) την ./24.5.2022 βεβαίωση ωραρίου εργασίας του Προέδρου του Συνδέσμου, με την βεβαιώνεται ότι «ο ………………………., εργάζεται ως μόνιμος υπάλληλος του Συνδέσμου Δήμων Δυτικής Θεσσαλονίκης […], με την ειδικότητα ΔΕ/Διοικητικών. […] είναι ο μοναδικός εργαζόμενος στον Σύνδεσμο […] που φέρει το βαφτιστικό όνομα «Γ» και καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους 2017 απασχολούνταν στο Τμήμα Εξυπηρέτησης Κοινού ως διοικητικός υπάλληλος, τηρώντας ωράριο εργασίας με ώρα προσέλευσης 07:00 και ώρα αποχώρησης 15:00, όπως αναγράφεται στην με ΑΠ ./29.6.2017 Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/1986 που υποβλήθηκε στην υπηρεσία μας στα πλαίσια της εφαρμογής της ΔΙΑΔΠ/ΦΒ1/14757?26.7.2011 […]. Στο συγκεκριμένο Τμήμα, ως Προϊστάμενος έχει τοποθετηθεί ο κ. …………………………………….. κατόπιν κρίσεων του Υπηρεσιακού Συμβουλίου […]», 6)την με αριθμό πρωτοκόλλου ./29.6.2017 υπεύθυνη δήλωση του …………………………….. προς τον εναγόμενο Σύνδεσμο, η οποία νομίμως λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο καθώς είναι προγενέστερη του ενδίκου βοηθήματος και δεν έχει συνταγεί ενόψει ή επ’ ευκαιρία της διοικητικής δίκης ή με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της δίκης αυτής (βλ. ενδεικτικά Σ.τ.Ε. 1375/2020 σκ. 7, 2152/2017 σκ. 10 κ.α.), και με την οποία ο εν λόγω υπάλληλος είχε δηλώσει στον εναγόμενο ότι, για το χρονικό διάστημα από 1.7.2017 έως 30.6.2018, είχε επιλέξει το ωράριο εργασίας με ώρα προσέλευσης 07:00 π.μ. και ώρα αποχώρησης 15:00 μ.μ., 7)την 1674/24.5.2022 βεβαίωση του ανωτέρω Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Τ.Υ. ……………………, με την οποία βεβαιώνεται ότι κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου 2017 δεν πραγματοποιούνταν ούτε εκτελούνταν τεχνικά έργα σε κανένα σημείο του χώρου των Κοιμητηρίων του ……………………………………, 8) την Α.Π../4.11.2016 σύμβαση για την μεταφορά και διαχείριση προϊόντων εκταφών και ογκωδών αντικειμένων των ………………………., συναφθείσα μεταξύ του προέδρου του εναγόμενου Συνδέσμου και του ……………………. («πάροχος»). Στο προοίμιο της σύμβασης αναφέρεται ότι: «Ο πάροχος υποχρεούται να παρέχει περιοδικά και για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους από την υπογραφή της σύμβασης […] τις παρακάτω εργασίες: 1. Μεταφορά και διαχείριση προϊόντων εκταφών, […]. Το προσωπικού του Συνδέσμου θα πραγματοποιεί την προγραμματισμένη εκταφή και στην συνέχεια το προσωπικό του αναδόχου θα μεταφέρει τα προϊόντα της εκταφής στο μέσο μεταφοράς του αναδόχου (κάδοι ή φορτηγό). Οι κάδοι και το φορτηγό θα είναι σκεπασμένα κατάλληλα έτσι ώστε να εμποδίζεται η οποιαδήποτε πρόσβαση σε αυτό […].». Στο άρθρο 2 της ίδιας σύμβασης ορίζεται ότι οι «υπηρεσίες θα παρέχονται τμηματικά από 7-11-2016 μέχρι και 6-11-2017 στο χώρο του Κοιμητηρίου της Δυτικής Θεσσαλονίκης. […]», στο άρθρο 4, ότι: «[…] Ως χώρος συμβατικής εργασίας και άμεσης παροχής υπηρεσιών του αναδόχου ορίζονται όλες οι περιοχές και τα ταφικά τμήματα των ………………………………. […] στο αντικείμενο του παρόχου περιλαμβάνονται οι παρακάτω υποχρεώσεις: Μεταφορά και διαχείριση προϊόντων εκταφών: Ο ανάδοχος υποχρεούται να τοποθετήσει τουλάχιστον 12 μεταλλικούς κάδους για μπάζα σε σημεία που θα του υποδεικνύει η υπηρεσία για την συλλογή των προϊόντων εκταφών. […]. Το προσωπικού του Συνδέσμου θα πραγματοποιεί την προγραμματισμένη εκταφή και στην συνέχεια το προσωπικό του αναδόχου θα μεταφέρει τα προϊόντα της εκταφής στο μέσο μεταφοράς του αναδόχου (κάδοι ή φορτηγό).[…]», στο άρθρο 5, ότι: «[…] Ο πάροχος τελεί πάντοτε υπό την εποπτεία της αρμόδιας υπηρεσίας του Συνδέσμου, […] ευρισκόμενος σε συνεχή επαφή για να πιστοποιείται και η εκτέλεση της εργασίας του. […] Ο υπεύθυνος του αναδόχου θα έχει καθημερινή επαφή και συνεννόηση με τον οριζόμενο από τον Σύνδεσμο επόπτη καθαριότητας […]», 8)το με αύξων αριθμό ./2.10.2017 πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής της Επιτροπής Παραλαβής του εναγόμενου Συνδέσμου, με το οποίο παρελήφθη το αντικείμενο της προαναφερθείσας ./2016 σύμβασης για την εκτέλεση μεταφοράς και διαχείρισης προϊόντων 138 εκταφών καθώς και τη μεταφορά και διαχείριση προϊόντων 10 μεταφορών, 9)απόσπασμα από τα πρακτικά της 13ης.10.2017 συνεδρίασης της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, στην οποία ελήφθη η ./2017 απόφαση για την έγκριση πρωτοκόλλων παραλαβής γενικών εργασιών, μεταξύ των οποίων και το με αύξων αριθμό ./2017 πρωτόκολλο για τη μεταφορά προϊόντων εκταφής ……………………., και 10)την ./23.5.2022 βεβαίωση του ιδίου ως άνω Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Τ.Υ., μετά αποτύπωσης του τμήματος της κάτοψης του κοιμητηρίου στο σημείο που ευρίσκεται το οστεοφυλάκιο και τα περιβάλλοντα αυτό ταφικά τμήματα Τ23 και Τ14, στην οποία βεβαιώνεται ότι η απόσταση της εισόδου του κτηρίου του οστεοφυλακίου από τους πλησιέστερους τάφους των ταφικών τμημάτων Τ14 και Τ23 που περιβάλλουν το κτήριο είναι για το ταφικό τμήμα Τ23 (βόρεια): 21,35m, για το T14 (ανατολικά): 14,49 m και για το Τ14 (νοτιοανατολικά): 11,13m.

