ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΠρΔΠρΠατρών 21/2020

Μέτρα κατά του κορωνοϊού COVID-19 - Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος - Επιβολή προστίμου - Αναστολή λειτουργίας επιχείρησης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα -.

Επιβολή προστίμου ύψους 3.000 ευρώ και αναστολή λειτουργίας επιχείρησης για χρονικό διάστημα 15 εργάσιμων ημερών για αποδιδόμενη σε ιδιοκτήτη καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφέ-μπαρ) παράβαση των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας κορωνοϊού COVID-19. Προβολή αντιρρήσεων. Εν μέρει ακύρωση της αποφάσεως. Μη νόμιμη επιβολή κυρώσεως ανατολής της λειτουργίας για χρονικό διάστημα 15 εργάσιμων ημερών, καθόσον από τον νόμο προβλέπεται αναστολή λειτουργίας για χρονικό διάστημα 15 ημερολογιακών ημερών.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).

Αριθμός απόφασης ΑΡ21/2020

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ 3ου ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

(Γ' Τμήμα Διακοπών)

Ηλίας Κατσούλης Πρόεδρος Πρωτοδικών Δ.Δ.

συνήλθε στις 14 Αυγούστου 2020 στο γραφείο του, χωρίς τη σύμπραξη γραμματέα,

γ ι α να αποφασίσει σχετικά με τις από 14.8.2020 κατατεθείσες αντιρρήσεις (ΑΝΡ ./2020) του άρθρου πρώτου παρ. 5 της από 25.2.2020 πράξης νομοθετικού περιεχομένου,

του ..., κατοίκου Ψ. Πατρών (οδός .), ο οποίος δεν εμφανίσθηκε,

κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών.

Η κρίση του είναι η εξής:

1. Επειδή, με τις κρινόμενες αντιρρήσεις ο αντιλέγων, ιδιοκτήτης καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, ζητεί να ακυρωθεί η ./12.8.2020 απόφαση της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.), με την οποία επιβλήθηκε σε βάρος του πρόστιμο ύψους 3.000 ευρώ και αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης του για χρονικό διάστημα 15 εργάσιμων ημερών, για αποδιδόμενη σε βάρος του παράβαση των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας κορωνοϊού «COVID-19», που ελήφθησαν με το άρθρο 1 της ΚΥΑ Δ1 α/ΓΠ.οικ../2020. Ως συμπροσβαλλόμενες δε πράξεις πρέπει να θεωρηθούν οι μεταγενεστέρως εκδοθείσες: α) . (Θέμα Δ..)/17.8.2020 απόφαση της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων της Ε.Α.Δ., με την οποία απορρίφθηκαν αντιρρήσεις κατά της ./12.8.2020 απόφασης και β) ./18.8.2020 απόφαση του Διοικητή της Ε.Α.Δ., με την οποία επικυρώθηκαν οι προαναφερόμενες σε βάρος του αντιλέγοντος κυρώσεις.

2. Επειδή, στην από 25.2.2020 πράξη νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) του Προέδρου της Δημοκρατίας «Περί λήψεως κατεπειγόντων μέτρων αποφυγής και περιορισμού της διαδόσεως του κορωνοϊού "COVID-19"» (Α' 42/25.2.2020), κυρωθείσα από τη δημοσίευση της με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020 (Α' 76/3.4.2020), ορίζεται, στο άρθρο πρώτο, ότι: 1. Προς τον σκοπό της αποφυγής κινδύνου εμφάνισης ή και διάδοσης κορωνοϊού που ενδέχεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλονται μέτρα πρόληψης, υγειονομικής παρακολούθησης, καθώς και περιορισμού της διάδοσης της νόσου. 2. [...] 5. Κάθε πρόσωπο που θίγεται από τα μέτρα του παρόντος άρθρου έχει δικαίωμα να υποβάλει ενώπιον του Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου της περιφέρειας, όπου λαμβάνεται το μέτρο, αντιρρήσεις κατά του μέτρου. Η εκδίκαση των αντιρρήσεων γίνεται με ή χωρίς την παρουσία του αντιλέγοντος, εφόσον αυτός τελεί υπό περιορισμό, ο οποίος μπορεί να εκπροσωπείται από δικηγόρο ή άλλο πρόσωπο. Ο Πρόεδρος αποφαίνεται αμετάκλητα. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης δύναται να ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου».

