ΜΔΠρΠατρών 965/2015

Αστική ευθύνη Δημοσίου - Παράλειψη λήψης μέτρων συντήρησης εθνικής οδού - Κατολίσθηση βράχων - Πρόσκρουση αυτοκινήτου σε βράχους - Αποζημίωση -.

Αγωγή με την οποία ζητείται αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας παράνομων, κατά τον ενάγοντα, παραλείψεων των οργάνων του Ελληνικού Δημοσίου, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η πρόσκρουση του αυτοκινήτου του σε μεγάλους λίθους και σωρούς χωμάτων που υπήρχαν στο οδόστρωμα της Εθνικής Οδού Πατρών - Κορίνθου και που είχαν προέλθει από κατολίσθηση παρακείμενων βράχων. Κρίθηκε ότι από τα στοιχεία που προσκόμισε ο ενάγων δεν απέδειξε ότι το ατύχημα συνέβη και μάλιστα στο 161ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Πατρών - Κορίνθου εξαιτίας της ύπαρξης πετρών και χωμάτων στο οδόστρωμα και της μη τοποθέτησης ειδικής σήμανσης, δεδομένου ότι εκτός από την ένορκη βεβαίωση του φερόμενου ως αυτόπτη μάρτυρα κατά το χρόνο του επίδικου τροχαίου, ο ενάγων δεν προσκομίζει άλλο αποδεικτικό στοιχείο π.χ. έκθεση της Τροχαίας ή έστω αντίγραφο δελτίου τροχαίου ατυχήματος συμβάντων του αρμοδίου Τμήματος της Τροχαίας, στο οποίο να καταγράφεται η πρόκληση του ένδικου ατυχήματος και η επέλευση των επίμαχων ζημιών, καθώς και οι ειδικότερες συνθήκες υπό τις οποίες αυτό έλαβε χώρα, φωτογραφικές απεικονίσεις του συγκεκριμένου τόπου που έλαβε χώρα το εν λόγω τροχαίο καθώς και του αυτοκινήτου μετά την πρόσκρουση, τυχόν αποδεικτικά μεταφοράς του επίμαχου αυτοκινήτου από τον τόπο του τροχαίου καθώς ο ενάγων υποστηρίζει ότι το εν λόγω όχημα, μετά την πρόσκρουση, ακινητοποιήθηκε.

Αριθμός απόφασης Α 965/2015

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Τμήμα 1ο - Μονομελές

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, στις 20 Απριλίου 2015, με δικαστή τη Φωτεινή Χρηστάτου, Πρωτοδίκη Δ.Δ. και γραμματέα την Πόλυ Σώκου, δικαστική υπάλληλο,

για να δικάσει την 1048/20-10-2008 αγωγή,

του ....., κατοίκου Ασπροπύργου Αττικής (οδός .....), ο οποίος παραστάθηκε δια του εμφανιζόμενου ως πληρεξουσίου δικηγόρου του Βασιλείου Γαλανόπουλου,

κατά του Ελληνικού Δημοσίου που εκπροσωπήθηκε από τον Υπουργό Οικονομικών και παραστάθηκε δια της δικαστικής αντιπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Αναστασίας Παπαθανασοπούλου.

Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι, ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής:

1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, η οποία φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου δυνάμει της υπ' αριθμ. 4988/2008 παραπεμπτικής απόφασης του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το αναλογούν τέλος δικαστικού ενσήμου (βλ. σχ. τα υπ' αριθμ. 175649 και 120080 σειράς Α δικαστικά ένσημα - αγωγόσημα), ο ενάγων ζητά να υποχρεωθεί το εναγόμενο Ελληνικά Δημόσιο να καταβάλει σε αυτόν, νομιμοτόκως, από την επίδοση της παρούσας μέχρι την εξόφληση: α) το ποσό των 1.434,85 ευρύ, ως αποζημίωση, κατ' άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ., για την αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας που υπέστη εξαιτίας παράνομων, κατά την άποψη του, παραλείψεων των οργάνων του Ελληνικού Δημοσίου, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η πρόσκρουση του αυτοκινήτου του σε μεγάλους λίθους και σωρούς χωμάτων που υπήρχαν στο οδόστρωμα της Εθνικής Οδού Πατρών - Κορίνθου στο ύψος του 161ου χιλιομέτρου και η οποία είχε προέλθει από κατολίσθηση παρακείμενων βράχων και β) το ποσό των 500,00 ευρώ (ως χρηματική ικανοποίηση, κατ' άρθρα 914 και 932 ΑΚ, για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη από την ίδια αιτία. Με το περιεχόμενο αυτό, η κρινόμενη αγωγή αρμοδίως εισάγεται στο Δικαστήριο τούτο και, αφού ασκήθηκε νομοτύπως και εν γένει παραδεκτώς (βλ. σχετικά και την από 18.4.2015 εξουσιοδότηση με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του ενάγοντος προς τον δικηγόρο που υπογράψει την αγωγή), είναι τυπικώς δεκτή και πρέπει να εξετασθεί κατ' ουσία.

2 Επειδή, ο Εισαγωγικός Νόμος του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α' 164) ορίζει στο άρθρο 105 ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παράλειψες των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. ...». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή από παραλείψεις οφειλομένων νομίμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών. Κατά την έννοια επίσης των ίδιων διατάξεων υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παρά λειψή οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (Σ.τ.Ε. 160/2009, 926/2009). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημοσίου οργάνου και της επελθούσης ζημίας (Σ.τ.Ε. 1407/2006, 330/2009, 2937/2009). Τέτοιος σύνδεσμος πρόσφορος για την επέλευση του αποτελέσματος υπάρχει όταν η παράνομη πράξη ή παράλειψη ή υλική ενέργεια ή η παράλειψη αυτής εκ μέρους του οργάνου του Δημοσίου ήταν ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να προκαλέσει τη ζημία (Σ.τ.Ε. 1956/2009, 1024/2005). Η ύπαρξη του αιτιώδους συνδέσμου σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση είναι ζήτημα καθαρά πραγματικό και κρίνεται από τα δικαστήρια της ουσίας (Α.Π. 1486/2005). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, το Δημόσιο υποχρεούται να αποκαταστήσει κάθε θετική ή αποθετική ζημία, τα δε δικαστήρια της ουσίας μπορούν, επί πλέον, να επιδικάσουν σε βάρος του ζημιωθέντος χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης κατ' εφαρμογή του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα (Σ.τ.Ε. 521, 2579/2006, 160/2009,333/2009).

