ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΔΠρ (Πρ.) Αθ 2286/2022

Άρνηση χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας σε πρώην ομόρρυθμο εταίρο.

Αριθμός Απόφασης: 2286/2022

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 5°

ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 16 Σεπτεμβρίου 2022, με δικαστή την Όλγα Μιμηκοπούλου, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ. και γραμματέα τη Χριστίνα Κοσκολού, δικαστική υπάλληλο,

για να δικάσει την προσφυγή με αριθμό εισαγωγής και ημερομηνία κατάθεσης ΠΡ./29.06.2022,

του ., κατοίκου Ν. Ψυχικού (οδός .), ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου του Γεωργίου Πουλή,

κατά του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) με την επωνυμία «Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης» (e-Ε.Φ.ΚΑ), όπως μετονομάσθηκε από 01.03.2020 το Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης» (Ε.Φ.Κ.Α.), ως καθολικού διαδόχου του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων - Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών» (Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ.), που εκπροσωπείται από τον Διοικητή του και παραστάθηκε με δήλωση, κατ' άρθρο 133 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, της πληρεξούσιας δικηγόρου Δέσποινας Ρουμπέκα.

Κατά τη συζήτηση ο διάδικος που εμφανίσθηκε και παραστάθηκε στο ακροατήριο ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Η κρίση του είναι η εξής:

1. Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (κωδικός ηλεκτρονικού παραβόλου .../29.06.2022), επιδιώκεται παραδεκτώς, κατ’ εκτίμηση του δικογράφου, η ακύρωση της άρνησης χορήγησης στον προσφεύγοντα αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, που εκδηλώθηκε με την έκδοση του υπ' αριθ. ./26.05.2022 ενημερωτικού σημειώματος του Τμήματος Ασφάλισης και Εισφορών της Τοπικής Διεύθυνσης Ε' ΚΤ Αθηνών του e-Ε.Φ.Κ.Α., σε απάντηση της με αρ. συστήματος ./26.05.2022 σχετικής αίτησης του.

2. Επειδή, στο ν. 4611/2019 (ΦΕΚ Α' 73) «Ρύθμιση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α. α' βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις», ορίζεται στο άρθρο 24 αυτού, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 40 του ν. 4756/2020 (ΦΕΚ Α' 235), ότι: «1. Για τη χορήγηση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας απαιτείται ο αιτών να είναι ασφαλιστικά ενήμερος. 2. Ασφαλιστικά ενήμεροι θεωρούνται: α) Φυσικά πρόσωπα υποκείμενα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τα οποία: αα) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές στον ΕΦΚΑ για την περίοδο έως 31.12.2016 και από 1.1.2017 μέχρι 31.12.2019 δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, μετά το πέρας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών και της οριστικοποίησης της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής, και παράλληλα από 1.1.2020 δεν έχουν ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές, και ββ) δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) και στον Ενιαίο Δημοσιογραφικό Οργανισμό Επικουρικής Ασφάλισης και Περίθαλψης (ΕΔΟΕΑΠ). β) Οι εργοδότες, οι οποίοι κατά την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ και τον ΕΔΟΕΑΠ και έχουν υποβάλει τις απαιτητές Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ). γ)... ε) Τα πρόσωπα των προηγούμενων περιπτώσεων, εφόσον έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και τηρούνται οι όροι της. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ως άνω οφειλές: αα) Για τα φυσικά πρόσωπα που είναι υπόχρεα καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές οφειλές, καθώς και οφειλές για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την εξόφληση τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, ββ) Για τα νομικά πρόσωπα λαμβάνονται υπόψη οι οφειλές τους από τυχόν εργοδοτικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.» και στο άρθρο 29 ότι: «Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται η διαδικασία χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας και της βεβαίωσης οφειλής, τυχόν απαλλαγές από την υποχρέωση προσκόμισης τους, το περιεχόμενο τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των άρθρων 23 έως 28.» και στο άρθρο 30 ότι: «Η ισχύς των άρθρων 23 έως 28 αρχίζει από τη δημοσίευση της απόφασης του άρθρου 29. Μετά την έναρξη ισχύος των άρθρων 23 έως 28, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, καταργείται κάθε άλλη σχετική διάταξη.».

