Ανακοπή
κατά πρωτοκόλλου αποζημίωσης για παράνομη χρήση ή κάρπωση δημοσίου κτήματος -
Αρμοδιότητα - Απαγόρευση ένδικων μέσων -.
’σκηση ανακοπής κατά πρωτοκόλλου αποζημίωσης
εκδοθέντος σε βάρος εκείνων που χωρίς συμβατική σχέση καρπώνονται ή κάνουν
χρήση δημόσιου κτήματος. Αρμοδιότητα Μονομελούς Πρωτοδικείου που δικάζει κατά
τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Μη επιτρεπτό άσκησης των ένδικων μέσων
της έφεσης και της αναίρεσης. Μη αντίθεση με την ΕΣΔΑ. Απαράδεκτο έφεσης.
(Η
απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών
Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του
Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).
Αριθμός 95/2019
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Μαρία Γαϊτάνη, Εφέτη,
που ορίστηκε από τον Πρόεδρο Εφετών, και από τη Γραμματέα Αφροδίτη Γεωργίου.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 11
Ιανουαρίου 2018 2014 για να δικάσει την
υπόθεση μεταξύ :
Α' ΈΦΕΣΗ
Του εκκαλούντος: Ελληνικού Δημοσίου, που
εκπροσωπείται από τον Προϊστάμενο της Κτηματικής Υπηρεσίας Αχαΐας, το οποίο
εκπροσωπήθηκε από την δικαστική πληρεξούσια του Ν.Σ.Κ Μαύρα Γλένη.
Των εφεσίβλητων : 1) ... και 2) ..., κατοίκων
Πατρών, οι οποίοι παραστάθηκαν δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Κων/νου
Κρεμμύδα.
Β' ΈΦΕΣΗ
Των εκκαλούντων : 1) ... και 2) ..., κατοίκων
Πατρών , οι οποίοι παραστάθηκαν δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Κων/νου
Κρεμμύδα.
Του εφεσίβλητου : Ελληνικού Δημοσίου, που
εκπροσωπείται από τον Προϊστάμενο της Κτηματικής Υπηρεσίας Αχαΐας, το οποίο
εκπροσωπήθηκε από την δικαστική πληρεξούσια του Ν.Σ.Κ Μαύρα Γλένη.
Οι ανακόπτοντες και ήδη εκκαλούντες - εφεσίβλητοι
με την από 14-6-2013 ανακοπή (αριθ. Κατ../2013), που άσκησαν κατά του καθού και ήδη εκκαλούντος - εφεσίβλητου ενώπιον του
Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται σ'
αυτή.
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Πατρών εξέδωσε την
817/2014 οριστική απόφαση του με την οποία δέχτηκε εν μέρει την ανακοπή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλαν ενώπιον του
Δικαστηρίου τούτου το εκκαλούν με την από 10-9-2014 Α' έφεση (αριθ. Εκθ. Κατ. ./12-9-2014 και ./21-1-2015 ενώπιον του
πρωτοβαθμίου και του παρόντος δικαστηρίου αντίστοιχα), και οι εκκαλούντες με
την από 8-10-2014 Β' έφεση ( αριθ. Εκθ. Κατ.
