ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΤρΔΕφ(Ακ)Χανίων 18/2022

Διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης -.

Η δυνατότητα συμπλήρωσης-διευκρίνησης του ΤΕΥΔ/ΕΕΕΣ σύμφωνα με το άρθρο 102 του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4782/2021, προϋποθέτει αναγκαίως να έχει προηγηθεί σχετική απάντηση/εγγραφή του υποψήφιου οικονομικού φορέα. Σε περίπτωση παντελούς έλλειψης σχετικής απάντησης εκ μέρους αυτού σε ερώτημα του ΤΕΥΔ/ΕΕΕΣ, η συμπλήρωση δυνάμει του άρθρου 102 ν. 4412/2016 θα συνιστούσε μεταγενέστερη (μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών) τροποποίηση της προσφοράς που έχει υποβληθεί κατά καταστρατήγηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και της νομιμότητας, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή μετά από πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής η αναπλήρωση μη υποβληθέντων στοιχείων ή πληροφοριών.

Αριθμός Απόφασης 18/2022

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

ΑΚΥΡΩΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

(ΤΜΗΜΑ Α΄ )

Αποτελούμενο από τα μέλη του: Σοφία Μαραβελάκη, Πρόεδρο Εφετών Δ.Δ., Παρασκευή Ψωμά και Μαρία Ποταμίτη, Εφέτες Δ.Δ.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στα Χανιά στις 2 Δεκεμβρίου 2021, ημέρα Πέμπτη και ώρα 11.30΄, με γραμματέα την Παγώνα Σεργάκη, δικαστική υπάλληλο.

Για να δικάσει την αίτηση ακυρώσεως με και Αριθ.Καταχ. ./4.10.2021

Της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΑΚΡΟΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ-ΕΜΠΟΡΙΚΗ-ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ-ΛΑΤΟΜΙΚΗ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ», που εδρεύει στο Αίγιο (οδός Ανδρονοπούλου αρ.8) και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία παραστάθηκε δια των πληρεξουσίων δικηγόρων της Θεόδωρου Τζαμαλούκα και Νικόλαου Ποντικάκη,

Κατά: 1) της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), που εδρεύει στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη Αττικής (Λεωφόρος Θηβών 196 - 198) για την οποία παραστάθηκε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Θεόδωρος Θεοδωρόπουλος που υπέβαλε σχετική δήλωση περί μη εμφάνισής του κατ’ άρθρο 33 παρ.6 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8) και 2) του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΣΗΤΕΙΑΣ» (ΔΕΥΑΣ) που εδρεύει στη Σητεία (οδός Ν. Πλαστήρα αρ. 31), εκπροσωπείται νόμιμα και παραστάθηκε με την πληρεξούσια δικηγόρο Ιωάννα Σακκαδάκη που υπέβαλε σχετική δήλωση περί μη εμφάνισής της κατ’άρθρο 33 παρ.6 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8).

Παρέμβαση άσκησε η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» που εδρεύει στην Βιομηχανική Περιοχή Λάρισας (Τ.Θ. 3053, Τ.Κ. 41004, ΛΑΡΙΣΑ, ΤΕΡΜΑ ΤΥΧΕΡΟΥ, Τ.Κ. 41222), η οποία παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της Γεωργίου Μουστάκα.

Με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση: 1) της με αριθ. 1519/2021 απόφασης του 5ου Κλιμακίου της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών και 2) της με αριθ. ./2021 απόφασης του Δ.Σ. της «Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης-Αποχέτευσης Σητείας».

Η εκδίκαση της υπόθεσης άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως από την Εισηγήτρια, Εφέτη Δ.Δ., Μαρία Ποταμίτη.

Κατόπιν το Δικαστήριο άκουσε τους πληρεξουσίους των διαδίκων, οι οποίοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους.

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφθηκε κατά το νόμο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης καταβλήθηκε παράβολο ύψους 1320 ευρώ (βλ. το με αρ. ., σειράς Θ΄ Διπλότυπο είσπραξης της Δ.Ο.Υ. Αιγίου), που αποτελεί, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 372 παρ.4 του ν. 4412/2016 (Α΄147), ποσό άνω του ημίσεως του οφειλομένου κατά νόμο παραβόλου, ενόψει της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης με ΦΠΑ που ανέρχεται σε 2.634.000 ευρώ, το δε ποσοστό 0,1% της προϋπολογισθείσας αξίας, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, υπερβαίνει το εν λόγω ποσό.

2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, ζητείται η ακύρωση α) της 1519/1-9-2021 απόφασης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (5ο Κλιμάκιο), με την οποία απορρίφθηκε η από 21-7-2021 προδικαστική προσφυγή της αιτούσας εταιρείας κατά της ./2021 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δ.Σ. της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης-Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.Σ) Σητείας, β) της τελευταίας αυτής απόφασης (./12-7-2021), με την οποία ακυρώθηκε προηγούμενη του ίδιου οργάνου [υπ’ αρ. ./2021 απόφαση, με την οποία κηρύχθηκε ως προσωρινή ανάδοχος η αιτούσα] και αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος του ένδικου έργου ο οικονομικός φορέας «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» και γ) κάθε συναφούς με τις ως άνω αποφάσεις πράξης ή παράλειψης της Διοίκησης.

3. Επειδή ο ένδικος διαγωνισμός, ως εκ του αντικειμένου του, του ύψους της προϋπολογισθείσας δαπάνης και του χρόνου εκκίνησης της διαδικασίας, διέπεται από τις διατάξεις του βιβλίου IV του ν. 4412/2016 (Α΄147) (άρθρα 345-374) του ίδιου νόμου και υπάγεται στην κατά την παρ.3 του άρθρου 372 του προαναφερόμενου νόμου αρμοδιότητα του παρόντος Δικαστηρίου, ενόψει της έδρας της αναθέτουσας αρχής.

4. Επειδή η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.) με την προσβαλλόμενη απόφαση της οποίας απορρίφθηκε η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας ως ανεξάρτητη Αρχή, έχει, δυνάμει των άρθρων 345 επ. του βιβλίου IV του ν. 4412/2016, ικανότητα διαδίκου και νομιμοποιείται παθητικώς στην παρούσα δίκη, όπως άλλωστε και η αναθέτουσα Αρχή κατ’ άρθρο 372 παρ.1 του ν. 4412/2016.

5. Επειδή η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως ασκήθηκε εμπροθέσμως, παρά τα όσα αντίθετα προβάλλει η Α.Ε.Π.Π. με το έγγραφο των απόψεών της, δεδομένου ότι η προσβαλλόμενη απόφασή της κοινοποιήθηκε στην αιτούσα, όπως και προς όλους τους συμμετέχοντες στον ένδικο διαγωνισμό, στις 23-9-2021, όπως συνομολογεί η «Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Σητείας» (Δ.Ε.Υ.Α.Σ.) με το νομίμως κατατεθέν υπόμνημά της (σελ. 4), η δε κρινόμενη αίτηση που ασκήθηκε στις 4-10-2021 ασκήθηκε εντός της κατ’ άρθρο 372 παρ.4 του ν. 4412/2016 προθεσμίας, ενόψει και του ότι η καταληκτική ημερομηνία αυτής (3-10-2021) ήταν εξαιρετέα ημέρα. Περαιτέρω, η κρινόμενη αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον από την αιτούσα, διότι υφίσταται ευθέως βλάβη από τον αποκλεισμό της από την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία (βλ. Ε.Α. ΣτΕ 40, 112/2020, 235, 299, 300/2019) και εν γένει παραδεκτώς.

6. Επειδή, ο οικονομικός φορέας «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.», δεύτερος στη σειρά μειοδοσίας, με πρόδηλο έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς, παρεμβαίνει με το Π29/14-10-2021 δικόγραφο προς απόρριψη της κρινόμενης αιτήσεως.

