ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜονΕφΠατρών 50/2020

Αυτοκινητικό ατύχημα - Κεφάλαια προσβληθέντα με έφεση - Αντέφεση - Αποζημίωση - Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης - Ειδική αποζημίωση του άρθρου 931 ΑΚ -.

Αξιώσεις ζημιωθέντος από τροχαίο ατύχημα. Αν ο εκκαλών με την έφεση προσβάλλει την πρωτόδικη απόφαση ως προς την υπαιτιότητα μπορεί ο εφεσίβλητος να ασκήσει αντέφεση ως προς το κεφάλαιο της αποζημίωσης για υλικές ζημίες, αλλά και για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, γιατί στο εκκληθέν κεφάλαιο της υπαιτιότητας περιλαμβάνονται και εκείνα της αποζημιώσης και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Δεν ισχύει όμως και το αντίστροφο, δηλ. αν εκκαλείται μόνο το κεφάλαιο της αποζημίωσης και της χρηματικής ικανοποίησης μόνον αυτό μεταβιβάζεται στο Εφετείο, όχι δε και το κεφάλαιο της υπαιτιότητας, γιατί το τελευταίο δεν συνέχεται με τα εν λόγω κεφάλαια.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).

ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Αριθμός Απόφασης 50/2020

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Αποτελούμενο από τη Δικαστή Ευαγγελία Μουστάκα, Εφέτη, η οποία ορίσθηκε από τον Πρόεδρο Εφετών και από τη Γραμματέα Αφροδίτη Γεωργίου.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στην Πάτρα την 10η Οκτωβρίου 2019, για να δικάσει τις υποθέσεις μεταξύ:

Α) Επί της από 12.2.2019 (αρ. εκθ. κατ. ./12.2.2019) έφεσης

Του εκκαλούντος: ..., κατοίκου τοπικής κοινότητας Αιγών (...) δημοτικής ενότητας Αιγείρας δήμου Αιγιαλείας (ΑΦΜ .), ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του Γεωργίου Πεντζιά.

Των εφεσίβλητων: 1] ..., κατοίκου τοπικής κοινότητας Αιγών (.) δημοτικής ενότητας Αιγείρας δήμου Αιγιαλείας και 2) της ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία «GROUP ΑΜΑ - ΦΟΙΝΙΞ ΑΕΑΕ» που εδρεύει στη Νέα Σμύρνη Αττικής, Λ. Συγγρού 213-215 και εκπροσωπείται νόμιμα, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους, Βασίλειο Γαλανόπουλο δυνάμει δήλωσης (άρ. 242 παρ. 2ΚΠολΔ).

Β] Επί της από 20.5.2019 (αρ. εκθ. κατ. ./18.6.2019) αντέφεσης

Των αντεκκαλούντων : 1) της ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία «GROUPAMA - ΦΟΙΝΙΞ ΑΕΑΕ» που εδρεύει στη Νέα Σμύρνη Αττικής Λ. Συγγρού 213- 215 (ΑΦΜ .) και εκπροσωπείται νόμιμα και 2] ... κατοίκου τοπικής κοινότητας Αιγών (.) δημοτικής ενότητας Αιγείρας δήμου Αιγιαλείας (ΑΦΜ ...) οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους, Βασίλειο Γαλανόπουλο δυνάμει δήλωσης (άρ. 242 παρ. 2 ΚΠολΔ)

Του αντεφεσιβλήτου : ..., κατοίκου τοπικής κοινότητας Αιγών (.) δημοτικής ενότητας Αιγείρας δήμου Αιγιαλείας (ΑΦΜ ...), ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του Γεωργίου Πεντζιά.

Ο ενάγων και ήδη εκκαλών ... με την από 13.7.2017 (αριθ. εκθ. καταθ. ./13.7.2017) αγωγή του προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Καλαβρύτων ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται σε αυτήν.

Το ως άνω πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο δίκασε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών από ζημίες από αυτοκίνητο καθώς και από τη σύμβαση ασφάλισης του, εξέδωσε την υπ' αριθ. 92/2018 οριστική απόφαση του, με την οποία έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή του.

Την απόφαση αυτή προσβάλουν ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου: Α] Ο ενάγων και ήδη εκκαλών με την από 12.2.2019 (αρ. εκθ. κατ. ./12.2.2019) έφεση του, η συζήτηση της οποίας προσδιορίστηκε, στο παρόν Δικαστήριο με την υπ' αριθ. ./2019 πράξη της Γραμματέως του Δικαστηρίου αυτού, για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, με αύξοντα αριθμό πινακίου -.-, ζητώντας να γίνει δεκτή για τους λόγους που αναφέρονται σε αυτήν Β] οι εναγόμενοι και ήδη αντεκκαλούντες με την από 20.5.2019 (αρ. εκθ. κατ. ./18.6.2019) αντέφεσή τους, η συζήτηση της οποίας προσδιορίστηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, με αύξοντα αριθμό πινακίου -.-, ζητώντας να γίνει δεκτή για τους λόγους που αναφέρονται σε αυτήν. Οι υποθέσεις συνεκφωνήθηκαν με τη σειρά τους από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκαν.

Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων παραστάθηκαν όπως αναφέρθηκε ανωτέρω και κατέθεσαν νομότυπα έγγραφες προτάσεις

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Φέρονται προς κρίση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου Α) η από 12.2.2019 έφεση προς το Δικαστήριο τούτο, που έχει κατατεθεί στη γραμματεία του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου με αριθμό εκθέσεως κατάθεσης ./12.2.2019 και Β) η 20.5.2019 αντέφεση που έχει κατατεθεί στην γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου με αριθμό κατάθεσης ./18.6.2019. Οι ανωτέρω έφεση και αντέφεση έχουν ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα αφού η εκκαλουμένη επιδόθηκε στις 15.1.2019 και 17.1.2019 στους εναγομένους (όπως προκύπτει από τις υπ' αριθ. ./15.1.2019 και ./17.1.2019 εκθέσεις επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Εφετείο Αθηνών με έδρα το Πρωτοδικείο Αθηνών …) και η έφεση κατατέθηκε στη γραμματεία του πρωτοβαθμίου εκδόσαντος την απόφαση δικαστηρίου στις 12.2.2019, η δε από 20.5.2019 αντέφεση κατατέθηκε με αυτοτελές δικόγραφο στις 18.6.2019 που κοινοποιήθηκε στον ενάγοντα στις 5.7.2019 (όπως προκύπτει από την υπ' αριθ. ./5.7.2019 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή στο Εφετείο Πατρών με έδρα το Πρωτοδικείο Αιγίου, ...) ήτοι προ 8 ημερών από τη συζήτηση (άρθρα 495 παρ. 1, 2, 511, 513 παρ. 1β, 516 παρ. 1, 517 εδ α', 518 παρ. 1, 2, 520 παρ. 1, 522, 523 παρ. 4, 591 παρ. 1ζ ΚΠολΔ), φέρονται δε προς εκδίκαση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου υπό μονομελή σύνθεση (άρθρο 19 ΚΠολΔ). Πρέπει, επομένως, να γίνουν τυπικά δεκτές και να ερευνηθούν περαιτέρω, κατά την ίδια διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων τους (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ), αφού συνεκδικαστούν, λόγω της αναγκαίας μεταξύ τους συνάφειας (άρθρα (άρθρο 31 § 1, 246 και 524 § 1 εδ. α' ΚΠολΔ ) δεδομένου ότι για το παραδεκτό της συζήτησης της έφεσης έχει κατατεθεί το προβλεπόμενο από τη διάταξη του άρθρου 495 παρ. 4 ΚΠολΔ (όπως ισχύει ήδη μετά το Ν. 4055/2012) παράβολο (βλ. το υπ' αριθ. ... e-παράβολο του Υπ. Δικ. αξίας 100,00 ευρώ). Με την από 13.7.2017 (αριθ. εκθ. καταθ. ./2017) κύρια αγωγή του ο ενάγων και ήδη εκκαλών της κρινόμενης έφεσης, αντεφεσίβλητος της ασκηθείσας με την από 20.5.2019 αντέφεσης, …, εξέθετε ότι την 31.10.2015, ο πρώτος εναγόμενος και ήδη πρώτος εφεσίβλητος της υπό στοιχείο [Α] κρινόμενης έφεσης και πρώτος αντεκκαλών της ασκηθείσας με την από 20.5.2019 υπό στοιχείο (Β) αντέφεσης, …, οδηγώντας το υπ' αριθ. κυκλοφορίας ΥΕΜ ... Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του το οποίο [αυτοκίνητο] κατά το χρόνο του ένδικου ατυχήματος ήταν ασφαλισμένο στην δεύτερη εναγόμενη ασφαλιστική εταιρία με την επωνυμία «GROUPAMA - ΦΟΙΝΙΞ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, προκάλεσε από αποκλειστική υπαιτιότητα (αμέλεια) του τη σύγκρουση του ως άνω Ι.Χ. Ε. αυτοκινήτου που οδηγούσε με το αποκλειστικής κυριότητας του, υπ' αριθ. κυκλοφορίας ΖΒΗ-... δίκυκλο όχημα που οδηγούσε ο ίδιος (ενάγων), με περαιτέρω συνέπειες την πρόκληση σωματικών βλαβών και την εξαιτίας αυτών μόνιμης αναπηρίας του και την περαιτέρω πρόκληση υλικών ζημιών, υπό τις εκτιθέμενες στην αγωγή συνθήκες. Με βάση τα ως άνω πραγματικά περιστατικά ο ενάγων ζητούσε, να υποχρεωθούν οι κυρίως εναγόμενοι, με απόφαση προσωρινώς εκτελεστή, η οποία θα διατάσσει την προσωπική κράτηση του πρώτου εξ αυτών, διάρκειας ενός (1) έτους, ως μέσο αναγκαστικής εκτέλεσης της εκδοθησομένης απόφασης, να του καταβάλουν εις ολόκληρον ο καθένας α) ως αποζημίωση για καταστροφή προσωπικών του ειδών ποσό 630,00 ευρώ, β) ως αποζημίωση για πλασματική δαπάνη πρόσληψης αποκλειστικής νοσοκόμας το ποσό των 12.480,0 ευρώ, γ) για δαπάνη λήψης βελτιωμένης διατροφής το ποσό των 8720,00 ευρώ, δ) ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των 150.000,00 ευρώ και ε) ως αυτοτελή αποζημίωση κατ' άρθρο 931 ΑΚ το ποσό των 70.000,00 ευρώ και συνολικά το ποσό των 241.230,00 ευρώ με το νόμιμο τόκο από της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση. Επί της ανωτέρω αγωγής εκδόθηκε η εκκαλουμένη υπ' αριθ. 92/2018 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Καλαβρύτων, η οποία δίκασε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών (από ζημίες από αυτοκίνητο καθώς και από τη σύμβαση ασφάλισης του) και δέχθηκε εν μέρει αυτήν και υποχρέωσε τους εναγόμενους αυτής, να καταβάλουν εις ολόκληρον ο καθένας στον ενάγοντα, το ποσό των 17.430,00 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής αυτής, κήρυξε την απόφαση προσωρινά εκτελεστή για το ποσό των 8000,00 ευρώ και καταδίκασε τους εναγόμενους της ως άνω αγωγής στην καταβολή μέρους των δικαστικών εξόδων του ενάγοντος, τα οποία όρισε στο ποσό των 700,00 ευρώ. Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται: Α) ο ενάγων-εκκαλών, ..., με την υπό κρίση έφεση του, για τους περιεχόμενους σ’ αυτήν λόγους, που ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων αναφορικά μόνο με την εν απόρριψη των αιτηθέντων με την αγωγή κονδυλίων του α) για επιδίκαση αυτοτελούς αποζημίωσης κατ' άρθρο 931 ΑΚ και β) για δαπάνη λήψης βελτιωμένης διατροφής και γ) την εν μέρει επιδίκαση των λοιπών αγωγικών κονδυλίων και ζητεί να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση, προκειμένου να γίνει δεκτή ως προς όλα τα αιτήματα της, η από 13.7.2017 (αριθ. εκθ. καταθ. ./2017) αγωγή του, με την επισήμανση ότι εν προκειμένω, ελλείψει σχετικών λόγων έφεσης, δεν μεταβιβάζεται στο παρόν δευτεροβάθμιο δικαστήριο το κεφάλαιο της υπαιτιότητας, διότι επί αγωγής αποζημίωσης από αδικοπραξία (άρθρα 914, 297, 292 ΑΚ), αν ο εκκαλών με την έφεση προσβάλλει την πρωτόδικη απόφαση ως προς την υπαιτιότητα, μπορεί ο εφεσίβλητος να ασκήσει αντέφεση ως προς το κεφάλαιο της αποζημίωση, για υλικές ζημίες, αλλά και για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, γιατί στο εκκληθέν κεφάλαιο της υπαιτιότητας περιλαμβάνονται και εκείνα της αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Δεν ισχύει όμως και το αντίστροφο, δηλαδή αν εκκαλείται μόνον το κεφάλαιο της αποζημίωσης και της χρηματικής ικανοποίησης μόνον αυτό μεταβιβάζεται στο Εφετείο, όχι δε και το κεφάλαιο της υπαιτιότητας, γιατί το τελευταίο δεν συνέχεται με τα εν λόγω κεφάλαια. Και τούτο για τον λόγο ότι στην περίπτωση αυτή μεταβιβάζονται στο Εφετείο μόνο τα κεφάλαια της αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης από άποψη ποσοτικού προσδιορισμού τους, η επί των οποίων διάφορη κρίση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου δεν επιδρά επί εκείνου της υπαιτιότητας και με την έννοια αυτή δεν συνέχονται αναγκαστικούς μετ' αυτού (ΟλΑΠ 10/2015 ΧρΙΔ 2015.574). Β) Περαιτέρω, οι εφεσίβλητοι άσκησαν με αυτοτελές δικόγραφο (αρ. εκθ. κατ. ./2019) αντέφεση ισχυριζόμενοι ότι εσφαλμένα το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο εκτίμησε τις αποδείξεις με το να κρίνει αποκλειστικά υπαίτιο του ατυχήματος τον οδηγό του ζημιογόνου αυτοκινήτου, πρώτο εφεσίβλητο, το οποίο είχε ασφαλίσει για ζημίες έναντι τρίτων η δεύτερη εξ αυτών και ακόμη ότι τα ποσά που επιδικάστηκαν στον ενάγοντα για αποζημίωση και το ποσό της χρηματικής ικανοποίησης είναι υπερβολικό και ζητούν να αναγνωριστεί η συνυπαιτιότητα του ενάγοντος στο ατύχημα και στη συνέχεια να μειωθούν τα επιδικασθέντα ποσά. Η αντέφεση με το άνω περιεχόμενο είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη, όσον αφορά το κεφάλαιο της υπαιτιότητας διότι δεν αφορά κεφάλαιο που έχει προσβληθεί με την άνω έφεση, ούτε συνέχεται αναγκαστικά με αυτό. Ειδικότερα, όπως προαναφέρθηκε με την κρινόμενη έφεση προσβλήθηκε μόνο το κεφάλαιο της αποζημίωσης, το οποίο του επιδικάστηκε στην αγωγή του, κατά το οποίο και μόνο μεταβιβάστηκε η υπόθεση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, όμως δεν συνέχεται αναγκαίος με το κεφάλαιο της υπαιτιότητας, όπως προαναφέρθηκε, κατά το οποίο προσβάλλεται ήδη η εκκαλουμένη με την αντέφεση. Συνεπώς η υπόθεση δεν μεταβιβάστηκε κατά το κεφάλαιο αυτό και η αντέφεση, με την οποία προσβάλλεται η εκκαλουμένη κατά το μέρος αυτό, είναι απαράδεκτη και απορριπτέα. Είναι όμως παραδεκτή κατά τα προσβαλλόμενα κεφάλαια της επιδικασθείσας