 

      11. Επειδή, ακολούθως, ο ενάγων με το προαναφερθέν από 14.6.2022 υπόμνημα του προβάλλει ότι έλαβε την εντολή να ανοίξει το οστεοφυλάκιο από τον …………………………………… και ότι ένας φύλακας δεν θα μπορούσε να ενεργήσει ποτέ αυτοβούλως, χωρίς σχετική εντολή. Υποστηρίζει ότι η εντολή τού δόθηκε πέντε λεπτά μετά την ανάληψη της υπηρεσίας του, που έγινε στις 6:00 π.μ., και ότι στις 5:50 είχε προσέλθει για να αναλάβει την υπηρεσία, συμπληρώνοντας δε ότι από δημόσια έγγραφα, ήτοι την δήλωσή του προς το Ι.Κ.Α. και το Σ.ΕΠ.Ε καθώς και με την ληφθείσα μετά τη συζήτηση βεβαίωση του ΕΚΑΒ, προκύπτει ότι το ατύχημα έλαβε χώρα εντός του ωραρίου του. Εξάλλου, ως προς τον ισχυρισμό του εναγόμενου ότι ο εν λόγω υπάλληλος εκκινούσε την εργασία του στις 7:00 π.μ., διατείνεται ότι δεν είναι λίγες οι φορές που δεν τηρείται το ωράριο και ότι και στο παρελθόν ο συγκεκριμένος υπάλληλος του είχε δώσει την σαφή και ρητή εντολή να ανοίγει το οστεοφυλάκιο μόλις ξεκινάει την εργασία του. Επικαλείται δε με το εν λόγω υπόμνημά του και προσκομίζει με αυτό στις 14.6.2022, ήτοι μετά τη συζήτηση, μεταξύ άλλων, την ./10.6.2022 βεβαίωση της διευθύντριας του ΕΚΑΒ Θεσσαλονίκης, η οποία σε απάντηση της ./10.6.2022 αίτησης του ενάγοντος, βεβαιώνει ότι, σύμφωνα με το τηρούμενο αρχείο τους, στις 29.9.2017 δέχθηκε κλήση στις 6:23΄ από τον ενάγοντα και παρέλαβε αυτόν στις 06:55΄ στα «νεκροταφεία (στο φυλάκιο) του Ευόσμου, Θεσσαλονίκης». Αντιθέτως, ο εναγόμενος Σύνδεσμος, με το από 17.6.2022 υπόμνημα προς αντίκρουση των προεκτεθέντων ισχυρισμών του ενάγοντος που υποβλήθηκαν με το υπόμνημά του, υποστηρίζει ότι απαραδέκτως ο ενάγων με το από 14.6.2022 υπόμνημά του επιχειρεί να αλλάξει την ιστορική βάση της αγωγής του, μεταθέτοντας οψίμως το χρόνο του συμβάντος μεταγενέστερα και εντός του ωραρίου εργασίας του. Ειδικότερα, προβάλλει ότι, ενώ, ο ενάγων στην αγωγή του ισχυρίζεται ότι στις 05:50 π.μ. ανέλαβε εργασία, με το υπόμνημα του αφίσταται εξ αυτού και ισχυρίζεται, πλέον, ότι στις 5:50 π.μ. πήγε για να αναλάβει την υπηρεσία του, καθώς και ότι, ενώ στην αγωγή του ισχυρίζεται ότι «μετ΄ολίγον [ήτοι μέσα στα επόμενα πέντε λεπτά από την ανάληψη της υπηρεσίας από εμένα], ένας υπάλληλος του …», με το υπόμνημα του αφίσταται εξ αυτού και ισχυρίζεται, πλέον, ότι «μετ΄ολίγον [ήτοι μέσα στα επόμενα πέντε λεπτά από την ανάληψη της υπηρεσίας από εμένα η οποία έγινε στις 06:00 π.μ.], ένας υπάλληλος του …». Προσέτι, διατείνεται ότι ο χρόνος του ατυχήματος δεν προκύπτει ούτε από τα προσκομιζόμενα από τον ενάγοντα έγγραφα, καθώς, αφενός μεν η δήλωσή του προς την Επιθεώρηση εργασίας δεν συνιστά δημόσιο έγγραφο, αλλά αποτελεί δήλωση του ιδίου, χωρίς αποδεικτική ισχύ και δη αυξημένη, αφετέρου δε η από 10.6.2022 βεβαίωση του ΕΚΑΒ προσκομίστηκε απαραδέκτως μετά την συζήτηση, χωρίς να συνιστά οψιγενές αποδεικτικό μέσο, αλλά, και σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύει ότι το συμβάν έλαβε χώρα μετά τις 6:00 π.μ., αλλά ότι το ασθενοφόρο κλήθηκε στις 06:23 π.μ., χωρίς, όμως, εξ αυτού να προκύπτει πόσος χρόνος μεσολάβησε μεταξύ του ατυχήματος και της κλήσης του ασθενοφόρου.

