ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜονΕφΠατρών 6/2022

Έφεση από ερημοδικασθέντα διάδικο - Διαζύγιο - Υπερδιετής διάσταση -.

Αν ασκηθεί έφεση κατά ερήμην αποφάσεως η οποία λειτουργεί ως υποκατάστατο αναιτιολόγητης ανακοπής ερημοδικίας, εξαφανίζεται η εκκαλούμενη απόφαση μέσα στα όρια του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης, χωρίς έρευνα των λόγων της και ο εκκαλών δικαιούται να προβάλει όλους τους ισχυρισμούς που μπορούσε να προβάλει πρωτοδίκως. Αμάχητο τεκμήριο κλονισμού του γάμου λόγω υπερδιετούς διαστάσεως των συζύγων.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Αριθμός 6/2022

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Αποτελούμενο από τον Δικαστή Παναγιώτη Καρακωνσταντή, Εφέτη που όρισε ο Πρόεδρος Εφετών και από τη Γραμματέα Αναστασία Χρυσικού.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στην Πάτρα την 9η Σεπτεμβρίου 2021, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

ΤΗΣ ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ: ..., κατοίκου Πύργου Ηλείας, οδός ., με ΑΦΜ ., Δ.Ο.Υ Πύργου Ηλείας, η οποία παραστάθηκε δια της πληρεξούσιας της δικηγόρου Αγγελικής Παναγιωτοπούλου (ΔΣ Πατρών).

ΤΟΥ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΟΥ: ., κατοίκου Καλαμάτας (συνοικία .), με ΑΦΜ ., ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου του δικηγόρου Βασιλείου Κατσιγιάννη (ΔΣ Πατρών).

Ο ενάγων και ήδη εφεσίβλητος ζήτησε να γίνει δεκτή η από 29-5-2017 αγωγή του κατά της εναγομένης, ήδη εκκαλούσος, που κατατέθηκε στη γραμματεία του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηλείας με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./2017. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, εξέδωσε την υπ' αριθμόν 338/2018 οριστική απόφαση του, ερήμην της εναγομένης, με την οποία η αγωγή έγινε δεκτή. Η εναγόμενη και ήδη εκκαλούσα προσέβαλε την απόφαση αυτή με την από 4-3-2019 έφεση της, η οποία κατατέθηκε στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-3-2019 και ακολούθως προσδιορίστηκε προς συζήτηση από τη γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου (./5-9-2019) για τη δικάσιμο της 19ης-3-2020 και εγγράφηκε στο πινάκιο, πλην όμως η συζήτηση της κατά την ως άνω δικάσιμο ματαιώθηκε λόγω σχετικής ΚΥΑ (ΦΕΚ τ. Β' 833/12-3-2020-αναστολή λειτουργίας λόγω πανδημίας από 13-3-2020 έως 27-3-2020). Κατόπιν προσδιορίσθηκε με πράξη του Προέδρου Εφετών Πατρών οίκοθεν για την δικάσιμο της 4ης-2-2021, οπότε και πάλι ματαιώθηκε, κατόπιν για την δικάσιμο της 15ης-4-2021, οπότε και πάλι ματαιώθηκε (ΚΥΑ- ΦΕΚ τ. Β 1441/10-4-2021- αναστολή λειτουργίας λόγω πανδημίας από 12-4-2021 έως 19-4-2021). Ήδη, δυνάμει της υπ' αριθμ. ./26-5-2021 πράξεως της Προέδρου Εφετών Πατρών, η ως άνω αγωγή επαναφέρεται αυτεπαγγέλτως προς συζήτηση για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων παραστάθηκαν στο Δικαστήριο και ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στις προτάσεις τους.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Σύμφωνα με το άρθρο 528 του ΚΠολΔ, αν ασκηθεί έφεση από τον διάδικο που δικάσθηκε ερήμην, η εκκαλουμένη απόφαση εξαφανίζεται μέσα στα όρια που καθορίζονται από την έφεση και τους πρόσθετους λόγους και ο εκκαλών δικαιούται να προβάλει όλους τους ισχυρισμούς που μπορούσε να προτείνει πρωτοδίκως. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει, ότι αν ασκηθεί έφεση κατά ερήμην αποφάσεως, η οποία λειτουργεί ως υποκατάστατο αναιτιολόγητης ανακοπής ερημοδικίας, εξαφανίζεται η εκκαλούμενη απόφαση μέσα στα όρια του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της έφεσης, χωρίς έρευνα των λόγων της και ο εκκαλών δικαιούται να προβάλει (με το δικόγραφο αυτής και τις προτάσεις του) όλους τους ισχυρισμούς, που μπορούσε να προβάλει πρωτοδίκως. Του παρέχεται, δηλαδή, η ευκαιρία, δεδομένου ότι δεν εμφανίστηκε στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, να ακουστεί εντός των ορίων του μεταβιβαστικού αποτελέσματος της εφέσεως και να προβάλει στο Εφετείο όσους ισχυρισμούς μπορούσε να προτείνει πρωτοδίκως επανορθώνοντας, με την έφεση, τις συνέπειες που η απουσία του ενδεχομένως, επέφερε. Επομένως, για την εξαφάνιση της πρωτόδικης αποφάσεως, εφόσον αυτή εκδόθηκε ερήμην του εκκαλούντος, δεν απαιτείται να ευδοκιμήσει προηγουμένως κάποιος λόγος της εφέσεως, αλλά αρκεί η τυπική παραδοχή της, καθόσον αυτή έχει τα αποτελέσματα της καταργηθείσας αναιτιολόγητης ανακοπής ερημοδικίας (βλ. ΑΠ 526/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1075/2013 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 829/2008).