αποζημίωσης και της χρηματικής ικανοποίησης κατά τα οποία πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσία συνεκδικαζόμενη με την έφεση κατά την ίδια διαδικασία. Από την επανεκτίμηση των αποδεικτικών μέσων που προσκομίσθηκαν ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου και ειδικότερα από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα απόδειξης, την χωρίς όρκο εξέταση του πρώτου εναγομένου, που περιέχονται στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του ίδιου παραπάνω Δικαστηρίου, τα έγγραφα τα οποία και πάλι οι διάδικοι προσκομίζουν και επικαλούνται, μεταξύ των οποίων και οι φωτογραφίες το περιεχόμενο των οποίων δεν αμφισβητείται και αποδεικνύεται γνήσιο (αρθρ. 432,449 παρ. 2,453 παρ. 1,457 παρ. 4, 458 και 591 παρ. 1 ΚΠολΔ (ΑΠ 1286/2003 ΕΔ 2005.406, ΕφΛαμ. 14/2011 δημ. Νόμος), είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα, είτε ως τεκμήρια, μεταξύ των οποίων τα έγγραφα της ποινικής διαδικασίας (Α.Π 58/93 Ε.Δ 95.1108, Α.Π 884/76 NOB 77.340), για κάποια από τα οποία γίνεται ιδιαίτερη μνεία κατωτέρω, χωρίς από αυτό να συνάγεται πως δεν λήφθηκαν όλα τα προσκομιζόμενα, τις ομολογίες που συνάγονται από τις προτάσεις (άρθ. 261 ΚΠολ Δ.) και από τα διδάγματα της κοινής πείρας, τα οποία το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη αυτεπαγγέλτως (αρθ. 336.4 ΚΠολΔ), αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: την 31.10.2015 και περί ώρα 13:00 ο ενάγων οδηγώντας το με αρ. κυκλ. ΖΒΗ ... δίκυκλο όχημα ιδιοκτησίας της θυγατέρας του ..., κινούνταν με χαμηλή ταχύτητα επί της επαρχιακής οδού Αιγείρας - Αιγών στη χ/θ 01,1 αυτής εντός του οικισμού της τοπικής κοινότητας Λ της δημοτικής ενότητας Αιγείρας του Δήμου Αιγιαλείας, με κατεύθυνση προς Αιγείρα, και συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με το ασφαλισμένο για τις προς τρίτους ζημίες από την κυκλοφορία του στην δεύτερη εναγόμενη ασφαλιστική εταιρεία με αριθμό κυκλοφορίας ΥΕΜ ... Ι.Χ.Ε αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του πρώτου εναγόμενου, το οποίο οδηγούμενο από τον ίδιο, κινούνταν στην ανωτέρω δημοτική οδό με αντίθετη κατεύθυνση και εισήλθε εντός του ρεύματος πορείας του ενάγοντος. Από τη σύγκρουση αυτή, ως προς την οποία το πρωτοβάθμιο δικαστήριο δέχθηκε με την εκκαλουμένη απόφαση του, ότι αποκλειστικά υπαίτιος ήταν ο πρώτος εναγόμενος, οδηγός του ασφαλισμένου στην δεύτερη εναγόμενη ΙΧΕ αυτοκινήτου, της κρίσης του αυτής μη πληττόμενης και μη αμφισβητούμενης με την έφεση του ενάγοντος, τραυματίστηκε ο ενάγων εκκαλών - αντεφεσίβλητος, οδηγός της ως άνω μοτοσικλέτας. Ειδικότερα ο τελευταίος, διακομίσθηκε αρχικά στο Γενικό Νοσοκομείο Αιγίου και ακολούθως στο Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ», διαγνώσθηκε ότι έχει υποστεί ενδοκοιλιακή αιμορραγία και αφού υποβλήθηκε σε ερευνητική λαπαροτομία, διαπιστώθηκε ρήξη μεσεντερίου στην περιοχή του τελικού ειλεού και, έγινε συρραφή. Συγχρόνως διαπιστώθηκε ότι έφερε κακώσεις και δη 1) συμπιεστικό κάταγμα 4ου θωρακικού σπονδύλου, 2) κάταγμα αποφύσεως ακανθώδους 2ου σωματικού σπονδύλου, 3) ρωγμώδες κάταγμα αριστερής ωμοπλάτης μετά συνοδών κακώσεων μυών της ωμικής ζώνης συστοίχως, και 4) κάταγμα ηβοισχυακών κλάδων χωρίς παρεκτόπιση, ως προς τις οποίες (κακώσεις) έγινε συντηρητική αγωγή με κατάκλιση για ένα (1) μήνα και τοποθέτηση θωρακοοσφυικού κηδεμόνα τύπου Taylor, και 5) θλαστικά τραύματα κεφαλής (βλ. το υπ' αριθ. πρωτ. ../17.2.2107 πιστοποιητικό νοσηλείας του από το Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ» και το ενημερωτικό σημείωμα εξόδου από το ανωτέρω νοσοκομείο). Ο ενάγων παρέμεινε για νοσηλεία στο νοσοκομείο επί έντεκα (11) ημέρες ήτοι από 1.11.2015 έως 11.11.2015 οπότε εξήλθε με οδηγίες αποφυγής άρσης βάρους, λήψης φαρμακευτικής αγωγής, αλλαγής τραύματος ανά διήμερο, αφαίρεσης ραμμάτων μετά 15νθημέρου και επανεξέτασης καθώς επίσης και ανάρτησης δεξιού ώμου για 40 ημέρες και χρήσης κηδεμόνα για τρεις (3) μήνες και ακολούθως παρακολούθηση στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία για έξι (6) μήνες (βλ. το προσκομιζόμενο με επίκληση με αρ. πρωτ. .../11.11.2015 εξιτήριο με