ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»
ΣτΕ 30/2021
Αίτηση ακύρωσης - Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΕΛΠΙΣ»
- Όργανα διοίκησης -.
Εν
μέρει δεκτή αίτηση ακύρωσης υπουργικής απόφασης. Η διάταξη του οργανισμού του
Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ» που ορίστηκε κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 6 του ν.
2889/2001 και ορίζει ως όργανα διοίκησης του Νοσοκομείου το Διοικητικό
Συμβούλιο και τον Διοικητή, καταργουμένου του Προέδρου του Διοικητικού
Συμβουλίου του Νοσοκομείου ως οργάνου διοίκησης, κείται εκτός της νομοθετικής
εξουσιοδότησης του άρθρου 6 του νόμου αυτού.
Αριθμός 30/2021
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ
ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Γ'
Συνεδρίασε δημόσια στο
ακροατήριο του στις 12 Μαρτίου 2020, με την εξής σύνθεση: Δ. Σκαλτσούνης, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Γ' Τμήματος, Μ.
Τριπολιτσιώτη, Σ. Κτιστάκη, Σύμβουλοι, Δ. Βανδώρος,
Α. Χρυσικόπουλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Μ. Βλασερού, Γραμματέας του Γ' Τμήματος.
Για να δικάσει την από 29
Ιουνίου 2012 αίτηση:
των: 1) Δήμου Αθηναίων και
2) ..., οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Στυλιανό Μπεζαντέ
(A.M. 10510), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο και ο οποίος κατέθεσε δήλωση,
σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεως του,
κατά των: 1) Υπουργού
Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (και ήδη Υγείας), ο οποίος παρέστη με τον
Παναγιώτη Δημόπουλο, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, 2) Υπουργού
Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (και ήδη Ψηφιακής
Διακυβέρνησης), ο οποίος παρέστη με την Αικατερίνη Πουλίδου,
Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και η οποία κατέθεσε δήλωση, σύμφωνα
με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεως της, και 3) Υπουργού
Οικονομικών, ο οποίος δεν παρέστη.
Με την αίτηση αυτή οι
αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθ. Υ4α/οικ.43103/20.4.2012 κοινή
απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης,
Οικονομικών και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και κάθε άλλη σχετική
πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την
ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Σ. Κτιστάκη.
Κατόπιν το δικαστήριο
άκουσε τον αντιπρόσωπο του Υπουργού Υγείας, ο οποίος ζήτησε την απόρριψη της
υπό κρίση αιτήσεως.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση
το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη εξ αποστάσεως, με τη χρήση υπηρεσιακών
τεχνολογικών μέσων κ α ι
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά τον Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση
της κρινόμενης αίτησης από τον πρώτο αιτούντα Δήμο Αθηναίων δεν απαιτείται
καταβολή παραβόλου. Εξάλλου, ο δεύτερος αιτών,
, δεν κατέβαλε μέσα στη νόμιμη
προθεσμία το απαιτούμενο σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 1 του π.δ.
18/1989 (Α' 8) παράβολο και, συνεπώς, η αίτηση, κατά το μέρος που ασκείται από
τον ως άνω αιτούντα, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη (ΣτΕ
1282/2019, 1668/2016, 3703/2013).
2. Επειδή, με την αίτηση
αυτή ζητείται η ακύρωση της Υ4α/οικ.43103/20.4.2012 κοινής απόφασης των
Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Οικονομικών
και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με θέμα «Οργανισμός του Γενικού
Νοσοκομείου Αθηνών ΈΛΠΙΣ"» (Β' 1485/4.5.2012).
3. Επειδή, νομίμως
συζητείται η υπόθεση, χωρίς την παράσταση του Υπουργού Οικονομικών, εφόσον,
όπως προκύπτει από το από 19.2.2013 αποδεικτικό επίδοσης, κοινοποιήθηκε
νομοτύπως και εμπροθέσμως σ αυτόν η από 11.2.2013 πράξη ορισμού εισηγητή και
δικασίμου του Προέδρου του Γ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς
και αντίγραφο της κρινόμενης αίτησης.
4. Επειδή, στο άρθρο 109
του Συντάγματος ορίζεται ότι: «1. Δεν επιτρέπεται η μεταβολή του περιεχομένου ή
των όρων διαθήκης, κωδικέλλου ή δωρεάς κατά τας διατάξεις αυτής υπέρ του
Δημοσίου ή υπέρ κοινωφελούς σκοπού. 2. ...».