3. Επειδή, κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η 15435/913/16.04.2020 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Διαδικασία χορήγησης και περιεχόμενο του Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας και της Βεβαίωσης Οφειλής του e-Ε.Φ.Κ.Α.» (Β' 1559) στο άρθρο 1 της οποίας ορίζονται οι πράξεις και οι συναλλαγές για τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας (μεταξύ άλλων για την είσπραξη απαιτήσεων, για τη σύναψη και ανανέωση συμβάσεων δανείων, για τη συμμετοχή ως μέλος σε εταιρία, για τη μεταβίβαση ακινήτου κ.λπ.), στο άρθρο 3 αυτής ορίζεται ότι: «1. Για τη χορήγηση Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές εισφορές που οφείλονται: α) Από φυσικό πρόσωπο υπόχρεο καταβολής ασφαλιστικών εισφορών λόγω άσκησης ατομικής δραστηριότητας ή συμμετοχής σε νομικό πρόσωπο ή εργοδοτικής ιδιότητας, β)... 2. Για τη χορήγηση του Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας ηλεκτρονικά, ελέγχονται οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις της παρ. 1, με βάση τα τελευταία επεξεργασμένα από το μηχανογραφικό σύστημα στοιχεία. ...» και στο άρθρο 5 της ίδιας υπουργικής απόφασης ότι: «1. Στην περίπτωση που από τα τελευταία επεξεργασμένα στοιχεία που τηρούνται στο μηχανογραφικό σύστημα, διαπιστώνεται ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας, οι πιστοποιημένοι φορείς, υπηρεσίες και πρόσωπα για την έκδοση Βεβαιώσεων και Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. διαδικτυακά σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις δύνανται να λαμβάνουν διαδικτυακά «Βεβαίωση Οφειλής», σύμφωνα με όσα προβλέπονται από σχετικές διατάξεις. Η «Βεβαίωση Οφειλής» χορηγείται για τις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 23 του ν. 4611/2019....».

4. Επειδή, τέλος, στο άρθρο 20 του Εμπορικού Νόμου (β.δ. της 19ης Απριλίου -01ης Μαίου 1835, Α' 15) οριζόταν ότι: «Ομόρρυθμος είναι η συσταινομένη μεταξύ δύο ή και πολλών, σκοπόν εχόντων να συνεμπορεύωνται υπό επωνυμίαν εταιρικήν.» και στο άρθρο 22 αυτού ότι: «Οι ομόρρυθμοι συνεταίροι, οι αναφερόμενοι εις το καταστατικόν της εταιρείας έγγραφον, υπόκεινται αλληλεγύως εις όλας τας υποχρεώσεις της εταιρείας, αν και υπογεγραμμένος παρ' ενός μόνου των συνεταίρων, υπό την εταιρικήν όμως επωνυμίαν.». Ακολούθως, τα άρθρα 18-28, 38, 39, 47-50 και 64 του Εμπορικού Νόμου καταργήθηκαν με τον ν. 4072/2012 «Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος - Νέα εταιρική μορφή ...» (Α' 86/11.04.2012), ο οποίος εφαρμόζεται και στις εταιρείες, που κατά την έναρξη της ισχύος του δεν τελούσαν σε εκκαθάριση ή σε πτώχευση (άρθρο 294). Στον ανωτέρω νόμο ορίζεται στο άρθρο 249 ότι: «1. Ομόρρυθμη είναι η εταιρεία με νομική προσωπικότητα που επιδιώκει εμπορικό σκοπό και για τα χρέη της οποίας ευθύνονται παράλληλα όλοι οι εταίροι απεριόριστα και εις ολόκληρον. 2. Εφόσον δεν υπάρχει ειδική ρύθμιση στο παρόν κεφάλαιο, εφαρμόζονται στην ομόρρυθμη εταιρεία οι διατάξεις του αστικού κώδικα για την εταιρεία, με εξαίρεση τις διατάξεις των άρθρων 758 και 761 του Αστικού Κώδικα.» και στο άρθρο 258 του ίδιου νόμου ότι: «1. Συμφωνία για περιορισμό ή αποκλεισμό της ευθύνης των εταίρων κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 249 δεν ισχύει έναντι τρίτων. 2. ... 3. Ο εταίρος που εισέρχεται στην εταιρεία ευθύνεται απεριόριστα και εις ολόκληρον και για τα υπάρχοντα πριν την είσοδο του εταιρικά χρέη. Αντίθετη συμφωνία δεν ισχύει έναντι των τρίτων.».

5. Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι η βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας χορηγείται είτε όταν ο αιτών δεν έχει οφειλή προς τον ασφαλιστικό οργανισμό είτε όταν έχει ρυθμίσει τις έως την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές του.

Περαιτέρω, οφειλή προερχόμενη από κοινωνικοασφαλιστικές εισφορές αποκλείουσα τη χορήγηση βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας προς τον αιτούντα και βαρυνόμενο με την καταβολή εισφορών είναι αυτή που προκύπτει από σχετική καταλογιστική πράξη του οικείου ασφαλιστικού οργανισμού, νομίμως κοινοποιούμενη προς τον ανωτέρω (Σ.τ.Ε. 620/2019Τ πρβλ. Σ.τ.Ε. 130/2018). Τούτο ισχύει τόσο στην περίπτωση που ο βαρυνόμενος είναι ο ίδιος ο εργοδότης, σε βάρος του οποίου εκδίδεται πράξη επιβολής εισφορών από τα αρμόδια ασφαλιστικά όργανα του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. (και ήδη e-Ε.Φ.Κ.Α.) για την ασφάλιση των εργαζομένων του, σύμφωνα με τη νομοθεσία του Ιδρύματος, όσο και στην περίπτωση που, κατά τους ισχυρισμούς των αρμοδίων ασφαλιστικών οργάνων, βαρυνόμενο είναι άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, ευθύνεται εις ολόκληρον για την καταβολή των εισφορών. Στην τελευταία αυτή περίπτωση πριν από την επιβολή της (έχουσας σοβαρές συνέπειες για τον βαρυνόμενο) κύρωσης της άρνησης του ασφαλιστικού οργανισμού να του χορηγήσει βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, πρέπει τα αρμόδια ασφαλιστικά όργανα να έχουν διαπιστώσει τη συνδρομή των προϋποθέσεων της κήρυξης συνυπευθυνότητας, να έχει δε προηγηθεί η έκδοση και κοινοποίηση σχετικής πράξης στον βαρυνόμενο ως συνυπεύθυνο, η οποία επέχει θέση καταλογιστικής πράξης σε βάρος του, που να προσδιορίζει το ύψος και την αιτία της οφειλής, ώστε ο τελευταίος να γνωρίζει την, κατά τον ασφαλιστικό οργανισμό, ύπαρξη και έκταση της εν λόγω οφειλής και να δύναται να την αμφισβητήσει με την άσκηση των προβλεπόμενων στο νόμο ενδικοφανών και ενδίκων βοηθημάτων. Δεν έχει δε σημασία από την άποψη αυτή αν η πράξη επιβολής εισφορών έχει τυχόν κοινοποιηθεί σε άλλον εις ολόκληρον ευθυνόμενο κατά νόμο για την οφειλή, όπως είναι ο εργοδότης, ο οποίος είναι ο πρωταρχικώς ευθυνόμενος για την καταβολή των εισφορών, κατά την έννοια του άρθρου 8 παρ. 5 του α.ν. 1846/1951 (ΦΕΚ Α' 159). Τούτο δε διότι η οφειλή ή μη εις ολόκληρον αφορά την έκταση της απαίτησης του Ι.Κ.Α. -ήδη e-Ε.Φ.Κ.Α.- έναντι καθενός από τους υπόχρεους και όχι την, κατά τα ανωτέρω, νόμιμη διαδικασία για την απόρριψη αίτησης χορήγησης βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας σε κάθε συγκεκριμένο οφειλέτη (πρβλ. Σ.τ.Ε. 1730/2001). Επομένως, πράξη οργάνου του e-Ε.Φ.Κ.Α., με την οποία απορρίπτεται αίτημα να χορηγηθεί βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας κατ' αφού ο εργοδότης δεν έχει ενημερώσει το πρώην Ι.Κ.Α. και νυν e-Ε.Φ.Κ.Α., ως όφειλε, για τυχόν μεταβολές που έχουν επέλθει σε αυτή - όπως είναι η οριστική διακοπή των εργασιών της - και δη εντός προθεσμίας 30 ημερών από τη μεταβολή, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 9 παρ. 3 του ν. 3232/2004 (Α' 48) ή ακόμη και εκπροθέσμως, καθόσον δεν προβλέπεται, πλέον, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 22 του ν. 4075/2022, η επιβολή προστίμου σε αυτήν την περίπτωση. Ακόμη, κατά τα προβαλλόμενα από το καθ’ ού, δεδομένου ότι η ευθύνη των προσώπων στους οποίους ανήκει μία επιχείρηση για την καταβολή των εισφορών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης είναι εις ολόκληρον, ο δε προσφεύγων κατά το χρονικό διάστημα από 31.01.1072 έως και 05.04.2014, οπότε και λύθηκε η εταιρεία, διετέλεσε ομόρρυθμο μέλος αυτής, ευθύνεται εις ολόκληρον με την εταιρεία για τις ασφαλιστικές οφειλές αυτής, που ερείδονται σε καταλογιστικές πράξεις που εκδόθηκαν μεταξύ των ετών 2000 έως και 2008. Τέλος, το καθ’ ού υποστηρίζει ότι σε κάθε περίπτωση η προβλεπόμενη παραγραφή των απαιτήσεων του είναι εικοσαετής, καθόσον, παρά τη δημοσίευση της 1833/2021 απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν έχει προβλεφθεί εισέτι με διάταξη νόμο η δεκαετής παραγραφή των οφειλών των ασφαλισμένων και εργοδοτών έναντι του e-Ε.Φ.Κ.Α..

