ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜονΕφ (Ασφ.Μ.) Πατρών 405/2022

Αναγκαστική απαλλοτρίωση - Αναγνώριση δικαιούχων - Δεδικασμένο - Αρμοδιότητα δικαστηρίου - Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων - Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων - Διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων - Γραμμάτιο παρακαταθήκης -.

Η αμετάκλητη απόφαση για την αναγνώριση δικαιούχων αποζημίωσης από αναγκαστική απαλλοτρίωση αποτελεί δεδικασμένο για το ποιος είναι ο δικαιούχος για την είσπραξη της αποζημίωσης, το εμβαδόν των απαλλοτριωμένων ακινήτων και τον όγκο των επ’ αυτών κτισμάτων. Με βάση το δεδικασμένο αυτό, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, στο οποίο ο υπόχρεος έχει καταθέσει την αποζημίωση υπέρ του δικαιούχου, υποχρεούται να αποδώσει στον δικαιούχο το οικείο ποσό αποζημίωσης. Με την καταβολή, το ΤΠκΔ απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση και ευθύνη έναντι οποιουδήποτε τρίτου διεκδικητή ή δικαιούχου και ευθύνεται πλέον έναντι αυτών εκείνος που εισέπραξε την αποζημίωση. Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων. Αρμοδιότητα Μονομελούς Εφετείου που δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Η απόφαση τέμνει οριστικά τη διαφορά. Περιεχόμενο γραμματίου παρακαταθήκης.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).

Αριθμός 405/2022

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

(Διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων)

Αποτελούμενο από το Δικαστή Γεώργιο Αντωνιάδη, Εφέτη, ο οποίος ορίσθηκε από την Πρόεδρο Εφετών και από τη Γραμματέα Ελένη Κάτσενου.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στην Πάτρα στις 12 Μαΐου 2022, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Του αιτούντος: ., κατοίκου Πατρών, ο οποίος εκπροσωπήθηκε στο δικαστήριο από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Παναγιώτη Ανδρονόπουλο, ο οποίος προκατέθεσε προτάσεις.

Του εφεσίβλητου: Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΩΝ» που εδρεύει στην Αθήνα, με ΑΦΜ ., όπως εκπροσωπείται νόμιμα, το οποίο εκπροσωπήθηκε στο δικαστήριο από την πληρεξούσια δικηγόρο του Έλενα Φιλοπούλου, η οποία προκατέθεσε προτάσεις.

Ο αιτών ζητεί να γίνει δεκτή η από 21-3-2022 (αριθμ. έκθ. κατάθ. ./5-4-2022) αίτηση του.