5. Επειδή, με το β.δ. της 25.3.1842 (ΦΕΚ 7) «...απεφασίσθη και διετάχθη να έμβη εις ενέργειαν το εν Αθήναις νεόδμητον πολιτικόν Νοσοκομείον». Περαιτέρω, στο άρθρο 1 του ν. 3448/1928 (Α'
17) αναφέρεται ότι: «Το εν Αθήναις Δημοτικόν Νοσοκομείον "η Ελπίς", ως δημοτικόν
αγαθοεργόν κατάστημα ανήκον ανέκαθεν κατά την
κυριότητα εις τον Δήμον Αθηναίων, διοικείται υπ' αυτού κατά τας διατάξεις του
νόμου ΔΝΖ' "περί δήμων και κοινοτήτων"». Εξάλλου, στο μεν άρθρο 9
παρ. 4 του ν. 1397/1983 (Α' 143) περί Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) [όπως
το άρθρο αυτό καταργήθηκε με το άρθρο 132 του ν. 2071/1992 (Α' 123) και η παρ.
4 αυτού επανήλθε σε ισχύ με το άρθρο 57 παρ. 2 του ν. 2519/1997 (Α' 165)]
ορίζεται ότι: «Κατ' εξαίρεση, το διοικητικό συμβούλιο του Δημοτικού Νοσοκομείου
Αθηνών ΈΛΠΙΣ", που υπάγεται στις διατάξεις του Ν.Δ. 2592/1953 σύμφωνα με
τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 6 του νόμου αυτού, αποτελείται από 7
μέλη: α) το Δήμαρχο Αθηναίων ή δημοτικό σύμβουλο που ορίζεται απ'αυτόν ως Πρόεδρο, β) έναν (1) εκπρόσωπο του Δήμου
Αθηναίων, που ορίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο, γ) έναν (1) εκπρόσωπο των
γιατρών και των άλλων επιστημόνων της ιατρικής υπηρεσίας του Νοσοκομείου που
εκλέγεται από αυτούς και έναν (1) εκπρόσωπο των υπολοίπων εργαζομένων στο
Νοσοκομείο που εκλέγεται από αυτούς, δ) τρία (3) πρόσωπα που ορίζονται από τον
Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας. ...», στο δε άρθρο 55 παρ. 3 του ν. 2071/1992
ορίζεται ότι: «Κατ εξαίρεση, πρόεδρος του Δ.Σ. του νοσοκομείου ΈΛΠΙΣ"
ορίζεται από το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων και είναι ο εκπρόσωπος
της τοπικής αυτοδιοίκησης ...».
6. Επειδή, από τον
συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι το νοσοκομείο «Η ΕΛΠΙΣ» ανήκε
αρχικώς στην κυριότητα του Δήμου Αθηναίων, μετά δε τη θέσπιση του Ε.Σ.Υ.
διατηρήθηκε η συμμετοχή του ως άνω Ο.Τ.Α. α' βαθμού στη διοίκηση του
νοσοκομείου. Με τα δεδομένα αυτά, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση
ο Δήμος Αθηναίων, ως φορέας ίδρυσης και διοίκησης του Νοσοκομείου «Η
ΕΛΠΙΣ». Επομένως, ο περί του αντιθέτου ισχυρισμός του καθ ου
Υπουργού Υγείας που προβάλλεται με το από 16.3.2020 υπόμνημα, το οποίο κατέθεσε
μετά τη συζήτηση της υπόθεσης εντός της παρασχεθείσας από τον Πρόεδρο
προθεσμίας, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
7. Επειδή, με τον ν.