 

      12.Επειδή, εξάλλου, με το από 14.6.2022 υπόμνημα του ο εναγόμενος προβάλλει, επιπλέον, ότι εφόσον το φερόμενο συμβάν έλαβε χώρα στις 05:50 π.μ., ήτοι σε χρόνο εκτός υπηρεσίας και συμφωνημένου ωραρίου απασχόλησης του ενάγοντος και κατόπιν αυτόβουλης και εκούσιας προσέλευσης του, αυτό έλαβε χώρα εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών καθηκόντων των υπαλλήλων του και σε καμία περίπτωση επ΄ αφορμής λειτουργίας της υπηρεσίας και οπωσδήποτε χωρίς συνάφεια με τη λειτουργία του Συνδέσμου, με συνέπεια, κατά τους ισχυρισμούς του, τυχόν ζημία του ενάγοντος να μην τελεί σε εσωτερική αιτιώδη συνάφεια προς τις φερόμενων παράνομες ενέργειες και παραλείψεις των οργάνων του Συνδέσμου. Επιπλέον, ισχυρίζεται ότι και από τα προσκομιζόμενα από τον ενάγοντα έγγραφα προκύπτει ότι το εν λόγω συμβάν οφείλετο σε «στραβοπάτημα» του ενάγοντος και όχι σε ευθύνη του Συνδέσμου. Περαιτέρω, αναφορικά με τις προσκομιζόμενες από τον ενάγοντα φωτογραφίες που εικονίζουν το σημείο όπου φέρεται να έλαβε χώρα το ατύχημα του ενάγοντος, αμφισβητεί, κατ΄ αρχάς, τον χρόνο που αυτές ελήφθησαν και συνακόλουθα την κατάσταση του τόπου που εικονίζεται σε αυτές. Ειδικότερα, όσον αφορά αυτές που φέρουν την ημερομηνία «1 Οκτωβρίου 2017» στο σώμα τους, υποστηρίζει ότι αυτή (η ημερομηνία) έχει τεθεί με μηχανικά μέσα και προφανώς σε μεταγενέστερο χρόνο. Ως προς τις λοιπές που, για να αποδείξουν την ημερομηνία λήψης, εικονίζουν μια εφημερίδα με ημερομηνία κυκλοφορίας 01-10-2017, υποστηρίζει ότι αυτές θα μπορούσαν να ληφθούν σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο σημείο με τη χρήση απλώς αυτής της εφημερίδας. Περαιτέρω, για να αντικρούσουν τον φερόμενο χρόνο λήψης των φωτογραφιών αυτών προσκομίζουν σχετικές αναρτήσεις στο διαδίκτυο εκ των οποίων προκύπτει ότι την 1.10.2017, που φέρεται να έχουν ληφθεί οι φωτογραφίες, επικρατούσαν στην περιοχή νεφώσεις παροδικά αυξημένες με πιθανότητα βροχής τοπικά, στοιχεία που δεν συμβαδίζουν σε καμία περίπτωση με τις καιρικές συνθήκες που απεικονίζονται στις προσκομιζόμενες φωτογραφίες, όπου επικρατεί καλοκαιρία χωρίς καθόλου νεφώσεις και ηλιοφάνεια. Σε κάθε περίπτωση, εάν οι εν λόγω φωτογραφίες ήθελε κριθούν αξιόπιστες, υποστηρίζει ότι εξ αυτών ουδόλως προκύπτει πως εκτελούνταν έργα στο Κοιμητήριο την επίμαχη περίοδο και πως η εικονιζόμενη σε αυτές ασπροκόκκινη κορδέλα έχει τεθεί, μετά το επίδικο συμβάν, από τον Σύνδεσμο για να αποκλεισθεί το σημείο έμπροσθεν του οστεοφυλακίου για πιθανή ενδεχόμενη αυτοψία από την επιθεώρηση εργασιών στο πλαίσιο διερεύνησης του ατυχήματος του ενάγοντος. Τέλος, διατείνεται ότι στις φωτογραφίες αυτές δεν απεικονίζεται η ύπαρξη χώματος από εκταφή, αλλά, αντιθέτως, απεικονίζεται διάδρομος που οδηγεί στο οστεοφυλάκιο, αποτελούμενος από δυο ευμεγέθη – ενωμένα μεταξύ τους πλακάκια, που είναι ο πλήρως κατάλληλος και ενδεδειγμένος δρόμος για τη μετάβαση στο οστεοφυλάκιο και ο οποίος είναι πλήρως ορατός με την χρήση του φακού που ο ενάγων χρησιμοποιούσε, πολλώ δε μάλλον, όπως υποστηρίζει, εφόσον ο εν λόγω δρόμος είναι γνωστός στον ενάγοντα που εργαζόταν στον χώρο αυτό. Προς αντίκρουση των εικονιζόμενων στις εν λόγω φωτογραφίες επικαλείται με το υπόμνημα και προσκομίζει: α)το με ημερομηνία εκτύπωσης 9.6.2022 άρθρο από τον διαδικτυακό τόπο «iefimerida», με τίτλο «Συννεφιά με βροχές την Δευτέρα – Βελτίωση το απόγευμα», με ημερομηνία εμφάνισης στο διαδίκτυο 01/10/2017, ώρα 23:22, β) το με ημερομηνία εκτύπωσης 9.6.2022 άρθρο από τον διαδικτυακό τόπο «alfavita», με τίτλο «ΈΚΤΑΚΤΟ δελτίου καιρού από την ΕΜΥ με καταιγίδες», με ημερομηνία εμφάνισης στο διαδίκτυο 30/09/2017, ώρα 13:10, στο οποίο αναφέρεται ότι στη Θεσσαλονίκη επικρατούν νεφώσεις παροδικά αυξημένες με πιθανότητα βροχών και στη Μακεδονία, Θράκη νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές στα ανατολικά, και γ)την ./10.6.2022 βεβαίωση του Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Τ.Υ. Δυτικής Θεσσαλονίκης ………………….., με την οποία αυτός βεβαιώνει ότι «μετά το συμβάν που έλαβε χώρα την 29-09-2017 με παθόντα τον κ. ………………….., ο Σύνδεσμος προέβη σε τοποθέτηση κορδέλας οριοθέτησης στο χώρο έμπροσθεν της εισόδου του οστεοφυλακίου των κοιμητηρίων, προκειμένου να διαφυλαχθεί ανέπαφος ο χώρος αυτός ενόψει πιθανής αυτοψίας της Επιθεώρησης Εργασίας ή γενικότερα οιουδήποτε φορέα». Αντιθέτως, ο ενάγων με το από 17.6.2022 επικαλούμενο «συμπληρωματικό υπόμνημα» και προς αντίκρουση των όσων αναφέρονται στο υπόμνημα του αντιδίκου (σελ. 2 του υπομνήματος), ισχυρίζεται ότι εκ του προαναφερθέντος υπομνήματος του εναγόμενου προκύπτει ότι για να φθάσει κανείς στο οστεοφυλάκιο από την είσοδο του Κοιμητηρίου απαιτούνται 10 -15 λεπτά, με συνέπεια, κατά τα προβαλλόμενα, το επίδικο συμβάν να έλαβε χώρα στις «18:15 -18:20», χρονικό διάστημα που επιβεβαιώνεται, όπως ισχυρίζεται, και από τη βεβαίωση του ΕΚΑΒ, από την οποία προκύπτει ο χρόνος που κλήθηκε το ασθενοφόρο για να τον παραλάβει «από το συγκεκριμένο σημείο που έλαβε χώρα το ένδικο συμβάν» (σελ. 5η του συμπληρωματικού υπομνήματος). Επιπλέον, επαναλαμβάνει ότι έλαβε εντολή να ανοίξει το οστεοφυλάκιο από τον υπάλληλο του Συνδέσμου, διότι διαφορετικά δεν θα είχε κλειδιά για να το ανοίξει, ενώ, υποστηρίζει ότι ο εναγόμενος ουδέν αναφέρει σχετικά με την ανεπάρκεια φωτισμού στο Κοιμητήριο, και ότι μετά το επίδικο συμβάν έλαβαν χώρα στο Κοιμητήριο έργα για την τοποθέτηση επαρκούς φωτισμού. Υποβάλλει δε με το εν λόγω συμπληρωματικό υπόμνημα αίτηση περί επίδειξης από τον εναγόμενο των εν λόγω συμβάσεων τοποθέτησης φωτισμού.

 