./13-10-2014 και ./15-10-2014 ενώπιον του πρωτοβαθμίου και του παρόντος
δικαστηρίου αντίστοιχα), ζητώντας να γίνουν δεκτές για τους λόγους που
αναφέρονται σ' αυτές.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των εκκαλούντων
κατέθεσαν προτάσεις και ζήτησαν όσα αναφέρονται σ' αυτές.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 115 του ΠΔ της
11/12-11-1929 "περί διοικήσεως δημοσίων κτημάτων", το οποίο εκδόθηκε
κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 2 του Ν. 4266/1929 και αντικαταστάθηκε με το
άρθρο 5 του Ν 5895/1933, όπως περαιτέρω τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τα
άρθρα 20 του ΑΝ 1540/1938, 19 του ΑΝ 1919/1939, 2 του ΑΝ 1925/1951 και 5 παρ. 4
του ΑΝ 263/1968, ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι σε βάρος εκείνων που χωρίς συμβατική
σχέση καρπώνονται ή κάνουν χρήση δημοσίων κτημάτων ή κτημάτων των οποίων τη
νομή ή κατοχή έχει με οποιαδήποτε σχέση το Δημόσιο, βεβαιώνεται, κατά την κρίση
αγαθού ανδρός και για το χρονικό διάστημα που έκαναν χρήση, αποζημίωση με
πρωτόκολλο, το οποίο κοινοποιείται σε αυτόν που καρπώνεται ή χρησιμοποιεί το
ακίνητο, ο οποίος δικαιούται να ασκήσει ανακοπή μέσα σε ένα μήνα στον
ειρηνοδίκη ή στον πρόεδρο πρωτοδικών, ανάλογα με το ποσό της αποζημίωσης, αυτοί
δε, κρίνοντας εκ των ενόντων, ακυρώνουν ή επικυρώνουν το πρωτόκολλο ή
περιορίζουν την αποζημίωση και ότι κατά της απόφασης αυτής, ουδέν ένδικο μέσο
επιτρέπεται. Μετά την εισαγωγή του ΚΠολΔ, καθύλην αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της άνω
ανακοπής είναι, κατά τις διατάξεις των άρθρων 1 εδ.
ε' και στ', 3 παρ. 1, 2, 4, 24 παρ. 1 και 39 παρ. 1 ΕισΝΚΠολΔ,
το Μονομελές Πρωτοδικείο, που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών
μέτρων (ΑΠ 1408/2012, ΑΠ 67/2012). Η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου τέμνει
οριστικά τη διαφορά ως προς την οφειλή και το ποσό της αποζημίωσης για την
κατάληψη δημόσιου κτήματος, παρά την ακολουθούμενη διαδικασία, η παραπομπή στην
οποία έγινε για λόγους ταχύτητας και μόνον και δεν αφορά τη λήψη ασφαλιστικού ή
ρυθμιστικού της κατάστασης μέτρου. Για το λόγο αυτό δεν ίσχυε γι' αυτήν την
απόφαση η απαγόρευση του άρθρου 699 ΚΠολΔ, αλλά υπέκειτο στα προβλεπόμενα από τον ΚΠολΔ
ένδικα μέσα της έφεσης και της αναίρεσης (άρθρα 511 και 552 ΚΠολΔ),
καθόσον η άνω διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 115 του ΠΔ της 11/12-11-1929, που
απαγόρευε την άσκηση ενδίκων μέσων κατ' αυτής θεωρήθηκε ότι έχει καταργηθεί,
σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 ΕισΝΚΠολΔ (Ολ ΑΠ 38, 21, 22/2002,). Ήδη, όμως, με το άρθρο 326 παρ. 3
του ν. 4072/2012, που άρχισε να ισχύει από 11-4-2012(ΦΕΚ Α' 86/11-4-2012 σε
συνδυασμό με άρθρο 330παρ.2 του άνω νόμου), αντικαταστάθηκαν τα εδάφια δέκατο
και ενδέκατο του άνω άρθρου 115 του πδ από 11/12-11-1929 και ρητά επαναλήφθηκε
η απαγόρευση άσκησης ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων που εκδίδονται επί
ανακοπών κατά πρωτοκόλλου αποζημίωσης για αυθαίρετη χρήση δημοσίων κτημάτων. Η