2889/2001 «Βελτίωση και Εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες
διατάξεις» (Α' 37), η επικράτεια διαιρέθηκε σε Υγειονομικές Περιφέρειες και
ιδρύθηκε σε καθεμία από αυτές ν.π.δ.δ. με την
επωνυμία «Περιφερειακό Σύστημα Υγείας» (Πε.Σ.Υ.), υπό
την εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας. Ορίσθηκε δε ότι
όλες οι Νοσοκομειακές Μονάδες, καθώς και τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά
τους Ιατρεία, που ανήκουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.), τα οποία
βρίσκονται και λειτουργούν στη χωρική αρμοδιότητα κάθε ιδρυόμενου Πε.Σ.Υ., μετατρέπονται αυτοδικαίως, από τη δημοσίευση του
νόμου, σε αποκεντρωμένες και ανεξάρτητες υπηρεσιακές μονάδες του αντίστοιχου Πε.Σ.Υ. με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια (άρθρο 1
παρ. 4). Περαιτέρω, στο άρθρο 6 παρ. 1 του ως άνω νόμου ορίσθηκε ότι: «Όλα τα
νοσοκομεία των Πε.Σ.Υ. οργανώνονται και λειτουργούν
σύμφωνα με τον οργανισμό τους. Η έκδοση ή τροποποίηση των οργανισμών γίνεται με
κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης,
Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, μετά από εισήγηση του Δ.Σ. του Πε.Σ.Υ. στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται το νοσοκομείο.
Οι παραπάνω κοινές υπουργικές αποφάσεις ακολουθούν υποχρεωτικά τα πλαίσια
οργάνωσης που ορίζονται στο νόμο αυτόν, όπως συμπληρώνονται με το ενιαίο πλαίσιο
οργάνωσης των νοσοκομείων του άρθρου 4 του ν. 1397/1983, όπως κάθε φορά ισχύει.
...». Εξάλλου, με τη διάταξη της παρ. 10 του άρθρου 13 του ίδιου ν. 2889/2001,
όπως τροποποιήθηκε τελικώς με το άρθρο 2 παρ. 23 του ν. 3204/2003 (Α* 296), η
οποία διέπει τα ιδρυματικού χαρακτήρα νοσοκομεία (κατά το άρθρο 109 του
Συντάγματος), προς τα οποία εξομοιώθηκε και το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Η
ΕΛΠΙΣ», ορίσθηκαν τα εξής: «Διατηρούν το υφιστάμενο νομικό καθεστώς τους και
δεν υπάγονται διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 1 του νόμου αυτού: α) το Γενικό
Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης "ΑΧΕΠΑ", β) ... ιβ) Το Γενικό Νοσοκομείο
Αθηνών "Η ΕΛΠΙΣ". ... Τα παραπάνω νοσοκομεία ... ανήκουν στο Εθνικό
Σύστημα Υγείας ... Η οργάνωση και διοίκηση των ανωτέρω νοσοκομείων διέπεται από
τις διατάξεις των άρθρων 5, 6, 7 και 8 αυτού του νόμου. Οι αρμοδιότητες που
ασκούνται σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές από το Διοικητικό Συμβούλιο του Πε.ΣΎ.Π. [όπως είχε ήδη μετονομασθεί το Πε.ΣΎ,
με το άρθρο 1 του ν. 3106/2003, Α' 30] και το Συμβούλιο Διοίκησης των
νοσοκομείων, περιλαμβανομένων και των πειθαρχικών αρμοδιοτήτων του άρθρου 12,
ανήκουν στα Διοικητικά Συμβούλια των νοσοκομείων αυτής της παραγράφου, για τα
οποία εξακολουθούν να ισχύουν και οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν.