9. Επειδή, καταρχάς, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην πέμπτη σκέψη της παρούσας απόφασης, στο πλαίσιο της παρούσας δίκης, αντικείμενο της οποίας είναι ο έλεγχος της συνδρομής των νόμιμων προϋποθέσεων για την επιβολή του επίδικου μέτρου της άρνησης χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν επιτρέπεται ο παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας των εκδοθέντων από τον ασφαλιστικό φορέα πράξεων, επί των οποίων ερείδεται η ένδικη άρνηση χορήγησης σε αυτόν αποδεικτικού ενημερότητας, διότι ο έλεγχος των πράξεων αυτών έχει ανατεθεί σε άλλο καθ' ύλην αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος περί παραγραφής των απαιτήσεων του καθού, είναι απορριπτέος προεχόντως ως απαραδέκτως προβαλλόμενος. Περαιτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψιν ότι στην κρινόμενη περίπτωση, όπως ισχυρίζεται ο προσφεύγων και δεν αντιλέγει το καθού Ν.Π.Δ.Δ., η προσβαλλόμενη άρνηση χορήγησης σε αυτόν αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας έλαβε χώρα δίχως να προηγηθεί η κοινοποίηση στον τελευταίο των καταλογιστικών πράξεων επί των οποίων ερείδονται οι ασφαλιστικές οφειλές για τις οποίες αυτός κρίθηκε συνευθυνόμενος εις ολόκληρον με την ομόρρυθμη εταιρεία «. ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε.» και λόγω της ύπαρξης των οποίων εχώρησε η ως άνω άρνηση, ούτε, άλλωστε, αυτές μνημονεύονται στην έκθεση απόψεων του καθού ή προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι η άρνηση αυτή είναι νομικώς πλημμελής και πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή.

10. Επειδή, κατ' ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η προσφυγή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη. Τέλος, πρέπει το καταβληθέν παράβολο να αποδοθεί στον προσφεύγοντα (άρθρο 277 παρ. 9 εδ. α' του Κ.Δ.Δ), να απαλλαγεί, όμως, κατ' εκτίμηση των περιστάσεων, το καθού από τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 275 παρ. 1 εδάφιο τελευταίο του Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Δέχεται την προσφυγή.

Ακυρώνει την άρνηση χορήγησης στον προσφεύγοντα αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, που εκδηλώθηκε με την έκδοση του υπ' αριθ. ./26.05.2022 ενημερωτικού σημειώματος του Τμήματος Ασφάλισης και Εισφορών της Τοπικής Διεύθυνσης Ε' ΚΤ Αθηνών του e-Ε.Φ.Κ.Α..

Διατάσσει την απόδοση του καταβληθέντος παραβόλου στον προσφεύγοντα.

Απαλλάσσει το καθού Ν.Π.Δ.Δ. από τα δικαστικά έξοδα του προσφεύγοντος.

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Αθήνα στις 14 Οκτωβρίου 2022 σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΟΛΓΑ ΜΙΜΗΚΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΣΚΟΛΟΥ