ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

Ειρ. Νικαίας 19/2024

Ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων - Κληρονομικότητα της ρύθμισης του αρ. 9 παρ. 2 ν. 3869/2010 -.

Δεκτή αίτηση μεταρρύθμισης. Κληρονομικότητα ρύθμισης αρ. 9 παρ. 2 Ν. 3869/2010 για την προστασία της κύριας κατοικίας στον κληρονόμο. Εφαρμογή του αρ. 12Α ν. 3869/2010. Το Δικαστήριο δικάζοντας με τη διαδικασία της Εκουσίας Δικαιοδοσίας Ν. 3869/2010, δέχτηκε την μεταβίβαση της ρύθμισης του αρ. 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010 της ήδη θανούσης συζύγου - κληρονομούμενης οφειλέτριας του αιτούντος στον ίδιο, προέβη σε συνυπολογισμό του συνόλου των καταβολών στις οποίες είχε προβεί τόσο η θανούσα, όσο και ο κληρονόμος σύζυγός της και διέταξε τη σημείωση της μεταρρυθμιστικής απόφασης στο περιθώριο της μεταρρυθμιζόμενης.

(Η παρούσα δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Αθηνών Μιχαήλ Κούβαρη, MSC Alba Graduate Business School, Διαπιστευμένου Διαμεσολαβητή στο Υ.Δ.Δ.Α.Δ.)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ

Αριθμός αποφάσεως 19/2024

ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ

Συγκροτήθηκε από τον Βασίλειο Τσίχλη, Ειρηνοδίκη, και τη Γραμματέα Μαρία Ευσταθιάδου.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 29η Μαρτίου 2023 προκειμένου να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

.... ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του Μιχαήλ Κούβαρη (ο οποίος προσκόμισε το υπ' αριθμ. Π. γραμμάτιο προκαταβολής εισφορών του Δ.Σ.Α.)

των καθ' ων: α) ανωνύμου τραπεζικής εταιρείας υπό την επωνυμία «Τράπεζα Eurobank Α.Ε.», όπως νομίμως εκπροσωπείται, η οποία εδρεύει στην Αθήνα και δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο, β) ανωνύμου τραπεζικής εταιρείας υπό την επωνυμία «Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε.», όπως νομίμως εκπροσωπείται, η οποία εδρεύει στην Αθήνα και δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο.

Ο αιτών κατέθεσε την από 13ης Οκτωβρίου 2022 και με αριθμό καταθέσεως ...2022 αίτησή του, η οποία εκφωνήθηκε νόμιμα με τη σειρά του σχετικού ειδικού πινακίου και συζητήθηκε.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης το Δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αιτούντος, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικώς τους ισχυρισμούς τους και ζήτησε να γίνουν δεκτοί οι ισχυρισμοί αυτοί και όσα αναφέρονται στα πρακτικά και στις προτάσεις που κατέθεσε.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ

Όπως προκύπτει από τις υπ' αριθμ. .Γ/2022 και .Γ/2022 εκθέσεις επιδόσεως του δικαστικού επιμελητού στο Εφετείο Αθηνών ., ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της υπό κρίση αιτήσεως με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσης, επιδόθηκε νομίμως και εμπροθέσμως προς τους καθ' ων. Επομένως, εφ' όσον δεν παραστάθηκαν κατά τη δικάσιμο η οποία αναφέρεται στην αρχή της παρούσης, όταν δηλαδή η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο, πρέπει να δικασθούν ερήμην αλλά η συζήτηση θα προχωρήσει σαν να ήταν όλοι οι διάδικοι παρόντες (Κ.Πολ.Δ. 748, 754).

