ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΕιρΜυκόνου 12/2020

Αίτηση για παροχή άδειας σε γονείς για αποποίηση κληρονομιάς για λογαριασμό ανηλίκων. Εκπρόθεσμη αίτηση. Δέχεται το Δικαστήριο και επιτρέπει. Πλάνη των γονέων περί της έναρξης της προθεσμίας αποποίησης για τα ανήλικα τέκνα. Εναρκτήριο γεγονός της προθεσμίας θεωρείται η ημέρα γνώσης των γονέων ότι τελούσαν σε πλάνη.

ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΜΥΚΟΝΟΥ

ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αριθμός Απόφασης 12/2020

ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΜΥΚΟΝΟΥ

(Εκουσία Δικαιοδοσία)

Συγκροτήθηκε από τη Δόκιμη Ειρηνοδίκη Μυκόνου Αικατερίνη Νικολάκη, και τη Γραμματέα Μαρία Μπούγια.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 22η Σεπτεμβρίου 2020 για να δικάσει την υπόθεση :

Των αιτούντων : 1) ΝΦ του Ι της Κ, με Α.Φ.Μ. και 2) ΕΑ του Κ και της Μ, με Α.Φ.Μ. αμφότερων κατοίκων Μυκόνου ……., ως ασκούντων από κοινού την γονική μέριμνα των ανηλίκων τέκνων τους: α) ΙΦ του Ν και της Ε και β) ΜΕΦ, του Ν και της Ε, οι οποίοι παραστάθηκαν ο πρώτος διά και η δεύτερη μετά της πληρεξουσίας Δικηγόρου τους Λητούς Ζαζοπούλου (Α.Μ./Δ.Σ.Α.: 15852).