      13.Επειδή, ενόψει των ανωτέρω πραγματικών περιστατικών, των εκατέρων ισχυρισμών των διαδίκων και του συνόλου των σύννομων αποδεικτικών στοιχείων, τα οποία εκτιμούνται ελεύθερα, κατ’ άρθρο 148 του Κ.Δ.Δ, αυτοτελώς και σε συνδυασμό μεταξύ τους, προέκυψε ότι ο ενάγων, ηλικίας 60 ετών κατά τον κρίσιμο χρόνο, εργαζόταν ως φύλακας ασφαλείας στην εταιρεία «………………………………», ιδιωτική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ασφαλείας και συστημάτων συναγερμού, η οποία είχε αναλάβει, δυνάμει της ./30.3.2017 σύμβασης έργου, την φύλαξη των χώρων των Κοιμητηρίων του Συνδέσμου. Την 29η.9.2017 αυτός, όπως δεν αμφισβητείται από τον εναγόμενο Σύνδεσμο, προσήλθε στο χώρο του Κοιμητηρίου Κορδελιού – Ευόσμου και ανέλαβε την υπηρεσία του στις 5:50, όπως συνομολογεί ο ενάγων στο κρινόμενο δικόγραφο, αλλά και όπως προκύπτει, από την προσκομιζόμενη από τον ενάγοντα ./10.10.2017 κατάθεση του ιδίου ενώπιον του Σ.ΕΠ.Ε., η οποία δόθηκε σε ανύποπτο χρόνο. Ο δε ισχυρισμός του ενάγοντος, που προβάλλεται το πρώτον με το κατατεθέν μετά τη συζήτηση υπόμνημα (14.6.2022), ότι προσήλθε στις 5:50 π.μ., αλλά ανέλαβε υπηρεσία στις 6:00 π.μ. είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος διότι μεταβάλλεται ανεπίτρεπτα με το υπόμνημα που κατατέθηκε μετά τη συζήτηση, κατά το άρθρο 138 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., η ιστορική βάση της κρινόμενης αγωγής (Σ.τ.Ε. 1414/2017 σκ. 4 και 6. 1228/2016 σκ. 7 κ.α.). Την ίδια ημέρα, ο ενάγων μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο ………………………. στην Β΄ Ορθοπεδική Κλινική, όπου διεγνώσθη με αμφισφύριο κάταγμα – εξάρθρημα ΑΡ ΠΔΚ, ενώ κατά τη λήψη του ιστορικού του δηλώθηκε ως αιτία η πτώση εξ ιδίου (βλ. ιδίως το από 2.10.2017 ενημερωτικό σημείωμα ασθενούς των ιατρών της Β΄ Ορθοπεδικής Κλινικής του Γ.Ν. ………………….). Ωστόσο, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, από τα προσκομισθέντα από τον ενάγοντα σύννομα αποδεικτικά στοιχεία, ο οποίος, κατ’ άρθρο 145 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ. και σύμφωνα με τα κριθέντα στη σκέψη 4, φέρει το σχετικό δικονομικό βάρος απόδειξης των πραγματικών ισχυρισμών του, δεν αποδεικνύονται ο ακριβής τόπος, χρόνος και οι εξιστορούμενες συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα ο ανωτέρω τραυματισμός του. Ειδικότερα, από την υπογεγραμμένη από τον ίδιο δήλωση ατυχήματος του Ι.Κ.Α., άνευ ημερομηνίας και αριθμού πρωτοκόλλου, και από την έγγραφη κατάθεση του, κατατεθείσα στο Σ.ΕΠ.Ε. με αριθμό πρωτοκόλλου ./10.10.2017, ανεξαρτήτως του ότι αυτές, ως ιδιωτικά έγγραφα, δεν αποδεικνύουν υπέρ του εκδότη τους (βλ. Σ.τ.Ε. 341/2020, 4571/2014 κ.α.), σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύουν το ακριβές σημείο εντός του Κοιμητηρίου, όπου έλαβε χώρα το επίδικο ατύχημα, μη αρκούσης προς τούτο της γενικόλογης αναφοράς επί αυτών ότι το ατύχημα συνέβη στα Κοιμητήρια Ευόσμου. Τούτο, διότι, όπως προκύπτει από την 1119/30.3.2017 σύμβαση έργου μεταξύ της εργοδότριας εταιρείας του ενάγοντος και του εναγόμενου Συνδέσμου, ο ενάγων κατά την ανάληψη της υπηρεσίας του υποχρεούται να βρίσκεται κυρίως στην είσοδο του Κοιμητηρίου έξω από το φυλάκιο της Πύλης, η οποία απέχει, από το Οστεοφυλάκιο, προς το οποίο ο ενάγων εξιστορεί ότι κατευθυνόταν, σε ευθεία γραμμή 335 μέτρα, απόσταση που καθίσταται ακόμα μεγαλύτερη δοθέντος ότι, εν τοις πράγμασι, όπως προκύπτει από την προσκομιζόμενη από το εναγόμενο και μη αμφισβητούμενη από τον ενάγοντα κάτοψη του χώρου του κοιμητηρίου, αυτή δεν δύναται να διανυθεί σε ευθεία γραμμή, καθώς στην πορεία της μεσολαβούν τα ταφικά τμήματα Τ11, Τ12 και Τ14. Επιπλέον, δεν αποδεικνύεται ο ακριβής χρόνος που έλαβε χώρα το επίδικο ατύχημα, καθώς, ενώ, στην προσκομιζόμενη από τον ενάγοντα δήλωση ατυχήματος προς το Ι.