7. Επειδή, με την υπ’ αρ. ./27-5-2021 Διακήρυξη της «Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Σητείας» (Δ.Ε.Υ.Α.Σ.), προκηρύχθηκε δημόσιος ανοικτός ηλεκτρονικός διαγωνισμός κάτω των ορίων για την επιλογή αναδόχου κατασκευής του έργου «Εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων ευρύτερης περιοχής μεταφοράς επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων ευρύτερης περιοχής Παλαικάστρου Δήμου Σητείας», με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή), συνολικού προϋπολογισμού 2.550.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.). Η διακήρυξη αναρτήθηκε στο Κεντρικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.) στις 27-5-2021, καθώς και στη διαδικτυακή πύλη του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.), όπου ο επίμαχος διαγωνισμός έλαβε αύξοντα αριθμό ΕΣΗΔΗΣ (δημόσια έργα) .. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών ορίσθηκε η 22-6-2021. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν τρεις οικονομικοί φορείς, ήτοι, η αιτούσα και οι οικονομικοί φορείς «Κ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» και «Θ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε.». Η Επιτροπή Διαγωνισμού προέβη στην ηλεκτρονική αποσφράγιση όλων των υποφακέλων των προσφορών και στην αξιολόγησή τους. Με την ./2021 απόφαση του αναθέτοντος φορέα, εγκρίθηκε το 1o πρακτικό διενέργειας της Επιτροπής Διαγωνισμού και αναδείχθηκε ως προσωρινή ανάδοχος η αιτούσα εταιρεία. Στη συνέχεια, όμως, κατόπιν του υπ’αρ. πρωτ. ./12-7-2021 εγγράφου του οικονομικού φορέα «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» (δεύτερου στη σειρά κατάταξης) περί ανάκλησης της ως άνω ./2021 απόφασης λόγω προδήλου σφάλματος που αναιρεί τη νομιμότητα της ανάθεσης, η Επιτροπή Διαγωνισμού επανεξέτασε την προσφορά και τα δικαιολογητικά που είχε υποβάλει η αιτούσα. Kατά τον έλεγχο αυτό η εν λόγω Επιτροπή διαπίστωσε ότι κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών εκ παραδρομής δεν εντοπίστηκε ότι το προσκομισθέν από την αιτούσα εταιρεία Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) ήταν ελλιπές, καθώς δεν είχαν συμπληρωθεί όλα τα απαραίτητα πεδία του. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι στη σελ. 1 του προσκομισθέντος ΤΕΥΔ, στο ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ, Κεφάλαιο Γ, όπου τίθεται το ερώτημα σχετικά με το εάν ο οικονομικός φορέας «έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα», στο σχετικό πεδίο, όπου ο οικονομικός φορέας πρέπει να σημειώσει «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ», η αιτούσα παρέλειψε να απαντήσει, ήτοι να προβεί στη σημείωση «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ». Περαιτέρω, διαπιστώθηκε ότι στην αμέσως επόμενη ερώτηση του ΤΕΥΔ (σελ.12), όπου τίθεται το ερώτημα εάν ο οικονομικός φορέας «έχει συνάψει συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού», όπου και πάλι ο τελευταίος πρέπει να απαντήσει σημειώνοντας την ένδειξη «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ», η αιτούσα εταιρεία επίσης παρέλειψε να απαντήσει. Ακολούθως, κατόπιν της από 12-7-2021 εισήγησης της Επιτροπής Διαγωνισμού, σύμφωνα με την οποία, κατ’ εφαρμογή του ν. 4412/2016 και της διακήρυξης, συντρέχει νόμιμη περίπτωση αποκλεισμού του υποψήφιου αναδόχου («ΑΚΡΟΣ Α.Τ.Ε.») λόγω προσκόμισης ελλιπούς ΤΕΥΔ, καθώς η παράλειψη αυτή τίθεται επί ποινή αποκλεισμού και δεν επιδέχεται συμπληρώσεως ή διευκρινήσεως, το Διοικητικό Συμβούλιο της Δ.Ε.Υ.Α.Σ. εξέδωσε την υπ’ αρ. ./12-7-2021 απόφαση, με την οποία ακυρώθηκε η προγενέστερη υπ’ αρ. ./2021 απόφαση της αναθέτουσας αρχής και εγκρίθηκε νέο, τροποποιημένο πρακτικό, σύμφωνα με το οποίο προσωρινός ανάδοχος του έργου αναδείχθηκε ο οικονομικός φορέας «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.». Κατά της ως άνω υπ’ αρ../2021 απόφασης του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Σ. η ήδη αιτούσα εταιρεία άσκησε την από 21-7-2021 προδικαστική προσφυγή ενώπιον της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), προς αντίκρουση της οποίας η εταιρεία «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» άσκησε παρέμβαση. Με την 1519/2021 απόφαση του 5ου Κλιμακίου της Α.Ε.Π.Π. η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας απορρίφθηκε στο σύνολό της. Κατά της τελευταίας απόφασης της Α.Ε.Π.Π. η ήδη αιτούσα εταιρεία άσκησε στη συνέχεια την από 1-10-2021 αίτηση (αρ.καταχ. ΑΚ 73/2021), σύμφωνα με το άρθρο 372 του ν. 4412/2016, ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ζητώντας την ακύρωση των αναφερόμενων στη 2η σκέψη πράξεων, ενώ η εταιρεία με την επωνυμία «Κ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» άσκησε την από 14-10-2021 παρέμβαση (Αρ. καταχ. Π./14-10-2021) ζητώντας τη διατήρηση της ισχύος τους.

8. Επειδή η ./2021 διακήρυξη του διαγωνισμού, δημοσιευθείσα στις 27-5-2021 (Α/Α ΕΣΗΔΗΣ: .) προβλέπει, μεταξύ άλλων, τα εξής: Στο Κεφάλαιο Α΄, στο άρθρο 2 με τίτλο «Έγγραφα της σύμβασης και τεύχη» ότι «2.1. Τα έγγραφα της σύμβασης κατά την έννοια της περιπτ.14 της παρ.1 του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, για τον παρόντα ηλεκτρονικό διαγωνισμό, είναι τα ακόλουθα: α) … γ) το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (Τ.Ε.Υ.Δ.). …», στο άρθρο 3 με τίτλο «Ηλεκτρονική υποβολή φακέλου προσφοράς», ότι «3.1. … 3.2. Στον ηλεκτρονικό φάκελο προσφοράς περιέχονται: α) ένας (υπο)φάκελος με την ένδειξη «Δικαιολογητικά Συμμετοχής». Β) ένας (υπο)φάκελος με την ένδειξη «Οικονομική Προσφορά», και στο άρθρο 24 με τίτλο «Περιεχόμενο Φακέλου Προσφοράς»: ότι «24.1…. 24.2. Ο ηλεκτρονικός υποφάκελος «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να περιέχει τα ακόλουθα: α) Το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ). Ακόμα, στο άρθρο 23 της διακήρυξης με τίτλο «Αποδεικτικά μέσα κριτηρίων ποιοτικής επιλογής» ορίζεται ότι: «23.1. Κατά την υποβολή προσφορών οι οικονομικοί φορείς υποβάλλουν το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) του άρθρου 79 παρ.4 του ν. 4412/2016, το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση με τις συνέπειες του ν. 1599/1986 (Α΄75), ως προκαταρκτική απόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, επιβεβαιώνοντας ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 22 Α της παρούσας, β) πληροί τα σχετικά κριτήρια επιλογής τα οποία έχουν καθοριστεί, σύμφωνα με το άρθρο 22 Β-Ε της παρούσας. … Κατά την υποβολή του ΤΕΥΔ, είναι δυνατή, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα, η προκαταρκτική απόδειξη των λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στο άρθρο 22.Α.1 της παρούσας, για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχου σε αυτόν». Περαιτέρω, στο άρθρο 22.Α με τίτλο «Λόγοι αποκλεισμού» ορίζεται ότι: «Κάθε προσφέρων αποκλείεται από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης σύμβασης, εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπό του (αν πρόκειται για μεμονωμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο) ή σε ένα από τα μέλη του (αν πρόκειται περί ένωσης οικονομικών φορέων) ένας από τους λόγους των παρακάτω περιπτώσεων: 22.Α.1. Όταν υπάρχει εις βάρος του αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση για έναν από τους ακόλουθους λόγους: α) …. 22.Α.4. Αποκλείεται από τη συμμετοχή στην παρούσα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης προσφέρων σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες καταστάσεις: α) … γ) υπάρχουν επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, δ) … θ) εάν ο οικονομικός φορέας έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο θέτει σε αμφιβολία την ακεραιότητά του. … 22.Α.6. Η αναθέτουσα αρχή αποκλείει οικονομικό φορέα σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, όταν αποδεικνύεται ότι αυτός βρίσκεται λόγω πράξεων ή παραλείψεων αυτού είτε πριν είτε κατά τη διαδικασία, σε μία από τις περιπτώσεις των προηγούμενων παραγράφων». Τέλος, στο άρθρο 23.2 της διακήρυξης με τον τίτλο «Δικαιολογητικά (Αποδεικτικά μέσα) ορίζεται ότι: «Το δικαίωμα συμμετοχής και οι όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής, όπως ορίστηκαν στα άρθρα 21 και 22 της παρούσης, κρίνονται κατά την υποβολή της προσφοράς, κατά την υποβολή των δικαιολογητικών, σύμφωνα με το άρθρο 4.2 (α έως δ) και κατά τη σύναψη της σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 4.2 (ε) της παρούσας».

9. Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις της Διακήρυξης, προκύπτει ότι οι οικονομικοί φορείς οφείλουν, επί ποινή αποκλεισμού από την ένδικη διαδικασία, να πληρούν τα προβλεπόμενα στη διακήρυξη κριτήρια επιλογής, καθώς και να δηλώσουν ότι πληρούν τα εν λόγω κριτήρια στο Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης που υποβάλλουν με τον φάκελο δικαιολογητικών συμμετοχής, το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση που επέχει τις συνέπειες του ν. 1599/1986 και λειτουργεί ως προκαταρκτική απόδειξη προς αντικατάσταση των εκδιδόμενων από τις δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη πιστοποιητικών, επιβεβαιώνοντας ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις ως άνω προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη συμμετοχή του στο διαγωνισμό, μεταξύ των οποίων, και ότι δεν συντρέχουν στην περίπτωσή του οι προβλεπόμενοι στο άρθρο 22.Α της διακήρυξης λόγοι αποκλεισμού.

10. Επειδή, στο άρθρο 73 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), με βάση τις διατάξεις του οποίου διεξάγεται ο επίδικος διαγωνισμός, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης (27-5-2021), ήτοι πριν τροποποιηθεί με το άρθρο 22 του ν. 4782/2021 (έναρξη ισχύος του άρθρου αυτού από 1-6-2021), με τίτλο «Λόγοι αποκλεισμού (άρθρο 57 παράγραφοι 1 έως 6 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)» ορίζεται ότι: «1. … 4. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης οποιονδήποτε οικονομικό φορέα σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες καταστάσεις: α) … γ) εάν … η αναθέτουσα αρχή διαθέτει επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, δ) … θ) εάν η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποδείξει με κατάλληλα μέσα ότι ο οικονομικός φορέας έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, το οποίο θέτει εν αμφιβόλω την ακεραιότητά του». Περαιτέρω, στο άρθρο 79 του ίδιου νόμου όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, ήτοι πριν τροποποιηθεί με το άρθρο 27 του ν. 4782/2021 (έναρξη ισχύος του άρθρου αυτού από 1-6-2021), με τίτλο «Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (άρθρο 59 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)» ορίζεται ότι «1. Κατά την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής ή κατά την υποβολή προσφορών στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων άνω των ορίων, οι αναθέτουσες αρχές δέχονται το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ), το οποίο αποτελείται από ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση, με τις συνέπειες του ν. 1599/1986 (Α΄75), ως προκαταρκτική απόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, επιβεβαιώνοντας ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις των άρθρων 73 και 74 για τις οποίες οι οικονομικοί φορείς αποκλείονται ή μπορούν να αποκλεισθούν, β) … 4. Για τις συμβάσεις κάτω των ορίων, η Αρχή, σύμφωνα με την παρ.5 του άρθρου 53, μπορεί να εκδίδει αντίστοιχο τυποποιημένο έντυπο υπεύθυνης δήλωσης, όπου απαιτείται, κατά τις διατάξεις του παρόντος. …5. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί από προσφέροντες και υποψηφίους, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να υποβάλλουν όλα ή ορισμένα δικαιολογητικά, όταν αυτό απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας. … ». Περαιτέρω, στο άρθρο 103 του ίδιου νόμου, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, ορίζεται ότι: «1. Μετά την αξιολόγηση των προσφορών, η αναθέτουσα αρχή ειδοποιεί εγγράφως τον προσφέροντα, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση («προσωρινό ανάδοχο»), να υποβάλει, εντός προθεσμίας δέκα ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής έγγραφης ειδοποίησης σε αυτόν, τα αποδεικτικά έγγραφα νομιμοποίησης και τα πρωτότυπα ή αντίγραφα που εκδίδονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4250/2014 (Α΄74) όλων των δικαιολογητικών του άρθρου 80, όπως καθορίζονται ειδικότερα στα έγγραφα της σύμβασης, ως αποδεικτικά στοιχεία για τη μη συνδρομή των λόγων αποκλεισμού των άρθρων 73 και 74, καθώς και για την πλήρωση των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής των άρθρων 75 έως 78. …3. Αν κατά τον έλεγχο των παραπάνω δικαιολογητικών διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία που δηλώθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 79 είναι ψευδή ή ανακριβή, απορρίπτεται η προσφορά του προσωρινού αναδόχου και, με την επιφύλαξη του άρθρου 104, καταπίπτει υπέρ της αναθέτουσας αρχής η εγγύηση συμμετοχής του, … και η κατακύρωση γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την αμέσως επόμενη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει των ειδικότερων κριτηρίων ανάθεσης, όπως είχαν οριστεί στα έγγραφα της σύμβασης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η προσφορά του προσφέροντος που απορρίφθηκε….», και στο άρθρο 104 του ίδιου νόμου, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο (ήτοι, πριν την τροποποίησή του με το άρθρο 44 του ν. 4782/2021, που άρχισε να ισχύει από 1-6-2021), με τίτλο «Χρόνος συνδρομής όρων συμμετοχής-Οψιγενείς μεταβολές» ορίζεται ότι: «1. Το δικαίωμα συμμετοχής και οι όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής, όπως ορίστηκαν στα έγγραφα της σύμβασης, κρίνονται κατά την υποβολή της αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος ή της προσφοράς, κατά την υποβολή των δικαιολογητικών του άρθρου 80 και κατά τη σύναψη της σύμβασης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην περίπτωση γ΄ της παρ.3 του άρθρου 105. 2. Αν επέλθουν μεταβολές στις προϋποθέσεις τις οποίες οι προσφέροντες/υποψήφιοι είχαν δηλώσει ότι πληρούν, σύμφωνα με το άρθρο 79, οι οποίες επήλθαν ή για τις οποίες έλαβε γνώση ο προσφέρων/υποψήφιος μετά τη δήλωση και μέχρι την ημέρα της έγγραφης ειδοποίησης για την προσκόμιση των δικαιολογητικών κατακύρωσης, οι προσφέροντες/υποψήφιοι οφείλουν να ενημερώσουν αμελλητί την αναθέτουσα αρχή σχετικά.».

11. Επειδή, εξάλλου, η οδηγία 2014/24/ΕΕ ορίζει, στο άρθρο 56 παρ.3, ότι: «Όταν οι πληροφορίες ή τα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβάλλονται από τους οικονομικούς φορείς είναι ή εμφανίζονται ελλιπείς ή λανθασμένες ή όταν λείπουν συγκεκριμένα έγγραφα, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν - εφόσον δεν ορίζεται άλλως από την εθνική νομοθεσία, με την οποία εφαρμόζεται η παρούσα οδηγία - να ζητούν από τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς να υποβάλλουν, να συμπληρώνουν, να αποσαφηνίζουν ή να ολοκληρώνουν τις σχετικές πληροφορίες ή τα δικαιολογητικά εντός εύλογης προθεσμίας, υπό την προϋπόθεση ότι τα σχετικά αιτήματα υποβάλλονται τηρουμένων απολύτως των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας».

12. Επειδή, κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, τόσο υπό τις προϊσχύσασες οδηγίες (2004/17 και 2004/18) όσο και υπό τις ισχύουσες οδηγίες (2014/24, 2014/25), για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, όπως οι τελευταίες μεταφέρθηκαν στο εσωτερικό δίκαιο με τις διατάξεις του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, είναι επιτρεπτή, μετά από πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής (ή φορέα), η συμπλήρωση ή διευκρίνιση νομίμως κατ’ αρχήν υποβληθέντων δικαιολογητικών ή άλλων στοιχείων των προσφορών, όχι όμως και η αναπλήρωση μη υποβληθέντων ή μη νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών και στοιχείων (βλ. ΣτΕ 827/2019 σκ.24η, Ε.Α. 248/2020 σκ. 10η, πρβλ. ΣτΕ 1490/2019 σκ. 25η, Ε.Α. 241/2020 σκ. 13η, 184/2017 σκ.9η κ.ά.).