3. Επειδή, ακολούθως, στην από 1.5.2020 ΠΝΠ της Προέδρου της Δημοκρατίας «Περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα» (Α' 90/1.5.2020), κυρωθείσα από τη δημοσίευση της με το άρθρο 2 του ν. 4690/2020 (Α' 104/30.5.2020), ορίζεται στο ΜΕΡΟΣ ΙΑ (με τίτλο «ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ») και στο άρθρο τεσσαρακοστό τέταρτο ότι: «1. Προς αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα, είναι δυνατόν, να προβλέπονται, με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Προστασίας του Πολίτη, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας, Εσωτερικών και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών, που εκδίδεται μετά από γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19 [...] σε [...] ιδιωτικές επιχειρήσεις [...] α) [...] β) μέτρα τήρησης μέγιστης αναλογίας ατόμων ανά ορισμένη επιφάνεια και ελάχιστης απόστασης μεταξύ τους, γ) [...] 2. [...] Στις επιχειρήσεις που παραβιάζουν τα ανωτέρω μέτρα επιβάλλεται, για κάθε παράβαση, με αιτιολογημένη πράξη της αρμόδιας αρχής, διοικητικό πρόστιμο από χίλια (1.000) έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ και αναστολή λειτουργίας για χρονικό διάστημα από δεκαπέντε (15) έως ενενήντα (90) ημέρες. 3. Αρμόδιες αρχές για τη διασφάλιση της εφαρμογής των μέτρων της παρ. 1, τη διαπίστωση των παραβάσεων και την επιβολή του διοικητικού προστίμου της παρ. 2 είναι [...] η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) του άρθρου 82 του ν. 4622/2019 (Α' 133). 4. Με την απόφαση της παρ. 1 εξειδικεύονται το διοικητικό πρόστιμο της παρ. 2, αναλόγως του βαθμού διακινδύνευσης της δημόσιας υγείας, καθώς και τα κατά περίπτωση αρμόδια όργανα για την επιβολή κυρώσεων και προβλέπεται η εφαρμοστέα διαδικασία, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος».

4. Επειδή, κατ' επίκληση, μεταξύ άλλων, των εξουσιοδοτικών διατάξεων του άρθρου πρώτου της από 25.2.2020 ΠΝΠ και του άρθρου τεσσαρακοστού τετάρτου της από 1.5.2020 ΠΝΠ, εκδόθηκε η ΚΥΑΔ1α/ΓΠ.οικ../2020 «Κανόνες τήρησης αποστάσεων και άλλα μέτρα προστασίας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις [...] στο σύνολο της Επικράτειας, προς περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19» (Β' 3165/31.7.2020), στο άρθρο 1 της οποίας (υπό τον τίτλο «Κανόνες λειτουργίας ιδιωτικών επιχειρήσεων») ορίζεται ότι: «1. Στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, η λειτουργία των οποίων δεν έχει απαγορευθεί στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων αντιμετώπισης του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, οι διοικήσεις τους οφείλουν να διασφαλίζουν την τήρηση, κατά την προσέλευση των καταναλωτών, των ακόλουθων μέτρων: Είδος επιχείρησης: -Υπηρεσίες παροχής ποτών. Προϋποθέσεις λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος σε υπαίθριο [...] χώρο: -Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός πελατών ορίζεται ως ο αριθμός που προκύπτει από την αναλογία ενός πελάτη ανά 2 τ.μ. συνολικής ωφέλιμης επιτρεπόμενης επιφάνειας λειτουργίας. 2. [...]», στο άρθρο 3 ότι: «1. Στις επιχειρήσεις που δεν τηρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 1, επιβάλλεται, ανάλογα με τον βαθμό διακινδύνευσης της δημόσιας υγείας, για κάθε παράβαση, με αιτιολογημένη πράξη της αρμόδιας αρχής, διοικητικό πρόστιμο από χίλια (1.000) έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ και αναστολή λειτουργίας για χρονικό διάστημα από δεκαπέντε (15) έως ενενήντα (90) ημέρες, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί: Παράβαση: Μη τήρηση της αναλογίας ατόμων/τ.μ. [...] Για επιχειρήσεις άνω των 20 τ.μ. και έως 100 τ.μ. 1η παράβαση: -Διοικητικό πρόστιμο που κλιμακώνεται αναλόγως του ποσοστού υπέρβασης των ορίων του άρθρου 1 ως εξής: 1%-25%, τρεις χιλιάδες (3,000) ευρώ. 25%-50%, πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ. 50%-75%, επτά χιλιάδες (7.000) ευρώ. >75%, δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. -Αναστολή λειτουργίας για δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες. [...] 2. [...]», στο άρθρο 24 ότι: «1. α) Αρμόδιες αρχές για τη διασφάλιση της εφαρμογής της παρούσης, για τη διενέργεια ελέγχων, τη διαπίστωση των παραβάσεων και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων είναι [...] η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) του άρθρου 82 του ν. 4622/2019 (Α' 133). β) Όργανα ελέγχου αποτελούν [...] οι επιθεωρητές-ελεγκτές της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.). 2. [...]», στο άρθρο 25 ότι: «1. Οι αρμόδιες αρχές του άρθρου 24 μέσω των οικείων οργάνων ελέγχου διενεργούν ελέγχους για την τήρηση της παρούσας και προβαίνουν στη βεβαίωση των σχετικών παραβάσεων και στην επιβολή των προβλεπομένων κυρώσεων (διοικητικό πρόστιμο και αναστολή λειτουργίας, όπου προβλέπεται). 2. [...] 3. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται παράβαση, συντάσσεται από τα ελεγκτικά όργανα Πράξη Επιβολής Προστίμου και Αναστολής Λειτουργίας [...]», στο άρθρο 26 ότι: «1. Το πρόστιμο επιβάλλεται με αιτιολογημένη πράξη της αρμόδιας αρχής για κάθε παράβαση των μέτρων που προβλέπονται στην παρούσα. 2. [...]» και στο άρθρο 30 ότι: «1. Η παρούσα απόφαση ισχύει από την 1η Αυγούστου 2020 έως και την 31η Αυγούστου 2020 [...]».