Εν προκειμένω η κρινόμενη έφεση κατά της υπ' αριθμ. 338/2018 οριστικής αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηλείας, που εκδόθηκε, κατά την ειδική διαδικασία των γαμικών διαφορών (άρθρα 591, 592 παρ. 1, 593-605 του ΚΠολΔ), ερήμην της εναγομένης, επί της από 29-5-2017 (υπ' αριθ. καταθ. ./29-5-2017) αγωγής του ενάγοντος και ήδη εφεσίβλητου κατά της εναγομένης και ήδη εκκαλούσας, έχει ασκηθεί εμπροθέσμως, ενόψει του ότι δεν προκύπτει από κάποιο στοιχείο η επίδοση της εκκαλούμενης απόφασης, και κατά τις νόμιμες διατυπώσεις, (άρθρα 19, 495 παρ. 1 και 4, 511, 513 παρ 1 περ. β, 516 παρ. 1, 517, 518 παρ. 2, 591 και 592 παρ. 1 του ΚΠολΔ), χωρίς να απαιτείται η καταβολή παραβόλου, λόγω της φύσης της διαφοράς κατ' άρθρο 495 παρ. 4 εδ. ε' του ΚΠολΔ. Επομένως πρέπει η υπό κρίση έφεση, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω, να γίνει δεκτή και ως ουσιαστικά βάσιμη, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση και αφού κρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο (άρθρα 528 και 535 παρ. 1 του ΚΠολΔ) να εξεταστεί η ως άνω από 29-5-2017 αγωγή του ενάγοντος, ήδη εφεσίβλητου, ως προς την νομική και ουσιαστική της βασιμότητα.