13. Επειδή, ειδικότερα, το άρθρο 102 του ν. 4412/2016, κατά τον κρίσιμο χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης του διαγωνισμού, είχε τροποποιηθεί με τον ν. 4782/2021 «Εκσυχρονισμός, απλοποίηση και αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων κλπ.» (Α΄ 36/9.3.2021), με τον οποίο επήλθαν τροποποιήσεις και σε άλλες διατάξεις του ν. 4412/2016. Με το άρθρο 42 του ν. 4782/2021 (με τίτλο «Συμπλήρωση-αποσαφήνιση πληροφοριών και δικαιολογητικών-Αντικατάσταση του άρθρου 102 του ν. 4412/2016» και έναρξη ισχύος του άρθρου αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 142 παρ.2 αυτού, από τη δημοσίευση του νόμου, ήτοι από 9-3-2021), αντικαστάθηκε το άρθρο 102 του ν. 4412/2016 ως εξής: «Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών ή αιτήσεων συμμετοχής, οι αναθέτουσες αρχές, τηρώντας τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, ζητούν από τους προσφέροντες ή υποψήφιους οικονομικούς φορείς, όταν οι πληροφορίες ή η τεκμηρίωση που πρέπει να υποβάλλονται είναι ή εμφανίζονται ελλιπείς ή λανθασμένες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο ΕΕΕΣ ή όταν λείπουν συγκεκριμένα έγγραφα, να υποβάλλουν, να συμπληρώνουν, να αποσαφηνίζουν ή να ολοκληρώνουν τις σχετικές πληροφορίες ή τεκμηρίωση, εντός προθεσμίας όχι μικρότερης των δέκα (10) ημερών και όχι μεγαλύτερης των είκοσι (20) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτούς της σχετικής πρόσκλησης». Σύμφωνα, περαιτέρω, με το άρθρο 142 του ν. 4782/2021, «Η ισχύς των διατάξεων: α) … β)… γ) … δ) … αρχίζει από 1η.9.2021. 2. Η ισχύς των άρθρων … 42 … αρχίζει από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως [9.3.2021]. Η ισχύς των υπολοίπων άρθρων του παρόντος αρχίζει από την 1η.6.2021, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του». Όπως, εξάλλου, αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4782/2021, με το ως άνω άρθρο 42 αυτού «αναμορφώνονται πλήρως και απλοποιούνται οι διατάξεις, με τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσης των υποβληθέντων στοιχείων της προσφοράς, με σκοπό τον περιορισμό των αδικαιολόγητων αποκλεισμών των οικονομικών φορέων για αυστηρά τυπικούς λόγους, ενώ πληρούνται κατ’ ουσίαν οι προϋποθέσεις συμμετοχής. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι οι αναθέτουσες αρχές, τηρώντας τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, ζητούν από τους οικονομικούς φορείς, όταν οι πληροφορίες ή η τεκμηρίωση που πρέπει να υποβάλλονται είναι ή εμφανίζονται ελλιπείς ή λανθασμένες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο ΕΕΕΣ, ή όταν λείπουν συγκεκριμένα έγγραφα, να υποβάλλουν, να συμπληρώνουν, να αποσαφηνίζουν ή να ολοκληρώνουν τις σχετικές πληροφορίες ή τεκμηρίωση, εντός προθεσμίας όχι μικρότερης των δέκα (10) ημερών και όχι μεγαλύτερης των είκοσι (20) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτούς της σχετικής πρόσκλησης. Η προτεινόμενη τροποποίηση αποτελεί ουσιαστική μετατόπιση του εθνικού θεσμικού πλαισίου πλησιέστερα προς το πνεύμα της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ (παρ.3 άρθρου 56) της οποίας τη διατύπωση, ουσιαστικά, υιοθετεί. Η τροποποίηση του άρθρου κρίνεται αναγκαία χάριν της ανάπτυξης του ευρύτερου δυνατού υγιούς ανταγωνισμού, της κάμψης της τυπολατρίας και του φορμαλισμού και της διευκόλυνσης της πρόσβασης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις, προς όφελος της επιτυχούς έκβασης των διαγωνιστικών διαδικασιών και της καλύτερης εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος. Με τη νέα διατύπωση του άρθρου 102, η αναθέτουσα αρχή δύναται να ζητήσει να διορθωθούν ή να συμπληρωθούν σε επιμέρους σημεία τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε ένα φάκελο υποψηφιότητας, αρκεί να μην τροποποιείται η προσφορά του οικονομικού φορέα με τέτοιο τρόπο, ώστε να του δίνεται αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των λοιπών συμμετεχόντων στη διαδικασία ανάθεσης της σύμβασης και η αίτηση αυτή, της αναθέτουσας αρχής, να αφορά στοιχεία ή δεδομένα, των οποίων είναι αντικειμενικά εξακριβώσιμος ο προγενέστερος χαρακτήρας σε σχέση με το πέρας της προθεσμίας που είχε ταχθεί για την υποβολή υποψηφιότητας. Τα ανωτέρω ισχύουν κατ’ αναλογίαν και για τυχόν ελλείπουσες δηλώσεις, υπό την προϋπόθεση ότι βεβαιώνουν γεγονότα αντικειμενικώς εξακριβώσιμα» (ΣτΕ ΕπΑν 237/2021).

14. Επειδή, επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 310 του ν. 4412/2016, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 121 του ν. 4782/2021 και ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, ορίζεται ότι «Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών ή αιτήσεων συμμετοχής, οι αναθέτοντες φορείς, τηρώντας τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, ζητούν από τους οικονομικούς φορείς, όταν οι πληροφορίες ή η τεκμηρίωση που πρέπει να υποβάλλονται είναι ή εμφανίζονται ελλιπείς ή λανθασμένες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο ΕΕΕΣ, ή όταν λείπουν συγκεκριμένα έγγραφα, να υποβάλουν, να συμπληρώνουν, να αποσαφηνίζουν ή να ολοκληρώνουν τις σχετικές πληροφορίες ή τεκμηρίωση εντός της προθεσμίας όχι μικρότερης των δέκα (10) ημερών και όχι μεγαλύτερης των είκοσι (20) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτούς της σχετικής πρόσκλησης».

15. Επειδή, τέλος, στο άρθρο 91 του ν. 4412/2016, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, με τίτλο «Λόγοι απόρριψης προσφορών», ορίζεται ότι: «1. Η αναθέτουσα αρχή με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου και της αξιολόγησης των προσφορών, απορρίπτει, σε κάθε περίπτωση, προσφορά: α) Η οποία αποκλίνει από τα άρθρα 92 έως 100, και 102 έως 104 ή υποβλήθηκε κατά παράβαση των απαράβατων όρων περί σύνταξης και υποβολής της προσφοράς, όπως οι όροι αυτοί ορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης. β) Η οποία περιέχει ατέλειες, ελλείψεις, ασάφειες ή σφάλματα, εφόσον αυτά δεν επιδέχονται συμπλήρωση ή διόρθωση ή εφόσον επιδέχονται συμπλήρωση ή διόρθωση, δεν έχουν αποκατασταθεί κατά την αποσαφήνιση και τη συμπλήρωσή της, σύμφωνα με το άρθρο 102. γ) …».