3. Επειδή, εξάλλου, στο ν. 3155/1955 «Περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών (Α' 63) ορίζεται ότι: «Αι οδοί της χώρας διακρίνονται εις: α) Εθνικάς, β) Επαρχιακός και γ) Δημοτικός ή Κοινοτικός» (άρθρο 1), «1. Εθνικαί οδοί είναι: α) αι κύριαι οδικαί αρτηρίαι αι ενούσαι τα σπουδαιότερα αστικά κέντρα μεταξύ των ... Αι εθνικαί οδοί καθορισθήσονιαι δια Β. Διατάγματος εφάπαξ εκδοθησομένου προτάσει του Υπουργού Συγκοινωνιών και Δημοοίων Έργων μετά γνωμοδοτησιν του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων» (άρθρο 2) και «1. Αι εθνικαί οδοί καίασκευάζονται, ανακαινίζονται και συντηρούνται υπό του Κράτους δια της Υπηρεσίας των Δημοσίων Έργων. ...» (άρθρο 5). Περαιτέρω, από τα άρθρα 84 επ. του π.δ/τος 910/1977 «Οργανισμός Υπουργείου Δημοσίων Έργων» (Α' 335) προκύπτει ότι συνιστώνται στο Υπουργείο αυτό Περιφερειακές Υπηρεσίες Διανομαρχιακού επιπέδου, οι οποίες διακρίνονται σε: α) 12 Περιφερειακές Υπηρεσίες Δημοσίων Έργων β) Υπηρεσία Έργων Υποδομής Μείζονος Πρωτευούσης και γ) 33 Δ/νσεις Ελέγχου Κατασκευής Έργων (ΔΕΚΕ) που υπάγονται ανά τρεις σε κάθε μία από τις συνιστώμενες Περιφερειακές Υπηρεσίες Δημοσίων Έργων. Ακολούθως, από τις διατάξεις του π.δ/τος 69/1988 «Οργανισμός Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων» (Α' 23), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το π.δ. 340/1990 «Περί συστάσεως Γενικών Διευθύνσεων» (Α' 135), το π.δ. 293/1991 «Περί συστάσεως Οργανικής Μονάδας στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων» (Α' 103) και το π.δ. 167/1992 «Περί τροποποιήσεως του Οργανισμού της Γ.Γ.Δ.Ε» (Α' 78), προκύπτει ότι στην Κεντρική Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων (Γ.Γ.Δ.Ε) περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και οι εξής Διευθύνσεις: α) Η Διεύθυνση Μελετών Έργων Οδοποιίας στην αρμοδιότητα των τμημάτων της οποίας υπάγονται τα θέματα τα σχετικά με την εκπόνηση μελετών έργων οδοποιίας, τεχνικών έργων κλπ., η μέριμνα για την παρακολούθηση και ενημέρωση επί μεθόδων και εξελίξεων στον νομέα μελετών οδών η παροχή σχετικών οδηγιών, καθώς η σύνταξη νέων προδιαγραφών, κανονισμών ή βελτίωση υφισταμένων, η εποπτεία, η επίβλεψη ο έλεγχος και η έγκριση ίων γεωλογικών, εδαφοτεχνικών και περιβαλλοντικών μελετών που αφορούν μελέτη ή κατασκευή οδικών έργων κ.λπ. (άρθρο 1 π.δ/τος 293/1991), β) η Διεύθυνση Οδικής Κυκλοφορίας και Οδικής Ασφάλειας, στην αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται (Τμήμα Σήμανσης) η εκπόνηση μελετών σήμανσης (μελέτες εφαρμογής) για όλες τις κατηγορίες πινακίδων σήμανσης (επισήμανσης επικίνδυνων θέσεων, ρυθμιστικές πληροφοριακές), καθώς και η συγκέντρωση και επεξεργασία στοιχείων για μελανά σημεία σε οδικούς κόμβους και οδικά τμήματα του αστικού οδικού δικτύου της χώρας, η πρόταση μέτρων, ρυθμίσεων και κατασκευών για τη μείωση της επικινδυνότητας του οδικού δικτύου κα τη διεξαγωγή της ασφαλέστερης κυκλοφορίας (άρθρο 6 του π.δ/τος 69/1988) και γ) η Διεύθυνση Συντήρησης Οδικών Έργων, με αρμοδιότητα τη συγκέντρωση όλων των στοιχείων που σχετίζονται με την κατάσταση βατότητας και τις ανάγκες συντήρησης του υπάρχοντος οδικού δικτύου (οδοστρώματος, τεχνικών έργων, βελτίωσης, χάραξης, σήμανσης, ηλεκτροφωτισμού, πρασίνου), τη μέριμνα για τη σύνταξη από την κεντρική ή τις περιφερειακές υπηρεσίες των μελετών συντήρησης, τη μέριμνα για την υλοποίηση της συντήρησης (έργων οδοποιίας και πρασίνου), με την παροχή κατευθύνσεων και οδηγιών προς τις περιφερειακές υπηρεσίες, τον καθορισμό του μέρους των συντηρήσεων που θα γίνει με αυτεπιστασία και εκείνου που θα γίνει με ανάθεση σε εργοληπτικές επιχειρήσεις κλπ. (όρθρο 7 του π.δ/τος 69/1983). Εξάλλου, με το π.δ. 219/1997 (Α' 160), που εκδόθηκε κατ' επίκληση των διατάξεων του άρθρου 5 του ν. 679/1977 «Περί αυξήσεως θέσεων προσωπικού του Υπουργείου Δημοσίων Έργων κ.λπ.» (Α' 45), με το οποίο προβλέφθηκε η δυνατότητα συστάσεως με προεδρικά διατάγματα Ειδικών Υπηρεσιών Δημοσίων Έργων (ΕΎ.Δ.Ε.) υπαγομένων απευθείας στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων, ορίστηκαν τα εξής : Στο άρθρο 1: «Συνιστάται προσωρινά Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων με τίτλο «Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων μελέτης και κατασκευής έργων συντήρησης, βελτίωσης και λειτουργίας Αυτοκινητοδρόμων» (ΕΥΔΕ Συντήρησης Αυτοκινητοδρόμων) και με αρμοδιότητα την εποπτεία, την επίβλεψη και άμεσο έλεγχο της μελέτης και κατασκευής των έργων συντήρησης, βελτίωσης και λειτουργίας των κατασκευασμένοι και υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων της χώρας, οδικός άξονας Πατρών, Αθηνών Θεσσαλονίκης, Εύζωνοι (ΠΑΘΕ), το τμήμα Τρίπολης - διασταύρωσης ΠΑΘΕ καθώς κα» κάθε άλλο τμήμα κλειστής οδού που θα είναι αυτοκινητόδρομος. 2. Η ΕΥΔΕ συντήρησης αυτοκινητοδρόμων ασκεί τις αρμοδιότητες της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και της Προϊσταμένης αρχής σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για την εκτέλεση των δημοσίων έργων ...», στο άρθρο 2: «Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της Προϊσταμένης Αρχής συνιστώνται τα εξής τμήματα: α) Τμήμα Προγράμματος και Μελετών στο οποίο υπάγονται: Η συγκέντρωση όλων των στοιχείων που σχετίζονται με την κατάσταση βατότητας και τις ανάγκες συντήρησης των κατασκευασμένων και υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων (οδοστρώματος, τεχνικών έργων, βελτίωσης, χάραξης, σήμανσης, ...) … Η μέριμνα για τη σύνταξη ... των μελετών έργων συντήρησης των κατασκευασμένων και υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων της χώρας, η κατανομή των πιστώσεων και η χρηματοδότηση των επιμέρους μελετητικών συμβάσεων, β) Τμήμα εκτέλεσης έργων συντήρησης στο οποίο υπάγονται: Θέματα που αφορούν στην εποπτεία και στον άμεσο έλεγχο της κατασκευής των έργων συντήρησης-βελτίωσης και λειτουργίας των κατασκευασμένων και υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμων με εργολαβίες ή αυτεπιστασία, γ)...» και στο άρθρο 6: «Οι αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί μέχρι σήμερα σε άλλες Υπηρεσίες της ΓΓΔΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ και αφορούν στη μελέτη και κατασκευή έργων συντήρησες, βελτίωσης και λειτουργίας αυτοκινητοδρόμων ασκούνται από την ΕΥΔΕ μέσα σε τρεις μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

4. Επειδή, από το σύνολο των διατάξεων που παρατίθενται στις προηγούμενες σκέψεις, συνάγεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει υποχρέωση να προβαίνει με τα αρμόδια όργανα του στην κατασκευή, ανακαίνιση και συντήρηση των εθνικών οδών, στην έννοια δε της συντήρησης περιλαμβάνεται και η υποχρέωση του να επιβλέπει την κατάσταση του εθνικού οδικού δικτύου και να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για π ν εξασφάλιση της ασφαλούς οδικής κυκλοφορίας. Μεταξύ των μέτρων αυτών είναι και η κατασκευή αντιστηρίξεων, περιφράξεων κ.λπ. προς αποφυγή πτώσης βράχων στο δίκτυο αυτό, που είναι πιθανόν κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων να συμβεί σε συγκεκριμένα σημεία των οδών αυτών - αναλόγως της φύσης του χώρου που τις περιβάλλει - και από φυσικά αίτια, έτσι ώστε να καθίσταται ανεμπόδιστη και ασφαλής η κυκλοφορία στις παραπάνω οδούς. Η παράλειψη λήψης των κατάλληλων μέτρων συντήρησης των εθνικών οδών γεννά κατ' αρχήν για το ζημιούμενο ιδιώτη αγώγιμη ανταίτηση έναντι του Δημοσίου για αποζημίωση βάσει του άρθρου 105 Εισ.ΝΑΚ (Δ.Εφ.ΑΘ. 1007/2008).

5. Επειδή, τέλος, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2696/1999 (Α' 57), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, ορίζει στο άρθρο 4 ότι: «1. Οι για τη σήμανση των οδών τοποθετούμενες πινακίδες είναι κατά κατηγορίες οι εξής: α) Αναγγελίας κινδύνου (Κ), δηλωτικές : αα) Επικίνδυνων θέσεων. ... 2. Οι πινακίδες αναγγελίας κινδύνου ... τοποθετούνται για να εφιστούν την προσοχή αυτών που χρησιμοποιούν τις οδούς για τους κινδύνους που υπάρχουν στην οδό προς την κατεύθυνση της κίνησης τους, ώστε να λαμβάνουν έγκαιρα τα κατάλληλα μάρα και, σε περίπτωση ανάγκης, να μειώνουν την ταχύτητα πορείας τους για να τους αποφεύγουν τη σημασία των πινακίδων αυτών είναι : ... Κ-14 Κίνδυνος από πτώση βράχων και από την παρουσία τους στο οδόστρωμα. ...» και στο άρθρο 19 ότι: «1. Ο οδηγός οδικού οχήματος επιβάλλεται να έχει τον έλεγχο του οχήματος του ώστε να μπορεί σε κάθε στιγμή να εκτελεί νους απαιτουμένους χειρισμούς. 2. Ο οδηγός επιβάλλεται να ρυθμίζει την ταχύτητα του οχήματος του λαμβάνων συνεχώς υπόψη του τις επικρατούσες συνθήκες, ιδιαίτερα δε τη διαμόρφωση του εδάφους, την κατάσταση και τα χαρακτηριστικά της οίου, την κατάσταση και το φορτίο του οχήματος του, τις καιρικές συνθήκες και τις συνθήκες κυκλοφορίας, κατά τρόπον ώστε να είναι οε θέση να διακόψει την πορεία του οχήματος του μπροστά από οποιοδήποτε εμπόδιο που μπορεί να προβλεφθεί και το οποίο βρίσκεται στο ορατό από αυτόν μπροστινά τμήμα Γης οδού. Υποχρεούται επίσης να μειώνει την ταχύτητα του οχήματός του και, οε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτει την πορεία του, όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν. 3. . . »

6. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, ο ενάγων, με την υπό κρίση αγωγή εκθέτει τα εξής : Στις 26.1.2003 ημέρα Κυριακή και περί ώρα 18.00 οδηγώντας το με αριθμό κυκλοφορίας …-…... επιβατηγό αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του, μάρκας OPEL, με ταχύτητα 60 χιλιομέτρων, στη δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας της νέας Εθνικής Οδού Πατρών-Κορίνθου στο 161ο χιλιόμετρο με κατεύθυνση προς Κόρινθο, πλησίον στροφής προς τα δεξιά, είδε ξαφνικά μία νταλίκα, η οποία εκινείτο προ αυτού, να αναταράσσεται, να κλυδωνίζεται και να προσπερνά λόγω του ύψους της εμπόδια επί του οδοστρώματος. Ακολούθως, το αυτοκίνητο του, παρά την πέδηση, έπεσε επάνω σε διάσπαρτους λίθους και σωρούς χωμάτων που είχαν κατακλύσει ολόκληρο τη βοηθητική λωρίδα, τη λωρίδα κυκλοφορίας του και κατά το 1/2 την άλλη λωρίδα. Από την πρόσκρουση αυτή, έσπασε το εμπρόσθιο δεξιό λάστιχο του αυτοκινήτου του με αποτέλεσμα να χάσει τον έλεγχο αυτού και να ακινητοποιηθεί πάνω στα εν λόγω εμπόδια, κάλεσε την άμεση δράση και όπως τον πληροφόρησαν, οι κατολισθήσεις είχαν λάβει χώρα από την 16:00 ώρα και τα αρμοδία όργανα της Τροχαίας, ελλείψει συνεργείου αντί να προβούν στον επιβαλλόμενο καθαρισμό (απομάκρυνση λίθων και χωμάτων) είχαν τοποθετήσει, κατά τις δηλώσεις τους, για την προειδοποίηση των διερχομένων, μόνο έναν πλαστικό κώνο, που είχε δήθεν παρασυρθεί και κατά στραφεί από τα διερχόμενα τροχοφόρα. Συνεπεία του συμβάντος ήταν το όχημα του να υποστεί εκτεταμένες υλικές ζημιές για τις οποίες, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, αποκλειστικά υπεύθυνο είναι το Ελληνικό Δημόσιο, όργανα του οποίου, αν και γνώριζαν ήδη από την 16.00 ώρα της ημέρας του ατυχήματος την κατολίσθηση των χωμάτων και των λίθων, παρέλειψαν εγκαίρως, παρότι ακολουθούσε νύχτα, να προβούν σε καθαρισμό του οδοστρώματος καθώς και σε ενδεχόμενο αποκλεισμό (κλείσιμο λωρίδων) βοηθητικής και πορείας του με τοποθέτηση σημάτων, προκειμένου να αποτρέψουν, όπως όφειλαν τη διέλευση ανύποπτων οδηγών και την επέλευση ατυχημάτων και ζημιών. Με την υπό κρίση αγωγή, όπως αυτή συμπληρώνεται με το από 19.4.2007 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ο ενάγων ζητά να υποχρεωθεί το Ελληνικό Δημόσιο να του καταβάλει το συνολικό ποσά των 1.434,85 ευρώ, ως αποζημίωση, για τη αποκατάσταση της θετικής ζημίας που υπέστη εξαιτίας των ανωτέρω παραλείψεων. Το ποσό αυτό αναλύεται στα εξής επιμέρους κονδύλια: α) 1.146,75 ευρώ (101,69 ευρώ + 105,53 ευρώ + 305,14 ευρώ -+ 218,27 ευρώ + 79,22 ευρώ + 42,37 ευρώ + 28,76 ευρώ + 174,77 ευρώ) για αγορά ανταλλακτικών (εμπρόσθιο δεξιό λάστιχο, εμπρόσθιο δεξιό ψαλίδι, ακραξόνιο δεξιό, μουαγιέ - ρουλεμάν, αμορτισέρ εμπρόσθιο δεξιό, βάση αμορτισέρ, ακρόμπαρο, Φόρος Προστιθέμενης αξίας αυτών) και β) 289,105 ευρώ (70 ευρώ + 17,50 ευρώ + 122,50 ευρώ + 35,00 ευρώ + 44,10 ευρώ) για εργασίες επισκευής (επισκευή ζάντας εμπρόσθιου δεξιού τροχού, ηλεκτρ. ζυγοστάθμιση, μηχανικές εργασίες, ευθυγράμμιση, Φόρος Προστιθέμενης Αξίες αυτών). Επίσης, εξαιτίας των ως άνω παραλείψεων ζητά να του επιδικασθεί το ποσό των 500,00 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης προς απόδειξη των συνθηκών τέλεσης του ατύχημα ως ο ενάγων επικαλείται και προσκομίζει την υπ' αριθμ. 