Οι αιτούντες ζητούν να γίνει δεκτή η από ………. και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης δικογράφου αίτησης ………. στη γραμματεία του δικαστηρίου τούτου αίτησή τους, που προσδιορίστηκε για την δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, η πληρεξούσια δικηγόρος των αιτούντων ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στην αίτηση και στις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσε.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1711 εδαφ. β', 1846, 1847, 1848, 1849, 1850, 1851 και 1856 του ΑΚ συνάγεται ότι ο κληρονόμος είτε καλείται από διαθήκη, είτε εξ αδιαθέτου, αποκτά αυτοδίκαια την κληρονομιά με μόνο το θάνατο του κληρονομουμένου, χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε ενέργεια από μέρους του, ακόμα και χωρίς τη γνώση ή θέλησή του. Το δικαίωμα όμως αυτό της αυτοδίκαιης κτήσης της κληρονομιάς είναι προσωρινό και μετακλητό, γιατί τελεί υπό την τιθέμενη από το νόμο διαλυτική αίρεση της εμπρόθεσμης αποποίησης της κληρονομιάς (άρθρο 1847 ΑΚ), δηλαδή δικαιούται ο κληρονόμος να αποποιηθεί κατά βούληση την κληρονομιά, που έχει επαχθεί ο αυτόν από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου, οπότε η κτήση αναιρείται εξαρχής και θεωρείται σαν να μην έγινε ποτέ. Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι δήλωση του προσωρινού κληρονόμου ότι αποκρούει - δε δέχεται - την κληρονομιά που έχει επαχθεί σ' αυτόν από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου. Η αποποίηση συνιστά μονομερή δικαιοπραξία διαπλαστικού χαρακτήρα, μη απευθυντέα σε τρίτο, υποκείμενη σε συστατικό τύπο και είναι ανεπίδεκτη οποιοσδήποτε αίρεσης ή προθεσμίας, χάριν της ασφάλειας των συναλλαγών (άρθρο 1851 εδαφ. β' ΑΚ). Η σχετική δήλωση αποποίησης γίνεται ενώπιον του γραμματέα του Δικαστηρίου της, κληρονομιάς, μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών (με τη διαφοροποίηση του άρθρου 1847 παρ. 2 ΑΚ), που αρχίζει από τότε που ο κληρονομούμενος έλαβε γνώση της επαγωγής και του λόγου αυτής (ΑΠ 725/2014 ΝοΒ 68.2131), ενώ αν περάσει η παραπάνω προθεσμία, η κληρονομιά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή. Ωστόσο, προς άρση της αβεβαιότητας για τη τύχη της προς τον κληρονόμο επαγωγής μετά την πάροδο απράκτου της τετράμηνης αποσβεστικής προθεσμίας προς αποποίηση της κληρονομιάς, η διάταξη του άρθρου 1850 εδαφ.β' ΑΚ καθιερώνει υπό μορφή νομίμου αμάχητου τεκμηρίου, το πλάσμα δήλωσης του κατά τη διάρκεια της προθεσμίας αυτής απρακτήσαντος κληρονόμου για αποδοχή της κληρονομιάς. Για το λόγο αυτό η εν λόγω αποδοχή χαρακτηρίζεται ως πλασματική αποδοχή κληρονομιάς και ως μία από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η σιωπή επέχει θέση δήλωσης βούλησης (ΕφΑΘ 2226/2013 ΕλλΔνη 2014.490). Εξάλλου, γνώση της επαγωγής, ως γεγονός της έναρξης της τετράμηνης προθεσμίας, νοείται η γνώση από τον κληρονόμο του θανάτου του κληρονομούμενου, γνώση δε του λόγου επαγωγής συνιστά η εκ διαθήκης ή κατά την εξ αδιαθέτου διαδοχή κλήση του κληρονόμου στην κληρονομιά. Εξάλλου, όταν πρόκειται για εξ αδιαθέτου διαδοχή, οπότε η συγγενική σχέση μεταξύ κληρονόμου και κληρονομουμένου είναι από την αρχή δεδομένη και γνωστός στον κληρονόμο ο χρόνος του θανάτου του κληρονομούμενου, η τετράμηνη προς αποποίηση προθεσμία αρχίζει κατά κανόνα (εκτός συνδρομής μεταγενέστερων της επαγωγής γεγονότων, όπως έκπτωση του προηγουμένου, αποποίηση κ.λπ.) από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση του θανάτου του κληρονομουμένου συγγενούς του. Όταν ο κληρονόμος αποποιηθεί νομίμως και εμπροθέσμως την επαχθείσα σε αυτόν κληρονομιά, θεωρείται η προς τον αποποιηθέντα επαγωγή ότι δεν έγινε και η κληρονομιά επάγεται σε εκείνον, ο οποίος θα εκαλείτο εάν ο αποποιηθείς δε ζούσε κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου. Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία της αποποίησης της κληρονομιάς στη μερίδα εκείνου που αποποιήθηκε δεν αρχίζει από τη γνώση του θανάτου του κληρονομουμένου, αλλά από τη γνώση της αποποίησης, διότι στην περίπτωση αυτή η επαγωγή της κληρονομιάς συνδέεται με γεγονότα μεταγενέστερα του θανάτου του κληρονομουμένου (αποποίηση). Και ναι μεν και πάλι κατά πλάσμα του νόμου ο χρόνος επαγωγής ανατρέχει στο χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου σαν να μην υπήρχε εκείνος που αποποιήθηκε, όμως, όπου ο νόμος απαιτεί για κάποια νομική ενέργεια γνώση της επαγωγής εννοεί και τα μεταγενέστερα αυτά γεγονότα προ της γνώσεως των οποίων η προς αποποίηση προθεσμία δεν αρχίζει (ΑΠ 1534/2011 ΝοΒ 60.688, ΕφΘες 1920/2013 Αρμ. 68.2062). Η προθεσμία της αποποίησης τρέχει, εφόσον ο νόμος δεν διακρίνει και κατά προσώπων ανικάνων προς δικαιοπραξία, αναστέλλεται δε η προθεσμία αυτή κατά την ρητή διατύπωση του άρθρου παρ. 3 ΑΚ εκ των αυτών λόγων, που αναστέλλεται και η παραγραφή, με συνέπεια την ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 255 και 258 παρ. 2 ΑΚ (ΑΠ 1087/2011 ΝοΒ 60.341). Έτσι, εάν ο κληρονόμος εμποδίστηκε να ασκήσει το δικαίωμα της αποποίησης από δικαιοστάσιο ή από άλλο λόγο ανώτερης βίας μέσα στην ως άνω τετράμηνη προθεσμία, υπάρχει θέμα αναστολής της λόγω του ότι πρόκειται για προθεσμία μικρότερη των, έξι μηνών- η προθεσμία αυτή δε λήγει πριν από την παρέλευση τεσσάρων μηνών από την παύση της αναστολής, κατ' ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 257 εδ.β' ΑΚ (Ν. Παπαντωνίου, Κληρονομικό Δίκαιο, Εκδ.5η, παρ. 19. IV, σελ. 91). Γίνεται λοιπόν δεκτό ότι αποτελεί λόγο ανώτερης βίας, που αναστέλλει τη συμπλήρωση της προθεσμίας, ο χρόνος από τότε που ο νόμιμος αντιπρόσωπος υπέβαλε στο Δικαστήριο την αίτηση να του δοθεί η άδεια για αποποίηση, μέχρι να εκδοθεί σχετική προς τούτο οριστική απόφαση, αφού άλλως δεν είναι δυνατή η αποποίηση της επαχθείσης στον ανήλικο κληρονομιάς από το νόμιμο αντιπρόσωπο αυτού (ΑΠ 493/2003). Αν ο κληρονόμος τελεί υπό νόμιμη εκπροσώπηση, όπως για παράδειγμα το ανήλικο τέκνο που εκπροσωπείται νόμιμα από τους γονείς του, το στοιχείο της γνώσης κρίνεται στο πρόσωπο του νομίμου εκπροσώπου, αφού μόνον αυτός δικαιούται να αποποιηθεί την κληρονομιά που έχει επαχθεί στον αντιπροσωπευόμενο τηρουμένων των διατυπώσεων που ο νόμος επιτάσσει, προκειμένου δε περί αποποιήσεως ανηλίκου πρέπει να υποβληθεί αίτηση από τον εκπροσωπούντο αυτόν και να χορηγηθεί προς τούτο η σχετική άδεια. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 1857 εδ. β' περ. α,γ και δ ΑΚ, η αποδοχή της κληρονομιάς που οφείλεται σε πλάνη κρίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τις δικαιοπραξίες. Ακολούθως, από τις διατάξεις των άρθρων 1847 παρ.1 εδα. α', 1850, 1857, 14 (και 141 του ΑΚ προκύπτει ότι η αποδοχή της κληρονομιάς που συνάγεται από την παραμέληση της προθεσμίας αποποίησής της μπορεί να προσβληθεί από τον κληρονόμο λόγω πλάνης, όταν η αποδοχή που συνάγεται με τον τρόπο αυτόν κατά πλάσμα του νόμου δε συμφωνεί με τη βούληση του κληρονόμου από ουσιώδη πλάνη, δηλαδή από άγνοια ή εσφαλμένη γνώση της κατάστασης που διαμόρφωσε τη βούλησή του, όταν αυτή αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομιάς, ώστε αν ο κληρονόμος γνώριζε την αληθή κατάσταση ως προς το σημείο αυτό δεν θα άφηνε να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία της αποποίησης. Η δε εσφαλμένη αυτή γνώση οποίο όταν είναι ουσιώδης θεμελιώνει δικαίωμα προσβολής της δήλωσης λόγω πλάνης, μπορεί να οφείλεται και σε άγνοια ή εσφαλμένη γνώση των νομικών διατάξεων γιο την αποδοχή της κληρονομιάς (ΟλΑΠ 3/1989 Νοβ 38.606, ΑΠ 173/2014 Νοβ 62.1434, ΑΠ 496/2013 Νοβ 61.1916). Ειδικότερα, η δήλωση αποποίησης έχει διαπλαστικό χαρακτήρα, αφού δημιουργεί μια νέα νομική κατάσταση ως προς το πρόσωπο του κληρονόμου. Η κληρονομιά επάγεται σ' εκείνον που θα είχε κληθεί, αν εκείνος που αποποιήθηκε δεν ζούσε κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου (άρθρο 1856 ΑΚ).