16. Επειδή, με την προδικαστική προσφυγή που άσκησε ενώπιον της ΑΕΠΠ η συμμετέχουσα στον επίμαχο διαγωνισμό και ήδη αιτούσα εταιρεία υποστήριξε ότι μη νομίμως απορρίφθηκε η προσφορά της καθόσον, όπως προέκυπτε από το αρχικό πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, με το οποίο αναδείχθηκε προσωρινή ανάδοχος του επίδικου έργου, είχε ελεγχθεί από την εν λόγω Επιτροπή η συμπλήρωση του ΤΕΥΔ που υπέβαλε, και συνεπώς, προκύπτει ότι ο αναθέτων φορέας θεώρησε, ορθά, ως μη σημαντική την παράλειψη απάντησης στα ανωτέρω ερωτήματα, ενόψει της δηλώσεώς της περί του ότι πληροί όλα τα κριτήρια επιλογής αλλά και της εγγραφής της σε επίσημο κατάλογο, σύμφωνα με το άρθρο 23.9 της διακήρυξης και της υπ’ αρ. 20/2017 Κατευθυντήριας Οδηγίας της ΕΑΑΔΗΣΥ (κεφάλαιο Η΄), κατά την οποία οι αναθέτουσες αρχές πρέπει να αποδέχονται, ως αποδεικτικό μέσο, την εγγραφή σε επίσημο κατάλογο ή άλλο σύστημα πιστοποίησης του κράτους εγκατάστασης του οικονομικού φορέα, ως απόδειξη ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του λόγοι αποκλεισμού, εφόσον η εγγραφή στον επίσημο κατάλογο προϋποθέτει ακριβώς την απόδειξη του ότι δεν έχει λάβει χώρα τέτοιου είδους συμπεριφορά εκ μέρους του οικονομικού φορέα και συνιστά τεκμήριο καταλληλότητας ως προς τούτο. Συνεπώς, όπως προέβαλε, εφόσον δήλωσε στο ΤΕΥΔ ότι πληρούνται τα απαιτούμενα κριτήρια επιλογής, κατ’ ουσία δήλωσε ότι δεν συντρέχει οιοσδήποτε λόγος αποκλεισμού, συμπεριλαμβανομένης της μη διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος και της μη σύναψης συμφωνίας στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε ότι ακόμη και στην περίπτωση που το υποβληθέν από αυτήν ΤΕΥΔ θεωρηθεί ότι ήταν ελλιπές, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, αντί να απορρίψει την προσφορά της, να την καλέσει για να το συμπληρώσει κατ’ άρθρο 310 του ν. 4412/2016, διάταξη που έχει όμοια διατύπωση με αυτήν του άρθρου 102 του ν. 4412/2016. Ειδικότερα, προέβαλε ότι από τη γραμματική διατύπωση της τελευταίας αυτής διάταξης, όπως ισχύει κατά τον κρίσιμο χρόνο, ήτοι μετά την τροποποίησή της με το ν. 4782/2021, αλλά και τη σχετική αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, προκύπτει ότι υφίσταται δέσμια αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής να καλέσει τον οικονομικό φορέα που υπέβαλε ελλιπή δήλωση, προκειμένου να τη συμπληρώσει, ακόμη και στην περίπτωση που οι ελλείψεις αφορούν στο ΕΕΕΣ/ΤΕΥΔ. Άλλωστε, η παράλειψη περαιτέρω εξειδίκευσης περί του ότι δεν συντρέχει ο τάδε ή ο δείνα λόγος αποκλεισμού, συνιστά ελλιπή πληροφορία, δυνάμενη να συμπληρωθεί, και όχι πληροφορία που δεν δόθηκε. Σε κάθε δε περίπτωση, όπως προέβαλε, ούτε η αναθέτουσα αρχή έθεσε ζήτημα περί διάπραξης εκ μέρους της σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος ή περί σύναψης συμφωνιών στρέβλωσης του ανταγωνισμού, ενώ είναι ευχερώς εξακριβώσιμο το γεγονός ότι δεν συντρέχει ουδείς εκ των ανωτέρω λόγων αποκλεισμού. Αντιθέτως, όπως ισχυρίστηκε, η προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ, δια της οποίας, λόγω της ανωτέρω (υποτιθέμενης) πλημμέλειας, ανατίθεται το έργο σε οικονομικό φορέα που προσέφερε κατά πολύ μικρότερη έκπτωση από αυτήν της δικής της προσφοράς, εξυπηρετεί μόνο την τυπολατρία, την οποία θέλησε να περιορίσει ο νομοθέτης και βλάπτει τα συμφέροντα του αναθέτοντα φορέα και κατ’ επέκταση, το δημόσιο συμφέρον. Τέλος, η αιτούσα προέβαλε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ είναι ακυρωτέα λόγω μη νόμιμης σύνθεσης του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΣ και ειδικότερα, λόγω μη νόμιμης, άλλως μη αποδεδειγμένης πρόσκλησης των πέντε εκ των έντεκα μελών του που απουσίασαν. Ειδικότερα, επικαλούμενη το άρθρο 14 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, σύμφωνα με το οποίο η πρόσκληση των τακτικών και αναπληρωματικών μελών στη σχετική συνεδρίαση γνωστοποιείται στα μέλη του συλλογικού οργάνου τουλάχιστον σαράντα οκτώ ώρες πριν τη συνεδρίαση, προβάλλει ότι μη νομίμως στην προκειμένη περίπτωση, εντός μίας μόνο ημέρας, και χωρίς να συντρέχει λόγος κατεπείγοντος, έλαβε χώρα, μεταξύ άλλων, η πρόσκληση των μελών της συνεδρίασης, τα οποία συνήλθαν και τελικώς εξέδωσαν την σχετική απόφαση περί αποκλεισμού της.

17. Επειδή, η Α.Ε.Π.Π., με την προσβαλλόμενη απόφαση, απέρριψε την προδικαστική αυτή προσφυγή κρίνοντας ότι η αναθέτουσα αρχή ορθώς απέρριψε την προσφορά της αιτούσας. Τούτο δε, με την αιτιολογία ότι το ΤΕΥΔ αποτελεί, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ουσιώδες δικαιολογητικό συμμετοχής που επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης και λειτουργεί ως προκαταρκτική απόδειξη ότι ο οικονομικός φορέας που το υποβάλλει πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής που καθορίζονται από την οικεία διακήρυξη και ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του οι κατά περίπτωση προβλεπόμενοι λόγοι αποκλεισμού. Περαιτέρω, έλαβε υπόψη ότι η αιτούσα παρέλειψε να απαντήσει στα συγκεκριμένα ερωτήματα του ΤΕΥΔ που υπέβαλε, από την απάντησή της δε σε έτερα πεδία του Τυποποιημένου Εντύπου έκρινε ότι δεν δύναται να συνάγεται αρνητική απάντηση ως προς τις ως άνω ερωτήσεις με βάση την αρχή της τυπικότητας, ούτε δύναται να καλύψει την αυτοτελή υποχρέωση προκαταρκτικής απόδειξης της μη συνδρομής των ως άνω λόγων αποκλεισμού. Ακόμα, έκρινε ότι ούτε τα άρθρα 102 και 310 του ν. 4412/2016, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το ν. 4782/2016, μπορούν να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι επιτρέπουν τη θεραπεία οποιασδήποτε ελλείψεως των προσφορών, καθόσον η πρόνοια του νομοθέτη για τη διάσωση των προσφορών δεν μπορεί να καταλήγει σε καταστρατήγηση της πάγιας νομολογίας του ΔΕ και των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Κατόπιν αυτών και ενόψει του ότι η οικεία απαίτηση τέθηκε από τη διακήρυξη επί ποινή αποκλεισμού, έκρινε ότι ορθώς απορρίφθηκε η προσφορά της αιτούσας. Τέλος, απέρριψε και τον έτερο λόγο περί μη νόμιμης κλήτευσης των μελών του Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, κατ’επίκληση της ειδικότερης διάταξης του άρθρου 4 του ν. 1069/1980 που επιτρέπει την αυθημερόν επίδοση της οικείας πρόσκλησης και της συνεδρίασης του Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής σε απαρτία.