Κ.Α., άνευ ημερομηνίας και αριθμό πρωτοκόλλου, η οποία είναι υπογεγραμμένη από τον ίδιο και την εταιρεία, δηλώνεται ως ώρα του ατυχήματος η 06:10 π.μ., στην με αριθμό πρωτοκόλλου Σ.ΕΠ.Ε. ./2.10.2017 αναγγελία εργατικού ατυχήματος της εργοδότριας εταιρείας αναφέρεται ως ώρα του ατυχήματος η 06:15 π.μ. και στην μεταγενέστερη κατάθεση του ιδίου του ενάγοντος, με αριθμό πρωτοκόλλου Σ.ΕΠ.Ε. ./10.10.2017, δεν αναφέρεται ο χρόνος του ατυχήματος, αλλά μόνο ότι έπεσε σε χώμα εκταφής και αμέσως μετά πήρε τηλέφωνο το ασθενοφόρο. Άλλωστε, απαραδέκτως, προβάλλεται το πρώτον με το κατατεθέν στις 17.6.2022 συμπληρωματικό υπόμνημα (μετά τη συζήτηση της αγωγής και προς αντίκρουση των ισχυρισμών του αντιδίκου), προβάλλεται ότι το επίδικο συμβάν έλαβε χώρα στις 6:15 – 6:20 (προφανώς εκ παραδρομής στο υπόμνημα αναγράφεται «18:15 -18:20»), διότι μεταβάλλεται ανεπίτρεπτα με το υπόμνημα που κατατέθηκε μετά τη συζήτηση, κατά το άρθρο 138 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., η ιστορική βάση της κρινόμενης αγωγής (Σ.τ.Ε. 1414/2017 σκ. 4 και 6. 1228/2016 σκ. 7 κ.α.). Εξάλλου, ο ακριβής τόπος και χρόνος του ατυχήματος δεν δύνανται να αποδειχθούν, ούτε από την προσκομιζόμενη 10.6.2022 βεβαίωση του ΕΚΑΒ, καθώς αυτή δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη από το Δικαστήριο για το σχηματισμό δικανικής πεποίθησης, διότι αυτή δεν κατατέθηκε, κατ’ άρθρο 150 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., προαποδεικτικώς, ήτοι ως την προηγούμενη εργάσιμη μέρα εκείνης κατά την οποία έλαβε χώρα η συζήτηση της κρινόμενης υπόθεσης, δηλαδή έως και 7-6-2022, ημέρα Τρίτη και εργάσιμη, αλλά κατατέθηκε μετά τη συζήτηση της υπόθεσης, στις 14.6.2022. Άλλωστε, δεν προκύπτει ότι ήταν αδύνατη ή δυσχερής η προσκόμισή της προαποδεικτικώς, ούτε άλλωστε ο ενάγων επικαλείται κάτι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση, από την εν λόγω βεβαίωση προκύπτει μόνο ότι ο ενάγων παρελήφθη από το ασθενοφόρο από τα φυλάκια του Κοιμητηρίου, ήτοι στην είσοδο αυτών, και όχι από οιοδήποτε άλλο σημείο εντός του Κοιμητηρίου, πολλώ δε μάλλον από οιοδήποτε σημείο επί της ιστορούμενης στην αγωγή πορείας προς το οστεοφυλάκιο, ενώ, και ο ενάγων στο κατατεθέν στις 17.6.2022 συμπληρωματικό υπόμνημά του αναφέρει επί λέξει ότι ο χώρος παραλαβής από το ΕΚΑΒ ήταν «το συγκεκριμένο σημείο που έλαβε χώρα το ένδικο συμβάν» (σελ. 5η του συμπληρωματικού υπομνήματος). Επιπλέον, ως ώρα κλήσης του ασθενοφόρου αναφέρεται η 6:23 π.μ., ήτοι χρόνος μεταγενέστερος από τον δηλωθέντα ως χρόνος ατυχήματος στα προαναφερθέντα έγγραφα. Περαιτέρω, ο ενάγων δεν προσκομίζει στοιχεία επαρκή και πρόσφορα για την εξαγωγή βέβαιης δικανικής κρίσης αναφορικά με τις αποδιδόμενες στα όργανα του Συνδέσμου παράνομες πράξεις και παραλείψεις. Ειδικότερα, όσον αφορά τον ισχυρισμό του ότι του δόθηκε εντολή από υπάλληλο του εναγομένου επονομαζόμενο «Γ» να μεταβεί στο οστεοφυλάκιο, σε χρόνο όπου επικρατούσε ακόμα σκοτάδι, δεν προσκομίζεται κανένα αποδεικτικό στοιχείο ότι κατά το χρόνο αυτό, δηλαδή στις 5:50 οπότε και ισχυρίζεται ότι ανέλαβε υπηρεσία ή, έστω, στις 6:00 π.