ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜΔΠρΧαλκίδας 134/2024

Έννοια λαθρεμπορικής παράβασης -.

Ακύρωση της επιβολής πολλαπλού προστίμου παράβασης λαθρεμπορικής, τελωνειακής παράβασης, κατ’ εφαρμογή της αρχής ne bis in idem, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 του 7ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, αλλά και σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ), λαμβάνοντας υπ’ όψη την αθωωτική απόφαση ποινικού δικαστηρίου, η οποία κατέστη αμετάκλητη, με την οποία ο προσφεύγων κρίθηκε αθώος για τη διάπραξη του αδικήματος της λαθρεμπορίας οινοπνευματωδών ποτών από κοινού, η οποία αφορά στην ίδια παράβαση, ως ιστορικό γεγονός, με εκείνη που καταλογίσθηκε στον ίδιο με την ένδικη διοικητική πράξη, με την οποία του επιβλήθηκαν τα πολλαπλά τέλη, δεδομένου ότι, όπως έγινε δεκτό, δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεξαν όλα τα απαιτούμενα κατά νόμο στοιχεία για τη συγκρότηση τόσο της υποκειμενικής όσο και της αντικειμενικής υπόστασης της πράξης αυτής. Κατόπιν τούτου, το Δικαστήριο, δεσμευόμενο από την προαναφερόμενη αθωωτική απόφαση και ανεξαρτήτως του εάν η, κατά τα ως άνω, αθώωση εχώρησε λόγω αμφιβολιών, κρίνει ότι η επιβολή, σε βάρος του προσφεύγοντος, κατόπιν χαρακτηρισμού του ως (συν)υπαίτιου τέλεσης τελωνειακής παράβασης λαθρεμπορίας, του επίδικου πολλαπλού τέλους, ύψους, κατ' επιμερισμό, πλέον συνεισπραττομένων Τ.Χ. και Ο.Γ.Α. παρίσταται μη νόμιμη, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του καθ’ ου. Εάν για συγκεκριμένη παράβαση, η οποία επισύρει, κατά νόμο, τόσο ποινική όσο και διοικητική κύρωση, προηγηθεί η έκδοση αμετάκλητης αθωωτικής απόφασης ποινικού δικαστηρίου, τα διοικητικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται της εκδίκασης του επιβληθέντος για την ίδια παράβαση διοικητικού προστίμου, οφείλουν να συμμορφωθούν προς το περιεχόμενο της αθωωτικής απόφασης και να απαλλάξουν τον διοικούμενο από τη διοικητική κύρωση τόσο στην περίπτωση που το ποινικό δικαστήριο κατέληξε στην κρίση περί της αθωότητας του κατηγορουμένου άνευ αμφιβολιών όσο και στην περίπτωση που τον απήλλαξε λόγω αμφιβολιών, ερευνώντας κατ’ ουσίαν την υπόθεση. Τέλος, το αμετάκλητο τυχόν προηγηθείσας σχετικής απόφασης ποινικού δικαστηρίου λαμβάνεται υπ’ όψιν από το διοικητικό δικαστήριο, όταν προβάλλεται προσηκόντως εκ μέρους των διαδίκων, αυτεπαγγέλτως δε, κατά την ρητή διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ., μόνο «εφόσον τούτο προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας».

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Αθηνών Γεωργίου Βασιλείου)

Αριθμός απόφασης Α134/2024

ΑΓΠΡ ./2022

ΕΑΥ .

TO

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

ΤΜΗΜΑ Α΄ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 5 Απριλίου 2023, με δικαστή την Αγγελική Κολοτούρου, Πρωτοδίκη Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Ελένη Κεμίδη, δικαστική υπάλληλο,

για να δικάσει την προσφυγή με ημερομηνία κατάθεσης 19.9.2022,

1) Της ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «. ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε.» που εδρεύει στον Ταύρο Αττικής (επί της οδού .) και 2) Του ., κατοίκου Πειραιά (επί της οδού .), ατομικά και ως νομίμου εκπροσώπου της ανωτέρω Ο.Ε., οι οποίοι δεν παρέστησαν αλλά ενέκριναν την άσκηση της προσφυγής με την από 27.3.2023 εξουσιοδότηση,

κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπήθηκε από την Προϊσταμένη του Τελωνείου Χαλκίδας, για την οποία παρέστη ο εξουσιοδοτημένος υπάλληλος του εν λόγω Τελωνείου, Κωνσταντίνος Καλαντζής.