18. Επειδή, η αιτούσα εταιρεία με την κρινόμενη αίτηση, όπως αναπτύσσεται με το σχετικό υπόμνημά της, επαναφέροντας όσα υποστήριξε με την προδικαστική προσφυγή της, προβάλλει ότι εσφαλμένα η Α.Ε.Π.Π. έκρινε ότι ορθώς απορρίφθηκε η προσφορά της λόγω της παράλειψής της να απαντήσει στις προαναφερθείσες ερωτήσεις του Τ.Ε.Υ.Δ. σχετικά με κατ’ ιδίαν λόγους αποκλεισμού (ήτοι, διάπραξη σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος και σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού), καθόσον από πρόδηλη παραδρομή δεν απάντησε την προεκτυπωμένη απάντηση «ΟΧΙ» στα σχετικά πεδία του Τυποποιημένου Εντύπου, ενώ η μη συνδρομή στην περίπτωσή της των ανωτέρω λόγων αποκλεισμού προέκυπτε, πάντως, τόσο από την εγγραφή της σε επίσημο κατάλογο αναγνωρισμένων οικονομικών φορέων (ο οποίος, σύμφωνα με τα άρθρα 23.9 της διακήρυξης και 83 του ν. 4412/2016, συνιστά τεκμήριο καταλληλότητας) όσο και από τη γενική δήλωσή της περί του ότι καλύπτει όλα τα κριτήρια επιλογής. Περαιτέρω, ισχυρίζεται ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση παραβιάζεται το άρθρο 310 του ν. 4412/2016, καθόσον σύμφωνα με αυτό, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το ν. 4782/2021 [και σε αντίθεση με την προϊσχύουσα διάταξη του εν λόγω άρθρου, όπου γινόταν δεκτό ότι η οιαδήποτε έλλειψη του Ε.Ε.Ε.Σ./Τ.Ε.Υ.Δ. οδηγούσε στον αποκλεισμό του διαγωνιζομένου χωρίς να παρέχεται δυνατότητα συμπλήρωσης], πλέον, όλες οι ελλείψεις και όλα τα σφάλματα όσον αφορά το Ε.Ε.Ε.Σ/Τ.Ε.Υ.Δ. επιδέχονται διόρθωσης, καθόσον, κατά την άποψη της αιτούσας, ο νομοθέτης απέβλεψε στη θεραπεία καταστάσεων, όπως η ένδικη, όπου η παραδρομή δεν είχε ουσιαστική σημασία και μπορούσε εύκολα να διορθωθεί∙ συνεπώς, κατά την ίδια άποψη, εσφαλμένως ερμήνευσε η Α.Ε.Π.Π. με την προσβαλλόμενη απόφασή της ότι τα άρθρα 310 και 102 του ν. 4412/2016, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το ν. 4782/2021, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι έχουν την έννοια ότι επιτρέπουν τη θεραπεία οποιασδήποτε ελλείψεως των υποβαλλόμενων προσφορών. Σε κάθε δε περίπτωση, όπως προβάλλει η αιτούσα, δεν τίθεται εν προκειμένω θέμα συνδρομής στην περίπτωσή της των ανωτέρω λόγων αποκλεισμού (διάπραξη σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος και σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού) κατά το στάδιο υποβολής της προσφοράς της και περί απόπειράς της να επικαλεσθεί επιγενόμενη εξάλειψή τους, καθόσον η συμπλήρωση του Τ.Ε.Υ.Δ. αφορά τρόπο πληρέστερης απόδειξης της προσφοράς της και συνεπώς, συμπληρώνοντας τις ελλείπουσες απαντήσεις σε αυτό, απλώς εξειδικεύει την ανωτέρω δήλωσή της και εν γένει την προσφορά της. Ως εκ τούτου, η αναθέτουσα Αρχή όφειλε, κατ’ άρθρο 310 του ν. 4412/2016 αλλά και κατά το ταυτόσημο άρθρο 102 του ίδιου νόμου (όπως αυτά ισχύουν μετά το ν. 4782/2021), να την καλέσει να το συμπληρώσει, καθόσον, από τη γραμματική διατύπωση της τελευταίας αυτής διάταξης (μετά το ν. 4782/2021) αλλά και την σχετική αιτιολογική έκθεση προκύπτει ότι υφίσταται δέσμια αρμοδιότητα του αναθέτοντος φορέα να καλέσει τον οικονομικό φορέα που υπέβαλε ελλιπή δήλωση προκειμένου να τη συμπληρώσει, ακόμη και όταν οι ελλείψεις αφορούν στο Ε.Ε.Ε.Σ./Τ.Ε.Υ.Δ.∙ τούτο δε συνάδει, όπως ισχυρίζεται, και με τη βούληση του νομοθέτη να περιορίσει την άκαμπτη εφαρμογή της αρχής της τυπικότητας όσον αφορά στη συμπλήρωση-διόρθωση των δικαιολογητικών, προβλέποντας ότι κάθε σφάλμα επιδέχεται διόρθωσης, έστω και αν εμφιλοχώρησε στο Ε.Ε.Ε.Σ./Τ.Ε.Υ.Δ. Τέλος, επαναλαμβάνοντας σχετική αιτίαση της προδικαστικής προσφυγής της, η αιτούσα προβάλλει ως λόγο ακυρώσεως ότι με πλημμελή αιτιολογία απορρίφθηκε ο ισχυρισμός της περί μη νόμιμης πρόσκλησης (αυθημερόν) των μελών του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΣ, καθόσον δεν αιτιολογήθηκε εάν υφίστατο στη συγκεκριμένη περίπτωση λόγος κατεπείγοντος και εάν αυτός μνημονευόταν στις έγγραφες προσκλήσεις που εστάλησαν στα μέλη του Δ.Σ.

19. Επειδή, εξάλλου, προς αντίκρουση των ανωτέρω ισχυρισμών, η παρεμβαίνουσα προβάλλει με το δικόγραφο της παρέμβασής της και το σχετικό υπόμνημά της, ότι νομίμως απορρίφθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας, καθόσον αυτή παρέλειψε να υποβάλει συμπληρωμένο Τ.Ε.Υ.Δ. στα επίμαχα ερωτήματα (διάπραξη επαγγελματικού παραπτώματος, σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού) και συνεπώς, αποκλείεται υποχρεωτικά της συνέχειας του διαγωνισμού, κατά δέσμια αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής, για παράβαση των όρων της διακήρυξης∙ τούτο δε, διότι η υποβολή συμπληρωμένου ΤΕΥΔ στα απαιτούμενα από τη διακήρυξη πεδία αποτελεί ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, η υποβολή δε ελλιπούς κατά περιεχόμενο δήλωσης συνιστά ουσιώδη παράλειψη συνεπαγόμενη τον αποκλεισμό του υποψηφίου, μη δυνάμενη να αναπληρωθεί με παροχή διευκρινήσεων, καθόσον η δυνατότητα αυτή παρέχεται κατ’ άρθρο 102 του ν. 4412/2016 μόνο για ασάφεια δικαιολογητικών και εγγράφων και επουσιώδη σφάλματα και όχι για την το πρώτον συμπλήρωση της απάντησης σε κεφάλαιο του ΤΕΥΔ, που συνεπάγεται ουσιώδη μεταβολή της ίδιας της προσφοράς. Ως εκ τούτου, όπως προβάλλει η παρεμβαίνουσα, η αναθέτουσα αρχή ούτε οφείλει ούτε δύναται να ζητήσει διευκρινήσεις κατ’ άρθρο 102 του ν. 4412/2016 καθόσον δεν είναι δυνατή η εκ των υστέρων συμπλήρωση ή διευκρίνιση μη υποβληθέντος ή μη νομίμως υποβληθέντος δικαιολογητικού και συνεπώς, η ελλιπής συμπλήρωση του ΤΕΥΔ καθίσταται μη θεραπεύσιμη πλημμέλεια. Περαιτέρω ισχυρίζεται ότι η αιτούσα αβασίμως προβάλλει ότι κατ’ εφαρμογή του άρθρου 310 του ν. 4412/2016, όπως τροποποιήθηκε από το ν. 4278/2021, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να την καλέσει να συμπληρώσει την προσφορά της, επανυποβάλλοντας κατ’ ουσίαν το ΤΕΥΔ της μετά τη λήξη ημερομηνίας υποβολής των προσφορών, καθόσον μία τέτοια θεώρηση δεν προκύπτει από το γράμμα του νόμου ούτε άλλωστε ανταποκρίνεται στο σκοπό του νομοθέτη, αντιθέτως τον υπερακοντίζει. Ειδικότερα, η παρεμβαίνουσα προβάλλει ότι σε καμμία περίπτωση ο νομοθέτης δεν επέτρεψε να απαντηθεί εξ ολοκλήρου ουσιώδες ερώτημα του ΤΕΥΔ, που παραλήφθηκε να απαντηθεί από τον υποψήφιο ανάδοχο, για πρώτη φορά μέσω των διευκρινήσεων των άρθρων 102 και 310 του ν. 4412/2016. Τούτο δε, καθόσον κάθε ερώτημα ή σκέλος ερωτήματος του ΤΕΥΔ ενέχει αυτοτέλεια και αποτελεί ξεχωριστή υπεύθυνη δήλωση ως προς την βεβαίωση η οποία περιέχεται σε αυτό, η δε εκ των υστέρων υποβολή απάντησης σε πλήρως αναπάντητο ερώτημα του ΤΕΥΔ δεν συνιστά «δυνατότητα συμπλήρωσης των υποβληθέντων στοιχείων της προσφοράς», αλλά υποβολή για πρώτη φορά της υπεύθυνης δήλωσης μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών. Άλλως, σε διαφορετική περίπτωση, η υποχρέωση υποβολής του Τ.Ε.Υ.Δ./Ε.Ε.Ε.Σ. στο πλαίσιο της προκαταρκτικής απόδειξης μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της προσφοράς καθίσταται κενό γράμμα. Άλλωστε, κατά την ίδια άποψη, κατά πάγια νομολογία, σύμφωνα με την αρχή της τυπικότητας, η συμπλήρωση ή διευκρίνηση εγγράφων δεν επιτρέπεται να έχει ως συνέπεια μεταγενέστερη αντικατάσταση εγγράφων που έχουν υποβληθεί σύμφωνα με τους όρους της διακήρυξης, και μάλιστα, του Τ.Ε.Υ.Δ., ήτοι του ουσιώδους εκείνου δικαιολογητικού συμμετοχής, το οποίο επέχει, κατ’ άρθρο 79 του ν. 4412/2016, θέση υπεύθυνης δήλωσης και λειτουργεί ως προκαταρκτική απόδειξη ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής που ορίζονται στην οικεία διακήρυξη και στην σχετική νομοθεσία.