Περαιτέρω κατά τη διάταξη του άρθρου 1857 παρ.1 και 2 του ΑΚ, η αποδοχή ή η αποποίηση της κληρονομιάς είναι αμετάκλητη, ενώ η αποδοχή ή η αποποίηση που οφείλεται σε πλάνη ή απειλή ή απάτη κρίνεται σύμφωνο με τις διατάξεις για τις δικαιοπραξίες. Ειδικότερο αποδοχή ή αποποίηση που οφείλεται σε πλάνη ως προς το λόγο της επαγωγής, έστω και αν αναφέρεται στα παραγωγικά αίτια της βούλησης εκείνου που αποδέχθηκε ή αποποιήθηκε είναι άκυρη (άρθρο 1851 ΑΚ). Δεν αποκλείεται, όμως, παρά το ότι η διάταξη του άρθρου 1857 παρ.1 του ΑΚ καθιερώνει το αμετάκλητο της αποδοχής ή της αποποίησης ως μονομερούς δικαιοπραξίας με προφανή σκοπό τη δημιουργία βεβαιότητας ως προς το πρόσωπο του κληρονόμου, η αποδοχή και η αποποίηση να είναι συνέπεια πλάνης, που δεν αναφέρεται στο λόγο της επαγωγής, ή που είναι αποτέλεσμα απάτης, ή απειλής. Στις περιπτώσεις αυτές, η διάταξη του άρθρου 1857 παρ. 2 ΑΚ προβλέπει τη δυνατότητα ακύρωσης της αποδοχής ή αποποίησης, σύμφωνο με τις γενικές διατάξεις γιο τις ακυρώσιμες δικαιοπραξίες (άρθρα 140 επ. 147 επ.. 150 επ. ΑΚ),που εφαρμόζονται, ενόσω δεν τροποποιούνται από τις ιδιαίτερες ρυθμίσεις των διατάξεων του άρθρου 1857 παρ. 2-4 ΑΚ. Έτσι, αν πρόκειται γιο δήλωση από πλάνη, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 140, 141 και 142 του ΑΚ, ον κατά την κατάρτιση της δικαιοπραξίας, η δήλωση δε συμφωνεί οπό ουσιώδη πλάνη, με τη βούληση του δηλούντος, αυτός έχει το δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση της δικαιοπραξίας. Πλάνη είναι η εσφαλμένη γνώση της απαιτούμενης γιο τον προσδιορισμό της βούλησης του δηλούντος πραγματική κατάσταση. Προς την πλάνη με την παραπάνω έννοια εξομοιώνεται και η έλλειψη γνώσης (άγνοια) της πραγματικής κατάστασης, όταν δεν είναι συνειδητή από μέρους του δηλούντος, όταν δηλαδή αυτός δεν είναι γνώσει ότι αγνοεί την απαιτούμενη πραγματική κατάσταση, γιατί αν έχει πλήρη επίγνωση της άγνοιάς του δεν πλανάται (ΑΠ 725/2014 ο.π.). Η γνώση του κατάχρεου της κληρονομιάς και η για το λόγο αυτό αποποίησή της δε θεμελιώνει δικαίωμα ακύρωσης λόγω πλάνης της αποδοχής κατά τη διάταξη του άρθρου 1857 εδαφ. γ' ΑΚ, που ορίζει ότι η πλάνη σχετικά με το ενεργητικό ή το παθητικό της κληρονομιάς δεν είναι ουσιώδης, και, ως εκ τούτου, δεν προσπορίζει δικαίωμα ακύρωσης της αποδοχής (ΟλΑΠ 3/1989 ό.π.). Εξάλλου, υπάρχει πλάνη περί το δίκαιο της αποδοχής της κληρονομιάς και όταν ο κληρονόμος τελεί σε άγνοια που ανάγεται α) στο σύστημα της κτήσης της κληρονομιάς κατά τον ΑΚ που επέρχεται αμέσως μετά το θάνατο του κληρονομουμένου, οπότε η προθεσμία του άρθρου 1847 του ΑΚ δεν αρχίζει, γιατί η άγνοια αποκλείει την γνώση της επαγωγής της κληρονομιάς και β) σε άγνοια μόνο της ύπαρξης της προθεσμίας του άρθρου 1847 του ΑΚ προς αποποίηση ή της κατά το άρθρο 1850 του ΑΚ νομικής σημασίας της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης (ΑΠ 827/2017 ΝοΒ 66.1016, ΑΠ 951/2013 ΝοΒ 61.2132, Ειρ. Αθ. 857/2019). Τέλος, απαιτουμένης θετικής γνώσης της επαγωγής και του λόγου της και μη αρκούσης της υπαίτιας άγνοιας αυτής, η κίνηση της πιο πάνω τετράμηνης προθεσμίας δεν άρχεται σε περίπτωση πλάνης του κληρονόμου ως προς την επαγωγή και το λόγο της, ως γεγονότων που αφετηριάζουν την εν λόγω προθεσμία. Ειδικότερα η από τον κληρονόμο μη γνώση της προς αυτόν επαγωγής και του λόγου της εξ αιτίας άγνοιας ή εσφαλμένης γνώσης των νομικών ρυθμίσεων περί αποδοχής κληρονομιάς, αποτρέπει την έναρξη της κρίσιμης προθεσμίας (ΟλΑΠ 3/1989, Ειρ. Αθ. 857/2019, ο.π., Γεωργιάδη - Σταθόπουλου, ΕρμΑΚ, έκδ. 1996, άρθρο 1847-1848, αριθ. 11,17, Παπαντωνίου, Κληρονομικό Δίκαιο, έκδ.1989, σελ. 7).