5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα: Ο αντιλέγων εκμεταλλεύεται κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφέ-μπαρ) επί της οδού ... στον Ψ. Στις 12.8.2020, ημέρα Πέμπτη και ώρα 17:00, πραγματοποιήθηκε στο ανωτέρω κατάστημα έλεγχος από όργανα της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, σε συνεργασία με όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας, κατά τον οποίο διαπιστώθηκε, όπως προκύπτει από το σώμα της προσβαλλόμενης πράξης, ότι δεν τηρούταν η αναλογία ατόμων ανά τ.μ. ωφέλιμης επιφάνειας, καθόσον, αν και βάσει της σχετικής Σύμβασης Παραχώρησης Δικαιώματος Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Κοινόχρηστης Παραλίας (Α.Π..ΕΞ/2.6.2020) η αδειοδοτημένη επιφάνεια του καταστήματος είναι 56,91 τ.μ., καταμετρήθηκαν στον χώρο αυτό 65 άτομα-πελάτες, παρουσία του ιδιοκτήτη - αντιλέγοντος (σχετ. και η από 12.8.2020 έκθεση ελέγχου). Κατόπιν τούτου, με την ./12.8.2020 απόφαση της Ε.Α.Δ., την οποία παρέλαβε ανεπιφύλακτα ο αντιλέγων, επιβλήθηκε σε βάρος του πρόστιμο ύψους 3.000 ευρώ και αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης του για χρονικό διάστημα 15 εργάσιμων ημερών, λόγω παράβασης των διατάξεων του άρθρου τεσσαρακοστού τετάρτου της από 1.5.2020 ΠΝΠ. Αντιρρήσεις κατά της προαναφερόμενης απόφασης απορρίφθηκαν με την .(Θέμα Δ. .)/17.8.2020 απόφαση της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων της Ε.Α.Δ. και, κατόπιν τούτου, οι ένδικες κυρώσεις επικυρώθηκαν με την ./18.8.2020 απόφαση του Διοικητή της Ε.Α.Δ.

5. Επειδή, ήδη, με το δικόγραφο των κρινόμενων αντιρρήσεων, ο αντιλέγων αμφισβητεί τη νομιμότητα των προσβαλλόμενων πράξεων και ζητεί την ακύρωση της. Προβάλλει δε, καταρχάς, ότι η ./12.8.2020 απόφαση είναι μη επαρκώς αιτιολογημένη, καθόσον δεν περιλαμβάνει αναφορά σε τυχόν εκδοθείσα ΚΥΑ, η οποία εν προκειμένω εφαρμόσθηκε, αλλά περιορίζεται σε επίκληση της από 1.5.2020 ΠΝΠ. Ο λόγος, όμως, αυτός είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος, καθόσον, σύμφωνα με το άρθρο 16 παρ. 1 εδ. 4 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α' 45), η παράλειψη αναφοράς των εφαρμοζόμενων διατάξεων δεν επάγεται ακυρότητα της διοικητικής πράξης (ΣτΕ 2735/2017, 208/2012, 885/2011), ενώ, σε κάθε περίπτωση, η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε δυνάμει της ΚΥΑ Δ1α/ΓΠ.οικ.48976/2020, η δε ένδικη αποδιδόμενη παράβαση εξατομικεύεται επαρκώς στο σώμα της προσβαλλόμενης πράξης, με αναφορά των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης.

