ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜονΕφΑθ 789/2025

Απόρριψη έφεσης - Συνεπιμέλεια - Μικρότερος χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με τον πατέρα -.

Η επιτυχής λειτουργία της συνεπιμέλειας προσώπου ανηλίκου τέκνου και από δύο τους γονείς του σε όλες τις επιμέρους πτυχές της επιμέλειας, προϋποθέτει ένα ελάχιστο επίπεδο αλληλοκατανόησης στις σχέσεις των γονέων, οι οποίοι έχουν αποφασίσει συνειδητά να παραμερίσουν τις προσωπικές τους διαφορές και είναι σε θέση να συνεργασθούν για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που θα ευνοήσει την απρόσκοπτη βιοτική και ψυχολογική ανάπτυξη του τέκνου τους, έτσι ώστε η παράλληλη ύπαρξη δύο κέντρων ζωής του παιδιού να μην αναστατώνει και απορρυθμίζει τη ζωή του ούτε να δημιουργεί σε αυτό έλλειψη σταθερότητας και ανασφάλειας. Επομένως, η επιλογή να συνεχίσουν οι γονείς να ασκούν από κοινού την επιμέλεια του τέκνου τους, προκρίνεται όταν οι τελευταίοι εμφανίζονται πρόθυμοι να επικοινωνούν μεταξύ τους αρμονικά και να συνεργάζονται, προκειμένου να λάβουν από κοινού τις αποφάσεις που αφορούν στο πρόσωπό του. Τέτοια πρόθεση ουδόλως αποδείχθηκε στην κρινόμενη βιοτική περίσταση, με αποτέλεσμα να καθίσταται εκ των πραγμάτων εξαιρετικά δυσχερής κάθε προσπάθεια συναπόφασης και σύμπραξης, οδηγώντας την συνάσκηση της επιμέλειας σε δυσλειτουργία και, άρα, αναπόφευκτα σε αδιέξοδο. Μικρότερος χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με τον πατέρα από τον προβλεπόμενο από τη διάταξη του άρθρου 1520 παρ. 1 εδ. δ' Α.Κ., ήτοι το 1/3 του συνολικού χρόνου του ανηλίκου, διότι τούτο κρίνεται σύμφωνο με το συμφέρον του ανηλίκου, ενώ η προαναφερόμενη ρύθμιση για τον τρόπο και τη διάρκεια της επικοινωνίας του ανηλίκου με τον πατέρα του, δίνει μια κατευθυντήρια γραμμή προς την καλύτερη επίτευξή της, η υλοποίησή της όμως εξαρτάται από τις προσπάθειες αμφοτέρων των γονέων και τις αμοιβαίες υποχωρήσεις τους σε πνεύμα συνεννόησης και καταλλαγής.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία της δικηγόρου Αθηνών, Χαρούλας Γ. Μολύβα, LL.M.)

Αριθμός Απόφασης 789/2025

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Συγκροτήθηκε από τη Δικαστή, Ιωάννα Κοσίνα, Εφέτη, η οποία ορίστηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Εφετείου Αθηνών και από τον Γραμματέα Μιχάλη Αλεξάκη.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 12 Δεκεμβρίου 2024, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Του εκκαλούντος: ..., κατοίκου Γλυκών Νερών Παιανίας Αττικής, οδός ..., ο οποίος παραστάθηκε στο Δικαστήριο μετά της πληρεξούσιας δικηγόρου Γεωργίας -Σεραϊνας Καρακασιλιώτη.

Της εφεσιβλήτου: ..., κατοίκου Καισαριανής Αττικής, οδός ..., ατομικά και ως ασκούσας την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου ..., η οποία παραστάθηκε στο Δικαστήριο μετά της πληρεξούσιας δικηγόρου Χαρούλας Μολυβά.

α) Ο ενάγων και ήδη εκκαλών άσκησε την από 28-4-2022 αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που έχει κατατεθεί με γενικό αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./29-4-2022 και β) η ενάγουσα και ήδη εφεσίβλητη άσκησε την από 10-2-2023 αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που έχει κατατεθεί με γενικό αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./23-2-2023, οι οποίες συνεκδικάσθηκαν και εκδόθηκε η υπ’αριθμ. ./26-10-2023 απόφαση του ανωτέρω Δικαστηρίου, με την οποία έγινε δεκτή η υπό στοιχεία α) αγωγή και εν μέρει δεκτή η υπό στοιχεία β) αγωγή.

Την απόφαση αυτή προσέβαλε ο εκκαλών με την από 21-12-2023 έφεση με γενικό αριθμό κατάθεσης ./21-12-2023, δικάσιμος της οποίας ορίστηκε στις 18-4-2024, κατά την οποία η συζήτηση αναβλήθηκε για την ανωτέρω αναφερομένη και γράφτηκε στο πινάκιο.