2519/1997. Οι διατάξεις του άρθρου 12 εφαρμόζονται ανάλογα και στα παραπάνω
νοσοκομεία. Ο Πρόεδρος του Δ. Σ. έχει τις αρμοδιότητες που ορίζονται στην
παράγραφο 2 του άρθρου 16 του ν. 2519/1997 πλην της αρμοδιότητας της
υποπαραγράφου στ'... Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι το ανώτατο όργανο διοίκησης
των παραπάνω νοσοκομείων και ο διοικητής υπόκειται στην εξουσία και τον έλεγχο
του. Οι αρμοδιότητες που ασκούνται από τον Διοικητή ... που αφορούν τη διοίκηση των νοσοκομείων και τη
διαχείριση της περιουσίας τους, νοούνται ως εισηγητικές προς το Διοικητικό
Συμβούλιο και τον Πρόεδρο αυτού, που λαμβάνουν την τελική απόφαση επί των
σχετικών θεμάτων, ανάλογα με την αρμοδιότητα τους. ...». Περαιτέρω, στις
διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 2519/1997 (Α' 165), στις οποίες παρέπεμπαν για
τις αρμοδιότητες των διοικητικών συμβουλίων και των Προέδρων των διοικητικών
συμβουλίων των ως άνω νοσοκομείων οι προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 2
παρ. 23 του ν. 3204/2003, ορίζονταν τα εξής: «1. Το Διοικητικό Συμβούλιο κάθε
νοσοκομείου αποτελεί το ανώτατο όργανο το οποίο διοικεί το νοσοκομείο και
διαχειρίζεται όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία του. Στο πλαίσιο αυτό ασκεί
ιδίως τις εξής αρμοδιότητες: α) Λαμβάνει όλες τις αναγκαίες αποφάσεις για την
εκπλήρωση των σκοπών και των στόχων του νοσοκομείου, στα πλαίσια της γενικής
πολιτικής υγείας και του προγραμματισμού εφαρμογής της πολιτικής αυτής, καθώς
και μέτρα για την εύρυθμη λειτουργία του νοσοκομείου, ώστε να ανταποκρίνεται
στην κοινωνική αποστολή του και για την ορθολογική και αποδοτική διαχείριση των
οικονομικών πόρων και της περιουσίας του. β) Εγκρίνει τον προϋπολογισμό του
νοσοκομείου, τις αναγκαίες κατά την εκτέλεση του αναμορφώσεις και τροποποιήσεις
του, καθώς και τον ισολογισμό και απολογισμό της οικονομικής χρήσης κάθε έτους,
γ) Εγκρίνει το σχεδιασμό και τα επί μέρους προγράμματα για την ανάπτυξη της
υλικοτεχνικής υποδομής του νοσοκομείου και αποφασίζει για την εκτέλεση έργων,
επεκτάσεων, διαρρυθμίσεων, επισκευών, βελτίωσης και αναβάθμισης της κτιριακής
υποδομής και των χώρων του νοσοκομείου, καθώς και για την προμήθεια
επιστημονικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού κατά τις κείμενες διατάξεις, δ)
Προτείνει στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας την αναμόρφωση, συμπλήρωση και
τροποποίηση του οργανισμού του νοσοκομείου, καθώς και τη σύσταση θέσεων προσωπικού,
ε) Αποφασίζει για την αποδοχή δωρεών και κληροδοτημάτων υπέρ του νοσοκομείου
και εκτελεί κάθε πράξη για την καλύτερη αξιοποίηση αυτών, ως και γενικά της
κινητής και ακίνητης περιουσίας του. στ) Αποφασίζει για την εκποίηση κινητών
και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων του νοσοκομείου και για την αποδοτικότερη
επένδυση του προϊόντος από την εκποίηση αυτή, καθώς και για τη διάθεση σε άλλα
ιδρύματα μη χρησιμοποιούμενου υλικού του νοσοκομείου, ως και για το
χαρακτηρισμό παλαιού υλικού ως άχρηστου, ζ) Ορίζει το Διευθυντή της ιατρικής
Υπηρεσίας του νοσοκομείου, τους Διευθυντές των τομέων της ιατρικής Υπηρεσίας,
εφόσον συντρέχει περίπτωση εφαρμογής της διάταξης της παραγράφου 4 του άρθρου
18 του παρόντος νόμου, τους επιστημονικούς υπεύθυνους των τμημάτων και μονάδων
της ιατρικής Υπηρεσίας, τη Διευθύντρια/ντή και τις προϊστάμενες/νους των τομέων
και τμημάτων της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας και τους προϊσταμένους των Διευθύνσεων
Διοικητικής και Τεχνικής Υπηρεσίας και των Υποδιευθύνσεων και Τμημάτων αυτών,
η) Αποφασίζει για την πρόσληψη συμβούλων όπου και όπως προβλέπεται από τις
κείμενες διατάξεις, θ) Εγκρίνει τα προγράμματα της υπερωριακής απασχόλησης του
προσωπικού ύστερα από εισήγηση του Γενικού Διευθυντή του Νοσοκομείου και
αποφασίζει για τη συγκρότηση επιτροπών ή ομάδων εκτέλεσης συγκεκριμένου έργου,
ι) Εγκρίνει την ετήσια έκθεση πεπραγμένων του έργου και των δραστηριοτήτων του
νοσοκομείου, ια) Ασκεί την κατά τις οικείες διατάξεις πειθαρχική δικαιοδοσία,
ιβ) Ασκεί κάθε αρμοδιότητα που προβλέπεται από κατ' ιδίαν διατάξεις, ιγ) Μπορεί
να αναθέτει σε μέλη του την άσκηση συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων. 2. Ο Πρόεδρος
του Δ.Σ. του νοσοκομείου έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: α) Εποπτεύει τη
λειτουργία του νοσοκομείου και ελέγχει τις υπηρεσίες του. β) Συγκαλεί το Δ.Σ.