Η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά της από το οικείο πινάκιο και συζητήθηκε.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, που παραστάθηκαν στο ακροατήριο, κατέθεσαν έγγραφες προτάσεις, στις οποίες ζήτησαν όσα αναφέρονται σε αυτές.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 2882/2001 (ΚΑΑΑ), α. Η αναγνώριση των δικαιούχων της αποζημίωσης γίνεται με δικαστική απόφαση, κατά την Ειδική Διαδικασία που ορίζεται με τις διατάξεις του παρόντος (παρ. 1). β. Αρμόδιο για την αναγνώριση των δικαιούχων της αποζημίωσης είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο που απαλλοτριώθηκε ή το μεγαλύτερο τμήμα αυτού ... (παρ. 2). γ. Το δικαστήριο αναγνωρίζει τους δικαιούχους της αποζημίωσης με βάση κάθε στοιχείο που προσκομίζουν οι διάδικοι ή που το εξετάζει αυτεπαγγέλτως ... (παρ. 6). δ. Η απόφαση του μονομελούς πρωτοδικείου για την αναγνώριση δικαιούχων δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα. Διάδικοι ή τρίτοι, που αξιώνουν δικαιώματα στο απαλλοτριωμένο ακίνητο, δύνανται να τα ασκήσουν κατά την Τακτική Διαδικασία, έστω και εάν δεν προβλήθηκαν κατά την ειδική διαδικασία αναγνώρισης δικαιούχων, προς είσπραξη της αποζημίωσης ή αναζήτηση αυτής από εκείνον που την εισέπραξε ή από εκείνον υπέρ του οποίου εκδόθηκε το ένταλμα πληρωμής ... (παρ. 12). Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι η απόφαση για την αναγνώριση των δικαιούχων της αποζημίωσης από απαλλοτρίωση, η οποία αποφαίνεται αμετάκλητα με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία που υπάρχουν στη διάθεση του δικαστηρίου, χωρίς να περιορίζεται στον Κτηματολογικό Πίνακα και στο αντίστοιχο κτηματολογικό διάγραμμα, αποτελεί δεδικασμένο, έναντι πάντων, για το ποιος είναι δικαιούχος για την είσπραξη της αποζημίωσης και, επιπροσθέτως, για το εμβαδόν των απαλλοτριωμένων ακινήτων και τον όγκο των επ' αυτών κτισμάτων (Ολ. ΑΠ 7/2013), τα οποία το Δικαστήριο ερευνά ελεύθερα, χωρίς να περιορίζεται στο εμβαδόν και τον όγκο που αναγράφονται στα στοιχεία της κτηματογράφησης (κτηματολογικό πίνακα και διάγραμμα), ενώ το Μονομελές Πρωτοδικείο κατέστη αρμόδιο να αποφασίσει επί των θεμάτων αυτών οριστικά και αμετάκλητα. Με βάση το δεδικασμένο που απορρέει από την απόφαση αναγνώρισης δικαιούχων της αποζημίωσης από απαλλοτρίωση και εκείνη από την απόφαση προσδιορισμού της αποζημίωσης, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, στο οποίο, κατ' άρθρ. 8 παρ. 1 εδάφ. α' Ν. 2882/2001, ο υπόχρεος για την πληρωμή της αποζημίωσης, της κατά το άρθρο 18 παρ. 4 δικαστικής δαπάνης, καθώς και της αμοιβής των πληρεξούσιων Δικηγόρων, που προσδιορίστηκαν δικαστικά, έχει καταθέσει την αποζημίωση υπέρ του δικαιούχου (και τη δικαστική δαπάνη και την αμοιβή των πληρεξούσιων δικηγόρων, υπέρ του οικείου δικηγορικού συλλόγου), είναι υποχρεωμένο, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 2 εδάφ. α' του ίδιου Νόμου 2882/2001, να αποδώσει σε εκείνον που αναγνωρίστηκε δικαιούχος της αποζημίωσης το ποσό της αποζημίωσης που προκύπτει απ' αυτές. Με την καταβολή της αποζημίωσης στον δικαιούχο που αναγνωρίστηκε δικαστικά, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση και ευθύνη απέναντι σε οποιονδήποτε τρίτο διεκδικητή ή δικαιούχο. Ευθύνη απέναντι σε αυτούς έχει εκείνος που εισέπραξε την αποζημίωση (άρθρ. 8 παρ. 4 του ίδιου Νόμου). Εξάλλου, κατά το άρθρο 8 παρ. 3 του Νόμου αυτού, κάθε διαφορά σχετική με την απόδοση του ποσού που κατατέθηκε (η οποία, ως Ιδιωτικού Δικαίου, υπάγεται στη δικαιοδοσία των Πολιτικών Δικαστηρίων - ΑΕΔ 6/2001) λύεται οριστικά από το αρμόδιο Δικαστήριο της παραγράφου 1 του άρθρου 19 του παρόντος Νόμου, ήτοι, μετά την αντικατάσταση του άρθρου αυτού, ως προς τις 1η και 2η παραγράφους του, με το άρθρο 76 παρ. 11 του Ν. 4146/2013 (ΦΕΚ ΑΛ 90/18-04-2013), το Μονομελές Εφετείο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η απαλλοτριωμένη έκταση (ή το μεγαλύτερο μέρος της), με τη διαδικασία των άρθρων 686 επ. του ΚΠολΔ. Η απόφαση που εκδίδεται επ' αυτής, η οποία τέμνει οριστικά τη διαφορά, χωρίς δικονομική δυνατότητα ανάκλησης ή μεταρρύθμισης της, υπόκειται στα ένδικα μέσα της έφεσης και της αναίρεσης (ΑΠ 647/2014, ΑΠ 691/2008). Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 3 περ. 8 και 9 του από 30-12-1926/3-1-1927 "Περί συστάσεως και αποδόσεως παρακαταθηκών και καταθέσεων παρά τω Ταμείω Παρακαταθηκών και Δανείων", προκύπτει ότι το γραμμάτιο παρακαταθήκης εκδίδεται για συγκεκριμένη αιτία που αναφέρεται λεπτομερώς στο σώμα του, ενώ, στις περιπτώσεις παρακατάθεσης της αποζημίωσης από αναγκαστική απαλλοτρίωση εκ μέρους του υπόχρεου προς πληρωμή, περιλαμβάνει επακριβώς την οφειλόμενη από τον φορέα της απαλλοτρίωσης και υπόχρεο προς πληρωμή παροχή (αποζημίωση), καθώς και τον αριθμό της δικαστικής απόφασης καθορισμού, είτε της προσωρινής είτε της οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης, με βάση την οποία γίνεται η συγκεκριμένη παρακατάθεση (ΑΠ 356/2017, ΤραπΝομΠληρ - ΝΟΜΟΣ).