ανωτέρω διάταξη, εξάλλου, δεν έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 20 παρ. 1 του
Συντάγματος που επιβάλλει μεν στην Πολιτεία την υποχρέωση παροχής στους πολίτες
ένδικης έννομης προστασίας προς επίλυση των ιδιωτικών διαφορών τους, αναγνωρίζοντας
σ' αυτούς αντίστοιχο δημόσιο δικαίωμα, όμως στον νομοθέτη εναπόκειται, κατ'
αρχήν, να κρίνει αν, πόσα και ποια ένδικα μέσα θα χορηγήσει, καθώς και για
ποιους λόγους, συνεκτιμώντας ενδεχομένως την αξία του αντικειμένου της διαφοράς
και το είδος της διαδικασίας με την οποία εκδικάζεται η υπόθεση. Το ίδιο ισχύει
και στο πλαίσιο της ΕΣΔΑ (κύρωση με το ν.δ/γμα 53/1974), που αναγνωρίζει μεν με το άρθρο 6 παρ. 1 το
δικαίωμα στα πρόσωπα για δικαστική επίλυση των ιδιωτικών διαφορών τους σε
συνθήκες δίκαιης δίκης, στην έννοια όμως αυτής δεν περιλαμβάνεται και η
πρόβλεψη οπωσδήποτε άσκησης ένδικων μέσων (ΑΠ 287/2016, ΑΠ 929/2014). Ο
περιορισμός δε αυτός της άσκησης ενδίκων μέσων κατά των σχετικών αποφάσεων επί
αυτών των υποθέσεων που εκδικάζονται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών
μέτρων, διότι, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της ανωτέρω διάταξης του
άρθρου 326 παρ.3 του νόμου 4072/1912, οι εν λόγω υποθέσεις είναι νομικά απλές,
με την έννοια ότι η επ' αυτών κρίση αποτελεί κατά κύριο λόγο εκτίμηση πραγματικών
περιστατικών και στοιχείων, ότι επιτυγχάνεται περιορισμός περιττής επιβάρυνσης
των δικαστηρίων, λαμβανομένου υπόψη ότι ζητήματα που αφορούν την κυριότητα ή τη
νομή των κτημάτων επιλύονται μόνο κατά την τακτική διαδικασία, δεν είναι
δυσανάλογος και δεν αντιβαίνει στην καθιερούμενη με
το άρθρο 25 του Συντάγματος, αρχή της αναλογικότητας. Περαιτέρω, με δεδομένο
ότι το παραδεκτό των ενδίκων μέσων, κατ' άρθρο 24 παρ. 1 του ΕισΝΚΠολΔ, κρίνεται σύμφωνα με το νόμο που ισχύει κατά το
χρόνο δημοσίευσης της προσβαλλόμενης απόφασης και εν προκειμένω ότι δεν
υφίσταται ειδικότερη ρύθμιση, αφού ο άνω νόμος (4072/2012) δεν περιλαμβάνει
μεταβατική διάταξη ή άλλη διάταξη για τις κατά τη δημοσίευση του εκκρεμείς
δίκες επί των ανακοπών κατά πρωτοκόλλου αποζημίωσης για αυθαίρετη χρήση
δημοσίου κτήματος, η απαγόρευση άσκησης ενδίκων μέσων κατά των αποφάσεων αυτών
καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς επ' αυτών δίκες (ΑΠ 18/2016, ΑΠ 285/2016). Κατ'
ακολουθία τούτων, κατά των αποφάσεων που έκριναν επί ανακοπής η οποία ασκήθηκε
κατά πρωτοκόλλου αποζημίωσης εκδοθέντος σε βάρος εκείνων που χωρίς συμβατική
σχέση καρπώνονται ή κάνουν χρήση δημόσιου κτήματος, εφόσον δημοσιεύτηκαν μετά
την 11.4.2012, απαγορεύεται η άσκηση ενδίκου μέσου έφεσης ή αναίρεσης (ΑΠ
668/2018 , ΑΠ 578/2017, ΑΠ 19/2016, ΜΕφΠατρών
107/2018, ΜΕφΙωαν. 151/2015).
Εξάλλου, κατά το άρθρο 532 ΚΠολΔ,
αν λείπει κάποια από τις προϋποθέσεις του παραδεκτού της έφεσης, το δικαστήριο
την απορρίπτει ως απαράδεκτη και αυτεπαγγέλτως. Απαράδεκτη, κατά την έννοια της
διάταξης αυτής, είναι, μεταξύ άλλων περιπτώσεων, η έφεση, η οποία απευθύνεται
κατά απόφασης που δεν υπόκειται ή δεν μπορεί πλέον να προσβληθεί με ένδικα μέσα
και, συνεπώς, με έφεση, κατά τον χρόνο άσκησης της τελευταίας.