Η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του οικείου πινακίου και συζητήθηκε.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων αναφέρθηκαν στις έγγραφες προτάσεις, που κατέθεσαν.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η υπό κρίση από 21-12-2023 (γεν. αριθμ. έκθ. κατάθ. ./21-12-2023) έφεση κατά της με αριθμό ./26-10-2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που εκδόθηκε κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από την οικογένεια, τον γάμο και την ελεύθερη συμβίωση (άρθρα 591 παρ.1,592 παρ.1 και 3, 593-605, 610 επ. ΚΠολΔ), έχει ασκηθεί νομοτύπως, με την κατάθεση του δικογράφου της στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου και εμπροθέσμως, αφού η εκκαλουμένη επιδόθηκε επιμελεία της εφεσιβλήτου στον εκκαλούντα στις 21-11-2023 (βλ. την σχετική επισημείωση επί του σώματος της εκκαλουμένης απόφασης του δικαστικού επιμελητή στο Εφετείο Αθηνών ., άρθρα 495 επ., 511, 513 παρ.1β, 518 παρ.1 ΚΠολΔ). Περαιτέρω, με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 495 ΚΠολΔ [όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο τρίτο του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 ΦΕΚ-Α' 87/23.7.2015-, με έναρξη ισχύος 1-1-2016 -άρθρο ένατο παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4335/2015- και μετά την τροποποίηση του πρώτου εδαφίου της παρ.3 της διατάξεως του άρθρου 495 ΚΠολΔ με το άρθρο 35 παρ.2 του ν.4446/2016 (ΦΕΚ-Α’ 240/22.12.2016), με έναρξη ισχύος ένα μήνα μετά τη δημοσίευση του νόμου αυτού (άρθρο 45 ν.4446/2016 -βλ. σχετ. μεταβατική διάταξη του άρθρου 44 του ν.4446/2016 ΦΕΚ-Α' 240/22.12.2016], προβλέπεται η καταβολή παράβολου από εκείνον που ασκεί το ένδικο μέσο της έφεσης κατά απόφασης Μονομελούς Πρωτοδικείου ποσού εκατό (100) ευρώ, που επισυνάπτεται στην έκθεση που συντάσσει ο γραμματέας, με κύρωση, σε περίπτωση μη καταβολής αυτού, την απόρριψη του ενδίκου μέσου ως απαράδεκτου από το Δικαστήριο. Σύμφωνα, όμως με το τελευταίο εδάφιο της διάταξης αυτής, όπως αυτή ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο κατάθεσης της υπό κρίση εφέσεως, η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει, μεταξύ άλλων και για τις διαφορές των άρθρων 592 αριθμ.1 (γαμικές διαφορές) και 3 ΚΠολΔ (διαφορές που αφορούν την διατροφή, επιμέλεια, επικοινωνία τέκνων, χρήση οικογενειακής στέγης, κατανομή κινητών μεταξύ συζύγων και κάθε άλλη περιουσιακού δικαίου διαφορά που απορρέει από τη σχέση των συζύγων ή των γονέων και τέκνων). Συνεπώς, λόγω της φύσεως της επίδικης διαφοράς, ως αφορώσας διαζύγιο, επιμέλεια και διατροφή ανηλίκου τέκνου (υπαγομένης στην διάταξη του άρθρου 592 παρ.1 και 3 ΚΠολΔ), δεν απαιτείται η κατάθεση παράβολου από τον εκκαλούντα στο δημόσιο ταμείο για το παραδεκτό του ενδίκου μέσου. Συνακόλουθα, ο εκκαλών ο οποίος κατέβαλε κατά την κατάθεση της από 21-12-2023 εφέσεως και για το παραδεκτό αυτής e-παράβολο ποσού 100 ευρώ (βλ. το με αριθμό .e-παράβολο), ενώ η ένδικη διαφορά προσδιορίζεται ως ανωτέρω, απαλλάσσεται της καταβολής αυτού και πρέπει να του αποδοθεί, ανεξάρτητα από την έκβαση της δίκης (ΑΕΔ 3/2014, ΑΕΔ 4/2014, ΑΠ 319/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Είναι, επομένως, παραδεκτή η έφεση και πρέπει, να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω κατά την ίδια, όπως παραπάνω, διαδικασία, ως προς την νομική και ουσιαστική βασιμότητατων λόγων της (άρθρα 532, 533 παρά.1 ΚΠολΔ).