Σύμφωνα με το άρθρο 66 του ν. 4549/2018, μετά το άρθρο 12 του ν. 3869/2010 προστίθεται άρθρο 12α ως εξής: "4. Αν ο οφειλέτης αποβιώσει όσο η αίτηση της παραγράφου 1 του άρθρου 4 είναι εκκρεμής, η δίκη καταργείται. 2.Αν ο οφειλέτης αποβιώσει πριν την απαλλαγή του κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 11, οι απαιτήσεις των πιστωτών επανέρχονται στο ύφος, στο οποίο θα βρίσκονταν αν δεν είχε υποβληθεί η αίτηση της παραγράφου 1 του άρθρου 4, μειωμένο κατά τα ποσά που καταβλήθηκαν από τον κληρονομούμενο. Η παύση ή ο περιορισμός της τοκογονίας κατά, τα πρώτα δύο εδάφια Τεύχος Α' 105/14.06.2018 ΦΕΚ 8629 της παραγράφου 3 του άρθρου 6 δεν ανατρέπονται για το χρονικό διάστημα μέχρι το θάνατο του οφειλέτη. 3. Αν το δικαστήριο είχε διατάξει την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας του κληρονομουμένου από τη ρευστοποίηση και ο κληρονόμος χρησιμοποιεί το ίδιο ακίνητο ως δική του κύρια κατοικία, μπορεί, εφόσον ασκήσει την αίτηση της παραγράφου 1 του άρθρου 4 και συντρέχουν στο πρόσωπο του οι προϋποθέσεις παραδοχής της, να ζητήσει την εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 9 χωρίς το χρονικό περιορισμό του πρώτου εδαφίου αυτής. Στην περίπτωση αυτή εξακολουθεί να ισχύει ο κανόνας της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών σε σχέση με την περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, ωστόσο για τον προσδιορισμό του σχεδίου διευθέτησης οφειλών, το ποσό, το οποίο θα λάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, μειώνεται κατά το αντίστοιχο ποσό που καταβλήθηκε από τον κληρονομούμενο. Η συνολική διάρκεια των σχεδίων διευθέτησης οφειλών του κληρονομουμένου και του κληρονόμου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τη διάρκεια που αναφέρεται στο δέκατο ένατο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 9. Η παράγραφος 3 εφαρμόζεται και όταν ο κληρονομούμενος απεβίωσε κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας, εφόσον οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 9 συνέτρεχαν στο πρόσωπο του. Το ζήτημα του θανάτου του αιτούντος οφειλέτη ενόψει και του προσωποπαγούς χαρακτήρα της ρύθμισης του Νόμου και ιδιαίτερα ο χρόνος θανάτου του μεσούσης της εκκρεμοδικίας, προ της ολοκλήρωσης της ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2 και 5 του Ν. 3869/2010, μετά την ολοκλήρωση της ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2 και 5 του Ν. 3869/2010- αποτελεί ένα πρόβλημα η λύση του οποίου απορρέει από την ερμηνεία του άρθρου 12α ν.3869/2010. Η παρούσα διάταξη τελεί σε άμεση σύνδεση με την αναθεώρηση του άρθρου 11 του Ν. 3869/2010, που καθιέρωσε την αυτοδίκαιη απαλλαγή του οφειλέτη και τον προαιρετικό χαρακτήρα της αίτησης απαλλαγής, με συνέπεια η έννοια της «απαλλαγής» να ταυτίζεται, πλέον, με τη χρονική και επιτυχή ολοκλήρωση του άρθρου 8 του νόμου. Επομένως, σε περίπτωση που εκ των πραγμάτων ολοκληρώθηκαν οι καταβολές του άρθρου 8 παρ.2 ή παρ.5 είτε πριν είτε μετά τον θάνατο του κληρονομούμενου οφειλέτη, παρόλο που η ρύθμιση είναι προσωποπαγής ο κληρονόμος απαλλάσσεται. Περαιτέρω, με την παράγραφο 3 αντιμετωπίζεται η περίπτωση που ο οφειλέτης είχε προστατεύσει δικαστικά την κύρια κατοικία του από την ρευστοποίηση, πλην όμως απεβίωσε πριν την ολοκλήρωση του σχεδίου διευθέτησης οφειλών. Σε αυτήν την περίπτωση δίνεται η δυνατότητα στον κληρονόμο, που πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στον 3869/2010, αν χρησιμοποιεί την κύρια κατοικία του κληρονομουμένου ως δική του κύρια κατοικία και συντρέχουν στο πρόσωπο του οι λοιπές προϋποθέσεις της παρ.2 του άρθρου 9 του ν.3968/2010, να ζητήσει από το δικαστήριο να του επιτρέψει την συνέχιση του σχεδίου διευθέτησης, προσαρμοσμένου φυσικά στην δική του ικανότητα αποπληρωμής. Η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών δεν θίγεται ούτε επιτρέπεται η συνολική διάρκεια των σχεδίων διευθέτησης του κληρονομουμένου και του κληρονόμου να υπερβαίνουν την μέγιστη επιτρεπόμενη διάρκεια (20 έτη και κατ' εξαίρεση 35 έτη επί συμβάσεων μεγαλύτερης διάρκειας). Ωστόσο, ο κληρονόμος θα μπορεί να ζητήσει προστασία της κύριας κατοικίας και μετά την 31-12-2018, η δε αξία ρευστοποίησης, την οποία θα καταβάλει για την προστασία της κύριας κατοικίας, θα μειωθεί κατά τα ποσό που κατέβαλε ο κληρονομούμενος.