Στην προκείμενη περίπτωση με τις κρινόμενες από
10-9-2014 (αριθ. Εκθ. Κατ. ./12-9-2014 και
./21-1-2015 ενώπιον του πρωτοβαθμίου και του παρόντος δικαστηρίου αντίστοιχα),
και από 8-10-2014 (αριθ. Εκθ. Κατ../13-10-2014 και
./15-10-2014 ενώπιον του πρωτοβαθμίου και του παρόντος δικαστηρίου αντίστοιχα),
εφέσεις κατά της 817/2014 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου
Πατρών, που εκδόθηκε με την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 686 επ. ΚΠολΔ), α) το εκκαλούν - καθού η ανακοπή ζητεί να γίνει δεκτή η από 10-9-2014 έφεση,
να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση με σκοπό να απορριφθεί η ανακοπή και β) οι
εκκαλούντες - ανακόπτοντες ζητούν να γίνει δεκτή η από 8-10-2014 έφεση, να
εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση με σκοπό να γίνει δεκτή η ανακοπή. Με την
εκκαλουμένη απόφαση έγινε εν μέρει δεκτή η από 14-6-2013 ανακοπή, που άσκησαν
ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών οι ανακόπτοντες και ήδη εκκαλούντες
- εφεσίβλητοι, με την οποία ζήτησαν την
ακύρωση άλλως τη μεταρρύθμιση του 82/8-3-2013 πρωτοκόλλου καθορισμού αποζημίωσης
αυθαίρετης απόληψης αμμοχάλικου της Κτηματικής Υπηρεσίας Ν. Αχαΐας, για τους
λόγους, που αναφέρονται σ' αυτή. Η εκκαλουμένη απόφαση δημοσιεύθηκε στις
14-7-2014, ήτοι μετά την ισχύ του άρθρου 326 παρ. 3 του νόμου 4072/1912.
Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα στη μείζονα σκέψη, η προσβαλλόμενη απόφαση, ενόψει
του χρόνου δημοσίευσης αυτής, δεν υπόκειται σε έφεση. Επομένως, οι κρινόμενες
εφέσεις πρέπει, αφού διαταχθεί η συνεκδίκασή τους
λόγω συνάφειας, να απορριφθούν ως απαράδεκτες και να διαταχθεί, κατά την παρ. 4
του άρθρου 495 ΚΠολΔ, που προστέθηκε με το άρθρο 12
παρ. 2 του ν. 4055/2012, η εισαγωγή στο δημόσιο ταμείο των παραβόλων που
κατατέθηκαν από τους εκκαλούντες ... υπέρ του Δημοσίου και του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ., κατά
την άσκηση της από 8-10-2014 έφεσης. Τα δικαστικά έξοδα του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας
πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων κατ' άρθρο 22 παρ. 2 περ. β' Ν.
3693/1957 επειδή έκαστος των διαδίκων εν μέρει νίκησε και εν μέρει ηττήθηκε.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Συνεκδικάζει τις από
10-9-2014 (αριθ. Εκθ. Κατ. ./12-9-2014 ενώπιον του
πρωτοβαθμίου δικαστηρίου), και από 8-10-2014 (αριθ. Εκθ.
Κατ. ./13-10-2014 ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου), εφέσεις κατά της
817/2014 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, που εκδόθηκε με
την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, κατ' αντιμωλίαν των διαδίκων.
Απορρίπτει τις εφέσεις.
Συμψηφίζει τη δικαστικά έξοδα του παρόντος βαθμού
μεταξύ των διαδίκων.
Διατάσσει την εισαγωγή στο δημόσιο ταμείο των
παραβόλων υπέρ του Δημοσίου και υπέρ του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. που κατατέθηκαν κατά την
άσκηση της από 8-10-2014 έφεσης των εκκαλούντων.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στην Πάτρα
στις 21 Φεβρουαρίου 2019 σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του χωρίς
την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
και ταύτης ευρισκομένης σε
άδεια προ της καθαρογραφής
της παρούσας κατ' άρθρο 306
παρ. 2 ΚΠολΔ.
Η διευθύνουσα το Εφετείο
Στεφανία Καρατζά
Πρόεδρος Εφετών