Στο άρθρο 1439 παρ. 3 του ΑΚ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 14 του ν. 3719/2008, ορίζεται ότι «Εφόσον οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από δύο τουλάχιστον χρόνια, ο κλονισμός τεκμαίρεται αμάχητα και το διαζύγιο μπορεί να ζητηθεί έστω και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά το πρόσωπο του ενάγοντος. Η συμπλήρωση του χρόνου διάστασης υπολογίζεται κατά το χρόνο της συζήτησης της αγωγής και δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές, που έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων μεταξύ των συζύγων». Σημειωτέον ότι, από άποψη διαχρονικού δικαίου, η τελευταία διάταξη περί διετούς διάρκειας της διάστασης (άρθρο 14 του ν. 3719/2008) καταλαμβάνει όλες τις μη συζητηθείσες εκκρεμείς, κατά την έναρξη ισχύος της (26-11-2008), αγωγές διαζυγίου, δηλαδή εκτείνεται και στους γάμους που τελέσθηκαν πριν την έναρξη της ισχύος της, ακόμη και αν η διάσταση επήλθε υπό την ισχύ της προγενέστερης διάταξης (τετραετούς διάστασης), καθόσον δεν προβλέπεται στο νόμο κάποια διάκριση (βλ. Β. Βαθρακοκοίλη «Το σύμφωνο συμβίωσης και οι τροποποιήσεις οικογενειακού δικαίου» εκδ. 2009 σελ. 105 παρ. 13 και την από 4-11-2008 έκθεση της Β' Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής των Ελλήνων επί του νομοσχεδίου «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις»). Επίσης, κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως, καθένας από τους συζύγους, ανεξαρτήτως από το αν προκάλεσε τη διάσταση ή όχι, έχει δικαίωμα να ζητήσει διαζύγιο, όταν η διάσταση διήρκεσε κατά το ως άνω χρονικό διάστημα (δύο ετών), υπολογιζόμενο αναδρομικώς από το χρόνο συζητήσεως της σχετικής αγωγής. Από την ίδια διάταξη, που καθιερώνει ως λόγο διαζυγίου τον αντικειμενικό κλονισμό της έγγαμης σχέσεως, προκύπτει ότι, εφόσον αποδειχθεί η ως άνω διάσταση, τεκμαίρεται αμαχήτως ο κλονισμός και το δικαστήριο χωρεί στη λύση του γάμου. Ως διάσταση, κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, νοείται η φυσική και ψυχική απομάκρυνση μεταξύ των συζύγων, με την πρόθεση τουλάχιστον του ενός εξ αυτών να μην έχουν πλέον κοινωνία βίου. Ειδικότερα, διάσταση των συζύγων υφίσταται, κατά κανόνα, όταν διασπαστεί η συμβίωση μεταξύ τους τόσο κατά εξωτερικά της γνωρίσματα (συγκατοίκηση και λοιπές εκδηλώσεις της κοινής ζωής, που εμφανίζουν αυτούς ως συζύγους έναντι των τρίτων), όσο και κατά το ψυχικό στοιχείο, δηλαδή τη θέληση να διατηρηθεί ο γάμος. Ακόμη, τη συμπλήρωση του ως άνω χρόνου δεν εμποδίζουν οι μικρές διακοπές της διαστάσεως, που γίνονται προς επίτευξη της αποκαταστάσεως των σχέσεων των συζύγων, παρά το ότι στην περίπτωση αυτή ελλείπει η πρόθεση διακοπής της συμβιώσεως. Κατά μείζονα λόγο δεν ελλείπει η διάσταση, όταν παρεμβάλλονται μικρές διακοπές εξ άλλων λόγων (π.χ. κοινωνικών ή χάριν των τέκνων και για την με αυτά επικοινωνία) που δεν αναιρούν τη σταθερή πρόθεση διασπάσεως του συζυγικού δεσμού. Εξάλλου, η διάσταση συνοδεύεται, συνήθως, και από τη διακοπή του να κατοικούν ή να διαμένουν οι σύζυγοι στην ίδια οικία. Ωστόσο, είναι νοητή αυτή (διάσταση), έστω και αν συνεχίζουν εκείνοι να κατοικούν ή να διαμένουν στην ίδια οικία, κυρίως σε διαφορετικούς χώρους της (συνοίκηση υπό ευρεία έννοια), οπότε φαινομενικώς μεν προκύπτει έγγαμη συμβίωση, στην ουσία όμως έχει διακοπεί η συμβίωση αυτή (βλ. ΟλΑΠ 20/1990 ΝοΒ 1990 1341, ΑΠ 1057/2012 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 661/2011 ΝΟΜΟΣ ΑΠ 1377/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1256/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Ευστρατίου εις ΣΕΑΚ Α. Γεωργιάδη τ. II αρθρ. 1439 αρ. 15 επ. σελ. 695 επ.).

Ο ενάγων, ήδη εφεσίβλητος, με την από 29-5-2017 αγωγή του ζήτησε να λυθεί ο γάμος του με την εναγόμενη, ήδη εκκαλούσα σύζυγο του, λόγω της μακράς συνεχούς διάστασης τους και να καταδικαστεί η εναγόμενη στην εν γένει δικαστική του δαπάνη. Με τέτοιο περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1438, 1439 παρ. 1, 3 του ΑΚ, 176, 219 παρ. 1 του ΚΠολΔ και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω και για την ουσιαστική βασιμότητα της.