Η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής:

1. Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε αναλογικό παράβολο 125,19 ευρώ (σχετ. τα . ηλεκτρονικά παράβολα), ζητείται, παραδεκτώς, η ακύρωση ης ./6.7.2022 καταλογιστικής πράξης της Προϊσταμένης του Τελωνείου Χαλκίδας, κατά το μέρος που με αυτήν: α) ο δεύτερος προσφεύγων χαρακτηρίστηκε (συν)υπαίτιος τέλεσης τελωνειακής παράβασης λαθρεμπορίας οινοπνεύματος, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 142 παρ. 2, 155 παρ. 2 εδ. ζ’ και 119Α του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 2960/2001), επιβλήθηκε δε σε βάρος του, κατ’ επιμερισμό, πολλαπλό τέλος, ύψους 4.172,52€, πλέον συνεισπραττομένων τέλους χαρτοσήμου (Τ.Χ.) και Ο.Γ.Α. (2,4%). και β) κηρύχθηκε η πρώτη προσφεύγουσα αστικά συνυπεύθυνη για την καταβολή του συνολικά επιβληθέντος πολλαπλού τέλους, ύψους 8.345,04€,

2. Επειδή, ο ν. 2960/2001 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας» (Α’ 265), όπως αυτός ίσχυε κατά τον κρίσιμο, εν προκειμένω, χρόνο τέλεσης της αποδιδόμενης τελωνειακής παράβασης της λαθρεμπορίας, ορίζει στο άρθρο 53 ότι: «Επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) ... στην αλκοόλη και καθορίζονται τα περί παραγωγής, μεταποίησης, κατοχής, κυκλοφορίας και ελέγχου των προϊόντων αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα», στο άρθρο 54 ότι: «1. Στον ειδικό φόρο κατανάλωσης υπόκεινται τα προϊόντα του άρθρου 53, τα οποία παράγονται … στο εσωτερικό της χώρας, προέρχονται από άλλα κράτη-μέλη ή εισάγονται στο εσωτερικό της χώρας.…. 2. …», στο άρθρο 56 ότι: «1. Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης καθίσταται απαιτητός κατά το χρόνο θέσης σε ανάλωση των προϊόντων στο εσωτερικό της χώρας. 2. …», στο άρθρο 79 ότι: «Αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά στα οποία επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 53 του παρόντα Κώδικα, θεωρούνται: α) η Αιθυλική αλκοόλη, β) …», στο άρθρο 109 ότι: «1. Η βεβαίωση και η είσπραξη του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.), που αναλογεί στα προϊόντα του άρθρου 53 του παρόντα Κώδικα, ενεργείται από την αρμόδια Αρχή κατά τη θέση των προϊόντων σε ανάλωση … 2. …», στο άρθρο 119Α παρ. 2 ότι: «Η με οποιονδήποτε τρόπο διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της καταβολής των οφειλόμενων φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, καθώς και η μη τήρηση των διατυπώσεων που προβλέπονται από το τρίτο μέρος του παρόντος Κώδικα με σκοπό τη μη καταβολή των ως άνω φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, χαρακτηρίζονται και τιμωρούνται διοικητικώς και ποινικώς ως λαθρεμπορία κατά τις διατάξεις των άρθρων 142 και επόμενα του παρόντος Κώδικα. Το πολλαπλό τέλος επιβάλλεται και αν ακόμη κριθεί αρμοδίως ότι δεν συντρέχουν τα στοιχεία αξιοποίνου λαθρεμπορίας», στο άρθρο 142 παρ. 2 ότι: «Ως τελωνειακή παράβαση χαρακτηρίζεται επίσης, η με οποιονδήποτε τρόπο, από τους αναφερόμενους στο άρθρο 155 του παρόντα Κώδικα, διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της πληρωμής των δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, καθώς και η μη τήρηση των καθοριζομένων, στο άρθρο 155 του παρόντα Κώδικα, διατυπώσεων και επισύρουν κατά των υπευθύνων πολλαπλό τέλος, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα ακόμη και αν κρινόταν, αρμοδίως, ότι δεν συντρέχουν τα στοιχεία αξιόποινης λαθρεμπορίας», στο άρθρο 150 ότι: «1. Κατά των με οποιονδήποτε τρόπο συμμετεχόντων στην τελωνειακή παράβαση, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 142 του παρόντος Κώδικα και ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής εκάστου, άσχετα από την ποινική δίωξη αυτών, επιβάλλεται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 152, 155 και επόμενων του παρόντος Κώδικα, ιδιαίτερα στον καθένα και αλληλέγγυα, πολλαπλό τέλος από το τριπλάσιο μέχρι το πενταπλάσιο των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, που αναλογούν στο αντικείμενο αυτής, συνολικά για όλους τους συνυπαιτίους. Για το σκοπό αυτόν, οι δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις υπολογίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα και τις συναφείς εθνικές διατάξεις περί γένεσης της τελωνειακής οφειλής … 2. Το, από την προηγούμενη παράγραφο, προβλεπόμενο πολλαπλό τέλος επιβάλλουν με πράξεις τους, κατά τις διατάξεις του άρθρου 152 του παρόντα Κώδικα, οι Προϊστάμενοι των Τελωνειακών Αρχών, σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο … 3. … 5. Η εκδοθείσα καταλογιστική πράξη είναι ανεξάρτητη από την παράλληλη κατά νόμο άσκηση ποινικής δίωξης, καθώς και την ποινική απόφαση που θα εκδοθεί», στο άρθρο 152 παρ. 2 ότι: «Οι διατάξεις των άρθρων 161 και επόμενα του παρόντα Κώδικα, περί αστικής ευθύνης, εφαρμόζονται κατ’ αναλογία και στις τελωνειακές παραβάσεις. ..» και στο άρθρο 155 ότι: «1. Λαθρεμπορία είναι: α) η εντός του τελωνειακού εδάφους εισαγωγή ή εξ αυτού εξαγωγή εμπορευμάτων υποκειμένων σε δασμούς, φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις που εισπράττονται στα Τελωνεία, χωρίς τη γραπτή άδεια της αρμόδιας Τελωνειακής Αρχής ή σε άλλο από τον ορισμένο παρ’ αυτής τόπο ή χρόνο, β) οποιαδήποτε ενέργεια, που αποσκοπεί να στερήσει το Ελληνικό Δημόσιο ή την Ευρωπαϊκή Ένωση των υπ’ αυτών εισπρακτέων δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων από τα εισαγόμενα ή εξαγόμενα εμπορεύματα, και αν ακόμη αυτά εισπράχθηκαν κατά χρόνο και τρόπο διάφορο εκείνου που ορίζει ο νόμος. Οι παραβάσεις της παραγράφου αυτής επισύρουν κατά των υπευθύνων πολλαπλό τέλος σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα και αν ακόμη ήθελε κριθεί αρμοδίως ότι δεν συντρέχουν τα στοιχεία αξιοποίνου λαθρεμπορίας. 2. Ως λαθρεμπορία θεωρείται: α) … ζ) η αγορά, πώληση και κατοχή εμπορευμάτων που έχουν εισαχθεί ή τεθεί στην κατανάλωση κατά τρόπο που συνιστά το αδίκημα της λαθρεμπορίας. η) …».

3. Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η αντικειμενική υπόσταση της τελωνειακής παράβασης της λαθρεμπορίας στοιχειοθετείται, όταν, κατά την παραγωγή ή εισαγωγή ειδών από την αλλοδαπή ή την εξαγωγή τους από τη Χώρα ή την κατ’ άλλον τρόπο θέση στην κατανάλωση ειδών βαρυνομένων με δασμούς, τέλη και λοιπά δικαιώματα, το Δημόσιο απωλέσει, συνεπεία διαφυγής της καταβολής, τους οφειλόμενους κατά νόμο δασμούς, τέλη και φόρους (βλ. Σ.τ.Ε. 409/2019, 3174 - 3175/2017, πρβλ. και Σ.τ.Ε. 1862/2022, 1908, 1699/2021, 2955/2020). Λόγω δε της γενικότητας της διατύπωσης του άρθρου 155 παρ. 1 περ. β’ ως «οποιαδήποτε ενέργεια» νοείται οποιοδήποτε χρησιμοποιούμενο τέχνασμα, το οποίο επινοείται με σκοπό την αποστέρηση του Δημοσίου από τους ανήκοντες σε αυτό δασμούς και λοιπούς φόρους (πρβλ. Σ.τ.Ε. 506/2022, 1378/2014, 2950/2013, 958 - 959/2012). Για την επιβολή της προβλεπομένης στις ως άνω διατάξεις των άρθρων 142 και 150 κύρωσης, δηλαδή του πολλαπλού τέλους, απαιτείται, περαιτέρω, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, η τέλεση με δόλο των πράξεων ή παραλείψεων που συνιστούν την τελωνειακή παράβαση, δηλαδή απαιτείται η γνώση του τελούντος τελωνειακή παράβαση ή του συμμετέχοντος σε αυτή ότι με τις εν λόγω πράξεις ή παραλείψεις και εν γένει ενέργειες το Δημόσιο θα αποστερηθεί τους ανήκοντες σε αυτό δασμούς και λοιπές δημοσιονομικές επιβαρύνσεις, χωρίς να είναι αναγκαίο να σκοπείται από τον δράστη ή συνεργό της τελωνειακής παράβασης βλάβη της περιουσίας του Δημοσίου. Η κατά τα ανωτέρω τέλεση των πράξεων ή παραλείψεων και εν γένει ενεργειών πρέπει να διαπιστώνεται αιτιολογημένα από την τελωνειακή αρχή που επιβάλλει το πολλαπλό τέλος και, σε περίπτωση αμφισβήτησης, από τα διοικητικά δικαστήρια (βλ. Σ.τ.Ε. 409/2019, 3174 - 3175/2017 πρβλ. Σ.τ.Ε. 596, 506/2022, 1908, 1699/2021).

4. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α΄ 97), όπως η παρ. 2 του άρθρου αυτού αντικαταστάθηκε με το άρθρο 17 του ν. 4446/2016 (Α’ 240) ορίζεται ότι: «1. … 2. Τα δικαστήρια δεσμεύονται από τις αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, οι οποίες, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ισχύουν έναντι όλων. Δεσμεύονται, επίσης, από τις αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων ως προς την ενοχή του δράστη, από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μην γίνει η κατηγορία βουλεύματα, εκτός εάν η απαλλαγή στηρίχθηκε στην έλλειψη αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων που δεν αποτελούν προϋπόθεση της διοικητικής παράβασης. 3. … 4. Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το δεδικασμένο και αυτεπαγγέλτως, εφόσον τούτο προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας». Στην αιτιολογική έκθεση επί του σχεδίου του ν. 4446/2016, αναφέρεται σχετικά με τη θέσπιση του ανωτέρω άρθρου 17 ότι «... τροποποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, προκειμένου η δέσμευση των διοικητικών δικαστηρίων από τις αμετάκλητες αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων να επεκταθεί πέραν από τις καταδικαστικές και στις αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και στα αποφαινόμενα να μην γίνει η κατηγορία βουλεύματα που έχουν καταστεί αμετάκλητα (βλ. και απόφαση Ε.Δ.Δ.Α. της 13.7.2010, Σταυρόπουλος κατά Ελλάδας)» (βλ. και Σ.τ.Ε. 1914, 926 – 927/2023, 836/2022).

5. Επειδή, όπως έχει κριθεί (βλ. Σ.τ.Ε. 926 – 927/2023, 836, 68/2022, 951/2018 7μ.) η ανωτέρω (νέα) διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 (εδ. β’) του Κ.Δ.Δ. ερμηνευόμενη στενά, έχει την έννοια ότι το διοικητικό δικαστήριο δεσμεύεται από αμετάκλητη, καταδικαστική ή αθωωτική, απόφαση ποινικού δικαστηρίου, μόνον αν η ποινική απόφαση αφορά στην ίδια παράβαση, ως ιστορικό γεγονός, με εκείνη που καταλογίσθηκε στον προσφεύγοντα με την ένδικη διοικητική πράξη, με την οποία του επιβλήθηκε διοικητική κύρωση. Επομένως, στο πλαίσιο διοικητικής διαφοράς από την επιβολή στον προσφεύγοντα πολλαπλών τελών λαθρεμπορίας, η αμετάκλητη αθωωτική ποινική απόφαση, για την ίδια λαθρεμπορική παράβαση, παράγει δέσμευση όσον αφορά τη νομιμότητα του καταλογισμού σε βάρος του πολλαπλών τελών, πράγμα που οδηγεί στην ακύρωσή τους από το διοικητικό δικαστήριο. Πάντως, η δέσμευση αυτή δεν καλύπτει την επιβολή δασμών και φόρων, που δεν έχουν τον χαρακτήρα ποινής/κύρωσης για διοικητική παράβαση (ήτοι χαρακτήρα ανάλογο με το επαπειλούμενο στην ποινική δίκη μέτρο, ώστε να υπάρχει αναλογία μεταξύ της ποινικής διαδικασίας και της διοικητικής διαδικασίας και δίκης, ικανής να δικαιολογήσει την δέσμευση). Εξάλλου, η νέα διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ. διαμορφώθηκε κατόπιν έκδοσης της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) στην υπόθεση Σταυρόπουλος κατά Ελλάδος (βλ. αιτιολογική έκθεση επί του σχεδίου του ν. 4446/2016). Με την απόφαση αυτή το Ε.Δ.Δ.Α., ερμηνεύοντας τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 2 της, κυρωθείσας με το ν.δ. 53/1974 (Α’ 256), Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α.), που κατοχυρώνει το τεκμήριο αθωότητας, δέχθηκε ότι απόφαση διοικητικού δικαστηρίου που έπεται τελικής αθωωτικής απόφασης ποινικού δικαστηρίου για το ίδιο πρόσωπο δεν πρέπει να την παραβλέπει και να θέτει εν αμφιβόλω την αθώωση, έστω και αν αυτή εχώρησε λόγω αμφιβολιών (βλ. απόφαση της 27.9.2007, Σταυρόπουλος κατά Ελλάδος, 35522/04, σκ. 38 – 40). Επομένως, η διάταξη περί δέσμευσης του διοικητικού δικαστή από την αθωωτική απόφαση του ποινικού δικαστή έχει την έννοια, όπως προκύπτει τόσο από το γράμμα της, αφού δεν διαφοροποιεί τις αθωωτικές αποφάσεις όταν η αθώωση επέρχεται λόγω αμφιβολιών και όταν κρίνεται ότι δεν στοιχειοθετούνται η υποκειμενική και αντικειμενική υπόσταση της αξιόποινης πράξης, όσο και από τις προπαρασκευαστικές της εργασίες (βλ. προπαρατεθείσα αιτιολογική έκθεση), ότι εάν για συγκεκριμένη παράβαση, η οποία επισύρει, κατά νόμο, τόσο ποινική όσο και διοικητική κύρωση, προηγηθεί η έκδοση αμετάκλητης αθωωτικής απόφασης ποινικού δικαστηρίου, τα διοικητικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται της εκδίκασης του επιβληθέντος για την ίδια παράβαση διοικητικού προστίμου, οφείλουν να συμμορφωθούν προς το περιεχόμενο της αθωωτικής απόφασης και να απαλλάξουν τον διοικούμενο από τη διοικητική κύρωση τόσο στην περίπτωση που το ποινικό δικαστήριο κατέληξε στην κρίση περί της αθωότητας του κατηγορουμένου άνευ αμφιβολιών όσο και στην περίπτωση που τον απήλλαξε λόγω αμφιβολιών, ερευνώντας κατ’ ουσίαν την υπόθεση (βλ. Σ.τ.Ε. 926 – 927/2023, 836/2022). Τέλος, το αμετάκλητο τυχόν προηγηθείσας σχετικής απόφασης ποινικού δικαστηρίου λαμβάνεται υπ’ όψιν από το διοικητικό δικαστήριο, όταν προβάλλεται προσηκόντως εκ μέρους των διαδίκων, αυτεπαγγέλτως δε, κατά τη ρητή διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ., μόνο «εφόσον τούτο προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας» (βλ. Σ.τ.Ε. 940/2023, 596, 506/2022, 1533/2021).