Με την κρινόμενη αίτηση, ο αιτών εκθέτει ότι, με την 438/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, καθορίστηκε η προσωρινή τιμή μονάδος αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης, ενώ με την 288/2017 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών, καθορίστηκε η οριστική τιμή μονάδος αποζημίωσης, μεταξύ άλλων και του με αύξοντα αριθμό 006 ακινήτου του, έκτασης 479,53 τ.μ., που βρίσκεται στις Ιτιές Πατρών και απαλλοτριώθηκε δυνάμει της αναφερόμενης ΚΥΑ, για την κατασκευή των προσβάσεων στο νέο λιμάνι Πατρών. Ότι η ως άνω προσωρινή αποζημίωση κατατέθηκε στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, στις 29-11-2013, με το με αριθμό ./29-11-2013 γραμμάτιο σύστασης παρακαταθήκης, από το υπέρ ου η απαλλοτρίωση, υπέρ αυτών που θα αναγνωρισθούν δικαιούχοι αποζημιώσεως των ακινήτων τους που απαλλοτριώθηκαν αναγκαστικά. Ότι στον από 27-11-2013 πίνακα παρακατάθεσης αποζημιώσεως συμπεριλαμβάνεται και το ως άνω ακίνητο του, για το οποίο κατατέθηκε ποσό 119.709,90 ευρώ. Ότι, με την 362/2018 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, αναγνωρίστηκε δικαιούχος της αποζημίωσης που αναλογεί στην απαλλοτριωθείσα ιδιοκτησία του, με απαλλοτριούμενη έκταση 479,53 τ.μ. Πλην όμως, το καθ' ου αρνείται να του καταβάλει την ως άνω προσωρινή αποζημίωση, τουλάχιστον το ποσό των 78.121,90, το οποίο και υπερκαλύπτεται από την αποζημίωση που καθορίστηκε οριστικά, ποσού 119.709,80 ευρώ, με την αιτιολογία ότι περιμένει τη σύνταξη νέου διορθωτικού πίνακα παρακατάθεσης από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων. Με βάση το ιστορικό αυτό, ζητεί να υποχρεωθεί το καθ' ου να του καταβάλει το ανωτέρω ποσό των 78.121,90 ευρώ, που αντιστοιχεί στην καθορισθείσα προσωρινή αποζημίωση. Με το ως άνω περιεχόμενο η κρινόμενη αίτηση παραδεκτά φέρεται προς συζήτηση ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, το οποίο είναι καθ' ύλην και κατά τόπον αρμόδιο προς εκδίκαση της, κατά τη διαδικασία των άρθρων 686 επ. ΚΠολΔ, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 8 παρ. 3 και 19 παρ. 1 του Ν. 2882/2001 (όπως η παρ. 1 του άρθρου 19 αντικ. με την παρ. 11 του άρθρου 76 του Ν. 4146/2013, ΦΕΚ ΑΛ 90/18-04-2013), απορριπτόμενης της ένστασης περί καθ' ύλην αναρμοδιότητας του παρόντος Δικαστηρίου, που προέβαλε το καθ' ου Ν.Π.Δ.Δ., ως αβάσιμης. Είναι ορισμένη και νόμιμη, στηριζόμενη στις προαναφερόμενες διατάξεις και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατά την ουσιαστική της βασιμότητα. Δικαστικό ένσημο δεν απαιτείται, καθόσον κατά τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 4 εδ. τελευταίο του Συντάγματος, η αποζημίωση δεν υπόκειται σε κανένα φόρο, κράτηση ή τέλος.