7919/23.4 2008, νομίμως ληφθείσα κατ' άρθρο 185 του Κ.Δ.Δ, ένορκη βεβαίωση του ..., συνταξιούχου, ενώπιον της Ειρηνοδίκου Αθηνών Ευσταθίας Αδαμοπούλου, ο οποίος βεβαιώνει ότι την 26.1.2003, ημέρα Κυριακή και ώρα 18:00, οδηγούσε το με αριθμό κυκλοφορίας …-…... ΙΧΕ αυτοκίνητο του επί της εθνικής οδού Πατρών - Κορίνθου, στη δεξιά λωρίδα από Πάτρα προς Κόρινθο, όπισθεν του αυτοκινήτου του ενάγοντος. Η ταχύτητα των δύο οχημάτων δεν υπερέβαινε τα 80 χιλιόμετρα. Στο 161° χιλιόμετρο, πλησίον στροφής προς τα δεξιά και ενώ είχε νυχτώσει, αιφνιδιαστικά είδε το αυτοκίνητο του ενάγοντος να φρενάρει και να πέφτει πάνω στους διάσπαρτους λίθους και σωρούς χωμάτων που είχαν κατακλύσει όλες σχεδόν τις λωρίδες κυκλοφορίας και να σπάζει το εμπρόσθιο δεξιό λάστιχο, ψαλίδι, ακραξόνιο, ακρόυπαρο, αμορτισέρ και να ακινητοποιείται. Ευτυχώς είχε αρκετή απόσταση από ίο όχημα του ενάγοντος και ακινητοποίησε το όχημα του εγκαίρως. Ο ενάγων κάλεσε την άμεση δράση και τον πληροφόρησαν ότι οι κατολισθήσεις είχαν λάβει χώρα προς δύο ωρών αλλά, ελλείψει συνεργείου δεν καθαρίστηκε ο δρόμος. Τοποθετήθηκε όμως ένας πλαστικό κώνος που, δήθεν, είχε παρασυρθεί και καταστραφεί από διερχόμενα αυτόκλητα. Το αυτοκίνητο του ενάγοντος έπαθε σοβαρές ζημιές και από τα τιμολόγια που επέδειξε σε αυτόν ανέρχονταν σε 1.500,00 ευρώ. Προς απόδειξη δε του ύψους της υλικής ζημίας που υπέστη το όχημα του ο ενάγων επικαλείται και προσκομίζει : α) το No .../17.3.2003 δελτίο αποστολής - τιμολόγιο της επιχείρησης ... «Εμπόρια ελαστικών-Βουλκανιζατέρ - Αξεσουάρ αυτοκινήτων» για αγορά ενός ελαστικού για αυτοκίνητο OPEL ASTRA ΥΡΚ ... αξίας μετά Φ.Π.Α. 119,99 ευρώ, p) την No .../27.1.2003 απόδειξη λιανικής πώλησης της επιχείρησης «…….. ΑΕΒΕ» για αγορά ανταλλακτικών του ίδιου ως άνω αυτοκινήτου (ψαλίδι, ακραξόνιο, μουαγιέ και ρουλεμάν, αμορτισέρ, βάση αμορτισέρ, ακρόμπαρο) συνολικής αξίας μετή Φ.Π.Α. 1.025,76 ευρώ, γ) το No .../25.2.2003 τιμολόγιο της επιχείρησης «... ΒΟΥΛΚΑΝΙΖΑΤΕΡ ΕΜΠΟΡΙΟ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ» για επισκευή μίας ζάντας αξίας μετά Φ.Π.Α 82,60 ευρώ και δ) την Νο .../27.1.2003 απόδειξη παροχής υπηρεσιών της επιχείρησης «ΔΡΟΜΩΝ ΑΕΒΕ» για παρασχεθείσες υπηρεσίες (ηλεκτρ. ζυγοστάθμιση, μηχανικές εργασίες, ευθυγράμμιση) συνολικής αξίας μετά Φ.Π.Α 206,50 ευρώ. Επιπλέον προσκόμισε την άδεια κυκλοφορίας του επίμαχου αυτοκινήτου από την οποία προκύπτει ότι το αυτοκίνητο αυτό είναι εργοστασίου OPEL, τύπου ASTRA-G-CO, 11 φορολογήσιμων ίππων (1.693 κ.εκ.) και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το έτος 1999.