6. Επειδή, άλλωστε, η προβλεπόμενη από τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα (άρθρα 152 παρ. 2 και 161) αστική συνευθύνη εταιρείας για την καταβολή πολλαπλών τελών λαθρεμπορίας που καταλογίζονται σε νόμιμο εκπρόσωπό της, λόγω συμμετοχής του σε τελωνειακές παραβάσεις λαθρεμπορίας, έχει παρακολουθηματικό χαρακτήρα σε σχέση με τον εν λόγω καταλογισμό, υπό την έννοια ότι στηρίζεται σε αυτόν και τον προϋποθέτει, σύμφωνα με τον νόμο. Συνεπώς, σε περίπτωση, στην οποία ο νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας και η εταιρεία ασκούν από κοινού προσφυγή κατά πράξης με την οποία, αφενός, καταλογίσθηκαν πολλαπλά τέλη στον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας και, αφετέρου, η εταιρεία κηρύχθηκε συνυπεύθυνη για την πληρωμή της αντίστοιχης οφειλής του νομίμου εκπροσώπου της, η αποδοχή λόγου προσφυγής προβαλλόμενου από το φυσικό πρόσωπο, όσον αφορά στον καταλογισμό σε βάρος του πολλαπλών τελών, άγει σε ακύρωση και του συναφούς, παρακολουθηματικού χαρακτήρα κεφαλαίου της προσβαλλόμενης πράξης περί συνευθύνης της εταιρείας (πρβλ. Σ.τ.Ε. 314/2023, 245, 438/2021, 2177/2020, 2346/2018, 1366/2017).

7. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας, Στις 29.09.2015 υπάλληλοι του Τελωνείου Χαλκίδας πραγματοποίησαν έλεγχο στην επιχείρηση με την επωνυμία «ΑΦΟΙ . & ΣΙΑ Ο.Ε.», με έδρα στο Αλιβέρι Ευβοίας και έλαβαν δείγματα τσίπουρου σε πλαστική φιάλη του μισού λίτρου και αλκοολούχου ποτού με την επωνυμία «.», περιεχομένου σε φιάλη των 350 ml. Κατά τη δειγματοληψία επιδείχθηκε από τον υπεύθυνο της επιχείρησης μόνο το με αριθμό ./05.02.2014 τιμολόγιο αγοράς για το τσίπουρο και όχι για το αλκοολούχο ποτό («.»). Επίσης κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε κιβώτιο με διάφορα οινοπνευματώδη ποτά ποικίλων ενδείξεων, χωρίς να επιδειχθούν σχετικά παραστατικά. Ακολούθως, και μετά την αποστολή κλήσης σε προκαταρτική εξέταση στις 13.06.2016 ο . προσκόμισε στις 24.06.2016 υπόμνημα γραπτών εξηγήσεων με συνημμένα πέντε (5) τιμολόγια (σε αντίγραφα), ήτοι τα με αριθμό …./28.09.2015 (και ώρα παράδοσης 08:30, 08:35 και 08:30 αντίστοιχα) δελτία αποστολής – τιμολόγια, με εκδότη την προσφεύγουσα Ο.Ε., με έδρα στον Ταύρο Αττικής προς την ως άνω εταιρεία και αντίγραφο του με αριθμό ./σειρά Α΄/28.09.2015 τιμολογίου παροχής υπηρεσιών του ., αυτοκινητιστή και ομορρύθμου εταίρου της «ΑΦΟΙ . & ΣΙΑ Ο.Ε.». Στη συνέχεια, το Τελωνείο Χαλκίδας απέστειλε πρόσκληση στον προσφεύγοντα, ., ο οποίος αποδέχθηκε την πώληση των επίμαχων ως άνω ποτών στην εταιρεία «ΑΦΟΙ . & ΣΙΑ Ο.Ε.» και προσκόμισε τα πρωτότυπα τιμολόγια και το βιβλίο εσόδων και εξόδων της επιχείρησης. Μεταξύ των ανωτέρω τιμολογίων υπήρχαν και τα τιμολόγια – δελτία αποστολής με αριθμούς ./28.09.2015 και ./28.09.2015 προς έτερους πελάτες του, ήτοι τον . στην Σπάρτη και τον . στην Τρίπολη και με ώρες παράδοσης 04:30-10:30 και 04:30- 08:30, αντίστοιχα. Στο ερώτημα του ελέγχου περί αντίφασης στη δυνατότητα διακίνησης των επίμαχων ποτών με το ΥΡΤ-. όχημά του για πώληση αυθημερόν στην Σπάρτη, Τρίπολη και στο Αλιβέρι Ευβοίας, ο προσφεύγων δήλωσε πως πράγματι την ίδια μέρα μετέφερε τα ως άνω εμπορεύματα και στους τρεις πελάτες του και ότι η εταιρεία «ΑΦΟΙ . & ΣΙΑ Ο.Ε.» είχε ζητήσει επιπλέον ποτά που μετέφερε με το . ΦΔΧ ιδιοκτησίας του ομόρρυθμου εταίρου της, . την ίδια ημέρα, στις 28.09.2015. Το Τελωνείο Χαλκίδας απέρριψε τις ως άνω εξηγήσεις ως αβάσιμες, έκρινε ότι τα ανευρεθέντα στον ως άνω έλεγχο οινοπνευματώδη ποτά δεν συνοδεύονταν από τα προβλεπόμενα νόμιμα παραστατικά αγοράς, ενώ από τα προσκομισθέντα τιμολόγια αγοράς-δελτία αποστολής δεν αποδείχθηκε η νομιμότητα της συναλλαγής μεταξύ της εταιρείας «. & Σια Ο.Ε.» και της εταιρείας «ΑΦΟΙ . & ΣΙΑ Ο.Ε.». και με την ήδη προσβαλλόμενη ./06.07.2022 πράξη της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τελωνείου Χαλκίδας προχώρησε στον χαρακτηρισμό της πιο πάνω πράξης ως τελωνειακή παράβαση - λαθρεμπορία, κατ’ άρθρα 119Α παρ. 2, 142 παρ. 2 και 155 παρ. 2 περ. ζ΄ του νόμου 2960/2001. Επίσης χαρακτήρισε τον προσφεύγοντα, τον . και τον . ως (συν)υπαιτίους της παράβασης αυτής, προσδιόρισε το ποσό των φορολογικών επιβαρύνσεων υπέρ του Δημοσίου σε 2.781,68 ευρώ και τις επιβαρύνσεις υπέρ τρίτων σε 77,10 ευρώ και, στη συνέχεια, επέβαλε σε βάρος τους, ως υπαιτίων, πολλαπλό τέλος τριπλάσιο των αναλογούντων φόρων, ήτοι: στον προσφεύγοντα, το ποσό των 4.172,52 ευρώ, στον ., το ποσό των 2.920,76 ευρώ και στον . το ποσό των 1.251,76 ευρώ (με επιπλέον επιβάρυνση τελών χαρτοσήμου και ΟΓΑ ύψους 200,28 ευρώ) και σύνολο 8.345,04€. Τέλος, κήρυξε τις εταιρείες «. & Σια Ο.Ε.» και «ΑΦΟΙ . & ΣΙΑ Ο.Ε.» αστικά συνυπεύθυνες για την καταβολή του συνολικά επιβληθέντος πολλαπλού τέλους.

8. Επειδή, ήδη, με την κρινόμενη προσφυγή, όπως οι λόγοι της αναπτύσσονται με το νομίμως υποβληθέν υπόμνημα, επιδιώκεται η ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Με αυτήν, προβάλλεται μεταξύ άλλων, ότι έχει δημοσιευθεί, στις 22.09.2020, η 350/2020, ήδη αμετάκλητη, απόφαση του Β΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδας, με την οποία ο ., ο . αλλά και ο προσφεύγων κηρύχθηκαν αθώοι για την αποδιδόμενη σε αυτούς πράξη της από κοινού λαθρεμπορίας οινοπνευματωδών ποτών, η οποία αφορά ταυτόσημα με της παρούσας υπόθεσης πραγματικά περιστατικά. Ενόψει τούτων, κατά τους ισχυρισμούς του, το Δικαστήριο τούτο δεσμεύεται από την ανωτέρω απαλλακτική απόφαση και οφείλει να ακυρώσει την προσβαλλόμενη απόφαση, κατά το μέρος που προσβάλλεται, κατ’ εφαρμογή της αρχής ne bis in idem, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 του 7ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ αλλά και σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ). Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους οι προσφεύγοντες προσκόμισαν αντίγραφο της 350/2020 απόφασης του Β΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδας, το οποίο απάλλαξε τους κατηγορούμενους … και τον προσφεύγοντα από την αποδιδόμενη σε αυτούς πράξη της λαθρεμπορίας οινοπνευματωδών ποτών από κοινού. Επίσης προσκόμισαν το ./4.4.2023 πιστοποιητικό του Γραμματέα του Πρωτοδικείου Χαλκίδας σύμφωνα με το οποίο κατά της συγκεκριμένης απόφασης δεν έχει ασκηθεί μέχρι την προτεραία ένδικο μέσο ούτε αίτηση ακύρωσης της διαδικασίας.