μ., οπότε και ξεκινάει η πρωινή βάρδια των φυλάκων ασφαλείας (βλ. την ./30.3.2017 σύμβαση έργου), βρίσκεται στο χώρο οποιοσδήποτε άλλος υπάλληλος του Συνδέσμου και δη ο κατονομαζόμενος στην αγωγή υπάλληλος, όπως, ενδεικτικά, ένορκες βεβαιώσεις των λοιπών συναδέλφων του, που, ομοίως, εργάζονται στην πρωινή βάρδια, όπως τούτο προκύπτει από τους προσκομιζόμενους από τον ενάγοντα πίνακες προσωπικού της εταιρείας «……………………...» και την με ημερομηνία βεβαίωσης υπογραφής 11.10.2017 υπεύθυνη δήλωση του ιδίου ότι την επίδικη ημέρα αντικατέστησε στην πρωινή βάρδια τον συνάδελφό του ……………………………. Εξάλλου, από την ./24.5.2022 βεβαίωση ωραρίου εργασίας του Προέδρου του Συνδέσμου σε συνδυασμό με την με αριθμό πρωτοκόλλου ./29.6.2017 υπεύθυνη δήλωση του υπαλλήλου του Συνδέσμου …………………………., ο οποίος, όπως ο ενάγων με το κατατεθέν στις 14.6.2022 υπόμνημα του συνομολογεί, είναι ο αναφερόμενος στην αγωγή του ως «Γ» (βλ. σελ. 5η του υπομνήματος), προκύπτει ότι ο εν λόγω υπάλληλος προσέρχεται στην εργασία του στις 7:00 π.μ., ήτοι σε χρόνο πολύ μεταγενέστερο από την ώρα που κατά τα ιστορούμενα στην αγωγή δόθηκε η εντολή μετάβασης στο οστεοφυλάκιο. Επιπλέον, όσον αφορά και τις λοιπές αποδιδόμενες στον Σύνδεσμο παρανομίες, ήτοι την έλλειψη φωτισμού στο χώρο των Κοιμητηρίων και τη διενέργεια έργων, συνεπεία των οποίων είχε μαζευτεί χώμα από εκταφή, χωρίς την τοποθέτηση κατάλληλης σήμανσης, ο ενάγων δεν προσκομίζει στοιχεία επαρκή και πρόσφορα για την εξαγωγή βέβαιης δικανικής κρίσης. Τούτο, διότι αρκέσθηκε στην προσκόμιση μόνο 10 έγχρωμων φωτογραφιών, στις οποίες απεικονίζεται μεν το κτήριο του Οστεοφυλακίου και ο πλακόστρωτος διάδρομος που οδηγεί σε αυτό, αριστερά του οποίου (διαδρόμου) υπάρχει ταφικό τμήμα και δεξιά χέρσο εδαφικό τμήμα με γκαζόν, όπως το γεγονός αυτό δεν αμφισβητείται από τον εναγόμενο, δίχως, όμως, να προκύπτει, αφενός μεν η βέβαιη χρονολογία λήψης αυτών (βλ. Δ.Εφ.Αθ. 1501/2021 σκ. 7), μη αρκούντως προς τούτο η μηχανική αποτύπωση επί ορισμένων εξ αυτών της ημερομηνίας 1.10.2017 και επί ορισμένων εξ αυτών η απεικόνιση τοπικής εφημερίδας με ημερομηνία κυκλοφορίας την 1η.10.2017, αφετέρου δε ότι το εικονιζόμενο σε αυτές σημείο είναι ο τόπος επέλευσης του επικαλούμενου ατυχήματος, εφόσον, όπως ανωτέρω έγινε δεκτό, ο ενάγων δεν αποδεικνύει το αποδεικνύουν το ακριβές σημείο εντός του Κοιμητηρίου όπου έλαβε χώρα το ατύχημα. Επιπλέον, στις φωτογραφίες αυτές δεν εικονίζονται, ούτε έμπροσθεν και περιμετρικά του οστεοφυλακίου, ούτε κατά μήκος του διαδρόμου, ούτε σε οιοδήποτε άλλο σημείο, στοιχεία διενέργειας έργων ταφής, εκταφής ή οιωνδήποτε άλλων τεχνικών έργων, όπως λ.γ. σωρός από χώματα, τρύπες στο έδαφος, μπάζα κ.α.. Επιπροσθέτως, ούτε από την εικονιζόμενη στις φωτογραφίες αυτές ασπροκόκκινη κορδέλα που έχει τεθεί κατά μήκος της δεξιάς πλακόστρωτης πλευράς του οστεοφυλακίου και έμπροσθεν αυτού σε τμήμα του χέρσου εδάφους, χωρίς να εικονίζονται, όπως προαναφέρθηκε, λοιπά στοιχεία ενδεικτικά τέλεσης έργων, μπορεί να αποδειχθεί ο ισχυρισμός του ενάγοντος περί διενέργειας έργων χωρίς καμία σήμανση. Τούτο, διότι οι φωτογραφίες αυτές δεν συνεπικουρούνται από άλλα νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία (όπως, ενδεικτικά, ένορκες βεβαιώσεις λοιπών συναδέλφων του που εργάζονταν κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα στον ίδιο χώρο, συμβάσεις έργων του Συνδέσμου ανηρτημένες στη Διαύγεια, αποφάσεις της εκτελεστικής επιτροπής περί κατακύρωσης διαγωνισμών, αιτήσεις εκταφής ή ανακοίνωση ή κατάλογος αναγκαστικών εκταφών, κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 16 και 18 του Κανονισμού του Κοιμητηρίου κ.