Α. Ο ενάγων στην από 28-4-2022 (γεν. αριθμ. έκθ. κατάθ. ./29-4-2022) αγωγή, εξέθετε, ότι από τον γάμο του με την εναγομένη απέκτησαν ένα τέκνο την ., η οποία γεννήθηκε στις 7-7-2013. Ότι ήδη έχει συμπληρωθεί διετία από την οριστική διάσπαση της έγγαμης συμβίωσής τους, που επήλθε τον μήνα Ιούλιο του έτους 2020 και ακολούθως η εναγομένη αποχώρησε από την οικογενειακή στέγη στις 5-11 -2020. Ότι ο ίδιος είναι σε θέση να φροντίζει με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο το κοινό ανήλικο τέκνο, ενώ αντιθέτως, η εναγομένη, για τους εκτιθέμενους στο δικόγραφο της αγωγής λόγους δεν ασχολείται με αυτό και έχει αφήσει την φροντίδα του στην μάμμη από την μητρική γραμμή. Ζήτησε δε, α) να κηρυχθεί λυμένος ο γάμος του με την εναγομένη, β) να ανατεθεί από κοινού και ισοχρόνως στον ίδιο και στην εναγομένη η άσκηση της συνεπιμέλειας του κοινού ανηλίκου τέκνου, άλλως να ανατεθεί αποκλειστικά στον ίδιο η επιμέλεια αυτού, άλλως να ρυθμιστεί το δικαίωμα επικοινωνίας με αυτό, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο δικόγραφο της αγωγής, β) να απειληθεί κατά της εναγομένης χρηματική ποινή εξακοσίων (600) ευρώ και προσωπική κράτηση ενός (1) έτους, για κάθε παραβίαση της διάταξης της απόφασης σχετικά με την ορισθησομένη επικοινωνία με το τέκνο του και γ) να καταδικασθεί η εναγομένη στα δικαστικά του έξοδα.

Β. Η ενάγουσα στην 10-2-2023 (γεν. αριθμ. έκθ. κατάθ. ./23-2-2023) αγωγή, οποία είναι πλήρως ορισμένη, απορριπτομένου του δεύτερου λόγου εφέσεως, ως κατ’ ουσίαν αβασίμου, εξέθετε, ότι από τον γάμο της με τον εναγόμενο απέκτησαν ένα τέκνο την ., η οποία γεννήθηκε στις 7-7-2013. Ότι η έγγαμη συμβίωσή τους διασπάσθηκε τον μήνα Ιούλιο του έτους 2020. Ότι για τους εκτιθέμενους στο δικόγραφο της αγωγής λόγους είναι η καταλληλότερη, για να της ανατεθεί οριστικά η επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου τέκνου της. Ότι το κοινό ανήλικο τέκνο δεν έχει εισοδήματα από οιανδήποτε πηγή και δεν δύναται να εργασθεί λόγω του νεαρού της ηλικίας του και επομένως ο εναγόμενος από το απαιτούμενο μηνιαίως για την διατροφή αυτού ποσό 1.005 ευρώ, πρέπει να συνεισφέρει ποσό 505 ευρώ. Ζήτησε δε, α) να της ανατεθεί οριστικά η αποκλειστική επιμέλεια του προσώπου του κοινού ανηλίκου τέκνου, β) να υποχρεωθεί ο εναγόμενος, να της προκαταβάλει την 3η ημέρα εκάστου μηνός και για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών από την επίδοση της αγωγής ποσό 525 ευρώ, με τον νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε επί μέρους δόσης, μέχρις εξοφλήσεως και γ) να καταδικασθεί αυτός στη δικαστική της δαπάνη. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, με την προσβαλλομένη απόφασή του αφού συνεκδίκασε τις αγωγές, έκανε δεκτή την από 28-4-2022 αγωγή και εν μέρει δεκτή την από 10-2-2023 αγωγή. Κατά της αποφάσεως αυτής παραπονείται ήδη ο εναγόμενος-ενάγων εκκαλών, για τους λόγους που αναφέρονται στην υπό κρίση έφεσή του, οι οποίοι ανάγονται σε αντιφατική και αόριστη αιτιολογία, εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων, μόνο ως προς τα κεφάλαια αυτής που αφορούν στην ρύθμιση της επιμέλειας, της επικοινωνίας του με το κοινό ανήλικο τέκνο και της ημεροχρονολογίας έναρξης της διάστασης μεταξύ του ιδίου και της εναγομένης και ζητεί, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη, ως προς τα ως άνω κεφάλαια αυτής που πλήττονται με τους λόγους εφέσεως, με σκοπό να απορριφθεί αγωγή της εναγομένης-ενάγουσας και να γίνει δεκτή η αγωγή του. Οι λόγοι τούτοι της εφέσεως είναι παραδεκτοί και πρέπει, να ερευνηθούν περαιτέρω ως προς την βασιμότητά τους.

