ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»
ΜΠρ(Ασφ.Μ.)Αθ 3020/2020
Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων - Ασφαλιστικά
μέτρα - Πράξεις ή παραλείψεις οργάνων Δήμου - Διοικητική διαφορά ουσίας -.
Τα
πολιτικά δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να διατάζουν ασφαλιστικά μέτρα μόνο για
διαφορές και υποθέσεις οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία τους, δηλαδή τέτοιων
επί των οποίων μπορούν να αποφαίνονται επί της ουσίας δικάζοντας την κύρια
υπόθεση. Παραβάσεις κανονισμού των Α’, Β’ και Γ’ Κοιμητηρίων του Δήμου Αθηναίων. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων επί διαφοράς που αφορά αγωγή
χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης των αιτούντων κατά του καθ’
ου δήμου
λόγω
φερόμενων
παράνομων
πράξεων
ή παραλείψεων
των
οργάνων
που
βρίσκονται
στην
υπηρεσία
τους,
οι οποίες
δεν
συνδέονται
με την
ιδιωτική
διαχείριση της περιουσίας του καθού δήμου και δεν
οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των
υπηρεσιακών καθηκόντων του. Αφορά σε διοικητική διαφορά ουσίας και δεν υπάγεται
στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων, αλλά των τακτικών διοικητικών
δικαστηρίων.
ΑΠΟΦΑΣΗ 3020/2020
(Αριθμός έκθεσης κατάθεσης
αίτησης ./2019)
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ
ΑΘΗΝΩΝ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ
ΜΕΤΡΩΝ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από το
Δικαστή Ιωάννη Ελευθεριάδη, Πρόεδρο Πρωτοδικών, που ορίσθηκε από τον Πρόεδρο
του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών, κατόπιν κλήρωσης,
χωρίς τη σύμπραξη γραμματέα.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια, στο
ακροατήριο του στην Αθήνα, στις 15 Ιανουαρίου 2020, για να δικάσει την με
αριθμό έκθεσης κατάθεσης 83720/10525/2019 αίτηση, μεταξύ:
ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ: 1) Της
ετερόρρυθμης εταιρίας με την επωνυμία «... Ε.Ε., ... Ε.Ε, Γραφεία Τελετών», που
εδρεύει στη Νίκαια Αττικής (οδός ...), με ΑΦΜ ..., νομίμως εκπροσωπούμενης και
2) Των Γραφείων Τελετών ..., ατομικής επιχείρησης, που εδρεύει στο Χαϊδάρι
Αττικής (οδός ...), με ΑΦΜ ..., που παραστάθηκαν η πρώτη διά και ο δεύτερος
μετά της πληρεξούσιας τους δικηγόρου Πειραιώς Μαρίας Σπυριδωνάκου
(AM ΔΣΠ 2357), η οποία κατέθεσε έγγραφο σημείωμα.
ΤΟΥ ΚΑΘ' ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ: Του
Δήμου Αθηναίων, νομίμως εκπροσωπουμένου, αναφορικά με τη λειτουργία των Α, Β
και Γ Κοιμητηρίων Αθηνών, Διεύθυνση Δημοτικής Περιουσίας, με έδρα την Αθήνα
(οδός Λιοσίων αρ. 22), που παραστάθηκε διά του πληρεξουσίου του δικηγόρου
Αθηνών Στυλιανού Μπεζαντέ (AM ΔΣΑ 10510), ο οποίος
κατέθεσε έγγραφο σημείωμα.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ της
υπόθεσης οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των παριστάμενων διαδίκων ανέπτυξαν
προφορικά τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτοί.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ
ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ
ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 1 ΚΠολΔ στη δικαιοδοσία των τακτικών πολιτικών δικαστηρίων
υπάγονται: α) οι διαφορές του ιδιωτικού δικαίου, εφόσον ο νόμος δεν τις έχει
υπαγάγει σε άλλα δικαστήρια, β) οι υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας που ο νόμος
έχει υπαγάγει σε αυτά, γ) οι υποθέσεις δημοσίου δικαίου που ο νόμος έχει
υπαγάγει σε αυτά και δ) οι διοικητικές διαφορές που δεν υπάγονται στη
δικαιοδοσία διοικητικών δικαστηρίων, κατά δε το άρθρο 2 ίδιου Κώδικα, τα
πολιτικά δικαστήρια απαγορεύεται να επεμβαίνουν σε διοικητικές διαφορές ή
υποθέσεις που υπάγονται στα διοικητικά δικαστήρια ή αρχές, όπως επίσης
απαγορεύεται τα διοικητικά δικαστήρια ή αρχές να επεμβαίνουν σε διαφορές ή
υποθέσεις ιδιωτικού δικαίου και επιτρέπεται μόνο η εξέταση των ζητημάτων που
ανακύπτουν παρεμπιπτόντως. Περαιτέρω, με τα άρθρα 94 παρ. 1, 3 του Συντάγματος
και 1 παρ. 1 και 2 στοιχ. η' του ν. 1406/1983
ορίζεται αντιστοίχως ότι: "Η εκδίκαση των ιδιωτικών διαφορών ουσίας ανήκει
στα υφιστάμενα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται
όλες οι ιδιωτικές...." "Υπάγονται στη δικαιοδοσία των τακτικών
διοικητικών δικαστηρίων όλες οι διοικητικές διαφορές ουσίας που δεν έχουν μέχρι
σήμερα υπαχθεί σ' αυτή. Στις διαφορές περιλαμβάνονται ιδίως αυτές που
αναφύονται κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά την ευθύνη του Δημοσίου,
των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου
προς αποζημίωση, σύμφωνα με τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ".