9. Επειδή, ειδικότερα, με την ως άνω 350/2020 απόφαση του Β΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδας, το ποινικό δικαστήριο κήρυξε αφενός τους ως άνω κατηγορούμενους . και . «αθώους του ότι, στο Αλιβέρι Ευβοίας στις 29.09.2015 ενεργώντας από κοινού αγόρασαν και κατείχαν εμπορεύματα κατά τρόπο που συνιστά το αδίκημα της λαθρεμπορίας. Ειδικότερα, δέκα επτά (17) πλαστικές φιάλες των πέντε (5) λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα ογδόντα πέντε (85) λίτρα ούζο, πέντε (5) γυάλινες φιάλες των δυο (2) λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα δέκα (10) λίτρα ούζο, δώδεκα (12) φιάλες γυάλινες των 0,35 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 4,2 λίτρα αλκοολούχο ποτό, είκοσι πέντε (25) γυάλινες φιάλες των 0,2 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 5 λίτρα αλκοολούχο ποτό, είκοσι (20) φιάλες γυάλινες των 0,7 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 14 λίτρα αλκοολούχο ποτό, οκτώ (8) γυάλινες φιάλες των δύο (2) λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 16 λίτρα αλκοολούχο ποτό, είκοσι τρεις (23) πλαστικές φιάλες των 5 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 115 λίτρα αλκοολούχο ποτό. Με τον τρόπο αυτό αποστέρησαν το Ελληνικό Δημόσιο από το χρηματικό ποσό των 2.858,78 ευρώ στο οποίο αντιστοιχούσε το σύνολο των δασμών και των λοιπών φόρων…» και τον προσφεύγοντα αθώο του ότι «στο Αλιβέρι στις Ευβοίας στις 29.09.2015 πώλησε δέκα επτά (17) πλαστικές φιάλες των πέντε (5) λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα ογδόντα πέντε (85) λίτρα ούζο, πέντε (5) γυάλινες φιάλες των δυο (2) λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα δέκα (10) λίτρα ούζο, δώδεκα (12) φιάλες γυάλινες των 0,35 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 4,2 λίτρα αλκοολούχο ποτό, είκοσι πέντε (25) γυάλινες φιάλες των 0,2 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 5 λίτρα αλκοολούχο ποτό, είκοσι (20) φιάλες γυάλινες των 0,7 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 14 λίτρα αλκοολούχο ποτό, οκτώ (8) γυάλινες φιάλες των δύο (2) λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 16 λίτρα αλκοολούχο ποτό, είκοσι τρεις (23) πλαστικές φιάλες των 5 λίτρων με περιεχόμενη ποσότητα 115 λίτρα αλκοολούχο ποτό. Με τον τρόπο αυτό αποστέρησαν το Ελληνικό Δημόσιο από το χρηματικό ποσό των 2.858,78 ευρώ στο οποίο αντιστοιχούσε το σύνολο των δασμών και των λοιπών φόρων», με την αιτιολογία ότι : «Από την αποδεικτική διαδικασία… και ειδικότερα από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα κατηγορίας (., υπάλληλος του Τελωνείου Χαλκίδας), από τα έγγραφα που αναγνώσθηκαν…. και από όλη τη συζήτηση… δεν αποδείχθηκε κατά τρόπο αναμφίβολο ότι οι κατηγορούμενοι τέλεσαν την αποδιδόμενη σε αυτούς και αναφερόμενη στο διατακτικό της παρούσας, αξιόποινη πράξη. Ειδικότερα υπάρχουν πολλές αμφιβολίες ως προς το εάν συντρέχουν εν προκειμένω όλα τα κατά νόμο απαιτούμενα στοιχεία για τη συγκρότηση της αντικειμενικής και υποκειμενικής υποστάσεως της πράξης αυτής, ενόψει της κατάθεσης του εξεταζόμενου μάρτυρα, ο οποίος θεωρεί ότι τα προσκομισθέντα τιμολόγια είναι πλαστά, χωρίς να έχει θετική γνώση για την τέλεση του αδικήματος της λαθρεμπορίας, καταλήγοντας συμπερασματικά σε αυτό (βλ. περικοπές της κατάθεσής του: Συνοδεύονταν τα τελικά προϊόντα με δελτία αποστολής, δεν αποδεικνύουν όμως ότι έχουν πληρωθεί οι φόροι. Τα συμπεράσματα εξήχθησαν από την επεξεργασία των εγγράφων. … Δεν γνωρίζω αν τα παραστατικά αφορούσαν όλη την ποσότητα του κοντέινερ. Αφορούσαν τα ποτά που κατασχέθηκαν…)».