20. Επειδή, τέλος, η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Σητείας με το νομίμως υποβληθέν υπόμνημά της υποστηρίζει την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης της Α.Ε.Π.Π. προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, ότι τα άρθρα 102 και 310 του ν. 4412/2016 παρέχουν τη δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να ζητούν διευκρινίσεις στις παρεχόμενες από τους προσφέροντες πληροφορίες-δικαιολογητικά, οι εν λόγω όμως συμπληρώσεις-διευκρινίσεις, αφενός δεν πρέπει να κάμπτουν την αρχή της τυπικότητας της διαδικασίας και αφετέρου πρέπει να αναφέρονται σε ήδη παρεχόμενες πληροφορίες, το δε ΤΕΥΔ ως προδιατυπωμένο έγγραφο, αποτελείται από επιμέρους, αυτοτελείς και ανεξάρτητες δηλώσεις, οι οποίες σωρεύονται σε ενιαίο έγγραφο, με αποτέλεσμα η παράλειψη δηλώσεως εκ μέρους του συμμετέχοντα σε συγκεκριμένο τμήμα του ΤΕΥΔ, το οποίο όμως αποτελεί ανεξάρτητο και αυτοτελές ερώτημα, να ισοδυναμεί με μη προσκόμιση της αντίστοιχης επιμέρους υπεύθυνης δήλωσης ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα και να μην δύναται να αναπληρωθεί από τη γενική αναφορά περί μη συνδρομής στην περίπτωσή του των λόγων αποκλεισμού. Στην προκειμένη περίπτωση, η αιτούσα δεν απάντησε στις επίμαχες ερωτήσεις του ΤΕΥΔ και συνεπώς δεν τίθεται καν θέμα συμπλήρωσης, αποσαφήνισης ή ολοκλήρωσης της σχετικής πληροφορίας κατ’ άρθρα 102, 310 του ν. 4412/2016, κατά την έννοια των οποίων, άλλωστε, όπως αυτά ισχύουν μετά την τροποποίηση που επήλθε με το ν. 4782/2021, η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει να συμπληρωθούν τα στοιχεία, που περιλαμβάνονται σε ένα φάκελο υποψηφιότητας, αναφέρεται σε ήδη παρεχόμενη πληροφορία∙ άλλωστε, οι δηλώσεις που παραλείπονται εν προκειμένω δεν αφορούν γεγονότα που θα μπορούσαν να εξακριβωθούν αντικειμενικά, αλλά αφορούν δηλώσεις που μόνο ο συμμετέχων μπορεί να βεβαιώσει και να δεσμευτεί ως προς το περιεχόμενό τους. Περαιτέρω, αναφορικά με τον δεύτερο λόγο ακυρώσεως που προβάλλει η αιτούσα, η ΔΕΥΑΣ προβάλλει ότι είναι αβάσιμος, καθόσον η υπ’ αρ. ./2021 απόφαση ελήφθη με τη νόμιμη απαρτία (ήτοι έξι εκ των έντεκα μελών), οι δε προσκλήσεις που εστάλησαν προς όλα τα μέλη του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Σ. ανέφερα ν επαρκώς τους λόγους κατεπείγοντος για τη σύγκληση του Δ.Σ. εκτάκτως και τη λήψη της υπ’ αρ. ./2021 απόφασης, σύμφωνα με το ν. 1069/1980, ενόψει της διαπιστωθείσας πλημμέλειας που εμπόδιζε τη συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας και του ότι η επόμενη τακτική συνεδρίαση θα ελάμβανε χώρα σε πολύ μεταγενέστερο χρόνο (στις 3-8-2021). Με την ίδια εξάλλου διαδικασία, ήτοι με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, ελήφθη και η υπ’ αρ. ./2021 απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Σ. με την οποία αναδείχθηκε προσωρινή ανάδοχος η αιτούσα, χωρίς όμως η τελευταία να εκφράσει παράπονο για την εν λόγω διαδικασία.