α.), ενώ, σε κάθε περίπτωση, αναφορικά με τις συνθήκες του ατυχήματος, στην προσκομισθείσα από τον ενάγοντα από 29.9.2017 αναγγελία εργατικού ατυχήματος της εργοδότριας εταιρείας, η οποία συντάχθηκε την ημέρα του επίδικου συμβάντος και κατατέθηκε στο Σ.ΕΠ.Ε. επίκαιρα στις 2.10.2017 (αριθμός πρωτοκόλλου Σ.ΕΠ.Ε. ./2.10.2017), δηλώθηκε μόνο ότι ο ενάγων «παραπάτησε, έπεσε και χτύπησε το πόδι του». Άλλωστε, ακόμα και αν ήθελε θεωρηθεί ότι η ασπροκόκκινη κορδέλα είχε τοποθετηθεί λόγω διενέργειας έργων, αυτό θα καθιστούσε αβάσιμο τον ισχυρισμό των εναγόντων ότι δεν είχε τοποθετηθεί καμία σήμανση για τη διενέργεια αυτών. Προσέτι, όσον αφορά τον έτερο ισχυρισμό του ενάγοντος ότι δεν υπήρχε καθόλου φωτισμός στο Κοιμητήριο, ναι μεν στις εν λόγω φωτογραφίες, πράγματι, δεν εικονίζεται η ύπαρξη μέσων τεχνητού φωτισμού εξωτερικού χώρου, ωστόσο, αυτές εικονίζουν μόνο ένα σημείο του Κοιμητηρίου, ήτοι το κτήριο του Οστεοφυλακίου, και, σε κάθε περίπτωση, αυτές δεν δύνανται να αποδείξουν άνευ ετέρου τον παραπάνω ισχυρισμό, αφού, όπως προεκτέθηκε, αυτές δεν συνεπικουρούνται από άλλα νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία. Εξάλλου, η αναφορά του ενάγοντος με το κατατεθέν μετά τη συζήτηση (17.6.2022) υπόμνημα προς αντίκρουση των ισχυρισμών του διαδίκου, ότι μετά το επίδικο συμβάν ο εναγόμενος προέβη σε σύναψη συμβάσεων για τοποθέτηση επαρκούς φωτισμού, δεν επαρκεί για την απόδειξη των εν λόγω ισχυρισμών του, προεχόντως, διότι αυτός προβάλλεται αορίστως, χωρίς να προσδιορίζονται οι εν λόγω συμβάσεις, ενώ, αυτές, σε κάθε περίπτωση, δεν προσκομίζονται από τον ενάγοντα. Το δε υποβληθέν με το εν λόγω υπόμνημα αίτημα περί επίδειξης των εν λόγω συμβάσεων από τον εναγόμενο πέραν του ότι απαραδέκτως υποβάλλεται το πρώτον μετά τη συζήτηση (πρβ Σ.τ.Ε. 320/2000, 2759/1991), προβάλλεται αλυσιτελώς, ενόψει της αοριστίας του εν λόγω ισχυρισμού, ενώ, εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, το βάρος απόδειξης της συνδρομής των γεγονότων που αποτελούν την πραγματική βάση της αγωγής του φέρει ο ενάγων, το δε Δικαστήριο έχει ευχέρεια απλώς και όχι υποχρέωση να διατάξει τη συμπλήρωση των αποδείξεων, κατά τις διατάξεις των άρθρων 145 και 151 του Κ.Δ.Δ.. Τέλος, ούτε ο ισχυρισμός του εναγομένου ότι οι επίμαχες κορδέλες ετέθησαν για να οριοθετηθεί ο χώρος έμπροσθεν της εισόδου του οστεοφυλακίου των κοιμητηρίων, για να διαφυλαχθεί ανέπαφος ο χώρος αυτός ενόψει πιθανής αυτοψίας από την Επιθεώρηση Εργασίας, και υπό την εκδοχή ότι συνιστά ομολογία ότι το επίδικο συμβάν έλαβε χώρα στο σημείο αυτό, είναι ικανός να αποδείξει αυτοτελώς την ιστορική βάση της αγωγής και δη το χρόνο, τις ιστορούμενες συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα ο τραυματισμός και τις αποδιδόμενες στα όργανα του Συνδέσμου παρανομίες. Ενόψει τούτων, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο ενάγων δεν απέδειξε, ως έχων το σχετικό δικονομικό βάρος, κατ΄ άρθρο 145 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., ότι πράγματι έλαβε χώρα το επίδικο ατύχημα υπό τις ιστορούμενες στην αγωγή του συνθήκες, και ειδικότερα, ότι αυτό προκλήθηκε αιτιωδώς από τις παράνομες ενέργειες και παραλείψεις που αποδίδει στα αρμόδια όργανα του εναγόμενου Συνδέσμου και, επομένως, δεν θεμελιώνεται ευθύνη του εναγομένου Συνδέσμου προς αποζημίωση, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝ.Α.Κ., απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του ενάγοντος. Κατά συνέπεια, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη, κατ΄ αποδοχή του σχετικού ισχυρισμού του εναγομένου.