Από όλα τα έγγραφα που προσκομίζουν οι διάδικοι, πιθανολογήθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Με την υπ' αριθ. 1126517/5590/Δ0010/06.10.2010 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 442/Δ722.10.2010) απαλλοτριώθηκε αναγκαστικά, μεταξύ άλλων και το με αύξοντα αριθμό 006 ακίνητο του αιτούντος, εμβαδού 479,53 τ.μ., το οποίο βρίσκεται στις Ι Πατρών, για την κατασκευή των προσβάσεων στο Νέο Λιμάνι Πατρών, με δαπάνες του Ελληνικού Δημοσίου. Ακολούθως εκδόθηκαν η 438/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, με την οποία καθορίστηκε η προσωρινή τιμή μονάδος αποζημίωσης για τα απαλλοτριούμενα ακίνητα, καθώς και η 288/2017 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών, με την οποία καθορίστηκε η οριστική τιμή μονάδος αποζημίωσης. Επί της τελευταίας αυτής απόφασης ασκήθηκε αναίρεση από το Ελληνικό Δημόσιο, η οποία απορρίφθηκε με την 487/2021 απόφαση Αρείου Πάγου. Η προσωρινή αποζημίωση για το ως άνω απαλλοτριωθέν τμήμα των 479,53 τ.μ. του όλου ακινήτου του αιτούντος καθορίσθηκε, για το έδαφος, σε 270 ευρώ/τ.μ και συνολικά σε 129.473,10 ευρώ (479,53 τ.μ. Χ 270 ευρώ), πλην όμως, επειδή κρίθηκε ότι αυτοαποζημιώνεται για έκταση 190,19 τ.μ., η αποζημίωση που του αναλογούσε για τα υπόλοιπα 289,34 τ.μ. ανήλθε στο ποσό των 78.121,80 ευρώ. Όμως, με την 288/2017 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών, η οποία, ως προελέχθη κατέστη αμετάκλητη, κρίθηκε ότι δε συντρέχει το τεκμήριο ωφελείας για το ακίνητο του αιτούντος και, συνεπώς, ο τελευταίος δεν ωφελείται εκ της ως άνω απαλλοτριώσεως και επομένως δεν αυτοαποζημιώνεται, και, συνεπώς, αποζημιώνεται για όλη την ως άνω απαλλοτριούμενη έκταση των 479,53 τ.μ., καθορίσθηκε δε η οριστική αποζημίωση για το εν λόγω ακίνητο, 1) για το έδαφος σε 250,00 ευρώ/τ.μ. και, συνολικά, 119.882,50 ευρώ (479,53 τ.μ Χ 250 ευρώ) και 2) για τα επικείμενα σε 230,00 ευρώ για καθένα από τα 6 μεγάλα ελαιόδενδρα και, συνολικά 1.380,00 ευρώ, ήτοι το συνολικό ποσό της αποζημίωσης που δικαιούται ο αιτών ανέρχεται σε 121.262,50 ευρώ. Πιθανολογήθηκε, περαιτέρω, ότι η προσωρινή αποζημίωση για την εν λόγω απαλλοτρίωση κατατέθηκε στο καθ' ου (κατάστημα Πατρών) στις 29-11-2013 και εκδόθηκε το υπ' αριθμ. ./29-11-2013 Γραμμάτιο Σύστασης Παρακαταθήκης του Καταστήματος Πατρών, συνολικού ποσού 2.004.703,88 ευρώ, υπέρ αυτών που θα αναγνωρισθούν δικαιούχοι αποζημιώσεως των ακινήτων τους. Στον ως άνω πίνακα παρακατάθεσης αποζημιώσεως συμπεριλαμβάνεται και το ακίνητο του αιτούντος, για το οποίο κατατέθηκε ποσό 119.709,90 ευρώ. Η απαλλοτριούμενη έκταση του με ΑΚΠ 006 ακινήτου του αιτούντος, έκτασης 479,53 τ.μ., καθορίσθηκε με το υπ' αριθ. σχέδιο ΚΤ-. από 24-01-2012 κτηματολογικό διάγραμμα που έχει συντάξει η εταιρεία . και Συνεργάτες EE και τον από 24-01 -2012 κτηματολογικό πίνακα 1ης Συμπλήρωσης-Διόρθωσης. Όμως, παρά το γεγονός ότι στην 438/2013 απόφαση που καθόρισε την προσωρινή τιμή μονάδος αποζημίωσης αναφέρεται ότι η απαλλοτριούμενη έκταση του με ΑΚΠ 006 ακινήτου του αιτούντος έχει έκταση 479,53 τ.