Από την ένορκη κατάθεση των μαρτύρων απόδειξης και ανταπόδειξης (ένας από κάθε διάδικη πλευρά) που εξετάστηκαν νομότυπα στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του ιδίου Δικαστηρίου, τις προσκομιζόμενες μετ’ επικλήσεως ψηφιακές φωτογραφίες οθόνης του κινητού εκάστου των διαδίκων, όπου απεικονίζονται τα μηνύματα κινητής τηλεφωνίας (SMS), που αντάλλαξαν αυτοί μεταξύ τους, τα οποία προσκομίζονται από τους ίδιους τους διαδίκους και δεν απαιτείται δικαστική άδεια άρσης απορρήτου της συγκεκριμένης προσωπικής επικοινωνίας (άρθρο 4 ΠΔ 47/2005, 22 παρ.4 του ν.2472/1997, Ολ ΑΠ 1/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), τις φωτογραφίες η γνησιότητα των οποίων δεν αμφισβητήθηκε (άρθρα 444 παρ.1 εδ.γ 448 παρ.2 και 457 παρ.4 ΚΠολΔ), καθώς και από όλα, γενικά, τα έγγραφα που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, τα οποία λαμβάνονται υπόψη είτε προς άμεση απόδειξη, είτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, και από τις επί μέρους ομολογίες τους αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο πολιτικό γάμο στις 13-3-2013 στο Δημαρχείο Αγίας Παρασκευής, ο οποίος ιερολογήθηκε στον Ιερό ναό Αγίου Λουκά Λαμίας στις 12-7-2014 και από τον οποίο απέκτησαν ένα τέκνο την ., γεννηθείσα στις 7-7-2013. Η έγγαμη συμβίωση των διαδίκων δεν εξελίχθηκε ομαλά, αφού η μεταξύ τους σχέσεις μετά την γέννηση του ανηλίκου τέκνου τους διακατέχονταν από εντάσεις και αντεγκλήσεις, με επακόλουθο τον μήνα Ιούλιο του έτους 2020, να επέλθει διάσπαση της έγγαμης συμβίωσής τους και να μετοικήσει η εναγομένη από την οικογενειακή στέγη, αφού είχε ήδη εκδοθεί προς τούτο η από 28-7-2020 προσωρινή διαταγή του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων). Η ανωτέρω ημεροχρονολογία διάσπασης της έγγαμης συμβίωσης των διαδίκων αποδεικνύεται από τα συνομολογούμενα από τον ενάγοντα (άρθρο 597 ΚΠολΔ), ο οποίος στο δικόγραφο της από 28-4-2022 αγωγής του αναφέρει ότι : “Προβλήματα που υπήρχαν στη μεταξύ μας σχέση καθ’ όλη την διάρκεια του γάμου μας οδήγησαν στην οριστική διάσπαση της έγγαμης συμβίωσής μας τον Ιούλιο του 2020. Από τις 5 Νοεμβρίου του 2020 η εναγομένη αποχώρησε από την έως τότε οικογενειακή μας εστία...”.(βλ. 1η σελ., παρ.2η της αγωγής), σε συνδυασμό προς τα λοιπά αποδεικτικά μέσα. Η διάσταση μεταξύ των διαδίκων συζύγων συνεχίστηκε χωρίς διακοπή μέχρι την συζήτηση των ως άνω αγωγών ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, καθόσον διαμένουν έκτοτε σε χωριστές κατοικίες, χωρίς θέληση να διατηρηθεί ο μεταξύ τους γάμος. Πρέπει δε, να επισημανθεί, ότι ως διάσταση κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 1439 παρ.3 ΑΚ νοείται τόσο η φυσική όσο και η ψυχική αποξένωση των συζύγων με τη θέληση να μην έχουν κοινωνία βίου (ΑΠ 200/2020, ΑΠ 296/2023 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) και συνακόλουθα, σε κάθε περίπτωση η διισχυριζόμενη από τον εκκαλούντα μεταγενέστερη της διάστασης αποχώρηση της εναγομένης από την συζυγική οικία, ήτοι τον μήνα Νοέμβριο του έτους 2020, πέραν του ότι ουδόλως αποδείχθηκε, δεν αφετηριάζει νέα διάσταση, όπως ισχυρίζεται ο εκκαλών με τον πρώτο λόγο εφέσεως. Κατ’ ακολουθίαν των προεκτιθεμένων οι διάδικοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από δύο (2) τουλάχιστον χρόνια μέχρι την συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου (πρώτη συζήτηση), τεκμαιρουμένου αμάχητα του κλονισμού των σχέσεων αυτών ως συζύγων, χωρίς να ενδιαφέρει ποιά περιστατικά οδήγησαν στη φυσική και ψυχική αποξένωσή τους, αρκούντος του γεγονότος ότι τούτη στη συγκεκριμένη περίπτωση, πράγματι, επήλθε (ΑΠ 1679/2014 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), κρίση η οποία δεν αμφισβητείται με λόγο εφέσεως. Δυνάμει της υπ’ αριθμ. 1255/2021 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων) ανατέθηκε η άσκηση της επιμέλειας του προσώπου του κοινού ανηλίκου τέκνου αποκλειστικά στην ενάγουσα και υποχρεώθηκε ο εναγόμενος, να καταβάλει, ως συνεισφορά του στην τακτική σε χρήμα διατροφή αυτού το ποσό των 150 ευρώ μηνιαίως. Ακολούθως, δυνάμει της υπ’ αριθμ. 1503/2022 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων) ρυθμίσθηκε η επικοινωνία του τότε αιτούντος (ενάγοντα-εναγομένου) με το ως άνω ανήλικο τέκνο, κατά τα εκτιθέμενα σε αυτή. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι το ανήλικο τέκνο των διαδίκων ηλικίας δέκα (10) ετών (κατά την συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου) διαμένει από τον μήνα Ιούλιο του έτους 2020 με την ενάγουσα-εναγομένη σε μισθωμένο από την τελευταία διαμέρισμα επί της οδού ., στην Καισαριανή Αττικής. Στην ως άνω κατοικία, το ανήλικο τέκνο έχει προσαρμοστεί, διαθέτοντας το δικό του πλήρως εξοπλισμένο παιδικό δωμάτιο και εισπράττοντας την αγάπη, στοργή και θαλπωρή, όχι μόνο της μητέρας του, αλλά και των παππούδων του εκ της μητρικής γραμμής, οι οποίοι μένουν σε πολύ κοντινή απόσταση και το προσέχουν, όταν η μητέρα του εργάζεται. Η ενάγουσα-εναγομένη είναι υπαξιωματικός του ελληνικού στρατού, φέρει το βαθμό της επιλοχία, και εργάζεται ως νοσηλεύτρια στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών, σε κυλιόμενες οκτάωρες βάρδιες. Είναι υγιής και πέραν των επαγγελματικών της υποχρεώσεων - έχει αφοσιωθεί στην ανατροφή του τέκνου της, το οποίο φροντίζει, επιδεικνύοντας αμέριστο ενδιαφέρον προς αυτό, έχοντας τη διαρκή και ουσιαστική συμπαράσταση των γονέων της. Αμφότεροι οι διάδικοι εξάλλου, ως γονείς τρέφουν συναισθήματα βαθειάς αγάπης και στοργής για το τέκνο τους, γεγονός που δεν αμφισβητείται από καμία πλευρά. Αμφότεροι έχουν συμμορφωθεί με το διατακτικό της ανωτέρω με υπ’ αριθμ. 1503/2022 απόφασης ασφαλιστικών μέτρων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ενάγων-εναγόμενος πατέρας, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων παρέλειψε, να επικοινωνήσει με το τέκνο του και μία φορά, κατά τον μήνα Αύγουστο του έτους 2022, οπότε και η ενάγουσα-εναγομένη μητέρα κάλεσε τον πατέρα, να παραλάβει το τέκνο για θερινές διακοπές, όχι από την ως άνω οικία της στην Καισαριανή, αλλά από την Πρέβεζα, όπου παραθέριζαν. Τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά, όμως, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, ένεκα του μεμονωμένου χαρακτήρα τους, αμφοτεροπλεύρως ως κακή άσκηση της γονικής μέριμνας (άρθρο 1532 παρ.2 περ.γ ΑΚ). Ωστόσο, εν προκειμένω, παρά τα συναισθήματα αγάπης και αφοσίωσης προς το τέκνο τους και παρά τις συγκροτημένες προσωπικότητες και την κοινωνική τους πείρα, οι διάδικοι δεν δύνανται, να διαχειριστούν με ψυχραιμία, νηφαλιότητα και μέτρο τη μεταξύ τους συγκρουσιακή σχέση, τον χωρισμό και τη μετάβαση της οικογένειάς τους στις νέες συνθήκες, ενώ δεν συνεννοούνται με ψυχραιμία, νηφαλιότητα και ειλικρίνεια σε σχέση με τα αφορώντα το τέκνο τους θέματα. Το γεγονός ότι η μεταξύ των γονέων διαπροσωπική σχέση έχει αποδομηθεί πλήρως και είναι συγκρουσιακή, διαπνεόμενη από έντονη αντιπαλότητα, προκύπτει και από τις υφιστάμενες μεταξύ τους δικαστικές διαμάχες, αστικές και ποινικές. Ενδεικτικό της συγκρουσιακής σχέσης των διαδίκων είναι το γεγονός, ότι ο ενάγων-εναγόμενος υπέβαλε κατά της ενάγουσας-εναγομένης στο Α.Τ. Πρέβεζας την από 15-8-2022 έγκληση για παραβίαση του διατακτικού της προαναφερόμενης απόφασης ασφαλιστικών μέτρων περί επικοινωνίας και η τελευταία υπέβαλε σε βάρος αυτού, ενώπιον του ίδιου ως άνω Α.