συνοδό ενημερωτικό σημείωμα εξόδου και το από 1.11.2015 πιστοποιητικό νοσηλείας του ιδίου ως άνω νοσοκομείου υπογεγραμμένο από τον Δ/ντή της Χειρουργικής Κλινικής ιατρό ...). Κατά το χρονικό διάστημα της νοσηλείας του στο νοσοκομείο αδυνατούσε να αυτοεξυπηρετηθεί και είχε ανάγκη των περιποιήσεων τρίτου προσώπου για όλο το 24ωρο, ημερησίως. Τη φροντίδα και περιποίηση του που θα προσέφερε τρίτο πρόσωπο, προσέφερε η σύζυγος του χωρίς αντάλλαγμα και χωρίς την πρόσληψη υποκατάστατης δύναμης, στα πλαίσια της συζυγικής του σχέσης με υπερένταση των προσπαθειών της, ποσό το οποίο με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας ανέρχεται στο ποσό των 90,00 ευρώ ημερησίως για 8ωρη απασχόληση και συνολικά για 11 ημέρες στο ποσό των 930,00 ευρώ, (10 πλήρεις ημέρες Χ 90,00 ευρώ + ένα 8ωρο της 11ης ημέρας Χ 30,00 ευρώ) λαμβανομένου υπόψη ότι οι παρασχεθείσες από τη σύζυγο υπηρεσίες δεν ήταν αυτές του εξειδικευμένου προσώπου. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι μετά την έξοδο του από το νοσοκομείο ο ενάγων αδυνατούσε να αυτοεξυπηρετηθεί και έχει ανάγκη την παροχή φροντίδας και υπηρεσιών κατά τη διάρκεια τριών (3) μηνών της νοσηλείας του στο σπίτι, αφού έφερε κηδεμόνα για την αποκατάσταση των ορθοπεδικών κακώσεων, τον οποίο αφαίρεσε τον Φεβρουάριο του 2016. Κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα υπηρεσίες και φροντίδες περιποιήτριας - οικιακής βοηθού συνιστάμενες κυρίως στην υποβοήθηση του στην προσωπική υγιεινή και διατροφή, παρείχε στον ενάγοντα η σύζυγος του χωρίς αντάλλαγμα. Ο ενάγων δικαιούται να αξιώσει το ποσό το οποίο θα κατέβαλε ως αμοιβή αν προσλάμβανε τρίτο πρόσωπο για να τον περιποιείται μολονότι δεν επιβαρύνθηκε με τη δαπάνη αυτή, από την οποία δεν απαλλάσσονται οι υπόχρεοι προς αποζημίωση, κατ' άρθρο 930 παρ. 3 ΑΚ, αφού η οικειοθελής προσφορά των υπηρεσιών των οικείων του παθόντος δεν αποβαίνει σε όφελος τους. Το ποσό αυτό ανέρχεται στο ποσό των 600,00 ευρώ μηνιαίως και συνολικά για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών σε 1800,00 ευρώ (600,00 ευρώ Χ 3 μήνες), απορριπτόμενου ως αβάσιμου του επιπλέον αιτουμένου από τον ενάγοντα. Έτσι η συνολική αποζημίωση του για την αιτία αυτή ανέρχεται στο ποσό των 2730,00 (930,00 +1800,00) ευρώ. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφαση του επιδίκασε για την αιτία αυτή το ποσό των 2130,00 ευρώ (330,00 +1800,00), εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις και πρέπει να γίνει δεκτός ως εν μέρει βάσιμος ο σχετικός λόγος έφεσης και να απορριφθεί ως αβάσιμος ο λόγος της αντέφεσης. Από κανένα στοιχείο δεν αποδείχθηκε ότι ο εν λόγω ενάγων είχε ανάγκη λήψης βελτιωμένης διατροφής λόγω του ως άνω τραυματισμού του, καθόσον δεν προσκομίζεται κάποιο έγγραφο των θεραπόντων ιατρών του από το ως άνω Νοσοκομείο με το οποίο να προτείνεται η λήψη συγκεκριμένων ειδών διατροφής πέραν των συνήθων. ’λλωστε η διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου εμπεριέχει σε κάθε περίπτωση τα απαραίτητα για τη σωματική υγεία και ευεξία του διατροφικά του στοιχεία, η οποία σε κάθε περίπτωση περιλαμβάνει γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρι και φρούτα. Επομένως, το αντίστοιχο αίτημα περί αποζημίωσης για την δαπάνης λήψης βελτιωμένης διατροφής πρέπει να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμο. Περαιτέρω από την κατάθεση της μάρτυρα απόδειξης, αποδείχθηκε ότι κατά το ένδικο ατύχημα και εξαιτίας της πτώσης του ενάγοντος στο οδόστρωμα καταστράφηκε ο ρουχισμός του (παντελόνι, πουκάμισο, μπουφάν και παπούτσια) και το προστατευτικό κράνος του, η συνολική αξία των οποίων ενόψει του ότι δεν προέκυψε ο χρόνος της αγοράς ούτε η μάρκα και η ποιότητα τους, ανέρχονται κατά την κρίση του δικαστηρίου στο ποσό των 300,00 ευρώ. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλουμενη απόφαση του έκρινε ομοίως και απέρριψε το σχετικό κονδύλιο της αγωγής ορθά έκρινε και αβάσιμα παραπονείται περί τούτου ο ενάγων - παθών. Τέλος, ο ενάγων, ηλικίας 72 ετών κατά το χρόνο του ατυχήματος, ισχυρίζεται ότι η κατάσταση της υγείας του δεν αποκαταστάθηκε μέχρι σήμερα και ότι συνεπεία αυτού έχει υποστεί μόνιμες σωματικές βλάβες που τον έχουν καταστήσει ανάπηρο. Ειδικότερα ισχυρίζεται ότι έχει υποστεί συνεπεία του τραυματισμού του α) μόνιμη νευροαισθητήριο βαρηκοΐα σοβαρού βαθμού και προς απόδειξη προσκομίζει και επικαλείται την από 2.3.2017 ιατρική γνωμάτευση του ιατρού ΩΡΑ, ..., από την οποία ωστόσο δεν αποδεικνύεται ότι αυτή η βλάβη συνδέεται αιτιωδώς με τον τραυματισμό του από το ένδικο ατύχημα , β) μόνιμη και πλήρη στυτική δυσλειτουργία προς απόδειξη της οποίας προσκομίζει και επικαλείται την από 8.3.2017 ιατρική βεβαίωση του Παν/κού Νοσοκομείου Πατρών που υπογράφεται από τον ιατρό Επικ. Καθηγητή Ουρολογίας, ..., στην οποία όμως δεν γίνεται καμία μνεία για την αιτία του προβλήματος αυτού και επίσης τις από 8.3.2017 και 13.9.2017 ιατρικές γνωματεύσεις του ιδιώτη ιατρού, χειρουργού ουρολόγου - ανδρολόγου, ..., στις οποίες ο τελευταίος αναφέρει ότι «ο ενάγων εμφάνισε στυτική δυσλειτουργία μετά από τροχαίο ατύχημα τον Οκτώβριο του 2015 στο οποίο υπέστη κάταγμα λεκάνης και κάκωση πυελικού εδάφους», χωρίς ωστόσο τα ευρήματα αυτά να προκύπτουν σύμφωνα με τα πιστοποιητικά νοσηλείας του νοσοκομείου σε συνδυασμό με τις ιατρικές γνωματεύσεις των ιατρών ορθοπεδικών και δεν αιτιολογείται η πρόκληση της συνεπεία του τραυματισμού του από το ένδικο ατύχημα. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλουμένη απόφαση του έκρινε ομοίως και απέρριψε τα σχετικά κονδύλια της αγωγής ορθά έκρινε και αβάσιμα παραπονείται περί τούτου ο ενάγων - παθών. Τέλος, ο ενάγων ισχυρίζεται ότι εμφανίζει μόνιμο και μεγάλο περιορισμό κινητικότητας αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, μόνιμη κάμψη της κεφαλής προς τα εμπρός και μόνιμο περιορισμό κινητικότητας του αριστερού ώμου σε απαγωγή και έσω στροφή και προσκομίζει προς απόδειξη του ισχυρισμού αυτού τις από 1.2.2016, 8.3.2017 και 19.9.2017 ιατρικές γνωματεύσεις του ιατρού χειρουργού ορθοπεδικού, ..., στις οποίες βεβαιώνονται οι ανωτέρω ορθοπεδικές βλάβες και η σύσταση φυσιοθεραπειών για αποκατάσταση της κινητικότητας, επί 4μηνο. Ήδη ο ενάγων πραγματοποίησε τις εν λόγω φυσιοθεραπείες και στη συνέχεια μετά την έκδοση της πρωτόδικης απόφασης, με επιμέλεια του, εξετάστηκε στις 26.2.2019 από τον ιατρό δημόσιας υγείας-ιατροδικαστή, ..., ο οποίος βεβαίωσε στην από 27.2.2019 ιατροδικαστική έκθεση κλινικής εξέτασης ότι ο ενάγων μεταξύ άλλων εμφανίζει μέτριου βαθμού μετατραυματική δυσκαμψία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, εικόνα σοβαρής μετατραυματικής αρθρίτιδας αριστερού ώμου με άλγος τελικών θέσεων και δυσκαμψία με απαγωγή έως 90 μοίρες και ότι τα ποσοστά αναπηρίας για τις ανωτέρω αιτίες ανέρχονται σε 20%. Λόγω της κινητικής του αναπηρίας, σύμφωνα πάντα με την προαναφερόμενη γνωμάτευση του ιατροδικαστή, ..., ο ενάγων αδυνατεί να εκτελέσει χειρωνακτικές εργασίες ή μετακίνηση βαρέων φορτίων ή και εργασία που απαιτεί λεπτές/τεχνικές σύνθετες καθημερινές κινήσεις δυσχεραίνοντας την καθημερινότητα του. Ωστόσο ο ενάγων δεν προσκομίζει έγγραφο σχετικά με την κατάσταση της υγείας του από τον ασφαλιστικό του φορέα ή δημόσιο νοσοκομείο και κατόπιν αυτών το σχετικό αγωγικό κονδύλιο αποζημίωσης κατ' άρθρο 931 ΑΚ πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμο. Σε κάθε περίπτωση το προαναφερόμενο πρόβλημα που εμφανίζει, το οποίο δεν του επιτρέπει να εκτελεί εργασίες χειρωνακτικές ή άλλες που απαιτούν ιδιαίτερες κινήσεις ή μετακίνηση φορτίων, δεν επιδρά αρνητικά στο μέλλον του δηλαδή στην επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική του εξέλιξη καθώς ο ενάγων είναι ηλικίας 77 ετών σήμερα και συνταξιούχος. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο το οποίο απέρριψε το σχετικό κονδύλιο ως αναπόδεικτο με βάση το αποδεικτικό υλικό που του προσκομίστηκε και δεν επιδίκασε αποζημίωση, δεν έσφαλε και συνεπώς όσα περί του αντιθέτου ισχυρίζεται ο εκκαλών εφεσίβλητος με τον σχετικό λόγο έφεσης είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Τέλος ο ενάγων, από τη σε βάρος του αδικοπραξία, υπέστη μη περιουσιακή ζημία προς αποκατάσταση της οποίας δικαιούται, για την αιτία αυτή, εύλογη χρηματική ικανοποίηση, κατά τη διάταξη του άρθρου 932 του ΑΚ, προς άμβλυνση της ηθικής βλάβης. Η έκταση αυτής, αφού ληφθούν υπόψη οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έλαβε χώρα ο τραυματισμός του, ο βαθμός υπαιτιότητας του πρώτου εναγόμενου, η ηλικία αυτού κατά το χρόνο του ένδικου ατυχήματος, ήτοι 72 ετών ο ενάγων καθώς και η κοινωνική και οικονομική κατάσταση του, πρέπει να καθορισθεί, στο ποσό των 15.000,00 ευρώ, σταθμίζοντας το είδος της προσβολής και της βλάβης που επήλθε και εκτιμώντας τα προαναφερθέντα στοιχεία κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας (ΑΠ 211/2017, ΑΠ 705/2016, ΑΠ 324/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Τα ανωτέρω ποσά είναι εύλογα (άρθρο 932 ΑΚ), ήτοι ανάλογα με τις ως άνω συγκεκριμένες περιστάσεις της κρινομένης υπόθεσης, αλλά και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας (ΑΠ 944/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ- άρθρ. 25 § 1 του ισχύοντος Συντάγματος και 2, 9 § 2 και 10 § 2 της ΕΣΔΑ), όπως η αρχή αυτή, χωρίς να έχει άμεση εφαρμογή στην ένδικη περίπτωση, εξειδικεύεται με τη διάταξη του άρθρου 932 του ΑΚ για τον προσδιορισμό του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης, δεκτού γενομένου εν μέρει ως κατ' ουσίαν βάσιμου του συναφούς αγωγικού κονδυλίου. Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την εκκαλούμενη απόφαση του έκρινε ομοίως και δέχθηκε εν μέρει και δη κατά τα ανωτέρω ποσά το ως άνω αγωγικό αίτημα, ορθά εφάρμοσε το νόμο και τις αποδείξεις εκτίμησε ως προς την ηθική βλάβη και οι τα αντίθετα υποστηρίζοντες λόγοι της έφεσης και της αντέφεσης πρέπει να απορριφθούν ως κατ' ουσίαν αβάσιμοι. Συνεπώς, και εφόσον δεν υπάρχουν άλλοι λόγοι προς έρευνα, πρέπει να απορριφθεί η αντέφεση στο σύνολο της και τα δικαστικά έξοδα του παρόντος (δεύτερου) βαθμού δικαιοδοσίας της αντεφεσίβλητης (ενάγουσας) πρέπει, κατόπιν του σχετικού αιτήματος της, να επιβληθούν σε βάρος της ηττώμενης αντεκκαλούσας (εναγομένης) σύμφωνα με τα άρθρα 183 ημιπ. α' περ. α1 και 191 § 2 ΚΠολΔ.και κατά παραδοχήν των, ως άνω, κριθέντων βασίμων, λόγων της εφέσεως, να γίνει δεκτή αυτή εν μέρει ως βάσιμη και ουσιαστικά, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση στο σύνολο της, τόσο ως προς το προσβαλλόμενα μ' αυτή κονδύλια, όσο και ως προς τα λοιπά, επιδικασθέντα μ' αυτήν, στον ενάγοντα, κονδύλια που δεν προσβλήθηκαν με την έφεση, χάριν της ενότητας της εκτέλεσης (ΑΠ 748/1984 ΕλΔνη 26.642), αναγκαίως δε και κατά τη διάταξη περί δικαστικής δαπάνης που θα καθορισθεί εξαρχής. Ακολούθως και αφού κρατηθεί η υπόθεση στο Δικαστήριο αυτό και ερευνηθεί κατ' ουσίαν (άρθρο 535 του ΚΠολΔικ) η ένδικη αγωγή, πρέπει να γίνει αυτή εν μέρει δεκτή αυτή ως και κατ' ουσίαν βάσιμη για το ποσό των 18.030,00 ευρώ (2730,00 +300,00 +15.000,00) στο οποίο μετά απ' αυτά, ανέρχονται οι πάσης φύσεως αξιώσεις του ενάγοντος, το οποίο πρέπει να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι, καθένας εις ολόκληρον, να καταβάλουν σ'αυτόν εντόκως από την επίδοση της αγωγής μέχρι την εξόφληση τους. Περαιτέρω, αφού η κρινόμενη έφεση του εκκαλούντος και ενάγοντος έγινε εν μέρει δεκτή και εξαφανίστηκε η εκκαλουμένη απόφαση, υπήρξε «νίκη» του καταθέσαντος το παράβολο εκκαλούντος με την έννοια του άρθρου 495 § 4 εδ. ε' περ. α' ΚΠολΔ, χωρίς να ενδιαφέρει η επί της ουσίας κρίση του παρόντος (δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου) επί της αγωγής (βλ. ad hoc ΜονΕφΠατρ 34/2016 αδημ.). Πρέπει, επομένως, να εφαρμοστεί το άρθρο 495 § 4 εδ. ε' περ. α' ΚΠολΔ και να διαταχθεί η επιστροφή στον εκκαλούντα του παραβόλου που κατέθεσε για την έφεση αυτή. Τα δικαστικά έξοδα και των δύο βαθμών δικαιοδοσίας του εκκαλούντος - ενάγοντος πρέπει, κατόπιν υποβολής του σχετικού, νόμιμου αιτήματος του (άρθρ. 191 § 2 ΚΠολΔ), να επιβληθούν εν μέρει σε βάρος των εφεσίβλητων- εναγόμενων, κατά τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό (άρθρα 178 § 1 ΚΠολΔ, 183 και 189 § 1 ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Συνεκδικάζει αντιμωλία των διαδίκων την από 12.2.2019 έφεση (αρ. εκθ. καταθ. ./2019) με την από 20.5.2019 (αρ. εκθ. καταθ. ./2019) αντέφεση.