Από την εκτίμηση της ένορκης κατάθεσης του μάρτυρα απόδειξης που εξετάστηκε στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την προσβαλλόμενη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδριάσεως, καθώς και όλων των εγγράφων που οι διάδικοι προσκομίζουν και επικαλούνται είτε ως άμεσα αποδεικτικά μέσα είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο πολιτικό γάμο (δεύτερο για τον ενάγοντα) και πρώτο για την εναγομένη, στο Μπάνι Αγίου Δομίνικου της Δομινικανής Δημοκρατίας στις 16-9-1994, όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο από 26-4-2017 απόσπασμα της υπ' αριθμ. ./26-4-2017 ληξιαρχικής πράξεως γάμου του ειδικού ληξιαρχείου. "Εχουν αποκτήσει συνολικά 5 τέκνα, τα οποία γεννήθηκαν κατά τα έτη 1989, 1991, 1993, 1997 και 2006 (βλ. την από 5-42019 βεβαίωση οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Πύργου). Μετά τον γάμο, εγκαταστάθηκαν αρχικά σε μισθωμένη και κατόπιν σε ιδιόκτητη οικία στον Πύργο Ηλείας. Η έγγαμη συμβίωση τους διακόπηκε οριστικά κατά το έτος 2011, οπότε και ο ενάγων αποχώρησε από την κοινή συζυγική τους στέγη. Μάλιστα, το ανωτέρω γεγονός της διάσπασης της έγγαμης συμβίωσης των διαδίκων επιβεβαιώνεται και από την κατάθεση του μάρτυρα του ενάγοντος στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ο οποίος ανέφερε ότι από το έτος 2011 οι διάδικοι έπαψαν να έχουν οιαδήποτε επαφή.

Εξάλλου, αποδείχθηκε ότι η ως άνω διάσταση των διαδίκων συνεχίσθηκε και κατά τον χρόνο της συζήτησης της ένδικης αγωγής ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, δηλαδή την 23η Μαΐου 2018. Συνεπώς, η διάρκεια της εν λόγω διαστάσεως υπερβαίνει τα δύο (2) έτη και για το λόγο αυτό τεκμαίρεται ότι η έγγαμη σχέση των διαδίκων έχει κλονισθεί ισχυρώς, απορριπτόμενων ως αβάσιμων στην ουσία τους των αντίθετων ισχυρισμών της εναγομένης ότι η διάσταση έλαβε χώρα μόλις κατά τον μήνα Φεβρουάριο του έτους 2017. Πρέπει επομένως να γίνει δεκτή η αγωγή ως και κατ' ουσΐαν βάσιμη, να απαγγελθεί η λύση του μεταξύ των διαδίκων γάμου και να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας λόγω της σχέσεως τους ως συζύγων (βλ. άρθρα 179, 183 ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων την από 4-3-2019 έφεση, η οποία κατατέθηκε στη γραμματεία του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-3-2019.

ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ' ουσίαν την ως άνω έφεση.

ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την υπ' αριθμ. 338/2018 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηλείας, η οποία εκδόθηκε κατά την ειδική διαδικασία των γαμικών διαφορών.

ΚΡΑΤΕΙ και δικάζει την υπόθεση.

ΔΕΧΕΤΑΙ την αγωγή.

ΑΠΑΓΓΕΛΕΙ τη λύση του γάμου των διαδίκων που τελέσθηκε στο Μπάνι Αγίου Δομίνικου της Δομινικανής Δημοκρατίας την 16η-9-1994.

ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ στο σύνολα τους τα δικαστικά έξοδα και των δυο βαθμών δικαιοδοσίας μεταξύ των διαδίκων.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του στην Πάτρα, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, στις 10 Ιανουαρίου 2022.

Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Επειδή ο Δικαστής

μετατέθηκε η Διευθύνουσα

το Εφετείο Πατρών

Στεφάνια Καρατζά

Πρόεδρος Εφετών