10. Επειδή, κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη ότι με την 350/2020 αθωωτική απόφαση του Β΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκίδας, η οποία κατέστη αμετάκλητη, ο προσφεύγων κρίθηκε αθώος για τη διάπραξη του αδικήματος της λαθρεμπορίας οινοπνευματωδών ποτών από κοινού, η οποία αφορά στην ίδια παράβαση, ως ιστορικό γεγονός, με εκείνη που καταλογίσθηκε στον ίδιο με την ένδικη διοικητική πράξη, με την οποία του επιβλήθηκαν τα πολλαπλά τέλη, δεδομένου ότι, όπως έγινε δεκτό, δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεξαν όλα τα απαιτούμενα κατά νόμο στοιχεία για τη συγκρότηση τόσο της υποκειμενικής όσο και της αντικειμενικής υπόστασης της πράξης αυτής. Κατόπιν τούτου, το Δικαστήριο, δεσμευόμενο από την προαναφερόμενη αθωωτική απόφαση και ανεξαρτήτως του εάν η, κατά τα ως άνω, αθώωση εχώρησε λόγω αμφιβολιών, κρίνει ότι η επιβολή, σε βάρος του προσφεύγοντος, κατόπιν χαρακτηρισμού του ως (συν)υπαίτιου τέλεσης τελωνειακής παράβασης λαθρεμπορίας, του επίδικου πολλαπλού τέλους, ύψους 4.172,52 ευρώ, κατ' επιμερισμό, πλέον συνεισπραττομένων Τ.Χ. και Ο.Γ.Α. (2,4%), παρίσταται μη νόμιμη, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του καθ’ ου. Συνακόλουθα, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη, δεν είναι νόμιμη, λόγω του παρακολουθηματικού της χαρακτήρα, η κήρυξη της προσφεύγουσας εταιρείας, ως αστικώς συνυπεύθυνης για την καταβολή του ως άνω ποσού πολλαπλού τέλους (4.172,52€), πλέον συνεισπραττομένων. Εξάλλου, όπως είναι γνωστό στο Δικαστήριο από προηγούμενη ενέργειά του, η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώθηκε και κατά το μέρος που αφορά στους λοιπούς (συν)υπαίτιους της λαθρεμπορίας, … και …, με την Α109/2023 απόφασή του. Συνεπώς, η προσφεύγουσα Ο.Ε. δεν δύναται να είναι αστικά συνυπεύθυνη ούτε για την καταβολή του πολλαπλού τέλους (πλέον συνεισπραττομένων) που επιβλήθηκε σε βάρος των ανωτέρω προσώπων (2.920,76€ + 1.251,76€). Συνεπώς, η προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη πρέπει να ακυρωθεί κατά το μέρος που αφορά στους προσφεύγοντες, κατ’ αποδοχή ως βάσιμου του σχετικού λόγου της κρινόμενης προσφυγής, παρελκούσης ως αλυσιτελούς της εξέτασης των λοιπών, προβαλλόμενων με αυτήν, λόγων.

11. Επειδή, κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τελωνείου Χαλκίδας κατά το κεφάλαιο αυτής που αφορά στους προσφεύγοντες. Ενόψει δε της έκβασης της δίκης πρέπει να αποδοθεί στους προσφεύγοντες το καταβληθέν παράβολο (άρθρο 277 παρ. 9 του ΚΔΔ), το δε καθ΄ου Ελληνικό Δημόσιο, πρέπει κατ΄ εκτίμηση των περιστάσεων, να απαλλαγεί από τα δικαστικά έξοδα των προσφευγόντων (άρθρο 275 παρ. 1 του ΚΔΔ).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Δέχεται την προσφυγή.

Ακυρώνει την ./06.07.2022 καταλογιστική πράξη της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τελωνείου Χαλκίδας.

Διατάσσει την απόδοση στους προσφεύγοντες του καταβληθέντος παραβόλου.

Απαλλάσσει το καθ’ ου Ελληνικό Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα των προσφευγόντων.

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στη Χαλκίδα, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου κατά την έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, στις 28.5.2024, με τη συμμετοχή στη σύνθεση της Γραμματέως Ασπασίας Παπανικολάου, λόγω απουσίας της Γραμματέως της έδρας.

Η Δικαστής Η Γραμματέας

Αγγελική Κολοτούρου Ασπασία Παπανικολάου