του νοσοκομείου, προεδρεύει των συνεδριάσεων αυτού και καθορίζει τα θέματα
συζήτησης κατά συνεδρίαση, γ) Εκπροσωπεί το νοσοκομείο ενώπιον κάθε δικαστικής
ή άλλης αρχής, καθώς και στις μετά τρίτων σχέσεις και συναλλαγές. Υπογράφει
όλες τις συμβάσεις του νοσοκομείου με τρίτους, καθώς και τον προϋπολογισμό,
ισολογισμό και απολογισμό του νοσοκομείου,
δ) Υπογράφει τις
πράξεις για τις υπηρεσιακές μεταβολές των προϊσταμένων
των οργανικών μονάδων του νοσοκομείου και συντάσσει τις ετήσιες εκθέσεις
αξιολόγησης του Γενικού Διευθυντή του νοσοκομείου, του Διευθυντή της Ιατρικής
Υπηρεσίας, του Διευθυντή/ντριας της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, ως μόνος κριτής,
τις οποίες θέτει υπόψη του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και τις ετήσιες
εκθέσεις των προϊσταμένων των οργανικών μονάδων σε επίπεδο Διεύθυνσης και των
Διευθυντών των τομέων της ιατρικής και της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας
ως δεύτερος κριτής,
ε) Ασκεί όλες τις αρμοδιότητες του Γενικού Διευθυντή όπου
δεν έχει συσταθεί αντίστοιχη θέση ή δεν έχει διορισθεί ή σε κάθε περίπτωση
απουσίας αυτού για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και κωλύματος ή αποχής του. στ)
Προεδρεύει του Σ.Κ.Ε.Ι.Ο.Π.Ν.Ι. του νοσοκομείου, ζ) Με απόφαση του, που\
ανακοινώνει στο Δ.Σ. και μπορεί να ανακαλέσει οποτεδήποτε, μπορεί να αναθέσει
στον αντιπρόεδρο του Δ.Σ. του νοσοκομείου την άσκηση μέρους των αρμοδιοτήτων
του των περιπτώσεων (γ), (δ) και (ε) της παραγράφου αυτής, η) Ασκεί την κατά
τις οικείες διατάξεις πειθαρχική δικαιοδοσία, καθώς και όλες τις αρμοδιότητες
που προβλέπονται από κατ' ιδίαν διατάξεις».
8. Επειδή, με τον ισχύοντα
κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης ν. 3329/2005 με τον
τίτλο «Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και λοιπές διατάξεις»
(Α* 81) καταργήθηκαν τα Πε.Σ.Υ.Π., που είχαν συσταθεί
με το άρθρο 1 παρ. 2 του ν. 2889/2001 (άρθρο 42) και διαιρέθηκε η επικράτεια σε
Υγειονομικές Περιφέρειες, αντίστοιχες προς τις Διοικητικές, στις έδρες των
οποίων συστήθηκαν Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Διοίκηση Υγειονομικής Περιφέρειας
Δ.Υ.ΠΕ» (άρθρο 1), ενώ τα Νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ., που είχαν μετατραπεί σε
αποκεντρωμένες μονάδες των Πε.Σ.Υ.Π., έγιναν εκ νέου
Ν.Π.Δ.Δ., υποκείμενα στον έλεγχο και την εποπτεία του Διοικητή της αντίστοιχης
Υγειονομικής Περιφέρειας (άρθρο 7 παρ. 1). Εξάλλου, ο ανωτέρω νόμος προβλέπει,
στις ειδικές διατάξεις του άρθρου 12, τα εξής: «1. Τα Νοσοκομεία της παρ. 10
του άρθρου 13 του Ν. 2889/2001 (ΦΕΚ 37 Α') [στα οποία, κατά τα προεκτεθέντα, περιλαμβάνεται και το Γενικό Νοσοκομείο
Αθηνών «Η ΕΛΠΙΣ»] διατηρούν το υφιστάμενο καθεστώς τους. Επ'αυτών
εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 7, 8, 9, 10 και 11 του νόμου αυτού και οι
διατάξεις των άρθρων 6, 7 και 8 και της παρ. 10 του άρθρου 13 του Ν. 2889/2001.