 

      14. Επειδή, κατ’ ακολουθία, πρέπει η κρινόμενη αγωγή να απορριφθεί, ενώ, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων, να απαλλαγεί ο ενάγων από τα δικαστικά έξοδα του εναγομένου (άρθρο 275 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.).

 

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

 

Απορρίπτει την αγωγή.

 

Απαλλάσσει τον ενάγοντα από τα δικαστικά έξοδα του εναγομένου.

 

Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 13.2.2023, με την αναγραφόμενη στην αρχή της παρούσας σύνθεση (άρθρο 194 παρ. 1 πρώτο εδάφιο του Κ.Δ.Δ.). Η απόφαση δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στις 7/3/2023 με τη σύνθεση που αναγράφεται στα οικεία πρακτικά δημοσίευσης, λόγω προαγωγής της Πρωτοδίκου Δ.Δ. Φαίδρας Ντήμου σε Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ. και τοποθέτησής της στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, καθώς και λόγω προαγωγής της Εισηγήτριας, Παρέδρου Δ.Δ. Μαριέτας Τσέφου σε Πρωτοδίκη Δ.Δ. και τοποθέτησής της στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, η υπογραφή της οποίας στο πρωτότυπο παραλείπεται για τον ως άνω λόγο, σύμφωνα με το άρθρο 194 παρ.3 περ. β΄ του Κ.Δ.Δ..

 

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ            Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