μ., η παρακατάθεση έγινε με το αρχικό από 17-05-2009 με αριθ. σχεδίου ΚΤ . κτηματολογικό διάγραμμα που είχε συντάξει η ίδια άνω εταιρεία και τον αρχικό από Μαΐου 2009 κτηματολογικό πίνακα, θεωρημένα από 20-11-2009, στον οποίο η απαλλοτριούμενη έκταση του επίδικου ακινήτου αναφέρεται ως 852,99 τ.μ., εκ των οποίων για έκταση 409,62 τ.μ. ο αιτών φέρεται ως αυτοαποζημιούμενος, και, γι' αυτό το λόγο, όπως ήδη αναφέρθηκε, κατατέθηκε αποζημίωση για έκταση 443,37 τ.μ. Με την 362/2018 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, ο αιτών αναγνωρίσθηκε δικαιούχος της αποζημιώσεως του επίδικου ακινήτου του, με απαλλοτριούμενη έκταση 479.53 τ.μ. Πλην όμως, παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος απευθύνθηκε στο καθ' ου, προσκομίζοντας μάλιστα και την προαναφερόμενη 288/2017 αμετάκλητη απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών, με την οποία καθορίστηκε η οριστική τιμή μονάδος αποζημίωσης, ζητώντας να του καταβληθεί το ποσό των 78.121,80 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στην αποζημίωση που του αναλογούσε για την έκταση των 289,34 τ.μ., αφαιρούμενης της υπόλοιπης έκτασης των 190,19 τ.μ., για την οποία είχε κριθεί αρχικά ότι αυτοαποζημιωνεται, το τελευταίο αρνείται να του καταβάλει το ως άνω ποσό, καθόσον αναμένει την σύνταξη νέου διορθωτικού πίνακα παρακατάθεσης από την αρμόδια Υπηρεσία της Δ/νσης Δ12-Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων (ΥΠΟΜΕΔΙ), σύμφωνα με την εκδοθείσα με την ως άνω απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών. Όμως, η άρνηση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων να καταβάλει στον αιτούντα το ποσό των 78.121,80 ευρώ, με την ως άνω αιτιολογία, είναι αδικαιολόγητη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ούτε ως προς το πρόσωπο του δικαιούχου, ούτε ως προς το ύψος της αποδοτέας αποζημίωσης, αφού το ως άνω ποσό αποτελεί την προσωρινή αποζημίωση που καθορίστηκε με την απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, η οποία υπολείπεται της συνολικής αποζημίωσης που δικαιούται ο αιτών. Με βάση τα ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση και να υποχρεωθεί το καθ' ου να καταβάλει στον αιτούντα το ποσό των 78.121,80 ευρώ. Δικαστικά έξοδα δεν επιβάλλονται σε βάρος του καθ' ου, ελλείψει σχετικού αιτήματος.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.

ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση.

ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ το καθ' ου να καταβάλει στον αιτούντα το ποσό των 78.121,80 ευρώ.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στην Πάτρα σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριο του συνεδρίαση, στις 15 Σεπτεμβρίου 2022, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.

Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Γεώργιος Αντωνιάδης Ελένη Κάτσενου