Δέχεται τυπικά την έφεση και εν μέρει την αντέφεση.

Απορρίπτει κατ'ουσία την αντέφεση.

Καταδικάζει τους αντεκκαλούντες στα δικαστικά έξοδα του αντεφεσίβλητου του παρόντος βαθμού δικαιοδοσίας, το ποσό των οποίων ορίζει σε εξακόσια [600] ευρώ.

Δέχεται εν μέρει κατ' ουσία την έφεση.

Εξαφανίζει την υπ' αριθμό 92/2018 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Καλαβρύτων.

Κρατεί και δικάζει την από 13.7.2017 (αρ. εκθ. καταθ../2017) αγωγή.

Δέχεται εν μέρει την αγωγή.

Υποχρεώνει τους εναγόμενους να καταβάλουν εις ολόκληρον ο καθένας στον ενάγοντα το ποσό των δεκαοκτώ χιλιάδων τριάντα ευρώ (18.030,00) με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής μέχρι την εξόφληση.

Επιβάλλει σε βάρος των εναγομένων τα δικαστικά έξοδα του ενάγοντος και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων πεντακοσίων (1500) ευρώ.

Διατάσσει την επιστροφή του με αριθμό ... e- παραβόλου των 100,00 ευρώ -για το παραδεκτό της ασκήσεως του ενδίκου μέσου στον εκκαλούντα-ενάγοντα.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Πάτρα αι δημοσιεύθηκε σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριο του συνεδρίαση, την 5/2/2020, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