7. Επειδή, το Ελληνικό Δημόσιο, με το από 21.4.2015 υπόμνημα του, ισχυρίζεται καταρχάς ότι η υπό κρίση αγωγή πάσχει προφανούς αοριστίας καθώς ο ενάγων απλώς αναφέρει γενικά και αόριστα ότι υπαίτιο για την πρόκληση του ατυχήματος είναι το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ δεν παραθέτει αναλυτικά τα πραγματικά περιστατικά που συνετέλεσαν στο ζημιογόνο γεγονός και δη την ύπαρξη ή μη επαρκούς τεχνητού φωτισμού, την κυκλοφοριακή κίνηση κατά το χρόνο επέλευσης του επίδικου τροχαίου, το όριο της επιτρεπόμενης ταχύτητας στη συγκεκριμένη περιοχή, το μέγεθος, τον αριθμό και τη θέση των λίθων. Επιπλέον δεν διευκρινίζει τη κατάσταση του οχήματος του πριν το ένδικο τροχαίο, τα χιλιόμετρα που είχε διανύσει, το έτος κυκλοφορίας του κ.τ.λ. Περαιτέρω αμφισβητεί το γεγονός ότι συνέβη το ατύχημα υπό τις συνθήκες που περιγράφει ο ενάγων στο υπό κρίση δικόγραφο, αρνούμενο οιαδήποτε παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων του, άλλως, υπό την εκδοχή ότι το ατύχημα συνέβη, ισχυρίζεται ότι τούτο οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του ίδιου του ενάγοντος καθώς ενώ είδε, όπως ιστορεί στην αγωγή του, πριν συγκρουστεί την προπορευόμενη νταλίκα «να αναταράσσεται, να κλυδωνίζεται και να προσπερνά εμπόδια επί της οδού» δεν τηρούσε την επιβαλλόμενη από την παράγραφο 8 του άρθρου 9 του Κώδικα οδικής Κυκλοφορίας απόσταση ασφαλείας από το προπορευόμενο όχημα ώστε να προβεί σε έγκαιρη τροχοπέδηση ή να πραγματοποιήσει κάποιον αποφευκτικό ελιγμό. Κατά συνέπεια δεν οδηγούσε με σύνεση και διαρκώς τεταμένη την προσοχή του στην οδήγηση. Επιπλέον προβάλλει ότι το αιτούμενο κονδύλιο της αγοράς ανταλλακτικών είναι παντελώς αόριστο καθώς δεν διευκρινίζει αν αυτό αφορά καινούρια ή μεταχειρισμένα ανταλλακτικά ενώ ως προς την αιτούμενη ηθική βλάβη ισχυρίζεται ότι δεν υπήρξε ουδεμία βλάβη της υγείας του ενάγοντος, αφού ο ίδιος επέδειξε ιδιαιτέρως αμελή συμπεριφορά. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του το Ελληνικό Δημόσιο επικαλείται και προσκομίζει α) το υπ' αριθμ. πρωτ. 2095/26.3.2007 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων (ΕΥΔΕ) Συντήρησης Αυτοκινητοδρόμου, στο οποίο αναφέρονται τα εξής : «...όπως προκύπτει από τα τηρούμενα στοιχείο του αρχείου της υπηρεσίας μας στις 26.1.2003 ήμερα Κυριακή σημειώθηκε κατολίσθηση στο 161 χιλιόμετρο της ΝΕΟ Αθηνών - Πατρών στο ρεύμα πορείας προς Αθήνα. Αρμόδιος υπάλληλος της υπηρεσίας μας, ενημερώθηκε τηλεφωνικά από το Τμήμα Τροχαίας Αιγίου στις 20:30 της 26.1.2003 για την κατολίσθηση στην υπόψη θέση. Αμέσως ειδοποιήσαμε συνεργείο για την τοποθέτηση σήμανσης και απομάκρυνσης των προϊόντων κατολίσθησης από το οδόστρωμα. Το συνεργείο έφθασε στο σημείο του συμβάντος περί ώρα 21.00 μ.μ της 26.1.2003 και παράμεινε μέχρι την πρωίαν της 27.1.2003. Στις 27.1.2003 ενημερώσαμε τη Δ/νση Μελετών Έργων Οδοποιίας του ΥΠΕΧΩΔΕ με το αριθμ 27733/27.1.2003 έγγραφο μας για τη γενόμενη κατολίσθηση και με την παράκληση να πραγματοποιηθεί αυτοψία από εμπειρογνώμονα γεωτεχνικό για την ευστάθεια του ορύγματος και τη λήψη άμεσων μέτρων προστασίας» και β) ίο υπ' αριθμ. πρωτ.27733/27.1.2003 έγγραφο της ίδιας ως άνω Υπηρεσίας με θέμα «εκδήλωση κατολισθητικών φαινομένων περί την χθ 161 + 500 της ΝΕΟ Αθηνών - Πατρών» στο οποίο αναφέρονται τα εξής: « Όπως μας πληροφόρησε το τμήμα Τροχαίας Αιγίου στις 26.1.2003 και ώρα 20:30, στην αναφερόμενη χθ σημειώθηκε τοπική κατολίσθηση. Παρακαλούμε να στείλετε εμπειρογνώμονες για να αποφανθούν για την ευστάθεια του υπόψη ορύγματος και τη λήψη άμεσων μέτρων για την ασφάλεια των συγκοινωνιών».

