ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΤρΔΕφΑθ (ΑκυρΑναστ) 32/2020

Μάθημα θρησκευτικών - Απαλλαγή -.

Απόρριψη αιτημάτων γονέων για την απαλλαγή του τέκνου τους από το μάθημα των θρησκευτικών με επίκληση λόγων θρησκευτικής συνείδησης, επειδή δεν δήλωσαν ότι δεν είναι ορθόδοξος χριστιανός και λόγω εκπροθέσμου της αίτησης. Αναστολή των απορριπτικών αποφάσεων του Συλλόγου Διδασκόντων του Λυκείου, διότι ο μαθητής θα υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη, λόγω προσβολής του δικαιώματός του για θρησκευτική ελευθερία, επειδή θα υποχρεωθεί να παρακολουθήσει το μάθημα και να συμμετέχει σε δραστηριότητες προσευχής και εκκλησιασμού, έως την έκδοση απόφασης επί της αιτήσεως ακυρώσεως.

Αριθμός απόφασης: 32/2020

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ Η'

ΑΚΥΡΩΤΙΚΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΩΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Συνεδρίασε στις 18 Δεκεμβρίου 2019 με την εξής σύνθεση: Μαρία Πατσαρίνου, Πρόεδρος Εφετών Δ.Δ., ’ννα Μαυρομουστάκη και Μαρία Πουλοπούλου, Εφέτες Δ.Δ. και Γραμματέας Νίκη Θωμοπούλου, δικαστική υπάλληλος,

για να δικάσει και να αποφασίσει σχετικά με την από 8/11/2013 αίτηση αναστολής (ΑΝ./8-11-2019)

Των : 1) …, ατομικώς και ως ασκούντος την επιμέλεια και τη γονική μέριμνα του υιού του …, 2) …, ατομικώς και ως ασκούσας την επιμέλεια και τη γονική μέριμνα του υιού της …, 3) …, ανηλίκου, νομίμως εκπροσωπουμένου από το … (πατέρα) και τη … (μητέρα) ως ασκούντες τη γονική μέριμνα και επιμέλεια αυτού, κατοίκων … Αττικής (οδός …)

Κατά του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων

Το Δικαστήριο, ως Συμβούλιο, άκουσε την εισηγήτρια της υπόθεσης Μαρία Πουλοπούλου

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφτηκε κατά το νόμο

1.. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. Το με κωδικό πληρωμής . και καταληκτική ημερομηνία πληρωμής 7/1/2020 e-Παράβολο).

2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η αναστολή εκτέλεσης : α) της ./2-10-2019 απόφασης του Διευθυντή του 1ου Γενικού Λυκείου … της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής της Περιφερειακής Δ/νσης Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, με την οποία τους κοινοποιήθηκε το απορριπτικό αποτέλεσμα της ./27-9-2019 πράξης του Συλλόγου των Διδασκόντων του ως άνω λυκείου, β) της ./4-11-2019 απόφασης του Διευθυντή του 1ου Γενικού Λυκείου … της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής της Περιφερειακής Δ/νσης Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, με την οποία τους κοινοποιήθηκε το απορριπτικό αποτέλεσμα της ./16-10-2019 πράξης του Συλλόγου των Διδασκόντων του ίδιου Λυκείου, γ) της παράλειψης της οφειλόμενης ενέργειας του καθ’ ού για απαλλαγή του τρίτου των αιτούντων από την παρακολούθηση και εξέτασή του στο μάθημα των θρησκευτικών για το σχολικό έτος 2019-2020. Η αναστολή ζητείται μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ΑΚ ./8-11-2019 αίτησης ακύρωσης των αιτούντων κατά των ίδιων πράξεων, η οποία εκκρεμεί προς συζήτηση.

3. Ο πρώτος και η δεύτερη των αιτούντων νομιμοποιούνται για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης μόνον ως εκπροσωπούντες και ασκούντες την επιμέλεια και γονική μέριμνα του ανήλικου υιού τους και τρίτου από τους αιτούντες. Συνεπώς δεν υφίσταται γι' αυτούς ατομικώς έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης αναστολής.

4. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 52 το π.δ. 18/1989 (Α' 8), που εφαρμόζεται εν προκειμένω κατ' άρθρο 4 του ν. 702/1977 (Α' 268), το δικαστήριο σε συμβούλιο μπορεί, μετά από αίτηση εκείνου που άσκησε αίτηση ακυρώσεως, να αναστείλει την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης, με συνοπτικά αιτιολογημένη απόφασή του, η οποία εκδίδεται σε συμβούλιο (παρ. 2). Η αίτηση αναστολής εκτέλεσης γίνεται δεκτή, όταν κρίνεται ότι η άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης θα προκαλέσει στον αιτούντα βλάβη ανεπανόρθωτη ή δυσχερώς επανορθώσιμη σε περίπτωση ευδοκίμησης της αίτησης ακυρώσεως. Η αίτηση όμως μπορεί να απορριφθεί, αν κατά τη στάθμιση της βλάβης του αιτούντος, των συμφερόντων τρίτων και του δημόσιου συμφέροντος κρίνεται ότι οι αρνητικές συνέπειες από την αποδοχή θα είναι σοβαρότερες από την ωφέλεια του αιτούντος (παρ. 6). Εάν το Δικαστήριο εκτιμά ότι η αίτηση ακυρώσεως είναι προδήλως βάσιμη, μπορεί να δεχθεί την αίτηση αναστολής, ακόμη και αν η βλάβη του αιτούντος από την άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης δεν κρίνεται ως ανεπανόρθωτη ή δυσχερώς επανορθώσιμη. Αντίθετα, η αίτηση αναστολής μπορεί να απορριφθεί ακόμη και σε περίπτωση ανεπανόρθωτης ή δυσχερώς επανορθώσιμης βλάβης, αν η Επιτροπή εκτιμά ότι η αίτηση ακυρώσεως είναι προδήλως απαράδεκτη ή προδήλως αβάσιμη (παρ. 7).

5. Επειδή, στο άρθρο 25 παρ.3 της 79942/Γ44/21-5-2019 (Β'2005) απόφασης του Υπουργού Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων ορίζεται ότι : "Θρησκευτικά - Δυνατότητα απαλλαγής των μαθητών/μαθητριών από το μάθημα των θρησκευτικών παρέχεται σύμφωνα με την με αριθμό 12773/Δ2/23-1-2015 εγκύκλιο του ΥΠΠΕΘ ". Περαιτέρω, στην προαναφερθείσα εγκύκλιο προβλέπεται ότι η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών χορηγείται ύστερα από υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986, του ίδιου του μαθητή (αν είναι ενήλικος) ή και των δύο γονέων του (αν είναι ανήλικος), στην οποία θα αναφέρεται ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και, εξ αυτού, επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει, εκτός αν το επιθυμεί. Η υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής και των δύο γονέων του μαθητή, παραλαμβάνεται από το Διευθυντή του σχολείου εντός αποκλειστικής χρονικής προθεσμίας που διαρκεί από την 1η Σεπτεμβρίου έως και την 20η Σεπτεμβρίου κάθε έτους.

6. Επειδή, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής : Ο τρίτος από τους αιτούντες είναι μαθητής της Α' Λυκείου του 1ου Γενικού Λυκείου … και, κατά την έναρξη του τρέχοντος σχολικού έτους 2019-2020, οι γονείς του (1ος και 2η από τους αιτούντες) ζήτησαν με την από 16-9-2019 κοινή αίτησή τους την απαλλαγή του από τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών,  από την απαγγελία προσευχής, από τη συμμετοχή σε εκκλησιασμούς και, γενικά, από τη συμμετοχή του σε κάθε είδος θρησκευτικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, επικαλούμενοι "λόγους θρησκευτικής συνείδησης", καθώς και τις 77Α/2002 και 4/2015 αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επισημαίνοντας ότι ο γιος τους είχε λάβει αντίστοιχη απαλλαγή και στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου. Η αίτησή τους απορρίφθηκε με τη ./27-9-2019 πράξη του Συλλόγου των Διδασκόντων, η οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτούντες με τη ./2-10-2019 πράξη του Διευθυντή του Λυκείου με την αιτιολογία ότι το αίτημα δεν ήταν σύμφωνο με την κειμένη νομοθεσία (άρθρο 25 παρ.3 της Υ.Α. 79942/ΓΔ4/21-5-2019 και τη 12773/42/23-1-2015 Εγκύκλιο του ΥΠΠΕΘ), διότι δεν αναγραφόταν στην αίτηση ότι ο γιος τους δεν ήταν Χριστιανός Ορθόδοξος. Κατόπιν αυτού, οι δύο πρώτοι αιτούντες υπέβαλαν εκ νέου την ./9-10-2019 υπεύθυνη δήλωσή τους (του άρθρου 8 του ν.1599/1986), με την οποία δήλωναν ότι ο γιος τους δεν ήταν Χριστιανός Ορθόδοξος. Το αίτημά τους απορρίφθηκε εκ νέου με την ./16-10-2019 πράξη του Συλλόγου των Διδασκόντων, η οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτούντες με την ./4-11-2019 πράξη του Διευθυντή του Λυκείου, με την αιτιολογία ότι υπεβλήθη εκπροθέσμως, κατά παράβαση των αναφερόμενων στην ανωτέρω εγκύκλιο διαδικαστικών διατάξεων. Κατά των ως άνω απορριπτικών αποφάσεων οι αιτούντες άσκησαν την ΑΚ ./8-11-2019 αίτηση ακύρωσης και την κρινόμενη αίτηση αναστολής εκτέλεσης, ενώ το αίτημά τους για προσωρινή διαταγή απορρίφθηκε με την από 22/11/2019 πράξη της Προέδρου Εφετών.

7. Επειδή, οι αιτούντες προβάλλουν με το δικόγραφο της αίτησής τους ότι η εκτέλεση των προσβαλλόμενων αποφάσεων θα προκαλέσει στον υιό τους ανεπανόρθωτη βλάβη, καθώς αυτός θα υποβληθεί στη διαδικασία της παρακολούθησης του μαθήματος των θρησκευτικών κατά παράβαση των συνταγματικών του δικαιωμάτων και, ειδικότερα, της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης (άρθρο 13 του Συντάγματος).

8. Επειδή, με το άρθρο 13 του Συντάγματος κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης ως ιδιαίτερη έκφανση του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5 του Συντάγματος). Η ελευθερία αυτή συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, και το δικαίωμα του καθενός να πρεσβεύει το θρήσκευμα ή το δόγμα της εκλογής του ή να μην ακολουθεί κανένα θρήσκευμα ή να είναι άθεος (αρνητική μορφή της θρησκευτικής ελευθερίας), καθώς επίσης και το δικαίωμά του να μην αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Με τις προσβαλλόμενες με την κρινόμενη αίτηση πράξεις, εκδηλώθηκε η άρνηση του Συλλόγου των διδασκόντων του 1ου Γενικού Λυκείου … να απαλλάξουν τον τρίτο αιτούντα από τη διδασκαλία των θρησκευτικών, ενώ είχαν αιτηθεί την απαλλαγή αυτή οι γονείς του (1ος και 2η από τους αιτούντες), σύμφωνα με το νόμο (άρθρο 25 παρ.3 της Υ.Α. 79942/ΓΔ4/21-5-2019 σε συνδυασμό με 12773/Δ2/23-1-2015 Εγκύκλιο του ΥΠΠΕΘ). Κατόπιν της άρνησης αυτής, ο τρίτος αιτών θα υποχρεωθεί να παρακολουθήσει το μάθημα των θρησκευτικών κατά το τρέχον σχολικό έτος και να συμμετέχει στις θρησκευτικές εκδηλώσεις του σχολείου (προσευχή, εκκλησιασμός), μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της αίτησης ακύρωσης που έχει ασκήσει, γεγονός που θα του προκαλέσει βλάβη ανεπανόρθωτη σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης ακύρωσης, λόγω της προσβολής του δικαιώματός του για θρησκευτική ελευθερία, κατά παράβαση του άρθρου 13 του Συντάγματος. Επειδή, όσων προεκτέθηκαν, η κρινόμενη αίτηση είναι βάσιμη και πρέπει να γίνει δεκτή και να ανασταλεί η εκτέλεση των ανωτέρω πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων του 1ου Γενικού Λυκείου … μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ΑΚ ./8-11-2019 αίτησης ακύρωσης, που εκκρεμεί για συζήτηση. Ακόμη πρέπει να επιστραφεί στους αιτούντες το καταβληθέν παράβολο.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Δέχεται την αίτηση, κατά το μέρος που ασκείται από τον πρώτο και δεύτερο από τους αιτούντες ως ασκούντες την επιμέλεια και γονική μέριμνα του ανήλικου υιού τους και τρίτου των αιτούντων.

Αναστέλλει στην εκτέλεση των με αριθμούς ./27-9-2019 και ./1610-2019 πράξεων του Συλλόγου των Διδασκόντων του 1ου Γενικού Λυκείου … μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της ΑΚ ./8-11-2019 αίτησης ακύρωσης.

Διατάζει την επιστροφή του παραβόλου στους αιτούντες.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 18 Δεκεμβρίου 2019 και εκδόθηκε στον ίδιο τόπο στις 31 Ιανουαρίου 2020.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                           Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΜΑΡΙΑ ΠΑΤΣΑΡΙΝΟΥ            ΝΙΚΗ ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΥ

Θεωρήθηκε στις 31/1/2020

Η εισηγήτρια

Μαρία Πουλοπούλου