Με την υπό κρίση αίτησή τους, οι αιτούντες, οι οποίοι ασκούν τη γονική μέριμνα και επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους ζητούν υπό την προαναφερόμενη ιδιότητά τους, και επικαλούμενοι την πλάνη τους ως προς το εναρκτήριο γεγονός της αποποίησης όσον αφορά στα ως άνω ανήλικα τέκνα τους, η οποία πλάνη ήρθη, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, λίγες ημέρες πριν την κατάθεση της υπό κρίση αίτησης, να τους χορηγηθεί άδεια προκειμένου να προβούν, στο όνομα και για λογαριασμό του, στην αποποίηση της σ’' αυτό επαχθείσης κληρονομιάς (ως εξ αδιαθέτου κληρονόμου) της προγιαγιάς τους από τη μητρική γραμμή…………, η οποία απεβίωσε στις 26-11-2018 στο Ρίο Πατρών, λόγω του κατάχρεου της εν λόγω κληρονομιάς και του ανεπαρκούς για την κάλυψη των χρεών αυτών ενεργητικού της (της κληρονομιάς) και ως εκ τούτου η αποδοχή της, ακόμη και με το ευεργέτημα της απογραφής, καθίσταται άσκοπη και δε συνάδει προς το συμφέρον των ανηλίκων και συνεπώς η αποποίηση είναι αναγκαία και ωφέλιμη για την περιουσία αυτών.

