ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜΠρΠατρών 139/2020

Αναγκαστική απαλλοτρίωση - Παραγραφή αξίωσης για απόληψη αποζημίωσης απαλλοτρίωσης -.

Σε αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου το δικαίωμα του ενδιαφερόμενου για απόληψη της δικαστικώς προσδιορισθείσας προσωρινής ή οριστικής αποζημίωσης υπόκειται πλέον σε οκταετή παραγραφή, αρχομένη, από την αποδεδειγμένη κατάληψη του ακινήτου, και πάντως σε δεκαετή παραγραφή με αφετηρία τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης. Η εν λόγω παραγραφή τυγχάνει εφαρμοστέα, κατά ρητή νομοθετική επιταγή, και στις συντελεσμένες κατά την 10.04.2012.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Πατρών Βασίλη Γαλανόπουλου, εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών).

ΑΠΟΦΑΣΗ 139/2020

(Αριθμός κατάθεσης αίτησης ./10-07-2019)

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΟΥΜΕΝΟ από την Δικαστή, Ειρήνη Σιγούρου Πρωτοδίκη, που ορίστηκε από τον Πρόεδρο Πρωτοδικών Πατρών, και από την Γραμματέα Ευφροσύνη Λιαρομμάτη.

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριό του, στην Πάτρα, την 28η Ιανουαρίου 2020 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ :

ΤΗΣ ΑΙΤΟΥΣΑΣ : Χ. χήρας Σ. Μ., το γένος Γ. Ζ., κατοίκου … Πατρών, η οποία παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου της δικηγόρου ʼγγελου Στεργιόπουλου, που κατέθεσε προτάσεις.

ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ: Ελληνικού Δημοσίου, νόμιμα εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό Οικονομικών, που κατοικοεδρεύει στην Αθήνα, και από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, που κατοικοεδρεύει στην Πάτρα, το οποίο παραστάθηκε δια της δικαστικής αντιπροσώπου του Ν.Σ.Κ. Αλεξάνδρας Γιαννοπούλου, που κατέθεσε προτάσεις.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΟΥΜΕΝΗ στον Προϊστάμενο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας – Ιονίου, αυτοτελές γραφείο Δημόσιας Περιουσίας του Νομού Αχαΐας, που εδρεύει στην Πάτρα, οδός ... και στον Δασάρχη Πατρών, που κατοικοεδρεύει στην Πάτρα, οδός ...

