ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΤρΔΠρ (Αναστ) 23/2020

Είσπραξη δημόσιων εσόδων - Δικαιοδοσία - Σχέση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου - Αξιώσεις ΙΚΑ κατά υπόχρεου προς αποζημίωση - Έλλειψη δικαιοδοσίας διοικητικών δικαστηρίων -.

Αξιώσεις που προέρχονται από αδικοπραξία ή από αυτοκινητικό ατύχημα. Το ΙΚΑ για τις παροχές προς ζημιωθέντα ασφαλισμένο του έχει απευθείας αξίωση από τον νόμο κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση, υποκαθιστάμενο αυτοδικαίως κατά το ποσό των οφειλόμενων στον ζημιωθέντα ασφαλιστικών παροχών στην αξίωσή του κατά του υποχρέου προς αποζημίωση, ο δε ζημιωθείς δεν νομιμοποιείται να ζητήσει από τον τελευταίο και τα κονδύλια που οφείλει σε αυτόν το ΙΚΑ από τη σχέση κοινωνικής ασφάλισης που τους συνδέει. Αξίωση από αδικοπραξία ασφαλισμένου του ΙΚΑ, είναι σχέση ιδιωτικού δικαίου και υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. Απαράδεκτη η ανακοπή που έχει ασκηθεί ενώπιον διοικητικού δικαστηρίου καθώς και η αίτηση αναστολής εκτέλεσης πράξεων λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).

Αριθμός απόφασης : N23/2020

TO

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Τμήμα 3° Τριμελές

(ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ)

αποτελούμενο από την δικαστή Αγγελική Νάκου. Πρωτοδίκη Δ.Δ., με γραμματέα την Δήμητρα Μπική, δικαστική υπάλληλο,

συνήλθε στις 12 Μαρτίου 2020 στο κατάστημα του Δικαστηρίου, στο γραφείο του Προέδρου του 3ου Τμήματος,

Υ ι α να δικάσει την αίτηση αναστολής με χρονολογία κατάθεσης 12.2.2020 (αρ. κατάθεσης ΑΝ./2020),

των 1) … και 2) …, κατοίκων αμφοτέρων Σ. Πύλου Μεσσηνίας,

κατά του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης» (Ε.Φ.Κ.Α), που εκπροσωπείται από τον Διοικητή του και εν προκειμένω από τον Διευθυντή του Περιφερειακού Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο) Πατρών, που εδρεύει στην Πάτρα (οδός Γούναρη και Κορίνθου αρ. 331).

Η κρίση του είναι η εξής:

1. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση αναστολής, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το με κωδικό πληρωμής … ηλεκτρονικό παράβολο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών και το οικείο αποδεικτικό πληρωμής του μέσω του e-banking της Τράπεζας Πειραιώς), ζητείται, καθ' ερμηνεία του δικογράφου η αναστολή εκτέλεσης των …/10.4.2009 ταμειακών βεβαιώσεων, ποσού 13.903,39 ευρώ πλέον προσαυξήσεων και συνολικού ποσού 24.259,04 ευρώ, που αφορά ληξιπρόθεσμες οφειλές των αιτούντων, ως κληρονόμων του …, προς το Ι.Κ.Α -Ε.Τ.Α.Μ και ήδη Ε.Φ.Κ.Α, για τις οποίες εκδόθηκε η υπ' αριθ. 902/2.9.2019 ατομική ειδοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Διευθυντή του Κ.Ε.Α.Ο. Πατρών.

2. Επειδή, από τις διατάξεις των άρθρων 95 παρ. 1 εδ. α' και 94 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος προκύπτει ότι διοικητική διαφορά (ακυρωτική ή ουσίας) γεννάται από μονομερή πράξη (παράλειψη ή υλική ενέργεια) της Διοίκησης, η οποία, στο πλαίσιο των διατάξεων που διέπουν τη διοικητική δράση, εκδίδεται κατ' ενάσκηση δημοσίας. εξουσίας και αποβλέπει στην επίτευξη δημοσίου σκοπού (πρβλ. ΣτΕ 3776/2012). Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 93 παρ. 1, του άρθρου 94 του Συντάγματος, του άρθρου 1 παρ. 1 και παρ. 2 περ. ια' του ν. 1406/1983 και του άρθρου 199 του ΚΔΔ συνάγεται ότι το Σύνταγμα οργανώνει την απονομή της δικαιοσύνης με την λειτουργία δικαιοδοτικών οργάνων αντιστοίχων προς τη φύση των αναφυομένων δικαστικών διαφορών, ως ιδιωτικών ή διοικητικών, κατά τα λοιπά δε αναθέτει στον κοινό νομοθέτη την υποχρέωση να θεσπίζει τους κατάλληλους δικονομικούς κανόνες για την εκδίκαση των ιδιωτικών διαφορών από τα πολιτικά δικαστήρια και των διοικητικών διαφορών από το Συμβούλιο της Επικρατείας και τα διοικητικά δικαστήρια με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Εξαίρεση από τον κανόνα της κατανομής της δικαιοδοσίας, ανάλογα με τη φύση της διαφοράς ως ιδιωτικής ή διοικητικής, επιτρέπεται με τις τασσόμενες στο άρθρο 94 παρ. 3 του Συντάγματος προϋποθέσεις. Εξάλλου, οι αναφυόμενες κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας περί είσπραξης δημοσίων εσόδων διαφορές υπάγονται στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων, εφόσον η υποκείμενη σχέση, στην οποία στηρίζεται ο αποτελών το θεμέλιο της διοικητικής εκτέλεσης τίτλος, είναι σχέση δημοσίου δικαίου. ’λλως, αν δηλαδή η υποκείμενη σχέση, είναι ιδιωτικού δικαίου, υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων (ΑΕΔ 5, 8/1989, 18/1993, ΣτΕ 819/2015).