Η κρινόμενη αίτηση αρμοδίως και παραδεκτώς φέρεται στο δικαστήριο τούτο κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθ.3, 739, 797 ΚΠολΔ), δεδομένου ότι έχει τηρηθεί και η νόμιμη προδικασία με την επίδοση αντιγράφου της στον αρμόδιο Εισαγγελέα (άρ. 748 παρ. 2 ΚΠολΔ) (βλ. την υπ' αριθ. …….. έκθεση επιδόσεως της Δικαστικής Επιμελήτριας του Εφετείου Αιγαίου ……..) και είναι νόμιμη στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510, 1526, 1625 Α.Κ. Πρέπει επομένως να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν.

Από την εκτίμηση της χωρίς όρκο κατάθεσης της δεύτερης αιτούσας, που εξετάσθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου, η οποία παρέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά, από όλα το έγγραφα που νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι αιτούντες, και την εν γένει αποδεικτική διαδικασία, αποδεικνύονται, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, το κατωτέρω πραγματικά περιστατικά: Στις 26-11-2018 απεβίωσε στο Ρίο Πάτρας η …….. (οράτε το με στοιχεία (αριθμός/τόμος/έτος) …. απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης θανάτου του Ληξίαρχου του Δήμου Πατρέων, χωρίς να αφήσει διαθήκη (βλ. το υπ' αριθ. ….. πιστοποιητικό του Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Πάτρας), γιαγιά της δεύτερης των αιτούντων από τη πατρική γραμμή, καταλείποντας ως πλησιέστερους συγγενείς της και εξ αδιαθέτου κληρονόμους της, τα τέκνα της ΝΑ, ΚΑ, ΜΑ και ΝΑ (οράτε το υπ' αριθ. πρωτ. ….. πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών του Δήμου Ευρυμάνθου). Συνεπώς, κληρονομήθηκε εξ αδιαθέτου από τους ανωτέρω, οι οποίοι, εν συνεχεία, αποποιήθηκαν νομίμως και εμπροθέσμως την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομιά, με δηλώσεις τους, ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Πατρών και συντάχθηκαν οι υπ' αριθ. ……….. Εκθέσεις για τις δηλώσεις αποποιήσεως των τέκνων της. Μετά τις ως άνω αποποιήσεις, η επαγωγή της κληρονομιάς προς αυτούς θεωρείται ως μη γενομένη, επήλθε δε διαδοχή κατά ρίζες και καλούνται ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι της, η δεύτερη αιτούσα και ο αδελφός της ΣΑ του Κ, οι οποίοι επίσης με δηλώσεις τους ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Πατρών αποποιήθηκαν την κληρονομιά της γιαγιάς τους και συντάχθηκαν οι υπ' αριθ. …./2019 εκθέσεις αποποίησης. Ακολούθως καθώς και ως προς αυτούς η επαγωγή κρίνεται ως μη γενομένη καλούνται τα ανήλικα τέκνα των αιτούντων που γεννήθηκαν την …. αντίστοιχα. Ωστόσο, τα ανήλικα τέκνα των αιτούντων, στερούνται της αναγκαίας δικαιοπρακτικής ικανότητας, προκειμένου να αποποιηθούν την επαχθείσα σε αυτά, με το ευεργέτημα της απογραφής (1902 παρ. 2 και 1527 ΑΚ), κληρονομιά, η προθεσμία αποποίησης της οποίας ξεκίνησε την επομένη της ημερομηνίας αποποίησης (14-3-2019) από την δεύτερη των αιτούντων, η γνώση δε περί της επαγωγής (θάνατος της γιαγιάς της) και του λόγου αυτής (ήτοι, αφενός η συγγενική τους σχέση με την αποβιώσασα αφετέρου η επακολουθήσασα αποποίησή τους), κρίνεται στο πρόσωπο των νομίμων αντιπροσώπων τους, ήτοι των αιτούντων γονέων τους, πλην όμως οι τελευταίοι (αιτούντες), ως νόμιμοι αντιπρόσωποι τους, δεν τελούσαν σε γνώση του νομικού λόγου της επαγωγής της κληρονομιάς σ' αυτά (ανήλικα τέκνα) και αγνοούσαν ότι πρέπει να προβούν οι ίδιοι σε δήλωση αποποίησης της ως άνω κληρονομιάς για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων τους και όχι τα ίδια μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους. Ειδικότερα, αποδείχθηκε ότι οι αιτούντες, που δεν διαθέτουν ειδικές νομικές γνώσεις κληρονομικού δικαίου, οι οποίες δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση πασίδηλο, ή δίδαγμα της κοινής πείρας και λογικής, ώστε να μπορεί βασίμως να υποστηριχθεί ότι έχουν εμπεδωθεί από το μέσο, συνετό, κοινωνικό άνθρωπο, που δεν έχει λάβει νομική παιδεία και κατάρτιση, τελούσαν σε πλάνη ως προς το αφετήριο γεγονός της προθεσμίας αποποιήσεως, καθόσον θεωρούσαν εσφαλμένα ότι η επαγωγή της κληρονομιάς της ως άνω αποβιωσάσης προς τα ανήλικα τέκνα τους δεν θα γινόταν προτού αυτά ενηλικιωθούν και ότι η αποποίηση της κληρονομιάς θα έπρεπε να