Τ. την από 19-8-2022 έγκληση για τα αδικήματα της ψευδούς κατάθεσης και της ψευδούς καταμήνυσης. Όμως, η επιτυχής λειτουργία της συνεπιμέλειας προσώπου ανηλίκου τέκνου και από δύο τους γονείς του σε όλες τις επιμέρους πτυχές της επιμέλειας, προϋποθέτει ένα ελάχιστο επίπεδο αλληλοκατανόησης στις σχέσεις των γονέων, οι οποίοι έχουν αποφασίσει συνειδητά, να παραμερίσουν τις προσωπικές τους διαφορές και είναι σε θέση να συνεργασθούν για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που θα ευνοήσει την απρόσκοπτη βιοτική και ψυχολογική ανάπτυξη του τέκνου τους, έτσι ώστε η παράλληλη ύπαρξη δυο κέντρων ζωής του παιδιού να μην αναστατώνει και απορρυθμίζει τη ζωή του, ούτε να δημιουργεί σε αυτό έλλειψη σταθερότητας και ανασφάλειας. Τέτοια σχέση μεταξύ των διαδίκων γονέων ουδόλως αποδείχθηκε, με αποτέλεσμα να καθίσταται εκ των πραγμάτων εξαιρετικά δυσχερής κάθε προσπάθεια συναπόφασης και σύμπραξης, οδηγώντας την συνάσκηση της επιμέλειας σε δυσλειτουργία και, άρα, αναπόφευκτα σε αδιέξοδο. Με βάση τις ανωτέρω παραδοχές το Δικαστήριο κρίνει, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων, -όπως αυτό υπαγορεύεται από τις βιοτικές και ψυχικές ανάγκες του-, η επιμέλεια του προσώπου αυτού πρέπει να ανατεθεί στην ενάγουσα -εναγομένη μητέρα του. Και τούτο διότι, η ανήλικη . (γεννηθείσα στις 7-7-2013), βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικής και εφηβικής ηλικίας, εμφανίζοντας, μάλιστα, πρώιμη ήβη, για την αντιμετώπιση της οποίας λαμβάνει ορμονική θεραπεία, έχει αυξημένη λόγω της ηλικίας της την ανάγκη για κατοχύρωση της συναισθηματικής μονιμότητας και της συνέχειας στη φροντίδα της, που επιτυγχάνεται μέσω της σταθερότητας του βασικού προσώπου φροντίδας και της σαφήνειας των ρόλων, των σχέσεων και των χώρων, διαμένει συνεχώς με την μητέρα της, η οποία ανταποκρίνεται πλήρως στον γονεϊκό της ρόλο, εξασφαλίζοντας ένα ήρεμο και ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον, έχοντας και την ενεργό υποστήριξη των γονέων της, οι οποίοι αναλαμβάνουν την υπεύθυνη επίβλεψη της ανήλικης κατά την απουσία της για λόγους εργασίας, ενώ ο πατέρας διαμένει μόνος του σε οικία στα Γλυκά Νερά, χωρίς να έχει αντίστοιχο υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, αφού οι γονείς του, παρότι η μητέρα του τον επισκέπτεται συχνά, διαβιούν μόνιμα στη Λαμία και εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος σε εταιρεία καθαρισμού. Η ανωτέρω κρίση ενισχύεται και από την επικοινωνία του Δικαστή του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με το ως άνω ανήλικο τέκνο, κατά την οποία προέκυψε, ότι είναι εξαιρετικά έξυπνο και ισορροπημένο παιδί, με εξαιρετική χωροχρονική αντίληψη και πολύ καλή χρήση του λόγου, ότι έχει προσαρμοσθεί στο σχολείο του στον Βύρωνα Αττικής, όπου φοιτά από την Β’ τάξη του δημοτικού και κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο στην Ε’ τάξη, έχοντας κάνει φίλες, ότι περνάει καλά με τους παππούδες της μητρικής γραμμής, οι οποίοι το προσέχουν και το φροντίζουν, όταν λείπει η μητέρα του και πως περνάει καλά και με τον πατέρα του, όταν πηγαίνει μαζί του στα Γλυκά Νερά, όπου έχει και εκεί φίλες, τις οποίες συναντά τακτικά. Βάσει των ανωτέρω παραδοχών τα αιτήματα του ενάγοντος-εναγομένου περί συνεπιμέλειας του προσώπου του κοινού ανηλίκου τέκνου, άλλως αποκλειστικής άσκησης της επιμέλειας από τον ίδιο, είναι απορριπτέα ως κατ’ ουσίαν αβάσιμα. Πρέπει, επομένως να καθορισθεί η επικοινωνία του ενάγοντα-εναγομένου πατέρα με το ανήλικο τέκνο του, με σκοπό την διατήρηση και ενδυνάμωση