Η αιτούσα ζητεί να γίνει δεκτή η από 09-07-2019 αίτησή της, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου με αριθμό εκθέσεως καταθέσεως ./10-07-2019 και προσδιορίσθηκε αρχικά για τις 22-10-2019 και μετά από νόμιμη αναβολή για την δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και μετά την εκφώνησή της από το σχετικό έκθεμα, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ζήτησαν, να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά και στις έγγραφες προτάσεις τους.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Με τη διάταξη του άρθρου 10 του Ν. 2882/2001 (όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 126 του Ν. 4070/ 2012, ΦΕΚ Α’ 82/10.04.2012 και σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άρθρου 146 του αυτού νόμου ισχύει και στις συντελεσμένες κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος απαλλοτριώσεις) οι διατάξεις του οποίου εφαρμόζονται και επί απαλλοτρίωσης λόγω ρυμοτομίας, σύμφωνα με το άρθρο 29 παρ. 2 και 5 αυτού: "1. Η αξίωση για την είσπραξη της αποζημίωσης που προσδιορίσθηκε προσωρινά ή οριστικά παραγράφεται μετά την παρέλευση οκταετίας από την αποδεδειγμένη κατάληψη του απαλλοτριωθέντος ακινήτου και σε κάθε περίπτωση μετά την παρέλευση δεκαετίας από τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 7. Εάν η οριστική αποζημίωση καθορισθεί μετά τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης και την κατάληψη του ακινήτου, η αξίωση για την είσπραξη της τυχόν διαφοράς μεταξύ οριστικής και προσωρινής αποζημίωσης παραγράφεται μετά την παρέλευση πενταετίας από τη δημοσίευση της απόφασης που καθορίζει την οριστική τιμή. 2. Η παραγραφή διακόπτεται και με την ενέργεια πράξεων του δικαιούχου της αποζημίωσης που αποβλέπουν: α) στη δικαστική ή διοικητική αναγνώριση, β) στην είσπραξη μέρους ή του συνόλου της αποζημίωσης και γ) στον οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης. 3. Το δικαίωμα για δικαστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης δεν υπόκειται στην παραγραφή του παρόντος άρθρου". Από την ανωτέρω διάταξη συνάγεται, ότι σε αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου το δικαίωμα (αξίωση) του ενδιαφερόμενου για απόληψη της δικαστικώς προσδιορισθείσας προσωρινής ή οριστικής αποζημίωσης υπόκειται πλέον σε οκταετή παραγραφή, αρχομένη, από την αποδεδειγμένη κατάληψη του ακινήτου, και πάντως σε δεκαετή παραγραφή με αφετηρία τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης. Η εν λόγω παραγραφή τυγχάνει εφαρμοστέα, κατά ρητή νομοθετική επιταγή, και στις συντελεσμένες κατά την 10.04.2012 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του Ν. 4070/2012) απαλλοτριώσεις με στόχο να εξυπηρετηθεί το δημόσιο συμφέρον με την εκκαθάριση των οικονομικών εκκρεμοτήτων εντός εύλογου χρόνου, κατά την οποία ο δικαιούχος της αποζημίωσης είχε την δυνατότητα να ενεργήσει εγκαίρως για την είσπραξή της. Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 1 εδ. α’ του Ν.2882/2001, η οποία ταυτίζεται με τη διάταξη του άρθρου 7 του προϊσχύσαντος Ν.Δ. 797/1971, η αναγκαστική απαλλοτρίωση συντελείται με την καταβολή στον δικαστικώς αναγνωρισθέντα ή στον αληθινό δικαιούχο της αποζημίωσης που προσδιορίσθηκε προσωρινά ή οριστικά κατά τον παρόντα νόμο ή με την δημοσίευση στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως, γνωστοποίησης, ότι η αποζημίωση κατατέθηκε στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, κατά το επόμενο άρθρο 8. Δεν προβλέπεται δε ούτε στο Ν.Δ. 797/1971 ούτε στον ισχύοντα Κ.Α.Α.Α (Ν. 2882/2001) όπως ισχύει, ειδικότερος τρόπος συντέλεσης της απαλλοτρίωσης σε περίπτωση που αυτή έχει ορισθεί σε είδος, μετά δε τη συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ο χρόνος παραγραφής της αξίωσης για την είσπραξη της αποζημίωσης, που προσδιορίστηκε προσωρινά ή οριστικά, είναι δέκα έτη από την κατάληψη του ακινήτου που απαλλοτριώθηκε, ενώ το δικαίωμα για δικαστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης δεν υπόκειται στη δεκαετή αυτή παραγραφή (ΑΠ 595/2018 δημοσίευση Νόμος).

Στην προκειμένη περίπτωση με την υπό κρίση αίτηση, η αιτούσα ζητεί να αναγνωρισθεί δικαιούχος της αποζημίωσης λόγω απαλλοτριώσεως, που αφορά ακίνητο της κυριότητάς της, όπως αυτό περιγράφεται λεπτομερώς στην αίτηση, το οποίο απαλλοτριώθηκε αναγκαστικά, με την υπ’ αριθ. πρωτ. 1091234/5122/0010/19-07-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 957/13-08-1993) υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, για λόγους δημόσιας ωφέλειας, και ειδικότερα, για την βελτίωση της ευρείας παράκαμψης Πάτρας με την κατασκευή του τμήματος Κ5 (Γλαύκος – Γηροκομείου). Τέλος, να καταδικασθεί το καθ’ ου η αίτηση στη δικαστική δαπάνη της και την αμοιβή του πληρεξουσίου δικηγόρου της. Η αίτηση αρμόδια και παραδεκτά εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου (άρθρα 29 παρ. 5, 26 παρ. 2 του Ν. 2882/2001, όπως τροπ. με το Ν. 2985/2002) και είναι νόμιμη. Στηρίζεται στις διατάξεις των παραγράφων 5 του άρθρου 29 του Ν. 2882/2001, του άρθρου 26 επ. του ιδίου νόμου, όπως τροπ. με το Ν. 2985/2002 και το Ν. 4070/2012. Πρέπει, συνεπώς, αφού κρίθηκε νόμιμη να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα, καθόσον έχει τηρηθεί η προδικασία που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 26 § 4 εδ. α΄ του ν. 2882/2001, όπως η παράγραφος 4 αντικαταστάθηκε με το άρθρο 132 παρ. 1 Ν.4070/2012, ΦΕΚ Α 82/10.4.2012 και σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 146 του αυτού νόμου, εφαρμόζεται και στις εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού απαλλοτριώσεις, με την προσκομιδή της υπ’ αριθ. πρωτ. και σχεδ. ././21-10-2019 βεβαίωσης του Προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Αχαΐας και της υπ’ αριθ. πρωτ. ./30-07-2019 απάντησης του Δασαρχείου Πατρών.