γίνει από τα ίδια μετά την ενηλικίωσή τους και, ως εκ τούτου, αγνοούσαν την ύπαρξη της προβλεπόμενης από το νόμο τετράμηνης προθεσμίας προς αποποίηση της επαχθείσας στα ανήλικα τέκνα τους κληρονομιάς της αποβιώσασας, καθώς επίσης, και το ότι η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής θα είχε ως συνέπεια να θεωρείται κατά πλάσμα δικαίου ότι η κληρονομιά του έχει γίνει αποδεκτή από τα ανήλικα, και επομένως, θα ευθύνονται και τα ίδια κατά το κληρονομικό τους μερίδιο και για κάθε χρέος της αποβιώσασας . Είναι προφανές ότι οι αιτούντες δεν ήθελαν να αποκτήσουν τα ανήλικα τέκνα τους την ιδιότητα των κληρονόμων της αποβιώσασας , ούτε βέβαια η αποποίηση της μητέρας των ανηλίκων έγινε προς τον σκοπό αυτό, αλλά αντιθέτως έγινε διότι γνώριζε ότι η αποθανούσα γιαγιά της, ήταν κατάχρεη όσο ζούσε και στερούνταν ακίνητης περιουσίας ενώ είχε ιδιαίτερα αυξημένο παθητικό καθώς η αποβιώσασα οφείλει στην Δ.Ο.Υ. .….. συνολικά το ποσό των .….. ευρώ, συνεπώς, η μη αποποίηση της κληρονομιάς εκ μέρους των αιτούντων, γονέων των ανηλίκων, στο πρόσωπο των οποίων κρίνεται το στοιχείο της γνώσεως της επαγωγής της κληρονομιάς στα ανήλικα τέκνα τους και του λόγου αυτής, μέσα στη νόμιμη προθεσμία, δε συμφωνούσε με την πραγματική βούλησή τους, αλλά οφείλεται σε πλάνη τους και δη στην άγνοιά τους περί αποποίησης της κληρονομιάς σχετικών διατάξεων του ΑΚ. Ειδικότερα, η πλάνη τους συνίστατο στο ότι δε γνώριζαν, καθ' όλο το χρονικό διάστημα, που έπρεπε να αποποιηθούν, για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων τους, την κληρονομιά, την ύπαρξη της προθεσμίας του άρθρου 1847 του ΑΚ προς αποποίηση και την κατά το άρθρο 1850 του ιδίου Κώδικα νομική σημασία της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης. Ως εκ τούτου, η τετράμηνη προθεσμία του άρθρου 1847 του ΑΚ δεν εκκίνησε την επομένη της ημερομηνίας αποποίησης (14-3-2019) από την δεύτερη των αιτούντων, αλλά από τις 25-5-2020, με την επίσκεψή τους σε δικηγορικό γραφείο, οπότε και ενημερώθηκαν για τις σχετικές διατάξεις του νόμου. Ως εκ τούτων και, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας απόφασης, ενόψει του ότι οι αιτούντες τελούσαν σε πλάνη, δηλαδή αγνοούσαν τις περί αποδοχής της κληρονομιάς διατάξεις του ΑΚ, η οποία μάλιστα, ήταν και ουσιώδης διότι αναφέρεται σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομιάς, ώστε, εάν γνώριζαν την αληθινή κατάσταση, ως προς το σημείο αυτό, δεν θα άφηναν να παρέλθει άπρακτη η σχετική προθεσμία, αλλά θα αποποιούνταν για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων τους, εμπρόθεσμα την κληρονομιά, δεν εκκίνησε για τα ανήλικα η τετράμηνη προθεσμίας αποποίησης του άρθρου 1847 ΑΚ πριν τις 25-5-2020, η προθεσμία αυτή δε ανεστάλη από την 15-6-2020 (ημεροχρονολογία κατάθεσης της κρινόμενης αίτησης) και μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επ' αυτής, καθόσον χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου δεν είναι δυνατόν να αποποιηθούν την κληρονομιά για λογαριασμό των ομηλίκων οι αιτούντες γονείς τους, που ασκούν από κοινού τη γονική μέριμνα αυτών. Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η επαχθείσα στα ανήλικα τέκνα των αιτούντων κληρονομιά, μετά την αποποίηση αυτής από την μητέρα τους, εμφανίζει χρέη, ύψους ….. ευρώ προς την Δ.Ο.Υ…., σύμφωνα με το προσαγόμενο και επικαλούμενο έγγραφο της Α.Α.Ε.Δ. ενώ η αποβιώσασα δεν διέθετε κανένα ακίνητο, όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο και επικαλούμενο αντίγραφο Ε9 της θανούσας. Με βάση όλα τα ανωτέρω προκύπτει σαφώς ότι η κληρονομιά στερείται πλήρως ενεργητικών στοιχείων ενώ διαθέτει ιδιαίτερο αυξημένο παθητικό. Η ως άνω δε κρίση επιρρώνεται από την αποποίηση κληρονομιάς στην οποία προέβησαν οι λοιποί εξ αδιαθέτου κληρονόμοι της αποβιώσασας, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα ανωτέρω. Επομένως, η αποδοχή της επαχθείσης στα ανωτέρω ανήλικα κληρονομιάς, ακόμα και με το ευεργέτημα της απογραφής, κρίνεται άσκοπη και μη συνάδουσα προς το συμφέρον τους, με αποτέλεσμα να συντρέχει περίπτωση προφανούς ωφελείας τους να παρασχεθεί η άδεια στους αιτούντες να την αποποιηθούν για λογαριασμό τους, εν όψει του κατάχρεου αυτής.