21. Επειδή, από τις προπαρατεθείσεις διατάξεις της διακήρυξης προβλέπεται ρητώς η υποβολή δήλωσης του διαγωνιζομένου σχετικά με τη (μη) συνδρομή λόγων αποκλεισμού, η οποία περιλαμβάνεται στο υποβαλλόμενο με την προσφορά του ΤΕΥΔ, έχει δε αναχθεί από τον αναθέτοντα φορέα, σύμφωνα και σε αρμονία με όσα ορίζονται και με τις διατάξεις των άρθρων 79 παρ.1,5, 103 παρ.3 και 104 παρ.2 του ν. 4412/2016, σε αυτοτελή λόγο αποκλεισμού, ο οποίος προβλέπεται από τη διακήρυξη (άρθρο 24.4) και συνεπάγεται, με τη διαπίστωσή του, την υποχρέωση του αναθέτοντος φορέα να θέσει εκτός διαγωνισμού των διαγωνιζόμενο. Το ΤΕΥΔ, το οποίο όπως προκύπτει από το άρθρο 23 της διακήρυξης υποβάλλεται ταυτόχρονα με την αίτηση συμμετοχής ή την προσφορά του διαγωνιζόμενου και έχει ειδικά τυποποιημένο περιεχόμενο, επιτελεί ακριβώς τον διαγραφόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 57 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ (που μεταφέρθηκε στο εσωτερικό δίκαιο με το άρθρο 73 του ν. 4412/2016 «Λόγοι αποκλεισμού») σκοπό, δηλαδή να λαμβάνει η αναθέτουσα αρχή (ή φορέας) πλήρη γνώση όλων των αναγκαίων στοιχείων για την εκφορά της κρίσης περί της συνδρομής ή μη του λόγου αποκλεισμού του διαγωνιζομένου στο κατάλληλο στάδιο του διαγωνισμού. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η αρχή της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, ενώ ταυτόχρονα παρέχεται σε όλους τους υποψηφίους, επί ίσοις όροις, η δυνατότητα να θέσουν υπ’ όψη της αναθέτουσας αρχής ή φορέα όλα τα στοιχεία τα οποία, κατά την άποψή τους, αίρουν τον λόγο αποκλεισμού (πρβλ. ΣτΕ 753-4/2020). Συνεπώς, κρίσιμος, κατά τα ανωτέρω, χρόνος για τον εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής ή φορέα έλεγχο και διαπίστωση της συνδρομής ή μη του λόγου αποκλεισμού του άρθρου 22.Α της διακήρυξης στο πρόσωπο του διαγωνιζομένου, κατ’ εκτίμηση των παρατιθέμενων από αυτόν στοιχείων, είναι ο χρόνος υποβολής του ΤΕΥΔ. Εξάλλου, το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) του άρθρου 79 παρ. 4 του ν. 4412/2016 που υποβάλλουν οι διαγωνιζόμενοι με τον φάκελο δικαιολογητικών συμμετοχής αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση που έχει τις συνέπειες του ν. 1599/1986 και λειτουργεί ως προκαταρκτική απόδειξη περί του ότι ο οικονομικός φορέας που το υποβάλλει πληροί τις τιθέμενες στη διακήρυξη προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων, η μη συνδρομή στην περίπτωσή του των προβλεπόμενων στο άρθρο 22.Α της διακήρυξης λόγων αποκλεισμού, όπως η τυχόν σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς (άρθρο 22.Α.4. στοιχ.γ), και η τυχόν διάπραξη σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, το οποίο θέτει σε αμφιβολία την ακεραιότητά του (άρθρο 22.Α.4. στοιχ.θ). Στην προκειμένη περίπτωση, η αιτούσα παρέλειψε να διαλάβει θετική ή αρνητική απάντηση σε συγκεκριμένο πεδίο του εν λόγω εντύπου σχετικά με τα ερωτήματα περί διάπραξης σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος και σύναψης συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η έλλειψη δε αυτή δεν δύναται να θεωρηθεί ως ‘επουσιώδης παράλειψη’ ή ‘πρόδηλο εκ παραδρομής σφάλμα’, που επιδεχόταν συμπλήρωση ή διόρθωση, αφού κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε την αντικατάσταση του υποβληθέντος από την αιτούσα ΤΕΥΔ, όσον αφορά το επίμαχο πεδίο, με τη δήλωση, το πρώτον, ότι δεν βρίσκεται σε μία από τις αναφερόμενες στον εν λόγω πεδίο καταστάσεις, η συνδρομή των οποίων συνιστά λόγο αποκλεισμού από τη διαδικασία. Αντιθέτως, η παράλειψη απάντησης στα συγκεκριμένα ερωτήματα συνιστά, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, ουσιώδη παράλειψη κατά τη συμπλήρωση του ΤΕΥΔ, διότι η αιτούσα παρέλειψε να δηλώσει (και περαιτέρω να προαποδείξει) αν πληροί δύο εκ των κριτηρίων που τίθενται επί ποινή αποκλεισμού και δεν δύναται η ελλείπουσα απάντηση επί των συγκεκριμένων ερωτημάτων να συναχθεί από τις απαντήσεις που έδωσε η αιτούσα σε άλλα ερωτήματα, ακόμη και εντός του ίδιου κεφαλαίου του ΤΕΥΔ (ΣτΕ 505/2021, ΕπΑν ΣτΕ 234/2020), πολύ δε περισσότερο από τη γενικού περιεχομένου δήλωσή της σε άλλο πεδίο περί του ότι καλύπτει όλα τα κριτήρια επιλογής. Εξάλλου, δεν πρόκειται για ασάφεια, η οποία θα ήταν δυνατό να αρθεί με την παροχή διευκρινήσεων κατ’ άρθρο 102 του ν. 4412/2016, ακόμη και μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 42 του ν. 4782/2021, το οποίο εφαρμόζεται εν προκειμένω. Τούτο δε, καθόσον η αναθέτουσα αρχή έχει βάσει της τελευταίας αυτής διάταξης σχετική δυνατότητα να καλέσει τον διαγωνιζόμενο να συμπληρώσει στοιχεία του φακέλου του (και όχι δέσμια αρμοδιότητα, όπως προβάλλει η αιτούσα), όπως προκύπτει τόσο από την αιτιολογική έκθεση του ν. 4782/2021, όπου ορίζεται ότι «με τη νέα διατύπωση του άρθρου 102, η αναθέτουσα αρχή δύναται να ζητήσει να διορθωθούν ή συμπληρωθούν τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε ένα φάκελο υποψηφιότητας», όσο και από το γεγονός ότι η δυνατότητα αυτή παρέχεται υπό προϋποθέσεις, ήτοι εφόσον δεν τροποποιείται η προσφορά του οικονομικού φορέα, με τρόπο ώστε να του δίνεται αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των λοιπών συμμετοχόντων και εφόσον η διευκρίνηση-συμπλήρωση αφορά στοιχεία ή δεδομένα αντικειμενικώς εξακριβώσιμα (βλ. σχετ. αιτιολογική έκθεση). Άλλωστε, και η νέα (μετά την τροποποίηση με το ν. 4782/2021) διατύπωση της διάταξης του άρθρου 102 του ν. 4412/2016 ουσιαστικά υιοθετεί τη διατύπωση της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ (άρθρο 56 παρ.4), σύμφωνα με την οποία η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να ζητεί από τους οικονομικούς φορείς να συμπληρώσουν τα δικαιολογητικά τους, τηρουμένων, όμως, απολύτως των αρχών της ίσης μεταχείρισης και διαφάνειας. Η ανωτέρω, όμως, δυνατότητα συμπλήρωσης-διευκρίνησης προϋποθέτει αναγκαίως να έχει προηγηθεί σχετική απάντηση/εγγραφή, περίπτωση που δεν ισχύει εν προκειμένω, ενόψει της παντελούς ελλείψεως σχετικής απάντησης εκ μέρους της αιτούσας στα ανωτέρω ερωτήματα του ΤΕΥΔ, η δε συμπλήρωση αυτών θα συνιστούσε μεταγενέστερη (μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών) τροποποίηση της προσφοράς που έχει υποβληθεί κατά καταστρατήγηση της αρχής τις ίσης μεταχείρισης και της νομιμότητας (πρβλ. ΕπΑνΣτΕ 346/2017, 184/2017, 135/2018), δεδομένου ότι κατά τα προαναφερόμενα (σκέψη 12 της παρούσας) δεν είναι δυνατή, μετά από πρόσκληση της αναθέτουσας αρχής η αναπλήρωση μη υποβληθέντων στοιχείων ή πληροφοριών (πρβλ. ΣτΕ 827/2019, 1490/2019 κ.ά.). Ενόψει δε τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος πρόσκλησης της αιτούσας από την αναθέτουσα αρχή προς συμπλήρωση ή διευκρίνιση από την αιτούσα, η οποία ουδεμία απάντηση έδωσε στα ανωτέρω ερωτήματα του ΤΕΥΔ (ΣτΕ 505/2021), κατ’ άρθρο 102 του ν. 4412/2016 ακόμη και μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 42 του ν. 4782/2021, το οποίο εφαρμόζεται εν προκειμένω, ενώ, εξάλλου, δεν προκύπτει ότι τα ανωτέρω πραγματικά γεγονότα (διάπραξη σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, σύναψη συμφωνιών με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού) που αφορούν τα σχετικά ερωτήματα του ΤΕΥΔ που δεν απαντήθηκαν, είναι αντικειμενικά εξακριβώσιμα, η δε επικαλούμενη από την αιτούσα εγγραφή της σε επίσημο κατάλογο εγκεκριμένων οικονομικών φορέων συνιστά απλώς τεκμήριο καταλληλότητας όσον αφορά τις απαιτήσεις ποιοτικής επιλογής, τις οποίες καλύπτει ο επίσημος κατάλογος (άρθρο 83 παρ. 4 του ν. 4412/2016) και δεν αναφέρεται στη συνδρομή ή μη των επίμαχων λόγων αποκλεισμού κατ’ άρθρο 22.Α.4 της διακήρυξης. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η Α.Ε.Π.Π. με την προσβαλλόμενη απόφασή της, κατ’ ορθή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου απέρριψε την προδικαστική προσφυγή της αιτούσας, όσα δε αντίθετα προβάλλει η αιτούσα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.

22. Επειδή, τέλος, αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ο λόγος ακυρώσεως περί μη νομίμου προσκλήσεως αυθημερόν των μελών του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΣ. Τούτο δε, διότι νομίμως συγκαλείται συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΣ αυθημερόν σε κατεπείγουσες περιπτώσεις, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 4 του ν. 1069/1980 (Α΄191), όπως συνέβη εν προκειμένω, καθόσον διαπιστώθηκε από την αναθέτουσα αρχή η προαναφερθείσα πλημμέλεια στο στάδιο της διαδικασίας ανάθεσης (άρθρο 106 του ν. 4412/2016), με αποτέλεσμα να συντρέχει επιτακτικός και επείγων λόγος προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας, σύμφωνα με τις αρχές της νομιμότητας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων.

23. Επειδή, κατ’ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση και να γίνει δεκτή η παρέμβαση. Περαιτέρω, πρέπει να καταπέσει το καταβληθέν παράβολο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και να υποχρεωθεί η αιτούσα να καταβάλει το υπόλοιπο του προβλεπόμενου παραβόλου, ανερχόμενο κατά συμψηφισμό, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην πρώτη σκέψη της παρούσας, σε 1314 ευρώ (2.634.000 Χ 0,1%= 2.634-1320=1.314), να διαταχθεί δε η διαβίβαση αντιγράφου της παρούσας απόφασης στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ώστε να επιμεληθεί της διαδικασίας για την είσπραξη του ποσού αυτού το αρμόδιο προς τούτο, κατ’ άρθρο 5 παρ.5 του π.δ/τος 238/2003 (Α΄ 214), Τμήμα Εκκαθάρισης Δικαστικών Δαπανών. Τέλος, πρέπει να επιβληθεί σε βάρος της αιτούσας η δικαστική δαπάνη της παρεμβαίνουσας_η οποία και μόνο υπέβαλε σχετικό αίτημα_ ανερχόμενη στο ποσό των 184,45 ευρώ, κατ’ άρθρο 50 του ν. 3659/2008 (Α΄77), 275 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ. (Α΄97) και άρθρο 58 παρ. 3 και 4 του ν. 4194/2013 «Κώδικας Δικηγόρων», (Α΄208).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Απορρίπτει την αίτηση.

Δέχεται την παρέμβαση.

Διατάσσει την κατάπτωση του καταβληθέντος παραβόλου.

Επιβάλλει σε βάρος της αιτούσας την καταβολή του υπολειπόμενου, κατά συμψηφισμό, παραβόλου, ποσού χιλίων τριακοσίων δεκατεσσάρων (1.314) ευρώ.

Διατάσσει την διαβίβαση αντιγράφου της παρούσας απόφασης στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό.

Επιβάλλει σε βάρος της αιτούσας τη δικαστική δαπάνη της παρεμβαίνουσας που ανέρχεται στο ποσό των εκατόν ογδόντα τεσσάρων ευρώ και σαράντα πέντε λεπτών (184,45).

Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στα Χανιά στις 29 Δεκεμβρίου 2021 και η απόφαση δημοσιεύθηκε στον ίδιο τόπο στις 9 Φεβρουαρίου 2022.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΣΟΦΙΑ ΜΑΡΑΒΕΛΑΚΗ ΠΑΓΩΝΑ ΣΕΡΓΑΚΗ

Ακριβές αντίγραφο

Χανιά………

Η Γραμματέας