ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΣτΕ 195/2022

Δημόσιες συμβάσεις - ν. 4412/2016 - Δρομολόγια πλοίων -.

Απώλεια εννόμου συμφέροντος σε περίπτωση που παρήλθε η χρονική διάρκεια της παρεχόμενης υπηρεσίας που προβλέπει η Προκήρυξη του Διαγωνισμού κατά τη συζήτηση της αιτήσεως ακυρώσεως - αιτήσεως αναστολής. Ο δικαστής της αποζημιώσεως δύναται να ελέγξει τη νομιμότητα των πράξεων. Κατάργηση δίκης.

Αριθμός 195/2022

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Δ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 23 Νοεμβρίου 2021, με την εξής σύνθεση: Μ. Καραμανώφ, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος, Δ. Κυριλλόπουλος, Ηλ. Μάζος, Ο. Παπαδοπούλου, Χρ. Σιταρά, Σύμβουλοι, Ι. Μιχαλακόπουλος, Ι. Παπαγιάννης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ι. Παπαχαραλάμπους, Γραμματέας του Δ΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 1η Οκτωβρίου 2021 αίτηση:

της εταιρείας με την επωνυμία «. ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», που εδρεύει στην Κέρκυρα (.), η οποία παρέστη με τους δικηγόρους: α) Λεωνίδα Μαραβέλη (Α.Μ. 20289), που τον διόρισε με πληρεξούσιο και ο οποίος κατέθεσε δήλωση, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς του και β) Ορθοδοξία Ζησιμάτου (Α.Μ. 13680), που τη διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά των: 1. Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), που εδρεύει στον ’γιο Ιωάννη Ρέντη Αττικής (Λεωφ. Θηβών 196-198), η οποία παρέστη με τη δικηγόρο Σταυρούλα Καρατζά (Α.Μ. 24832), που τη διόρισε με εξουσιοδότηση του Προέδρου της και η οποία κατέθεσε δήλωση, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς της και 2. Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο οποίος παρέστη με την Αικατερίνη Χουρμούζη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία κατέθεσε δήλωση, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017, περί μη εμφανίσεώς της,

και κατά της παρεμβαίνουσας ναυτικής εταιρείας με την επωνυμία «. ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», που εδρεύει στον Πειραιά (.), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Απόστολο Παπακωνσταντίνου (Α.Μ. 25904), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθούν: 1. η υπ’ αριθμ. Σ1516/2021 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, 2. η υπ’ αριθμ. 2252.1.1/77604/2020 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, 3. το από 11.11.2020 πρακτικό της Επιτροπής Διενέργειας Μειοδοτικών Διαγωνισμών και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Συμβούλου Ο. Παπαδοπούλου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξούσια της αιτούσας εταιρείας, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο της παρεμβαίνουσας εταιρείας, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση του υπό κρίση ενδίκου βοηθήματος καταβλήθηκε το προβλεπόμενο στο άρθρο 372 παρ. 5 του ν. 4412/2016, όπως το άρθρο αυτό ήδη ισχύει [βλ. κατωτέρω], παράβολο [Θ . διπλότυπο είσπραξης τύπου Α της ΔΟΥ Κερκύρας].

2. Επειδή, με την 2252.1.1/53239/20/17.8.2020 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προκηρύχθηκε ανοικτός δημόσιος διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός για την εξυπηρέτηση πενήντα (50) δρομολογιακών γραμμών, με σύναψη συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, για το χρονικό διάστημα από 1.11.2020 μέχρι 31.10.2021 για τις συμβάσεις ενός έτους ή μέχρι τις 31.10.2023 για τις συμβάσεις τριετούς διάρκειας, συνολικού προϋπολογισμού από 63.256.695,02 μέχρι 78.400.124,49 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (ανάλογα με την κατηγορία των προσφερομένων πλοίων). Ο διαγωνισμός διενεργήθηκε στις 6.10.2020. Για την εξυπηρέτηση της δρομολογιακής γραμμής “Κέρκυρα - Διαπόντια Νησιά [Ερεικούσα - Μαθράκι - Οθωνοί (λιμένας Αυλακίου)] και επιστροφή” (δρομολογιακή γραμμή υπ’ αριθμ. 38 του Παραρτήματος IV της Προκήρυξης) υπέβαλαν προσφορά η αιτούσα εταιρεία, με το Ε/Γ-Δ/Ρ πλοίο . κατηγορίας 3, και η παρεμβαίνουσα εταιρεία ., με το Ε/Γ-Ο/Γ-ΚΛ πλοίο . της ίδιας κατηγορίας. Η Επιτροπή Διεξαγωγής του Διαγωνισμού, με το από 11.11.2020 πρακτικό αξιολόγησης των προσφορών, αφού έκρινε, ως προς την επίμαχη δρομολογιακή γραμμή, ότι οι προσφορές και των δύο συμμετεχουσών εταιρειών είχαν υποβληθεί παραδεκτώς, γνωμοδότησε υπέρ της πρόκρισης της προσφοράς της εταιρείας . στο επόμενο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, ήτοι στο άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, έκρινε δε ότι η προσφορά της αιτούσας δεν μπορούσε να προκριθεί, διότι “συμμετέχει στην περίπτωση Β5 του Παραρτήματος IV της Προκήρυξης ήτοι σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης ενδιαφέροντος ή απόρριψης των περιπτώσεων Β1, Β2, Β3, Β4”. Το ως άνω πρακτικό της Επιτροπής Διεξαγωγής του Διαγωνισμού εγκρίθηκε με την 2252.1.1/77604/20/19.11.2020 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Κατά της υπουργικής αυτής απόφασης η αιτούσα άσκησε προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΑΕΠΠ, η οποία απορρίφθηκε ως απαράδεκτη με την 157,158/2021 απόφαση της Αρχής, με την αιτιολογία ότι η προσφυγή δεν έφερε ηλεκτρονική υπογραφή. Με την ίδια αιτιολογία απορρίφθηκε και η ασκηθείσα ενώπιον της Αρχής παρέμβαση της εταιρείας .. Κατά της απόφασης της ΑΕΠΠ η αιτούσα άσκησε αίτηση αναστολής εκτέλεσης κατά το άρθρο 372 του ν. 4412/2016. Ακολούθως, η Επιτροπή Διεξαγωγής του Διαγωνισμού προέβη στο άνοιγμα της οικονομικής προσφοράς της ., την οποία έκρινε αποδεκτή με το από 11.2.2021 πρακτικό της και εισηγήθηκε την κατακύρωση της επίμαχης δρομολογιακής γραμμής στην εταιρεία αυτή. Το ως άνω πρακτικό της Επιτροπής εγκρίθηκε με την 2252.1.1/13627/21/23.2.2021 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Με την 48/2021 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτή η αίτηση αναστολής κατά της 157,158/2021 απόφασης της ΑΕΠΠ, ακολούθως δε, κατ’ αποδοχή της αίτησης ακυρώσεως που άσκησε η αιτούσα κατά της ίδιας απόφασης, εκδόθηκε η 882/2021 απόφαση του Δ΄ Τμήματος του Δικαστηρίου και ακυρώθηκε η απόφαση της ΑΕΠΠ, κατά το μέρος που απέρριψε ως απαράδεκτη την προδικαστική προσφυγή της αιτούσας, η δε υπόθεση αναπέμφθηκε στην ΑΕΠΠ. Με την 1516/2021 απόφαση η ΑΕΠΠ εξέτασε κατ’ ουσίαν την προδικαστική προσφυγή και την απέρριψε, έκανε δε δεκτή την παρέμβαση της εταιρείας .. Με την υπό κρίση αίτηση ζητείται η ακύρωση (α) της 1516/2021 απόφασης της ΑΕΠΠ, (β) της 2252.1.1/77604/19.11.2020 απόφασης του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και (γ) του από 11.11.2020 πρακτικού της Επιτροπής Διεξαγωγής του Διαγωνισμού.

3. Επειδή, ο επίμαχος διαγωνισμός, με αντικείμενο την ανάθεση της δημόσιας υπηρεσίας της αποκλειστικής εξυπηρέτησης συγκεκριμένων δρομολογιακών γραμμών, διεπόμενος από τις διατάξεις του άρθρου όγδοου “Συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας” του ν. 2932/2001 περί ελεύθερης παροχή υπηρεσιών στις θαλάσσιες ενδομεταφορές (Α΄ 145) και από τις διατάξεις του ν. 4413/2016 “Ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων παραχώρησης - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ...” (Α΄ 148), κατατείνει στη σύναψη συμβάσεων παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας. Συνεπώς, η παρούσα διαφορά διέπεται από τις διατάξεις του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 (Α΄ 147), σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 345 του ως άνω νόμου, το οποίο ορίζει ότι οι διατάξεις του Βιβλίου αυτού “εφαρμόζονται και στις διαφορές που προκύπτουν κατά τη διαδικασία ανάθεσης ... συμβάσεων παραχώρησης” (βλ. ΣτΕ 882/2021), αρμόδιο δε για την εκδίκασή της είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 372 παρ. 3 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021 [βλ. κατωτέρω] (πρβλ. ΣτΕ 882/2021).

4. Επειδή, το Βιβλίο IV του προαναφερθέντος ν. 4412/2016, υπό τον τίτλο “Έννομη προστασία κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων”, ορίζει στο άρθρο 345 [όπως ισχύει, ήτοι πριν από την τροποποίησή του με το άρθρο 134 του ν. 4782/2021 (Α΄ 36), η ισχύς του οποίου αρχίζει από 1.3.2022, σύμφωνα με το άρθρο 142 παρ. 1 περ. ε΄ του ίδιου νόμου και το άρθρο 57 του ν. 4825/2021 (Α΄ 157), που τροποποίησε ακολούθως την παράγραφο αυτή] ότι “Οι διατάξεις του παρόντος Βιβλίου (άρθρα 345 έως 374) εφαρμόζονται στις διαφορές που προκύπτουν κατά τη διαδικασία ανάθεσης συμβάσεων του παρόντος νόμου, καθώς και τροποποίησης αυτών, με εκτιμώμενη αξία ανώτερη των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ και ανεξάρτητα από τη φύση τους” [παρ. 1], στο άρθρο 346 [όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 107 παρ. 49 του ν. 4497/2017 (Α´ 171)] ότι ‘1. Κάθε ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει ή είχε συμφέρον να του ανατεθεί σύμβαση των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 1 και έχει υποστεί ή ενδέχεται να υποστεί ζημία από εκτελεστή πράξη ή παράλειψη της αναθέτουσας αρχής κατά παράβαση της ευρωπαϊκής ή εσωτερικής νομοθεσίας, έχει δικαίωμα να προσφύγει στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ), σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 360 και να ζητήσει προσωρινή προστασία, σύμφωνα με το άρθρο 366, ακύρωση παράνομης πράξης ή παράλειψης της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 367 ή ακύρωση σύμβασης η οποία έχει συναφθεί παράνομα, σύμφωνα με το άρθρο 368. 2. Κάθε ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει υποστεί ή ενδέχεται να υποστεί ζημία από απόφαση της ΑΕΠΠ επί της προδικαστικής προσφυγής του άρθρου 360, μπορεί να ασκήσει αίτηση για την αναστολή εκτέλεσης και αίτηση για την ακύρωση της απόφασής της ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων, σύμφωνα με το άρθρο 372 ...”. Περαιτέρω, στο άρθρο 372 (εντασσόμενο στον Τίτλο 3 του ίδιου Βιβλίου IV), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021, ορίζονται τα εξής: “1. Όποιος έχει ή είχε συμφέρον να του ανατεθεί συγκεκριμένη σύμβαση και υφίσταται ή ενδέχεται να υποστεί ζημία από ενδεχόμενη παραβίαση της νομοθεσίας περί δημόσιων συμβάσεων, μπορεί, με το ίδιο δικόγραφο, να ασκήσει αίτηση αναστολής εκτέλεσης και ακύρωσης των αποφάσεων της ΑΕΠΠ ... Με την απόφαση της ΑΕΠΠ λογίζονται ως συμπροσβαλλόμενες και όλες οι συναφείς προς την εν λόγω απόφαση πράξεις ή παραλείψεις της αναθέτουσας αρχής, εφόσον έχουν εκδοθεί ή συντελεστεί, αντιστοίχως, έως τη συζήτηση της αίτησης ... 2. Η αίτηση αναστολής και ακύρωσης περιλαμβάνει μόνο αιτιάσεις που είχαν προταθεί με την προδικαστική προσφυγή ή αφορούν στη διαδικασία ενώπιον της ΑΕΠΠ ή το περιεχόμενο των αποφάσεών της ... 3. Αρμόδιο για την εκδίκαση των υποθέσεων του παρόντος είναι το Διοικητικό Εφετείο της έδρας της αναθέτουσας αρχής. Κατ’ εξαίρεση, διαφορές οι οποίες προκύπτουν κατά την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης έργων ή υπηρεσιών και δημόσιων συμβάσεων, οι οποίες υλοποιούνται ως Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) σύμφωνα με τον ν. 3389/2005 (Α΄ 232), εκδικάζονται από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ομοίως, διαφορές οι οποίες προκύπτουν από την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ, με εκτιμώμενη αξία μεγαλύτερη των δεκαπέντε εκατομμυρίων (15.000.000) ευρώ, εκδικάζονται από το Συμβούλιο της Επικρατείας. 4. Η αίτηση ασκείται εντός δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση ή την πλήρη γνώση της απόφασης της ΑΕΠΠ ή από την παρέλευση της προθεσμίας για την έκδοση απόφασης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 367 περί διαδικασίας λήψης απόφασης και συνεπειών των αποφάσεων της ΑΕΠΠ ... 5. Για την άσκηση της αίτησης οι οικονομικοί φορείς καταβάλλουν παράβολο ... 6. Η προθεσμία για την άσκηση και η άσκηση της αίτησης ενώπιον του Δικαστηρίου της παραγράφου 3 κωλύουν τη σύναψη της σύμβασης μέχρι την έκδοση της οριστικής δικαστικής απόφασης, εκτός εάν με την προσωρινή διαταγή της παραγράφου 7 το αρμόδιο δικαστήριο αποφανθεί διαφορετικά. Επίσης, η προθεσμία για την άσκηση και η άσκηση της αίτησης κωλύουν την πρόοδο της διαδικασίας ανάθεσης για χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών από την άσκηση της αίτησης, εκτός εάν με την προσωρινή διαταγή της παραγράφου 7 το αρμόδιο δικαστήριο αποφανθεί διαφορετικά. 7. … 13. Με την επιφύλαξη του παρόντος νόμου, για την εκδίκαση των διαφορών του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 18/1989”. Σύμφωνα με το άρθρο 140 παρ. 3 του ν. 4782/2021, το άρθρο 138 του ίδιου νόμου, δηλαδή η διάταξη με την οποία αντικαταστάθηκε το άρθρο 372 του ν. 4412/2016, “διέπει τις διαφορές που αναφύονται από πράξεις οι οποίες κοινοποιούνται στον θιγόμενο ή των οποίων προκύπτει εκ μέρους του πλήρης γνώση μετά την 1.9.2021. Το ίδιο ισχύει για τις παραλείψεις που συντελούνται μετά την ημερομηνία αυτή”. Σύμφωνα δε με το άρθρο 142 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4782/2021, το ως άνω άρθρο 138 αρχίζει να ισχύει από την 1η Σεπτεμβρίου 2021.

5. Επειδή, η προσβαλλόμενη πράξη της ΑΕΠΠ κοινοποιήθηκε στην αιτούσα την 22.9.2021. Συνεπώς, εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις του άρθρου 372 του ν. 4412/2016, όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021.

6. Επειδή, εφόσον με την προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ απορρίφθηκε η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας, παθητικώς νομιμοποιούνται τόσο η ΑΕΠΠ όσο και ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

7. Επειδή, παραδεκτώς παρεμβαίνει υπέρ του κύρους των προσβαλλομένων η εταιρεία με την επωνυμία “. ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ”.

8. Επειδή, στο άρθρο 32 παρ. 2 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8) ορίζεται ότι: “Καταργείται … η δίκη αν μετά την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως και έως την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης η προσβαλλόμενη πράξη έπαυσε για οποιοδήποτε λόγο να ισχύει, εκτός αν ο αιτών επικαλείται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον που δικαιολογεί τη συνέχιση της δίκης …”. Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται ο δικονομικός κανόνας της κατάργησης της δίκης στις περιπτώσεις κατά τις οποίες έως την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης έχει παύσει να ισχύει η προσβληθείσα πράξη. Ο κανόνας αυτός είναι συμβατός με το Σύνταγμα, δεδομένου μάλιστα ότι συγχωρείται, κατ’ εξαίρεση, η συνέχιση της δίκης, όταν ο αιτών επικαλείται ιδιαίτερο προς τούτο έννομο συμφέρον, προκειμένου να αποτραπούν οι τυχόν βλαπτικές γι’ αυτόν διοικητικής φύσεως συνέπειες, που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της ισχύος της διοικητικής πράξης και διατηρούνται και μετά τη λήξη της ισχύος της και οι οποίες δεν δύνανται να αρθούν παρά μόνο με την έκδοση ακυρωτικής απόφασης. Οι κατά τα ανωτέρω δυσμενείς διοικητικής φύσεως συνέπειες συνιστούν λόγο συνέχισης της δίκης εάν ο αιτών τις επικαλεσθεί και τις αποδείξει, προκειμένου να επιτύχει με την ακύρωση της πράξης την άρση των εν λόγω συνεπειών. Όπως προκύπτει από την Προκήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, αντικείμενο αυτού είναι η εξυπηρέτηση, μεταξύ άλλων, της δρομολογιακής γραμμής 38 “Κέρκυρα - Διαπόντια Νησιά” για το χρονικό διάστημα από 1.11.2020 μέχρι 31.10.2021 ως προς τις συμβάσεις ενός έτους ή μέχρι 31.10.2023 ως προς τις συμβάσεις τριετούς διάρκειας. Εξ άλλου, σύμφωνα με την παράγραφο 20 του Παραρτήματος Ι της Προκήρυξης, η χρονική διάρκεια της σύμβασης καθορίζεται αναλόγως της κατηγορίας του προσφερόμενου πλοίου για την εκτέλεση της υπηρεσίας. Εφόσον πρόκειται για πλοία της κατηγορίας 3, όπως τα προσφερόμενα από την αιτούσα και την παρεμβαίνουσα για τη δρομολογιακή γραμμή 38, η ανώτατη δυνατή διάρκεια της συναπτόμενης σύμβασης ανέρχεται σε ένα έτος, ήτοι μέχρι την 31.10.2021. Και προβλέπεται μεν στους Γενικούς Όρους του επίδικου διαγωνισμού η δυνατότητα παράτασης της σύμβασης έως 4 μήνες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 10 του άρθρου όγδοου του ανωτέρω ν. 2932/2001, πλην, από την τελευταία αυτή διάταξη του ν. 2932/2001, η οποία ορίζει ότι “Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, οι συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας που συνάπτονται μετά από διενέργεια μειοδοτικού διαγωνισμού, μπορεί να παρατείνονται, πριν από τη λήξη τους, με τους ίδιους όρους είτε εφάπαξ είτε αλλεπάλληλα, για χρονικό διάστημα μέχρι και τέσσερις (4) μήνες συνολικά”, συνάγεται ότι η δυνατότητα παράτασης προϋποθέτει ότι έχει ήδη συναφθεί η σύμβαση μέχρι τη λήξη του οριζόμενου στη Προκήρυξη χρονικού διαστήματος. Εν προκειμένω, δεν προκύπτει ότι εχώρησε τέτοια παράταση. Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον δηλαδή η Προκήρυξη του ένδικου διαγωνισμού αφορούσε παροχή υπηρεσίας για περιορισμένο χρονικό διάστημα, το οποίο είχε ήδη παρέλθει κατά την ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης, συντρέχει περίπτωση κατάργησης της παρούσας δίκης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 του π.δ/τος 18/1989, λόγω λήξης της ισχύος της προσβαλλόμενης πράξης του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (πρβλ. ΣτΕ 1086/2018, 4180/2013, 718/2013, 657-8/2006, 656/2006). Περαιτέρω, έχει αποβάλει την ισχύ της και η προσβαλλόμενη απόφαση της ΑΕΠΠ, δεδομένου ότι η ισχύς της απόφασης της ΑΕΠΠ συναρτάται προς την ισχύ της πράξης που άγεται ενώπιόν της με την προδικαστική προσφυγή (πρβλ. ΣτΕ 327/2020, πρβλ. επίσης ΣτΕ 840/2009, 439/2009, 456/2008, 2478/2003, 304/2002). Και ναι μεν το άρθρο 373 του ν. 4412/2016 ορίζει ότι ο αποκλεισθείς από τον διαγωνισμό δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση κατά τα άρθρα 197-198 του ΑΚ και ότι απαιτείται η προηγούμενη ακύρωση της παράνομης πράξης από την ΑΕΠΠ ή το αρμόδιο δικαστήριο, η τελευταία όμως αυτή προϋπόθεση δεν απαιτείται όταν δεν καθίσταται εφικτή η δικαστική κήρυξη της ακυρότητας για λόγους μη συνδεόμενους με παραλείψεις του ενδιαφερομένου. Επομένως, η ρύθμιση αυτή, κατά την έννοιά της, δεν αναφέρεται σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες η προσβαλλόμενη πράξη δεν ισχύει, είτε λόγω ανάκλησής της είτε λόγω λήξης της ισχύος της (άρθρο 32 παρ. 1-2 του π.δ. 18/1989). Ως εκ τούτου, η διάταξη αυτή δεν υποχρεώνει το Συμβούλιο της Επικρατείας να εκδικάσει την αίτηση ακυρώσεως κατά πράξης που δεν ισχύει κατά το χρόνο συζήτησης της υπόθεσης, όπως συμβαίνει εν προκειμένω, και δεν καταργεί κατά τούτο τη ρύθμιση του άρθρου 32 του π.δ/τος 18/1989. Στην περίπτωση δε αυτή, ο δικαστής της αποζημίωσης θα ελέγξει παρεμπιπτόντως τη νομιμότητα των σχετικών πράξεων (πρβλ. ΣτΕ 3033/2013, 4143/2010, 1103/2009 επτ, 2620/2008, 3176/2007 Ολομ, 3433/2007, 1516/2005). Συνεπώς, πρέπει να απορριφθούν οι προβαλλόμενοι με το υπόμνημα της αιτούσας ισχυρισμοί ότι “η κατάργηση της δίκης συνεπάγεται την απώλεια του δικαιώματος άσκησης αγωγής αποζημίωσης”.

9. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη η δίκη.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Καταργεί τη δίκη.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 21 και στις 31 Ιανουαρίου 2022 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 4ης Φεβρουαρίου του ίδιου έτους.

Η Πρόεδρος του Δ´ Τμήματος Η Γραμματέας του Δ´ Τμήματος

Μ. Καραμανώφ Ι. Παπαχαραλάμπους