3. Επειδή, στο άρθρο 10 παρ. 5 του ν.δ. 4104/1960 (ΦΕΚ 147 Α'), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4476/1965 (ΦΕΚ 103 Α') και συμπληρώθηκε με το άρθρο 18 του ν. 1654/1986 (ΦΕΚ 177 Α'), ορίζεται ότι: «Επιφυλασσομένης της εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 34 παρ. 2 και 60 παρ. 3 του α.ν. 1846/1951, εφ' όσον ο ησφαλισμένος ή τα μέλη της οικογενείας του, δύνανται ν' αξιώσουν κατ' άλλους νόμους αποζημίωσιν διά ζημίαν προσγενομένην αυτοίς συνεπεία ασθενείας, αναπηρίας ή θανάτου του εις διατροφήν αυτών υπόχρεου, η αξίωσις αύτη μεταβιβάζεται εις το Ι.Κ.Α., δι' ο ποσόν τούτο οφείλει ασφαλιστικός παροχάς εις τον δικαιούχον της αποζημιώσεως, καθ' α ειδικώτερον θέλει ρυθμισθή δια β.δ/τος, εκδιδομένου προτάσει του Υπουργού Εργασίας μετά γνώμην του Δ.Σ. του Ι.Κ.Α. Η παραπάνω μεταβίβαση επέρχεται αυτοδικαίως από τότε που γεννήθηκε η αξίωση. Συμβιβασμός του δικαιούχου, παραίτηση, εκχώρηση ή με οποιοδήποτε τρόπο αλλοίωση της αξίωσης του για αποζημίωση είναι άκυρη κατά το μέρος που αφορά τις παραπάνω αξιώσεις του Ι.Κ.Α. από παροχές» και αξιώσεις του Ι.Κ.Α. από παροχές» και στο άρθρο 1 του κατ' εξουσιοδότηση εκδοθέντος β.δ. 226/1973 (ΦΕΚ 66 Α), ότι: «Το ποσόν μέχρι του οποίου τυχόν αξίωσις του ησφαλισμένου ή των μελών της οικογενείας του προς αποζημίωσιν, δια ζημίαν προσγενομένην αυτοίς συνεπεία ασθενείας, αναπηρίας ή θανάτου του εις διατροφήν αυτών υπόχρεου, μεταβιβάζεται εις το Ι.Κ.Α., συμφώνως τη παραγράφω 5 του άρθρου 10 του ν.δ. 4104/1960, ως αντικατεστάθη υπό του άρθρου 18 του ν. 4476/1965, καθορίζεται δι' αποφάσεως του Διοικητού του Ι.Κ.Α.». Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι το Ι.Κ.Α. για τις παροχές προς ζημιωθέντα ασφαλισμένο & αυτό έχει απ' ευθείας αξίωση από το νόμο κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση, υποκαθιστάμενο αυτοδικαίως κατά το ποσό των οφειλόμενων στον ζημιωθέντα ασφαλιστικών παροχών στην αξίωση του κατά του υπόχρεου προς αποζημίωση, ο δε ζημιωθείς δεν νομιμοποιείται να ζητήσει από τον τελευταίο και τα κονδύλια που οφείλει σ' αυτόν το ΙΚΑ από τη σχέση κοινωνικής ασφάλισης που τους συνδέει, διότι ως προς αυτά δεν είναι πλέον δικαιούχος (ΣτΕ 624/2016, ΑΠ 750/2018, 676/2017, 235/2011 κ.α.), χωρίς να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας της αξίωσης ως προερχόμενης από αδικοπραξία ή από αυτοκινητικό ατύχημα (ΑΠ 750/2018, 666/2010).