8. Επειδή, και' αρχάς ο προβαλλόμενος λόγος του καθού Ελληνικού Δημοσίου περί απόρριψης της ένδικης αγωγής λόγω αοριστίας του δικογράφου είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο, διότι με το προεκτεθέν περιεχόμενο η αγωγή αυτή περιέχει όλα τα κατά νόμο (άρθρο 73 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, ν. 2717/1909 Α' 97) στοιχεία, ήτοι την παράνομη παράλειψη των οργάνων του Δημοσίου, από την οποία απορρέει η αξίωση για αποζημίωση, τους συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους ασκείται, σαφή έκθεση των πραγματικών περιστατικών, τα οποία θεμελιώνουν κατά νόμο την αγωγή και δικαιολογούν την άσκηση της από τον ενάγοντα και σαφώς καθορισμένο αίτημα ως προς τις χρηματικές αξιώσεις. Περαιτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα στοιχεία που προσκόμισε ο ενάγων δεν απέδειξε ότι το ατύχημα συνέβη και μάλιστα στο 161ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Πατρών Κορίνθου εξαιτίας της ύπαρξης πετρών και χωμάτων στο οδόστρωμα και της μη τοποθέτησης ειδικής σήμανσης, δεδομένου ότι εκτός από την υπ' αριθμ. 7919/2007 ένορκη βεβαίωση του φερόμενου ως αυτόπτη μάρτυρα κατά το χρόνο του επίδικου τροχαίου, ............, ενώπιον της Ειρηνοδίκου Αθηνών ………, ο ενάγων δεν προσκομίζει άλλο αποδεικτικό στοιχείο (π.χ. έκθεση της Τροχαίας ή έστω αντίγραφο δελτίου τροχαίου ατυχήματος συμβάντων του αρμοδίου Τμήματος της Τροχαίας, στο οποίο να καταγράφεται η πρόκληση του ένδικου ατυχήματος στις 26.1.2003 στο 161ο χιλιόμετρο της ΝΕΟ Πατρών - Κορίνθου (κατεύθυνση από Πάτρα προς Κόρινθο) και η επέλευση των επίμαχων ζημιών καθώς και οι ειδικότερες συνθήκες υπό τις οποίες αυτό έλαβε χώρα, φωτογραφικές απεικονίσεις του συγκεκριμένου τόπου που έλαβε χώρα το εν λόγω τροχαίο καθώς και του αυτοκινήτου μετά την πρόσκρουση, τυχόν αποδεικτικά μεταφοράς του επίμαχου αυτοκινήτου από τον τόπο του τροχαίου καθώς ο ενάγων υποστηρίζει ότι το εν λόγω όχημα, μετά την πρόσκρουση, ακινητοποιήθηκε), κρίνει ότι η ένδικη αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως αναπόδεικτη.

9. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να απορριφθεί, να απαλλαγεί όμως ο ενάγων των δικαστικών εξόδων του εναγομένου κατʼ εκτίμηση των περιστάσεων (άρθρο 275 παρ. 1 Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Απορρίπτει την αγωγή.

Απαλλάσσει τον ενάγοντα των δικαστικών εξόδων του Ελληνικού Δημοσίου.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Πάτρα και δημοσιεύτηκε η απόφαση στον ίδιο τόπο στις 19.8.2015 απόντων των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