Επίσης με τα άρθρα 104, 105 εδ. α' ΕισΝΑΚ, 914 ΑΚ ορίζεται αντιστοίχως ότι: "Για πράξεις
και παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου που ανάγονται στις έννομες σχέσεις του
ιδιωτικού δικαίου ή σχετικές με την ιδιωτική του περιουσία, το Δημόσιο
ευθύνεται κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα για τα νομικά πρόσωπα".
"Για παράνομες πράξεις των οργάνων του Δημοσίου κατά την άσκηση της
δημόσιας εξουσίας που του έχει ανατεθεί, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση
εκτός εάν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για
χάρη του γενικού συμφέροντος". "Όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και
υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει". Από το περιεχόμενο των
διατάξεων αυτών, σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 71 ΑΚ προκύπτει ότι
μπορεί μεν να δημιουργηθεί ευθύνη του δημοσίου προς αποζημίωση κατά το άρθρο
105 ΕισΝΑΚ και από υλική πράξη οργάνου του, κατά την
εκτέλεση των καθηκόντων του, και συνεπώς να δημιουργηθεί εντεύθεν διοικητική
διαφορά υπαγόμενη στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων, μόνον όμως όταν
η πράξη αυτή ενέχει άσκηση δημόσιας εξουσίας είτε γιατί εντάσσεται σε έννομη
σχέση του δημοσίου δικαίου μεταξύ κράτους και πολίτη, την οποία πραγματώνει ή
επ' ευκαιρία της οποίας τελείται, είτε γιατί συνιστά καθ εαυτή δραστηριότητα
που αναπτύσσεται υπό καθεστώς νομοθετικής υπεροχής έναντι των πολιτών που
αρμόζει αποκλειστικά στο κράτος ή στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ως φορείς
δημόσιας εξουσίας. Συνεπώς, κάθε αγωγή αποζημίωσης κατά του Δημοσίου, των
δήμων, των κοινοτήτων και των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, για
παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων τους, που συνδέονται μαζί τους είτε
με σχέση δημοσίου δικαίου είτε με σχέση ιδιωτικού δικαίου, όπως είναι και οι
υλικές ενέργειες, οι οποίες τελέσθηκαν σε συνάρτηση προς την οργάνωση και τη
λειτουργία της δημόσιας ή δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας, αντίστοιχα, ή
εξαιτίας τους και δεν συνδέονται με την ιδιωτική διαχείριση της περιουσίας του
Δημοσίου, των δήμων κλπ., ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου, που
ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών καθηκόντων του, υπάγεται στη
δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ως αφορώσα
διοικητική διαφορά ουσίας (ΑΕΔ 5/1995, ΑΠ 1992/2017). Αντίθετα, αν η υλική
πράξη δεν συνδέεται αιτιωδώς με έννομη σχέση του δημοσίου δικαίου μεταξύ
κράτους και πολίτη, ούτε καλύπτεται καθ εαυτή από εξαιρετική νομοθετική
ρύθμιση, δημιουργική σχέσεως υπεροχής έναντι των πολιτών, τότε η πηγάζουσα από
αυτή ευθύνη του δημοσίου προς αποζημίωση θεμελιώνεται αναγκαίως στις διατάξεις
ιδιωτικού δικαίου και, συνεπώς, η ανακύπτουσα διαφορά είναι ιδιωτική. Κατά δε
τη διάταξη του άρθρου 106 ΕισΝΑΚ οι διατάξεις του
προηγούμενου άρθρου (105) εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των
κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή
παραλείψεις των που βρίσκονται στην υπηρεσία τους (ΑΕΔ 5/1995, ΟλΑΠ 15/1993, ΑΠ 397/2018 σε ΤΝΠ Νόμος). Περαιτέρω δε, από
τις διατάξεις των άρθρ 1, 2, 4 και 682 ΚΠολΔ συνάγεται ότι η δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων
για την παροχή έννομης προστασίας, με την μορφή των ασφαλιστικών μέτρων υπάρχει
μόνο για τις απαριθμούμενες στο άρθρο 1 ΚΠολΔ
διαφορές και υποθέσεις, όχι δε και κάθε φύσης διοικητικές διαφορές που
αναφύονται μεταξύ διοίκησης και ιδιωτών. Έτσι, και κατ επέκταση των ανωτέρω
συνάγεται ότι τα πολιτικά δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να διατάξουν ασφαλιστικά
μέτρα, μόνο για διαφορές και υποθέσεις οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία
αυτών, δηλαδή τέτοιων, επί των οποίων μπορούν να αποφαίνονται επί της ουσίας,
δικάζοντας την κύρια υπόθεση (Βαθρακοκοίλη,
Ασφαλιστικά Μέτρα, εκδ. 2012, άρθρο 682 αριθ.7).
Στην προκειμένη περίπτωση,
με την κρινόμενη αίτηση τους, οι αιτούντες, που διατηρούν επιχειρήσεις γραφείων
τελετών, εκθέτουν ότι έχουν ασκήσει κατά του καθ' ου Δήμου Αθηναίων την με
αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./2019 αγωγή τους ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου
Αθηνών, την οποία παραθέτουν στην αίτηση τους αυτολεξεί, και η οποία αφορά
παραβιάσεις από τον καθ' ου του από Ιούλιο 2017 κανονισμού των Α, Β και Γ
Κοιμητηρίων του, που συνιστούν αδικοπραξία και προσβολή προσωπικότητας, με
αιτήματα την άρση της προσβολής, την επίδειξη εγγράφων και την επιδίκαση
χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης ποσού 263.000 ευρώ σε έκαστο εξ
αυτών, και επικαλούμενοι κατεπείγουσα περίπτωση και επικείμενο κίνδυνο, ζητούν
α) να ρυθμιστεί προσωρινά η κατάσταση με εφαρμογή του από Ιούλιο 2017
Κανονισμού που αφορά τα Α, Β και Γ Κοιμητήρια του καθ' ου Δήμου, β) να
επιδειχθούν τα βιβλία επαγγελματικών οχημάτων, το βιβλίο με λίστες κηδειών, τα
βιβλία ελέγχου ψυκτικού θαλάμου και οι ασκηθείσες εναντίον του καταγγελίες, γ)
να απειληθεί κατά του καθ' ου χρηματική ποινή 1.000 ευρώ για κάθε παραβίαση της
δικαστικής απόφασης και δ) να καταδικαστεί ο καθ' ου στα δικαστικά τους έξοδα.
Με τέτοιο περιεχόμενο και αιτήματα, η υπό κρίση αίτηση τυγχάνει απορριπτέα ως
απαράδεκτη λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, δεκτού
γενομένου και ως βάσιμου του σχετικού ισχυρισμού του καθ' ου Δήμου, καθόσον,
κατά τα διαλαμβανόμενα και στη μείζονα σκέψη της παρούσας, τα πολιτικά
δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να διατάξουν ασφαλιστικά μέτρα, μόνο για διαφορές
και υποθέσεις οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία αυτών, δηλαδή τέτοιων, επί
των οποίων μπορούν να αποφαίνονται επί της ουσίας, δικάζοντας την κύρια υπόθεση
και στη προκειμένη περίπτωση, ζητείται λήψη ασφαλιστικών μέτρων επί διαφοράς,
που αφορά αγωγή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης των αιτούντων κατά
του καθ' ου δήμου λόγω φερόμενων παράνομων πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων
που βρίσκονται στην υπηρεσία του και οι οποίες (πράξεις ή παραλείψεις των
οργάνων του) δεν συνδέονται με την ιδιωτική διαχείριση της περιουσίας του καθ'
ου δήμου, και δεν οφείλονται κατά τα στην αίτηση αναλυτικά ιστορούμενα σε
προσωπικό πταίσμα οργάνου, που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών
καθηκόντων του, και ως εκ τούτου υπάγεται στη δικαιοδοσία των τακτικών
διοικητικών δικαστηρίων, καθόσον αφορά σε διοικητική διαφορά ουσίας και δεν
υπάγεται στην δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. Τέλος, το Δικαστήριο
κρίνει ότι τα δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφισθούν στο σύνολο τους μεταξύ των
διαδίκων, διότι η ερμηνεία των κανόνων δικαίου που εφαρμόσθηκαν ήταν ιδιαίτερα
δυσχερής (άρθρο 179 του ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των
διαδίκων.
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αίτηση.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ στο σύνολο τους
τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και
δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στην Αθήνα, στις
3 Ιουνίου 2020, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι
τους.