4. Επειδή, περαιτέρω, στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (ΦΕΚ Α' 97), στο άρθρο 217 ορίζεται ότι: «1. Ανακοπή χωρεί κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας της διοικητικής εκτέλεσης και, ιδίως, κατά: α) της πράξης της ταμειακής βεβαίωσης του εσόδου, β) [...]» και στο άρθρο 228 ότι: «1. Η προθεσμία άσκησης, καθώς και η άσκηση ανακοπής δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης [...] Στις περιπτώσεις α', β', και δ' του άρθρου 217 και για όσο χρόνο εκκρεμεί η ανακοπή μπορεί να υποβληθεί από τον ανακόπτοντα αίτηση για την αναστολή της εκτέλεσης των προσβαλλόμενων πράξεων. 2. Καθ' ύλην και κατά τόπο αρμόδιο, για την εκδίκαση της αίτησης της προηγούμενης παραγράφου, είναι το κατά το άρθρο 218 δικαστήριο, εφόσον σε αυτό εκκρεμεί η ανακοπή, το οποίο και εκδικάζει την αίτηση κατά τη διαδικασία των διατάξεων των άρθρων 200 έως και 209, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως». Περαιτέρω, στο άρθρο 202 του ιδίου Κώδικα ορίζεται ότι: «1. Η αίτηση αναστολής γίνεται δεκτή μόνο εφόσον ο αιτών επικαλεσθεί και αποδείξει ότι η άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης θα του προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη ή αν το δικαστήριο εκτιμά ότι το ένδικο βοήθημα είναι προδήλως βάσιμο. 2. [...]. 3. Σε κάθε περίπτωση, η αίτηση απορρίπτεται: α) εάν η προσφυγή είναι προδήλως απαράδεκτη ή αβάσιμη, ακόμη και αν η βλάβη του αιτούντος από την άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης είναι ανεπανόρθωτη, β) [...] γ) [...] 4. [...]»

5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα : Με τις …/10.4.2009 πράξεις, βεβαιώθηκε ταμειακά σε βάρος των αιτούντων, μοναδικών κληρονόμων του …, το ποσό των 13.903,39 ευρώ, πλέον προσαυξήσεων ποσού 10.355 65 ευρώ και συνολικού ποσού 24.259,04 ευρώ και γνωστοποιήθηκε σε αυτούς με την ./2.9.2019 ατομική ειδοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Διευθυντή του Κ.Ε.Α.Ο. Πατρών. Το ως άνω χρέος προέρχεται από οφειλή του ήδη αποβιώσαντος …, τέκνου της πρώτης και αδελφού του δεύτερου των αιτούντων, προς το Ι.Κ.Α.-.Ε.Τ.Α.Μ, ήδη Ε.Φ.Κ.Α, επειδή το τελευταίο κατέβαλε σε ασφαλισμένο του (…) επιδότηση ατυχήματος, υπαίτιος του οποίου ήταν ο … και ακολούθως υποκαταστάθηκε στα δικαιώματα του εν λόγω ασφαλισμένου αποκτώντας αξίωση κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση.

6. Επειδή, ενόψει των όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υποκείμενη σχέση, δηλαδή η αξίωση από αδικοπραξία του ασφαλισμένου (…) του Ι.Κ.Α - Ε.Τ.Α.Μ κατά του ήδη αποβιώσαντα …, τέκνου της πρώτης και αδελφού του δεύτερου των αιτούντων και μοναδικών κληρονόμων του τελευταίου, η οποία και μεταβιβάστηκε στο καθ' ου Ίδρυμα, είναι σχέση ιδιωτικού δικαίου και υπάγεται στην δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. Με τα δεδομένα αυτά, η με αριθμό εισαγωγής ΑΚ./17.11.2019 ανακοπή έχει ασκηθεί, απαραδέκτως, ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, το οποίο στερείται δικαιοδοσίας για την εκδίκαση της. Ως εκ τούτου, η κρινόμενη αίτηση, με την οποία ζητείται η αναστολή εκτέλεσης των εν λόγω πράξεων, πρέπει να απορριφθεί, εξαιτίας του προδήλως απαράδεκτου χαρακτήρα της σχετικώς ασκηθείσας ανακοπής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 202 παρ. 3 περ. α' του Κ.Δ.Δ.

7. Επειδή, κατ' ακολουθία, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί, να καταπέσει το παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 277 παρ. 9 του Κ.Δ.Δ.), ενώ δεν διαλαμβάνεται διάταξη για τα δικαστικά έξοδα, ελλείψει σχετικού αιτήματος από το καθ’ ου (άρθρο 275 παρ. 7 του Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Απορρίπτει την αίτηση αναστολής.

Διατάσσει την κατάπτωση του καταβληθέντος παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.

Η απόφαση εκδόθηκε στην Πάτρα στις 13-5-2020 2020.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΑΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΙΚΗ