ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΕιρΑθ 489/2023

Ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Δεκτή αίτηση Ν. 3869/2010. Παύση των εργασιών εκποίησης του αρ. 9 παρ. 1 Ν. 3869/2010. Απρόσφορη η εκποίηση του δευτερεύοντος ακινήτου περιουσιακού στοιχείου.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Αθηνών Μιχαήλ Ι. Κούβαρη, MSC Alba Graduate Business School, Διαπιστευμένου Διαμεσολαβητή στο Υ.Δ.Δ.Α.Δ. και της δικηγόρου Πειραιώς Σοφίας Μαραγκοπούλου)

Αριθμός αποφάσεως 489/2023

ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

(Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας Ν. 3869/2010)

Συγκροτήθηκε από την Ειρηνοδίκη Αγγελική Μπούσμπουρα, την οποία όρισε η Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοικήσεως του Ειρηνοδικείου Αθηνών, και τη Γραμματέα Αικατερίνη Μαμάκου.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 16η Μαΐου 2023 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Της αιτούσας: ... του ... και της ... κατοίκου Αττικής, επί της οδού ... με Α.Φ.Μ. ... , η οποία παραστάθηκε στη δίκη δια της πληρεξούσιας δικηγόρου της Σοφίας Μαραγκοπούλου (Α.Μ. Δ.Σ. Πειραιώς 4423), που προσκόμισε το με αριθμό Α.../15-05-2023 γραμμάτιο προκαταβολής εισφορών και ενσήμων του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς.

Των καθ' ων η αίτηση: 1) ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα, επί της οδού Αιόλου αριθμός 86, και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο, 2) ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «HELLENIC POST CREDIT ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ», που εδρεύει στην Παιανία Αττικής, στο 40,2ο χλμ. της Αττικής Οδού, ΣΕΑ 1 Μεσογείων, και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο, 3) ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», που εδρεύει στην Αθήνα, επί της οδού Σταδίου αριθμός 40, και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο, και 4) ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «Τράπεζα Eurobank Ανώνυμη Εταιρεία», που εδρεύει στην Αθήνα, επί της οδού 'Οθωνος αριθμός 8, και εκπροσωπείται νόμιμα, οιονεί καθολικής διαδόχου της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS Α.Ε.», η οποία δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο.

Της προς ην η κοινοποίηση: ... του ... , δικηγόρου Αθηνών (Α.Μ. Δ.Σ.Α ... ), εκκαθαρίστριας, κατοίκου Αθηνών, επί της οδού ... η οποία δεν εμφανίσθηκε στη δίκη ούτε εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο.

Η αιτούσα με την κρινόμενη από 22/02/2023 με Γ.Α.Κ. ... // Ε.Α.Κ. ... 23-02-2023 αίτησή της, για την οποία ορίσθηκε δικάσιμος η αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας, ζήτησε όσα αναφέρονται σ' αυτήν.

Μετά την εκφώνηση της υποθέσεως με τη σειρά από το πινάκιο ακολούθησε συζήτηση κατά την οποία η πληρεξούσια δικηγόρος της αιτούσας, αφού πήρε το λόγο από την Ειρηνοδίκη, ανέπτυξε και προφορικά τους ισχυρισμούς της και ζήτησε την παραδοχή αυτών, αναφέρθηκε, δε, και στις προτάσεις της, το, δε, Δικαστήριο:

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από τις με αριθμούς . , . , . , . και . εκθέσεις επιδόσεως του Δικαστικού Επιμελητή του Εφετείου Αθηνών . για τις πρώτη, δεύτερη, τρίτη και τέταρτη των καθ' ων και για την προς ην η κοινοποίηση αντίστοιχα, που η αιτούσα επικαλείται και προσκομίζει, προκύπτει ότι ακριβές αντίγραφο της κρινόμενης αιτήσεως με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο επιδόθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα στις ανωτέρω. Οι τελευταίες, όμως, δεν εμφανίσθηκαν στη δίκη ούτε εκπροσωπήθηκαν από πληρεξούσιο δικηγόρο όταν η υπόθεση εκφωνήθηκε με τη σειρά από το πινάκιο κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο και πρέπει να δικαστούν ερήμην. Η συζήτηση, ωστόσο, της υποθέσεως θα προχωρήσει σα να ήταν όλοι οι διάδικοι παρόντες.

Από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 8 παρ.4 του Ν. 3869/2010 και 758 ΚΠολΔ προκύπτει ότι οι εκδοθείσες κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας οριστικές αποφάσεις για τη ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, μπορούν, με αίτηση διαδίκου, μετά τη δημοσίευσή τους να ανακληθούν ή να μεταρρυθμιστούν από το Δικαστήριο που τις εξέδωσε, αν προκόψουν νέα πραγματικά περιστατικά ή μεταβολές της περιουσιακής κατάστασης και των εισοδημάτων του οφειλέτη, εξαιτίας των οποίων μεταβλήθηκαν μεταγενέστερα οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδόθηκε η απόφαση. Τούτο διότι στις δίκες της εκούσιας δικαιοδοσίας δεν γίνεται δεσμευτική διάγνωση εννόμων σχέσεων, όπως ισχύει στις διαγνωστικές δίκες της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας, αλλά διατάσσονται τα κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα σε σχέση με τη νομική κατάσταση και λειτουργία φυσικού προσώπου. Συνεπώς, ο σκοπός της ρυθμίσεως αυτής είναι η προσαρμογή των ρυθμιστικών μέτρων στις εκάστοτε μεταβαλλόμενες πρακτικές καταστάσεις προς πραγμάτωση του σκοπού της, προς επέλευση, δηλαδή, του ρυθμιστικού αποτελέσματος. Περαιτέρω, μεταρρύθμιση τέτοιας αποφάσεως δύναται να ζητηθεί και σε άλλες περιπτώσεις, όπως στις περιπτώσεις εκποιήσεως του άρθρου 9 παρ. 1 του Ν. 3869/2010, σε περίπτωση εξειδικεύσεως των καθηκόντων του εκκαθαριστή, ο οποίος έχει διοριστεί, σε περίπτωση αποποιήσεως του διορισμού αυτού ή σε περίπτωση ανάγκης αντικατάστασης αυτού για οποιονδήποτε λόγο [Βενιέρης - Κατσάς (-Βενιέρης), «Υπερχρεωμένα Φυσικά Πρόσωπα», 2η έκδοση, έτος 2013, σελ. 504 έως 505, ΕιρΘεσ 5003/2012 Α' Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ, ΕιρΑΘ 434/2012 ΕφΑΔ 2013.83, όπου και παρατηρήσεις Αθ. Κρητικού]. Εξάλλου, η εκποίηση που διατάσσεται εκ του Ν. 3869/2010 δεν είναι είδος αναγκαστικής εκτέλεσης ή πλειστηριασμού. Ο νόμος στη διάταξη του άρθρου 9 παρ.1 εδ. 2 αναφέρει ρητά «πρόσφορη εκποίηση» και όχι διαδικασίες πλειστηριασμού, δεδομένου ότι δε θα μπορούν να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αυτού, αφού δε θα είναι δυνατός ο καταλογισμός σε βάρος κάποιου των εξόδων της έναρξης της διαδικασίας του πλειστηριασμού (έξοδα δημοσιεύσεων), όπως αντίθετα προβλέπει το άρθρο 5 παρ.4 του ΠτΚ, αλλά και στη συνέχεια οι υπόλοιπες δαπάνες του πλειστηριασμού, όπως τα έξοδα και η αμοιβή συμβολαιογράφου, έξοδα από τυχόν ματαιώσεις των πλειστηριασμών, αμοιβές δικαστικών επιμελητών κ.λπ. θα βαρύνουν τον ήδη υπερχρεωμένο οφειλέτη, γεγονός που δεν εντάσσεται στο πνεύμα και στο σκοπό του νόμου. Η «πρόσφορη εκποίηση», σύμφωνα με το Ν. 3869/2010, είναι μια 5θί §οηεπ8 σύμβαση, η οποία θα περιλαμβάνει δύο διακριτές φάσεις μεταξύ τους, εκείνης της εξεύρεσης του καταλληλότερου για τον οφειλέτη και τους πιστωτές αγοραστή (η οποία θυμίζει διαδικασία πλειστηριασμού) και εκείνης της πώλησης (που θυμίζει πώληση του αστικού δικαίου). Πρόκειται, συνεπώς, για διαδικασία αναδείξεως, μέσα από την «ελεύθερη πρόσφορη πώληση», του ποσοτικά «καλύτερου» αγοραστή και όχι για διαδικασία που οδηγεί στη μεταβίβαση των εκπλειστηριαζομένων πραγμάτων. Αλλωστε, η αναλογική εφαρμογή του ΠτΚ έχει επιφυλαχθεί μόνο ως προς τις διατάξεις περί συνδίκου ενώ συνάγεται σαφώς και από τον ορισμό του νόμου, όπου ορίζεται ρητά στο άρθρο 9 παρ. 1 εδ. 2 του Ν. 3869/2010, ως «εκποιούμενο πράγμα» και όχι για «πλειστηριασθέν πράγμα» (βλ. περί «πρόσφορης εκποίησης» σε Αθ. Κρητικό, «Ρύθμιση Των Οφειλών Υπερχρεωμένων Προσώπων», έτος 2012, σελ. 210, ΕιρΑΘ 66/2012 Α' Δημοσίευση Τ.Ν.Π. ΝΟΜΟΣ). Κατά συνέπεια, ο εκκαθαριστής προβαίνει στην εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων που του υποδεικνύει το Δικαστήριο, χωρίς τις προϋποθέσεις του εκούσιου πλειστηριασμού, με απόλυτη ελευθερία κινήσεων, με μόνη εξαίρεση, αν τεθούν όρια από το Δικαστήριο, ως προς το χρόνο εκποιήσεως, την εκτιμώμενη αξία του ακινήτου και κάποιο ελάχιστο τίμημα [Βενιέρης - Κατσάς (-Βενιέρης), ό.π., σελ. 442, όπου και παραπομπές, ad hoc ΕιρΚορ 1355/2013 ΕφΑΔ 2014.88, με παρατηρήσεις Κρητικού]. Τέλος, αν ο εκκαθαριστής διαπιστώσει ότι οι εργασίες ρευστοποίησης δεν δύνανται να συνεχιστούν ή δεν είναι ευχερώς ρευστοποιήσιμη η περιουσία του οφειλέτη, ζητά κατά το αναλογικώς εφαρμοζόμενο άρθρο 166 ΠτΚ την παύση των εργασιών ρευστοποίησης με απόφαση του Ειρηνοδικείου. Ακολουθείται και σε αυτή την περίπτωση η εκούσια δικαιοδοσία. Τέτοια περίπτωση είναι αυτή κατά την οποία ο εκκαθαριστής διαπιστώνει ότι είναι δυσχερής ή ασύμφορη η εκποίηση ή δεν εκδηλώνεται αγοραστικό ενδιαφέρον. Το ίδιο ισχύει αν διαπιστώσει ο εκκαθαριστής ότι τα έξοδα εκποιήσεως και το προϊόν ρευστοποιήσεως καθιστούν άσκοπη τη ρευστοποίηση. Την αναλογική εφαρμογή του άρθρου 166 ΠτΚ μπορεί να ζητήσει και οφειλέτης. Έτσι, ο οφειλέτης μπορεί να τηρήσει την παραπάνω διαδικασία, προκειμένου να αναλάβει πάλι τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του, των οποίων η εκποίηση είχε διαταχθεί με την απόφαση υπαγωγής στο Ν. 38690/2010 [βλ. ad hoc ΕιρΣιντικής 19/2019 αδημ., Βενιέρης-Κατσάς (-Βενιέρης), ό.π., 3η έκδοση, 2016, σελ. 590-591].

Η αιτούσα στην κρινόμενη αίτηση εκθέτει ότι επί αιτήσεώς της ρυθμίσεως οφειλών εκδόθηκε η με αριθμό ... οριστική απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου με την οποία, μεταξύ άλλων, διατάχθηκε η ελεύθερη εκποίηση ενός ακινήτου ιδιοκτησίας της και, δη, ενός οικοπέδου, κείμενου στη θέση «...» του Δήμου ... της Περιφερειακής Ενότητας ..., εκτάσεως 899,53 τ.μ., μετά της επ' αυτού ισόγειας μονοκατοικίας, επιφάνειας 78,16 τ.μ., που κατασκευάστηκε το έτος 1978, με Α.Τ.ΑΚ.... . Ότι διορίσθηκε εκκαθαρίστρια η προς ην η κοινοποίηση προκειμένου να προβεί στην ως άνω εκποίηση εντός προθεσμίας τριών (3) ετών από την αποδοχή του διορισμού της. Ότι αν και η ως άνω εκκαθαρίστρια δεν αποποιήθηκε το διορισμό της, δεν έχει μέχρι σήμερα, δηλαδή για χρονικό διάστημα σχεδόν πέντε (5) ετών από τη δημοσίευση της ως άνω αποφάσεως, ολοκληρωθεί η διαταχθείσα εκποίηση. Με βάση τα ως άνω πραγματικά περιστατικά η αιτούσα ζητεί να μεταρρυθμιστεί η ως άνω απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου ως προς τη διαταχθείσα εκποίηση του αναφερόμενου σε αυτήν περιουσιακού της στοιχείου και να παύσουν οι εργασίες της εκποιήσεως αυτού. Με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα η κρινόμενη αίτηση παραδεκτώς εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, που είναι καθ' ύλη και κατά τόπο αρμόδιο, κατά τη διαδικασία της Εκούσιας Δικαιοδοσίας των άρθρων 741 επ. ΚΠολΔ (άρθρο 3 του Ν. 3869/2010), είναι επαρκώς ορισμένη και νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 9,15 του Ν. 3869/2010, 166 ΠτΚ και 758 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.