Στην υπό κρίση αίτησή του, ο αιτών ιστορεί ότι ο ίδιος και η σύζυγός του υπήχθησαν στις ευεργετικές διατάξεις του Ν. 3869/2010, ότι η σύζυγός του ήταν πλήρης κυρία της κύριας κατοικίας τους, ότι η σύζυγός του απεβίωσε ενώ κατέβαλλε κανονικά τις δόσεις του άρθρου 9 παρ. 2 του ανωτέρω νόμου και ότι ο ίδιος είναι μοναδικός κληρονόμος της κυρίας κατοικίας τους ενώ δεν διαθέτει άλλη ακίνητη περιουσία. Ζητάει λοιπόν να μεταρρυθμιστεί η απόφαση του δικαστηρίου τούτου προκειμένου, ως κληρονόμος, να εξακολουθήσει ο ίδιος τις ορισθείσες από το δικαστήριο καταβολές προς τις καθ' ων προκειμένου να διασωθεί η κύρια κατοικία του.

Με το περιεχόμενο αυτό και αιτήματα η αγωγή αυτή παραδεκτά εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου και είναι ορισμένη και νόμιμη, πρέπει, επομένως, να εξεταστεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα. Από τη δέουσα εκτίμηση όλων ανεξαιρέτως των εγγράφων που προσκομίζονται στον φάκελο της εξεταζόμενης υπόθεσης, άλλα εκ των οποίων μνημονεύονται ρητώς στην παρούσα και άλλα όχι, χωρίς όμως να παραλείπεται κανένα για την ουσιαστική εκτίμηση της διαφοράς, από την ανωμοτί κατάθεση του αιτούντος στο ακροατήριο αλλά και από την όλη εν γένει διαδικασία, αποδείχθηκαν, κατά την κρίση του παρόντος Δικαστηρίου, τα εξής:

Ο αιτών και η σύζυγός του κατέθεσαν την από 16ης Μαϊου 2016 και με αριθμό καταθέσεως ./2016 αίτησή τους, επικαλούμενοι έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας και μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών τους προς τους καθ' ων πιστωτές τους, ζήτησαν αφού ληφθούν υπόψη η προσωπική, εισοδηματική και περιουσιακή τους κατάσταση, τη ρύθμιση των οφειλών τους και την απαλλαγή τους από τα χρέη. Επί της αιτήσεως αυτής εξεδόθη η υπ' αριθμ. 277/2019 απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου, η οποία δέχτηκε την ως άνω αίτηση και ρύθμισε κατά τρόπο οριστικό τα χρέη του αιτούντος και της συζύγου του, ορίζοντας μηδενικές καταβολές δι' αμφοτέρους επί τριετία. Ο αιτών δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία. Ακίνητη περιουσία διέθετε η σύζυγός του, η οποία όμως (περιουσία) εξαιρέθηκε από την εκποίηση δυνάμει της ανωτέρω αποφάσεως. Ειδικότερα, εξαιρέθηκαν της εκποιήσεως: α) το δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε ποσοστό 100% ενός διαμερίσματος τετάρτου ορόφου, επιφάνειας 53,76 τ.μ., ευρισκομένου ... β) το δικαίωμα πλήρους κυριότητος σε ποσοστό 100% ενός διαμερίσματος πρώτου ορόφου, επιφάνειας 27 τ.μ., ευρισκομένου ... Το πρώτο διαμέρισμα, το οποίο αποτελούσε την κύρια κατοικία του ζευγαριού, διασώθηκε υπό τον όρο καταβολής στην πρώτη των καθ' ων του συνολικού ποσού των 27.000 ευρώ, με 84 ισόποσες μηνιαίες καταβολές ύψους 321,43 ευρώ. Η ως άνω απόφαση του Ειρηνοδικείου Νίκαιας έχει πλέον καταστεί τελεσίδικη (βλ. το υπ' αριθμ. ./2022 πιστοποιητικό περί μη ασκήσεως ενδίκων μέσων). Όπως προκύπτει από τα δελτία καταθέσεως της πρώτης των καθ' ων (τα οποία προσκομίζει ο αιτών), η σύζυγος του αιτούντος, κατέβαλε προσηκόντως τις ανωτέρω δόσεις. Εν τούτοις, η σύζυγος του αιτούντος απεβίωσε την 12η Μαρτίου 2021 (βλ. την υπό στοιχεία ... ληξιαρχική πράξη θανάτου του ληξιαρχείου Αθηνών). Δυνάμει της από 22ας Απριλίου 2006 ιδιογράφου διαθήκης της αποβιωσάσης, η οποία δημοσιεύθηκε με το υπ' αριθμ. ... πρακτικό δημοσιεύσεως του Ειρηνοδικείου Αθηνών, ο αιτών κληρονόμησε την πλήρη κυριότητα του πρώτου διαμερίσματος και την επικαρπία του δευτέρου (βλ. και το υπ' αριθμ. ./2022 πιστοποιητικό περί δημοσιεύσεως διαθήκης του Ειρηνοδικείου Αθηνών). Καθώς ο αιτών δεν διαθέτει ακίνητη περιουσία (βλ. την προσκομιζόμενη δήλωση Ε9) ενώ τα εισοδήματά του από τη σύνταξή του ανέρχονται μηνιαίως στο ποσόν των 900 ευρώ (βλ. τα προσκομιζόμενα ενημερωτικά σημειώματα του e-ΕΦΚΑ), ενώ έχει ήδη υπαχθεί στον Ν. 3869/2010 δυνάμει της ανωτέρω αποφάσεως, δύναται να αιτηθεί τη μεταρρύθμιση της ανωτέρω αποφάσεως καθώς η αποβιώσασα σύζυγός του δεν είχε κριθεί έκπτωτη της ρυθμίσεως, ούτε αποδείχθηκε ότι εκκρεμούσε σχετική αίτηση εναντίον της.

Τούτων δοθέντων, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινομένη αίτηση ως βάσιμη και στην ουσία της και να μεταρρυθμιστεί η ως άνω απόφαση όπως λεπτομερώς αναφέρεται στο διατακτικό της παρούσης.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕI ερήμην των καθ' ων.

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΕΙ την υπ' αριθμ. 277/2019 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου (διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας).

ΔΙΑΤΗΡΕΙ την εξαίρεση από την εκποίηση των κάτωθι ακινήτων: α) δικαιώματος πλήρους κυριότητας σε ποσοστό 100% ενός διαμερίσματος τετάρτου ορόφου, ...

ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ στον αιτούντα για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του (του υπό στοιχεία (α) ως άνω διαμερίσματος) την καταβολή ισόποσων δόσεων ύψους τριακοσίων είκοσι ενός ευρώ και σαράντα τριών λεπτών (321,43) έως τη συμπλήρωση 84 μηνιαίων δόσεων, αφ' ου αφαιρεθούν όσες δόσεις κατέβαλλε η αποβιώσασα σύζυγός του και ο ίδιος ο αιτών έως την έκδοση της παρούσης αποφάσεως.

ΟΡΙΖΕΙ ότι η παρούσα απόφαση ανατρέχει στον χρόνο καταθέσεως της υπό κρίση αιτήσεως.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ τη σημείωση της παρούσης μεταρρυθμιστικής αποφάσεως στο περιθώριο της μεταρρυθμιζομένης, με την επιμέλεια της Γραμματείας του Δικαστηρίου τούτου.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στη Νίκαια στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, σε έκτακτη και δημόσια συνεδρίαση την 31-01-2024, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους.

Ο ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