του ψυχικού δεσμού γονέα και τέκνου και την δυνατότητα άμεσης γνώσης του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο σχετικά με την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και, γενικά, την όλη κατάσταση αυτού. Η διεξαγωγή της επικοινωνίας του τέκνου με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, θα πρέπει, να γίνεται με τρόπο, που εξασφαλίζει το βέλτιστο συμφέρον του, όπως αυτό καθορίζεται από τις βιοτικές και ψυχικές ανάγκες, την ηλικία του, την μεγάλη γεωγραφική απόσταση μεταξύ του τόπου κατοικίας του (στην Καισαριανή) και του τόπου κατοικίας του πατέρα του (στα Γλυκά Νερά Παιανίας) και το πρόγραμμα του ανηλίκου, το οποίο τα πλείστα απογεύματα της εβδομάδας, μέχρι και την Παρασκευή και ώρα 19.00, παρακολουθεί εξωσχολικά φροντιστηριακά μαθήματα αγγλικών, τις υφιστάμενες στην οικία του πατέρα ικανοποιητικές συνθήκες ως προς τους χώρους, αλλά και τις μεταξύ των διαδίκων σχέσεις και την καθημερινότητά τους. Συνακόλουθα, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω η επικοινωνία μεταξύ του εναγοντα-εναγομένου πατέρα και του κοινού ανηλίκου τέκνου, πρέπει να καθορισθεί ως ακολούθως: α) Ελεύθερη καθημερινή επικοινωνία, μέσω τηλεφώνου ή/και εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης (viber, whatsapp κ.λπ.), συμπεριλαμβανομένης της βιντεοκλήσης, τουλάχιστον μία (1) φορά, κατά τον ελεύθερο χρόνο του ανηλίκου, εφόσον δεν υπάρχει διά ζώσης επικοινωνία την ίδια ημέρα, β) δύο (2) Παρασκευοσαββατοκύριακα μηνιαίως (το 1ο και το 3ο εκάστου μηνός), από ώρα 20:00 το βράδυ της Παρασκευής έως ώρα 20:00 το βράδυ της Κυριακής, γ) κατά τις εορτές των Χριστουγέννων, από την 24η Δεκεμβρίου ώρα 10:00 έως την 29η Δεκεμβρίου ώρα 12:00 κατά τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό και από την 31 η Δεκεμβρίου ώρα 10:00 έως την 4η Ιανουάριου ώρα 12:00 κατά τα έτη που λήγουν σε άρτιο αριθμό, δ) κατά τις εορτές του Πάσχα από τη Μεγάλη Πέμπτη ώρα 10:00 έως την Κυριακή του Πάσχα ώρα 20:00, κατά τα έτη που λήγουν σε μονό αριθμό και από τη Δευτέρα της Διακαινησίμου ώρα 10:00 έως την Πέμπτη της Διακαινησίμου ώρα 20:00, κατά τα έτη που λήγουν σε άρτιο αριθμό, ε) κατά τη διάρκεια των μηνών Ιουλίου και Αυγούστου, εναλλάξ, τα μεν μονά έτη από ώρα 10:00 της 1 ης Ιουλίου έως ώρα 21:00 της 10ης Ιουλίου και από ώρα 10:00 της 1ης Αυγούστου έως ώρα 21:00 της 10ης Αυγούστου, τα δε ζυγά έτη από ώρα 10:00 της 10ης Ιουλίου έως ώρα 21:00 της 20ης Ιουλίου και από ώρα 10:00 της 10ης Αυγούστου έως ώρα 21:00 της 20ης Αυγούστου, στ) κατά την ημέρα των γενεθλίων του ανήλικου τέκνου (07/07), τα μονά έτη από ώρα 16:00 έως ώρα 21:00, εφόσον είναι εργάσιμη ημέρα και από ώρα 10:00 έως ώρα 17:00, εφόσον συμπίπτει με Σάββατο ή Κυριακή. Ο πατέρας θα παραλαμβάνει το τέκνο από την κατοικία της μητέρας και θα το επιστρέφει ο ίδιος προσωπικά στην κατοικία της μητέρας κατά τις ως άνω ημεροχρονολογίες και ώρες. Έκαστος των γονέων υποχρεούται, να ενημερώνει προηγουμένως τον έτερο γονέα για τον τόπο παραθερισμού ή εκδρομών ή ταξιδιών του τέκνου. Κατά τη διάρκεια επικοινωνίας του πατέρα με το ανήλικο τέκνο, όταν αυτή περιλαμβάνει μία ή περισσότερες διανυκτερεύσεις, η μητέρα έχει δικαίωμα, να επικοινωνεί τηλεφωνικά με αυτό άπαξ ημερησίως. Επισημαίνεται δε, ότι εν προκειμένω ορίζεται μικρότερος χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με τον πατέρα από τον προβλεπόμενο από τη διάταξη του άρθρου 1520 παρ.1 εδ.