Από τη μελέτη όλων ανεξαιρέτως των εγγράφων που νόμιμα προσκομίζει και επικαλείται η αιτούσα, μερικά από τα οποία μνημονεύονται ειδικότερα, χωρίς να παραλείπεται κάποιο για την ουσιαστική διάγνωση της υποθέσεως, από τα διδάγματα της κοινής πείρας που λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρο 336 παρ. 4 ΚΠολΔ) και από όλη εν γένει τη διαδικασία αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η αιτούσα κατέθεσε ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου την από 24/09/2014 με αριθμό καταθέσεως ./06-10-2014 αίτησή της για την υπαγωγή της στις διατάξεις του Ν. 3869/2010, την οποία απηύθυνε κατά των καθ' ων η κρινόμενη αίτηση. Επί της αιτήσεώς της αυτής εκδόθηκε η με αριθμό ... οριστική απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου με την οποία ρυθμίσθηκαν οι οφειλές της, εξαιρέθηκε από τη ρευστοποίηση η κύρια κατοικία της και διατάχθηκε η ελεύθερη εκποίηση με τον πλέον πρόσφορο τρόπο του δικαιώματος της πλήρους κυριότητας σε ποσοστό 100% επί ενός οικοπέδου, κείμενου στο Νομό ..., στο Δήμο «...» στη θέση «...», εκτάσεως 899,53 τ.μ., μετά της επ' αυτού κείμενης μονοκατοικίας, επιφάνειας 78,16 τ.μ. Διορίσθηκε, δε, εκκαθαρίστρια για τη διενέργεια των εργασιών της εκποιήσεως η προς ην η κοινοποίηση, Δικηγόρος Αθηνών, ενώ προβλέφθηκε ότι η ολοκλήρωση των σχετικών εργασιών θα πρέπει να ολοκληρωθούν εντός εύλογης προθεσμίας τριών (3) ετών από την αποδοχή από μέρους της εκκαθαρίστριας του διορισμού της. Περαιτέρω, από τη δημοσίευση ως άνω αποφάσεως, που έλαβε χώρα το Νοέμβριο του έτους 2018, μέχρι την κατάθεση της υπό κρίση αίτησης ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου έχει μεσολαβήσει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της τριετίας δίχως, μέχρι σήμερα, να έχει επιτευχθεί η εκποίηση του ως άνω ακινήτου [βλ. τη Βεβαίωση Περιουσιακής κατάστασης (Ε9) της αιτούσας έτους 2024, που η αιτούσα επικαλείται και προσκομίζει], ούτε προέκυψε, ενόψει και της ερημοδικίας τους, η επίδειξη εκ μέρους των καθ' ων, πιστωτριών της αιτούσας, ενδιαφέροντος για την εκποίηση αυτού και την έκβαση της διαδικασίας εκκαθάρισης. Συνεπώς, το περιουσιακό στοιχείο της αιτούσας για το οποίο διατάχθηκε η εκκαθάριση δεν είναι ευχερώς ρευστοποιήσιμο και για το λόγο τούτο πρέπει να κηρυχθεί η παύση των εργασιών της διαταχθείσας με την προαναφερόμενη απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου εκποιήσεως.

Κατ' ακολουθία των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή ως βάσιμη και στην ουσία της κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας. Δικαστική δαπάνη δεν επιδικάζεται σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 8 παρ. 6 του Ν. 3869/2010.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕΙ ερήμην των καθ' ων και του προς ον η κοινοποίηση.

ΔΕΧΕΤΑΙ την αίτηση.

ΚΗΡΥΣΣΕΙ την παύση των εργασιών της εκποίησης η οποία διατάχθηκε με τη με αριθμό 7769/2018 απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε στην Αθήνα την 5/12/2023 σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση του Δικαστηρίου αυτού, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους.

Η ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