6. Επειδή, περαιτέρω, ο αντιλέγων προβάλλει ότι κατά τη στιγμή του ελέγχου στο κατάστημα του, που λειτουργεί σε υπαίθριο χώρο μπροστά στη θάλασσα επί πεζοδρόμου στην παραλία, βρίσκονταν περίπου 20 καθήμενοι πελάτες, ενώ οι λοιποί που καταμετρήθηκαν ήταν είτε λουόμενοι που είχαν αφήσει τις πετσέτες τους στα καθίσματα της επιχείρησης και βρίσκονταν εντός της θάλασσας, είτε περαστικοί, ενώ και στην προσβαλλόμενη πράξη δεν αναφέρονται οι καταμετρηθέντες ως καθήμενοι. Πλην, κατά τα αναφερόμενα στο σώμα της πρώτης προσβαλλόμενης πράξης, που κατά το μέρος αυτό αποτελούν πλήρη απόδειξη (άρθρο 171 του ΚΔιοικΔικ), καταμετρήθηκαν από τον έλεγχο 65 άτομα ευρισκόμενα στον υπαίθριο χώρο της επιχείρησης, τη στιγμή που, σύμφωνα με την προαναφερόμενη Σύμβαση και την αναφερόμενη στη σκέψη 4 της παρούσας ΚΥΑ, ο μέγιστος αριθμός αυτών όφειλε να είναι 28. Τα άτομα αυτά, περαιτέρω, χαρακτηρίσθηκαν από τον έλεγχο ως πελάτες της επιχείρησης, ο δε αντιλέγων, ο οποίος ήταν παρών κατά την καταμέτρηση, παρέλαβε ανεπιφύλακτα την προσβαλλόμενη πράξη και δεν διατύπωσε κατά τον κρίσιμο χρόνο του ελέγχου οποιαδήποτε διαφωνία ως προς το ανωτέρω συμπέρασμα των ελεγκτικών οργάνων, ειδικότερα δε, δεν προέβαλε τα διά του παρόντος λόγου προβαλλόμενα, τα οποία, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύονται. Συνεπώς, και ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί.

7. Επειδή, τέλος, ο αντιλέγων προβάλλει ότι οι ένδικες κυρώσεις είναι εξοντωτικές για την επιχείρηση του, η φήμη και η βιωσιμότητα της οποίας θα πληγούν ανεπανόρθωτα, και παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας, αιτείται δε τον περιορισμό αυτών στο προσήκον μέτρο. Οι ένδικες κυρώσεις, όμως, ενόψει και του επιτακτικού λόγου δημοσίου συμφέροντος στην εξυπηρέτηση του οποίου αποσκοπούν (προστασία της δημόσιας υγείας μέσω του περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού COV1D-19), δεν αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον δεν είναι προδήλως ακατάλληλες για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, οι δε δυσμενείς συνέπειες τους δεν τελούν σε προφανή δυσαναλογία ούτε υπερακοντίζουν τον επιδιωκόμενο σκοπό (πρβλ. ΣτΕ 990/2004 Ολομ., 3474/2011 Ολομ., 1195/2016 Ολομ., 2151/2017). Σε κάθε περίπτωση, το επιβληθέν πρόστιμο είναι το κατώτατο που προβλέπεται από τις οικείες διατάξεις. Τα δε προβαλλόμενα περί οικονομικής ζημίας και ηθικής βλάβης του αντιλέγοντος δεν ασκούν επιρροή στη νομιμότητα των προσβαλλόμενων πράξεων. Πλην, καθόσον αφορά την κύρωση της αναστολής λειτουργίας της ένδικης επιχείρησης, αυτή μη νόμιμα επιβλήθηκε για χρονικό διάστημα 15 εργάσιμων ημερών, καθόσον από τις ισχύουσες διατάξεις, όπως προαναφέρονται, προβλέπεται αναστολή λειτουργίας για χρονικό διάστημα 15 ημερολογιακών ημερών.

8. Επειδή, κατ' ακολουθία, οι κρινόμενες αντιρρήσεις πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και οι προσβαλλόμενες αποφάσεις πρέπει να ακυρωθούν κατά το μέρος που επιβάλλουν αναστολή λειτουργίας του καταστήματος του αντιλέγοντος για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις 15 ημερολογιακές ημέρες.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Δέχεται εν μέρει τις αντιρρήσεις.

Ακυρώνει: α) την ./12.8.2020 απόφαση της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.), β) την .(Θέμα Δ. .)/17.8.2020 απόφαση της Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων της Ε.Α.Δ. και γ) την ./18.8.2020 απόφαση του Διοικητή της Ε.Α.Δ., κατά το μέρος που επιβάλλουν την αναστολή λειτουργίας του καταστήματος του αντιλέγοντος για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες.

Η απόφαση εκδόθηκε στην Πάτρα στις 19 Αυγούστου 2020.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΗΛΙΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