δ ΑΚ, διότι τούτο κρίνεται σύμφωνο με το συμφέρον του ανηλίκου, ενώ η προαναφερόμενη ρύθμιση για τον τρόπο και τη διάρκεια της επικοινωνίας του ανηλίκου με τον πατέρα του, δίνει μια κατευθυντήρια γραμμή προς την καλύτερη επίτευξή της, η υλοποίησή της όμως εξαρτάται από τις προσπάθειες αμφοτέρων των γονέων και τις αμοιβαίες υποχωρήσεις τους σε πνεύμα συνεννόησης και καταλλαγής. Παράλληλα, εξάλλου, με την ως άνω ρύθμιση, ο πατέρας του κοινού ανηλίκου τέκνου διατηρεί την από κοινού με την εναγόμενη-ενάγουσα μητέρα του άσκηση των λοιπών λειτουργιών της γονικής μέριμνας, των σχετικών με τη διοίκηση της περιουσίας και της εκπροσώπησής του αναφορικά με κάθε κρίσιμο ζήτημα που ήθελε προκόψει μέχρι την ενηλικίωσή του, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής του (άρθρο 1519 παρ.1 ΑΚ), πέραν των πράξεων που αναφέρονται στο άρθρο 1516 παρ.1 ΑΚ (συνήθεις πράξεις επιμέλειας, τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του, πράξεις με επείγοντα χαρακτήρα), οι οποίες διενεργούνται από τον γονέα με τον οποίο διαμένει το τέκνο, έστω και προσωρινά κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας, όπως εν προκειμένω ο ενάγων-εναγόμενος πατέρας. Συνακόλουθα, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλουμένη απόφαση, συνεκτιμώντας όλα τα αποδεικτικά στοιχεία, με πλήρεις και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες, : Α) έκανε εν μέρει δεκτή ως κατ’ ουσίαν βάσιμη την από 10-2-2023 (γεν.αρ.εκθ. κατάθ. ./23-2-2023) αγωγή και: α) ανέθεσε την άσκηση της επιμέλειας του κοινού ανηλίκου τέκνου των διαδίκων αποκλειστικά στην ενάγουσα και β) υποχρέωσε τον εναγόμενο, να προκαταβάλει στην ενάγουσα, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους, ως συνεισφορά στη μηνιαία διατροφή του το ποσό των διακοσίων (200) ευρώ, την 3η ημέρα εκάστου μηνός και για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, νομιμοτόκως από την επομένη της λήξης της προθεσμίας καταβολής κάθε δόσης μέχρις εξοφλήσεως (κεφάλαιο της πρωτοβάθμιας απόφασης το οποίο δεν πλήττεται με λόγο έφεσης) και Β) έκανε δεκτή, ως προς την επικουρική βάση της, την από 28-4-2022 (γεν.αρ.εκθ.κατάθ. ./29-4-2022) αγωγή και: α) ρύθμισε την επικοινωνία του ενάγοντα με τα κοινό ανήλικο τέκνο, κατά τα ανωτέρω ειδικότερα εκτιθέμενα και β) απήγγειλε τη λύση του μεταξύ των διαδίκων γάμου, -με την επισήμανση ότι δεν πλήττεται το κεφάλαιο αυτό της εκκαλουμένης απόφασης, παρά μόνο η σχετική με την έναρξη της διετούς διάστασης ημεροχρονολογία, κατά τα προεκτιθέμενα-, ορθά εφάρμοσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις, οι δε περί του αντιθέτου πρώτος, τρίτος και τέταρτος λόγοι της κρινομένης εφέσεως είναι απορριπτέοι ως κατ’ ουσίαν αβάσιμοι. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, και δεδομένου ότι δεν υπάρχει άλλος λόγος εφέσεως προς έρευνα, πρέπει, να απορριφθεί η έφεση ως κατ’ ουσίαν αβάσιμη. Πρέπει δε, να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου, που έχει προκαταβάλει ο εκκαλών (ενάγων-εναγόμενος) κατά την κατάθεση της από 21-12-2023 εφέσεως, στον ίδιο για τους προεκτιθέμενους λόγους, ανεξαρτήτως της ήττας αυτού (άρθρο 495 παρ.3 περ.Α στιχ.β ΚΠολΔ). Τέλος, πρέπει, να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας μεταξύ των διαδίκων λόγω της σχέσης τους ως συζύγων και λόγω της συγγενικής σχέσης του ανηλίκου με τους διαδίκους γονείς του (άρθρα 179,183 και 191 παρ.2 ΚΠολΔ), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.

Δέχεται τυπικά και απορρίπτει κατ’ ουσίαν την έφεση.

Διατάσσει την επιστροφή του προκαταβληθέντος παραβόλου στον εκκαλούντα.

Συμψηφίζει μεταξύ των διαδίκων τα δικαστικά έξοδα του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας.

Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, στις 13 Φεβρουάριου 2025, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