Από την ένορκη κατάθεση του μάρτυρα της αιτούσας, που εξετάστηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης αυτού και όλα τα έγγραφα, που οι διάδικοι προσκομίζουν μετ’ επικλήσεως, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : με την υπ’ αριθ. 1091234/5122/0010/19-07-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, που δημοσιεύθηκε νόμιμα στο υπ’ αριθ. 957/13-08-1993 τ. Δ΄ ΦΕΚ, απαλλοτριώθηκε αναγκαστικά υπέρ του Δημοσίου και με δαπάνες αυτού και των παρόδιων ιδιοκτητών, για λόγους δημόσιας ωφέλειας και ειδικότερα για τη βελτίωση της ευρείας παράκαμψης Πάτρας με την κατασκευή του τμήματος Κ4-Κ5 (Γλαύκος – Γηροκομείου), συνολικής έκτασης 264.034 τ.μ., η οποία απεικονίζεται : α) στα από 19-05-1994 κτηματολογικά διαγράμματα και τους αντίστοιχους κτηματολογικούς πίνακες που έχει συντάξει ο τοπογράφος μηχανικός … και θεωρήθηκαν νόμιμα στις 24-05-1994 από τους Διευθυντές της 3ης ΔΕΚΕ Πατρών και της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Νομού Αχαΐας … αντίστοιχα και β) στην από 19-05-1994 έκθεση κτηματογράφησης του ιδίου ως άνω τοπογράφου μηχανικού, που θεωρήθηκε νόμιμα στις 24-05-1994 από τους ιδίους ως άνω Διευθυντές. Επί αιτήσεως του Ελληνικού Δημοσίου με την οποία ζητούσε τον προσδιορισμό της προσωρινής τιμής μονάδας αποζημίωσης των απαλλοτριωθέντων ως άνω ακινήτων και των επικειμένων τους, εξεδόθη η υπ’ αριθ. 1015/1995 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών που καθόρισε την προσωρινή τιμή αποζημίωσης των απαλλοτριούμενων ακινήτων. Εν συνεχεία το ΥΠ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. – Γ.Γ.Δ.Ε. προέβη σε παρακατάθεση της καθορισθείσας αποζημίωσης, η οποία, όπως προκύπτει από το με αριθμό πρωτ. Δ12α/φ.102/οικ/30512/30-1-1996 έγγραφο του τμηματάρχη του τμήματος Δ12α Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. – Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων έγινε με το με αριθμό 56/11-12-1995 γραμμάτιο παρακατάθεσης (ΦΕΚ 18/19-1-1996 τ. τέταρτο). Έτσι η ως άνω απαλλοτρίωση συντελέστηκε στις 11-12-1995 με την παρακατάθεση στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων της καθορισθείσας αποζημίωσης.

Επομένως, η αξίωση της αιτούσας για την είσπραξη της αποζημίωσης που προσδιορίσθηκε προσωρινά έχει παραγραφεί καθώς από την συντέλεση της εν λόγω απαλλοτρίωσης (11-12-1995) μέχρι την άσκηση της κρινόμενης αίτησης (κατατέθηκε στη γραμματεία του δικαστηρίου τούτου στις 10-07-2019 και κοινοποιήθηκε μαζί με το υπ’ αριθ. ./2019 πρακτικό αναβολής στο καθ’ ου στις 22-10-2019), έχει παρέλθει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας. Έτσι πρέπει να γίνει δεκτή ως και ουσιαστικά βάσιμη η ένσταση παραγραφής που προέβαλε παραδεκτά και νόμιμα το καθ’ ου Ελληνικό Δημόσιο. Ένσταση διακοπής της παραγραφής δεν προβλήθηκε. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη αίτηση να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφιστούν εν όλω μεταξύ των διαδίκων λόγω της ιδιαιτέρως δυσχερούς ερμηνείας των κανόνων δικαίου που εφαρμόστηκαν (άρθρα 179 ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕΙ κατ’ αντιμωλία των διαδίκων.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αίτηση.

ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Πάτρα, την 28η Φεβρουαρίου 2020, απόντων των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