2. ...». Τα δε άρθρα 6, 7 και 8 του ν. 2889/2001 δεν καταργήθηκαν με τον ν.
3329/2005 (άρθρο 42 παρ. 1), ισχύουν για όλα τα νοσοκομεία και αφορούν στην
οργάνωση τους και στη διάρθρωση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.
Περαιτέρω, στο άρθρο 7 του ν. 3329/2005 ορίζεται ότι: «... 3. Όργανα διοίκησης
των νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ. είναι: α) το Διοικητικό Συμβούλιο και β) ο Διοικητής
του Νοσοκομείου. 4. Το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) είναι επταμελές για
νοσοκομεία μέχρι 399 οργανικές κλίνες και εννεαμελές για νοσοκομεία με 400 και
άνω οργανικές κλίνες και αποτελείται από : α) Το Διοικητή του νοσοκομείου ως
Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, β) ... 5. ... 6. Το Διοικητικό Συμβούλιο
του Νοσοκομείου έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: 1. ... 5. Εγκρίνει τον
οργανισμό του Νοσοκομείου και τις τροποποιήσεις του και τον υποβάλλει προς
έγκριση στον Διοικητή της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας. 6. ... 15.....7.
... 8. Ο Διοικητής του Νοσοκομείου έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: 1. Έχει την
ευθύνη της οργάνωσης, συντονισμού, ελέγχου και εύρυθμης λειτουργίας όλων των
Υπηρεσιών του Νοσοκομείου. 2. ... 7. Επεξεργάζεται τον οργανισμό και άλλα
θεσμικά κείμενα του Νοσοκομείου και τα υποβάλλει προς έγκριση στο Δ.Σ. του
Νοσοκομείου. 8. ... 30. Ασκεί όλες τις αρμοδιότητες που του αναθέτει το Δ.Σ.
του Νοσοκομείου και, με αποφάσεις του, ο Διοικητής της οικείας Υγειονομικής
Περιφέρειας. 9. ... ». Τέλος, στο άρθρο 6 του ίδιου νόμου, όπως αυτό ίσχυε κατά
τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, μετά την αντικατάσταση του με το άρθρο τρίτο
του ν. 3527/2007 (Α' 25), ορίζεται ότι: «1. Στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης συνιστάται Κεντρικό Συμβούλιο Υγειονομικών Περιφερειών (ΚΕ.Σ.ΥΠΕ)
που έχει ως σκοπό το συντονισμό του έργου των Διοικητών των Υγειονομικών
Περιφερειών και την εναρμόνιση των πολιτικών τους για την υγεία και την
κοινωνική αλληλεγγύη. Το ΚΕ.Σ.ΥΠΕ αποτελείται από: α) τον Υπουργό Υγείας και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ως Πρόεδρο, αναπληρούμενο από τον Γενικό Γραμματέα του
Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, β) τον Γενικό Γραμματέα
Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
αναπληρούμενο από τον αντίστοιχο Γενικό Διευθυντή, γ) τους Διοικητές όλων των
Υγειονομικών Περιφερειών, αναπληρούμενους από τους Αντιπροέδρους των Δ.Σ. των
Δ.Υ.ΠΕ.. Το ΚΕ.Σ.ΥΠΕ. είναι αρμόδιο να εγκρίνει: α) ..., γ) τις προτάσεις των
Φορέων Παροχής Υπηρεσιών Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Φ.Π.ΥΥΚ.Α.) κάθε
Δ.Υ.ΠΕ., σχετικά με τους Οργανισμούς τους».
9. Επειδή, με την
κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση είναι
ακυρωτέα, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 7 παρ. 6 περ. 5 του ν. 3329/2005 και
κατά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, δεν έχει εγκριθεί από το
Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ». Ειδικότερα, προβάλλεται ότι δεν
προηγήθηκε της έκδοσης του προσβαλλόμενου Οργανισμού έγκριση αυτού από το
Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ», που είναι το ανώτατο όργανο
διοίκησης του νοσοκομείου αυτού και, εν συνεχεία, υποβολή του προς έγκριση από
το Διοικητικό Συμβούλιο στον Διοικητή της Υγειονομικής Περιφέρειας, κατά
παράβαση της ως άνω εξουσιοδοτικής διάταξης. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως
ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης. Τούτο, διότι,
όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, με το 13716/3148/18.10.2011 έγγραφο
του Διοικητή του Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ» υποβλήθηκε σχέδιο Οργανισμού του
νοσοκομείου προς το Διοικητικό του Συμβούλιο, το οποίο με την 422/20.10.2011
απόφαση του δεν διατύπωσε αντιρρήσεις επ' αυτού, πλην του μέρους που αφορούσε
τις οργανικές κλίνες, ακολούθως δε, με το 13021/31.10.2011 έγγραφο του Διοικητή
διαβιβάστηκε το εν λόγω σχέδιο του Οργανισμού στη Διοίκηση της 1ης Υγειονομικής
Περιφέρειας Αττικής (πρβλ. ΣτΕ
3334/2013, σκ. 9).
10. Επειδή, εξάλλου,
προβάλλεται ότι το άρθρο 3 της προσβαλλόμενης πράξης, με το οποίο ορίζεται ότι
τα όργανα διοίκησης του Νοσοκομείου είναι το Διοικητικό Συμβούλιο και ο
Διοικητής του Νοσοκομείου καταργεί με αυθαίρετο τρόπο τις ειδικές διατάξεις που
διέπουν τα ιδρυματικού χαρακτήρα νοσοκομεία και, ως εκ τούτου, αντίκειται στο
άρθρο 109 του Συντάγματος. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.
Τούτο διότι το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Η ΕΛΠΙΣ» δεν ιδρύθηκε με δικαιοπραξία
εν ζωή ή διάταξη τελευταίας βούλησης, αλλά, κατά τα εκτεθέντα στην σκέψη 7,
εξομοιώθηκε με την ως άνω διάταξη της παρ. 10 περ. ιβ του άρθρου 13 του ν.
2889/2001 με τα νοσοκομεία ιδρυματικού χαρακτήρα (βλ. και ΣτΕ
1754/2008 7μ. σκ. 5) και, επομένως, δεν εμπίπτει στο προστατευτικό πεδίο
εφαρμογής του μνημονευθέντος στην σκέψη 4 άρθρου 109 παρ. 1 του Συντάγματος.
11. Επειδή, όπως έχει
παγίως κριθεί (ΣτΕ Ολ.
956/2011, ΣτΕ 1754/2008 7μ.,
694-696/2017), ο διοικητής
των νοσοκομείων που υπάγονται στο άρθρο 13 παρ. 10 του ν. 2889/2001,
δυνάμει του οποίου διατηρούν ως προς την οργάνωση και διοίκηση τους το ειδικό
νομοθετικό καθεστώς των νοσοκομείων ιδρυματικού χαρακτήρα - μεταξύ των οποίων
και το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Η ΕΛΠΙΣ» - τελεί υπό το καθεστώς του ν. 3329/2005 σε σχέση ιεραρχικής εξάρτησης προς
το Διοικητικό Συμβούλιο του εν λόγω νοσοκομείου, αφού, σύμφωνα με τη σαφή
διατύπωση της ως άνω διάταξης της παρ. 13 του άρθρου 10 τού ν. 2889/2001, όπως
τροποποιήθηκε τελικώς με την παρ. 23 του άρθρου 2 του ν. 3204/2003, υπόκειται
στην εξουσία και τον έλεγχο του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο είναι το ανώτατο όργανο διοίκησης του νοσοκομείου -
από τον συνδυασμό δε των διατάξεων του άρθρου 12 παρ. 1 του ν. 3329/2005 και
του άρθρου 13 παρ. 10 του ν. 2889/2001, όπως ισχύει, συνάγεται ότι οι
αρμοδιότητες του διοικητή είναι, καταρχήν, εισηγητικές προς το Διοικητικό
Συμβούλιο ή τον Πρόεδρο αυτού. Κατόπιν των ανωτέρω, η διάταξη του άρθρου 3 του
προσβαλλόμενου οργανισμού του Νοσοκομείου «Η ΕΛΠΙΣ», που εκδόθηκε κατ'
εξουσιοδότηση του άρθρου 6 του ν. 2889/2001 και ορίζει ως όργανα διοίκησης του
Νοσοκομείου το Διοικητικό Συμβούλιο και τον Διοικητή, καταργουμένου του
Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου ως οργάνου διοίκησης,
κείται εκτός της νομοθετικής εξουσιοδότησης του άρθρου 6 του νόμου αυτού και,
επομένως, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση, η προσβαλλόμενη
πράξη πρέπει να ακυρωθεί κατά το μέρος αυτό.
12. Επειδή, στο άρθρο 95
παρ. 1 περ. α' του Συντάγματος ορίζεται ότι στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της
Επικρατείας ανήκει η ακύρωση των εκτελεστών πράξεων των διοικητικών αρχών.
Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 22 του ν. 4274/2014 (Α' 147) προστέθηκε
παράγραφος 3β στο άρθρο 50 του π.δ. 18/1989 (Α' 8), η
οποία ορίζει τα εξής: «Σε περίπτωση αιτήσεως ακυρώσεως που στρέφεται κατά
διοικητικής πράξεως, το δικαστήριο, σταθμίζοντας τις πραγματικές καταστάσεις
που έχουν δημιουργηθεί κατά το χρόνο εφαρμογής της, ιδίως δε υπέρ των
καλόπιστων διοικούμενων, καθώς και το δημόσιο συμφέρον, μπορεί να ορίσει ότι τα
αποτελέσματα της ακυρώσεως ανατρέχουν σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο του
χρόνου έναρξης της ισχύος της και σε κάθε περίπτωση προγενέστερο του χρόνου
δημοσίευσης της απόφασης». Με την τελευταία διάταξη δόθηκε η δυνατότητα στο
Συμβούλιο της Επικρατείας, υπό προϋποθέσεις τις οποίες το ίδιο σταθμίζει, να
αποκλίνει, σε εξαιρετικές πάντως περιπτώσεις, από τον κανόνα της αναδρομικής
ακύρωσης και να καθορίσει μεταγενέστερο χρόνο επέλευσης των συνεπειών της ακύρωσης
(βλ. ΣτΕ 4446/2015 Ολομ.,
431/2018 Ολομ.).
13. Επειδή, το Δικαστήριο
εκτιμώντας τις δυσχέρειες που θα ήταν ενδεχόμενο να αντιμετωπίσει το Νοσοκομείο
«η ΕΛΠΙΣ» από την αναδρομή των αποτελεσμάτων της ακύρωσης στο χρονικό σημείο
έναρξης ισχύος του επίδικου Οργανισμού, κρίνει ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου
συμφέροντος που επιβάλλουν, κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 50 παρ. 3β
του π.δ. 18/1989, τα αποτελέσματα της ακύρωσης να
ανατρέξουν σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της έναρξης ισχύος της εν μέρει
ακυρούμενης κανονιστικής πράξης και προγενέστερο της δημοσίευσης της παρούσας
απόφασης, να ορισθεί δε ως τέτοιο χρονικό σημείο η προηγούμενη ημέρα της
δημοσίευσης της απόφασης αυτής.
14. Επειδή, λόγω της εν
μέρει νίκης και εν μέρει ήττας του Δήμου Αθηναίων και του Δημοσίου, το
Δικαστήριο κρίνει, όσον αφορά τους διαδίκους αυτούς, ότι δεν πρέπει να
επιδικασθεί δικαστική δαπάνη.
Δ ι ά ταύτα
Δέχεται εν μέρει την
αίτηση ως προς τον πρώτο αιτούντα (Δήμο Αθηναίων).
Ακυρώνει εν μέρει την Υ4α/οικ.43103/20.4.2012
κοινή απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής
Διακυβέρνησης, Οικονομικών και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Β'
1485/4.5.2012), κατά το σκεπτικό.
Ορίζει ότι τα αποτελέσματα
της ακύρωσης αρχίζουν από την προηγούμενη ημέρα της δημοσίευσης της παρούσας
απόφασης.
Απορρίπτει την αίτηση ως
προς τον δεύτερο αιτούντα.
Επιβάλλει στον αιτούντα,
ως προς τον οποίο απορρίφθηκε η αίτηση, τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η
οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στις 22
Απριλίου 2020
Ο Πρόεδρος του Γ' Τμήματος
Η Γραμματέας του Γ' Τμήματος
και η απόφαση δημοσιεύθηκε
σε δημόσια συνεδρίαση της 14ης Ιανουαρίου 2021.
Ο Πρόεδρος του Γ' Τμήματος Ο Γραμματέας
Δ. Σκαλτσούνης Ν.
Βασιλόπουλος