Σύμφωνα με τις σκέψεις αυτές και δεδομένου ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, επιπλέον δε είναι προφανές το συμφέρον των ανηλίκων τέκνων των αιτούντων, να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ως βάσιμη και από ουσιαστική άποψη, και να τους χορηγηθεί η άδεια προκειμένου να αποποιηθούν την ως άνω κληρονομιά, κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΟΝΤΑΣ παρόντων των αιτούντων

ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση

ΠΑΡΕΧΕΙ την άδεια στους αιτούντες, ως ασκούντων από κοινού την γονική μέριμνα των ανηλίκων τέκνων τους: α) ΙΦ του Ν και της Ε, που γεννήθηκε την …... και β) ΜΕΦ του Ν και της Ε, που γεννήθηκε την …, να προβούν στο άνομα και για λογαριασμό τους στη νομότυπη αποποίηση της εξ’ αδιαθέτου επαχθείσας σ’ αυτά κληρονομιάς της ……….., η οποία απεβίωσε στις 26-11-2018 στο Ρίο Πατρών.

Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του στη Μύκονο στις 23 Οκτωβρίου 2020, σε έκτακτη και δημόσια συνεδρίαση, κατά την οποίαν απουσίαζαν οι διάδικοι και η πληρεξούσια δικηγόρος τους.

Η ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