ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΣυμβΕφΘεσ 79/2024

Αρση κατάσχεσης οχήματος - Κληρονομικό εξαίρετο -.

Τέτοιο είναι και το όχημα, υπό τον όρο ότι είχε ενταχθεί στην συζυγική, οικογενειακή και κοινωνική λειτουργία και όχι εάν εχρησιμοποιείτο αποκλειστικά από τον αποβιώσαντα σύζυγο. Σε περίπτωση συγκυριότητας, το εξαίρετο αφορά στο ποσοστό του αποβιώσαντος. Απορρίπτεται η αίτηση άρσεως της κατάσχεσης οχήματος που χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά παρανόμως εισελθόντων στη χώρα αλλοδαπών, το μεν διότι το κατασχεθέν όχημα δεν συνιστά εξαίρετο στοιχείο της κληρονομίας, καθότι χρησιμοποιούσε τούτο αποκλειστικά ο αποβιώσας σύζυγος, το δε διότι υπήρξε αυτός συγκύριος με τον κατηγορούμενο, υιό της αιτούσας.

ΑΡΙΘΜΟΣ 79/2024

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΦΕΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Βασίλειο Στέφο, Πρόεδρο Εφετών, Ευστρατία Πατσάκογλου και Δημοσθένη Στίγγα - Εισηγητή, Εφέτες.

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ στο ειδικό δωμάτιο των διασκέψεων, στις 31 Ιανουάριου 2024, χωρίς την παρουσία Εισαγγελέα. Στη συνεδρίαση παραστάθηκε και ο Γραμματέας Παρασκευή Κωνσταντινίδου, (άρθρα 30 παρ. 2, 138 παρ. 1 και 316 παρ. 2 Κ.Π.Δ., όπως κυρώθηκε με το Ν.4620/2019).

Ο Εισαγγελέας Εφετών Θεσσαλονίκης Νικόλαος Δεληδήμος, υπέβαλε προς το Συμβούλιο, στις 18 Ιανουάριου 2024, την από 04-01-2024 και με αριθμό κατάθ. ./10-01-2024 αίτηση της αιτούσας . χήρας ., κατοίκου Διαβατών Θεσσαλονίκης (οδός .), με την οπαία ζητά να αρθεί η κατάσχεση του υπ' αριθμ. κυκλ. ΝΙΤ . Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτου, μάρκας ΟΡΕL, τύπου CORSA, χρώματος μαύρου και αριθμό πλαισίου WOLOSDL. και να της αποδοθεί λόγω περιελεύσεως της κυριότητάς του σε αυτήν κατά ποσοστό 50% ως εξαίρετο στοιχείο της κληρονομιαίας περιουσίας του αποβιώσαντος συζύγου της ., άλλως να ορισθεί ως μεσεγγυούχος για τη φύλαξή του, με την έγγραφη πρότασή του 35/2024, η οποία έχει ως εξής: «ΑΡΙΘΜΟΣ 35. ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΦΕΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.

ΜΕΚ.

Προς το Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης

ΠΡΟΤΑΣΗ υπ’ αριθ. 35/2024

Ασκηθείσης ποινικής διώξεως για διευκόλυνση μεταφοράς υπηκόων τρίτων χωρών, μη δικαιουμένων σε είσοδο στο ελληνικό έδαφος κατά συρροή, από κερδοσκοπία κατά τρόπο κινδυνώδη για άνθρωπο κατά συναυτουργία (άρθρα 30 παρ. 1 β, γ ν.4251/2014, 34 παρ. 2, 45 ΠΚ) εις βάρος του ., ο οποίος παραπέμπεται για την ανωτέρω πράξη ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης κατά τη δικάσιμο της 6-10-2025, επί σχηματισθείσης υπό στοιχεία ΑΒΜ Φ-./2089 από το Τμήμα Διαχείρισης Μετανάστευσης Μυγδονίας δικογραφίας, επιβλήθηκε στις 7-8-2022 κατάσχεση στο υπ’ αριθμ. κυκλ. ΝΙΤ . ΙΧΕ όχημα, με αριθμό πλαισίου WOLOSDL., ανήκοντος κατά κυριότητα στον ίδιο και στον αποβιώσαντα στις 7-9-2022 . εξ’ αδιαιρέτου, την άρση της οποίας επιδιώκει διά της υπ’ αριθμ. καταθ. ./2024 αιτήσεως η . χήρα . επικαλούμενη ίδιο δικαίωμα κυριότητας επί του κατασχεθέντος οχήματος, που περιήλθε σ’ αυτή, κατά τους διαλαμβανόμενους στην ως άνω αίτηση ισχυρισμούς της, ως εξαίρετο στοιχείο της κληρονομίας του αποβιώσαντος ., κατόπιν δε τούτων εισάγουμε στο Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης την προειρημμένη αίτηση κατά τα άρθρα 269 παρ. 3 Κ.Ποιν.Δ., 160 παρ. 4, 177 παρ. 5, 11 ν.2960/2001 και εκθέτουμε κατά τα άρθρα 30 παρ. 2,4, 138 παρ. 1 Κ.Ποιν.Δ. τα εξής:

Σύμφωνα προς το άρθρο 40 ν.4139/2013 «σε περίπτωση καταδίκης … διατάσσεται η δήμευση όλων των πραγμάτων τα οποία προήλθαν από την πράξη … καθώς και των μεταφορικών μέσων και όλων των αντικειμένων τα οποία χρησίμευσαν ή προορίζονταν για την τέλεση της πράξης είτε αυτά ανήκουν στον αυτουργό είτε σε οποιονδήποτε από τους συμμετόχους.»

Περαιτέρω, κατά το άρθρο 177 ν.2960/2001, ως τούτο ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 8 ν.4474/2017, και ειδικότερα την παράγραφο 1 αυτού «στις περιπτώσεις κατά τις οποίες κατάσχονται χερσαία ή εναέρια μεταφορικά μέσα ή μηχανήματα έργου ή μεταφορικά μέσα … για διάπραξη οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος εν γένει, το υπηρεσιακό όργανο το οποίο επέβαλλε την κατάσχεση ή η υπηρεσία στην οποία υπηρετεί το παραδίδει μαζί με αντίγραφα της έκθεσης κατάσχεσης στην Τελωνειακή Αρχή που ορίζεται αποκλειστικός μεσεγγυούχος.

Εν προκειμένω, το υπ’ αριθμ. ΝΙΤ . ΙΧΕ κατασχέθηκε στις 7-8-2022, κατά τα ήδη αναφερθέντα, διότι με αυτό ο εκ των ιδιοκτητών αυτού και κατηγορούμενος . διευκόλυνε τη μεταφορά πέντε (5) αλλοδαπών, υπηκόων Πακιστάν, που δεν εδικαιούντο να εισέλθουν και να παραμείνουν στην Ελλάδα, καταληφθείς εν τω πράττειν στην περιοχή της Σίνδου όπου και συνελήφθη. Στις 7-9-2022 απεβίωσε ο ., συγκύριος του κατασχεθέντος οχήματος (σχετ. η από 8-9-22 οικεία ληξιαρχική πράξη του δήμου Αλεξάνδρειας και φ/ο της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος), δίχως να αφήσει διαθήκη (σχετ. το υπ’ αριθμ. ./18-9-2023 πιστοποιητικό του Ειρηνοδικείου Αλεξάνδρειας), κατέλιπε δε εξ αδιαθέτου κληρονόμους την σύζυγό του . – ήδη αιτούσα – και τα τέκνα του . - ήδη κατηγορούμενο – . και . (σχετ. το υπ’ αριθμ. ./12-9-2022 πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών του δήμου Αλεξάνδρειας).

Η αιτούσα . με την εδώ κρισιολογούμενη υπ’ αριθμ. ./2024 αίτηση ζητά να αρθεί η επιβληθείσα, κατά τα προεκτεθέντα, κατάσχεση στο υπ’ αριθμ. κυκλ. ΝΙΤ . ΙΧΕ όχημα και να αποδοθεί αυτό στην ίδια λόγω περιελεύσεως της κυριότητός του σε αυτή ως εξαίρετο στοιχείο της κληρονομιαίας περιουσίας του αποβιώσαντος συζύγου της . και, επικουρικά, να ορισθεί μεσεγγυούχος του κατασχεθέντος οχήματος.

Η αίτηση αυτή είναι απορριπτέα ως αβάσιμη για τους κάτωθι λόγους: Κατά το άρθρο 1820 ΑΚ «εκείνος από τους συζύγους που επιζεί καλείται ως κληρονόμος εξ αδιαθέτου με τους συγγενείς της πρώτης τάξης στο τέταρτο και με τους συγγενείς των άλλων τάξεων στο μισό της κληρονομίας. Επιπλέον παίρνει ως εξαίρετο, ανεξάρτητα από την τάξη με την οποία καλείται, τα έπιπλα, σκεύη, ενδύματα και άλλα τέτοια οικιακά αντικείμενα που τα χρησιμοποιούσαν είτε μόνος εκείνος που επιζεί είτε και οι δύο σύζυγοι. Αν όμως υπάρχουν τέκνα του συζύγου που πέθανε λαμβάνονται υπ’ όψιν οι ανάγκες και αυτών, εφόσον το επιβάλλουν οι ειδικές περιστάσεις για λόγους επιείκειας».

Κατά την ανωτέρω διάταξη τα εξαίρετα αντικείμενα της κληρονομίας, που συνιστά εκ του νόμου κληροδοσία (Ν. Παπαντωνίου, Κληρονομικό Δίκαιο, παρ. 90 ΙΙ, σελ. 367 επ.), αφορά σε στοιχείο της οικιακής οικονομίας των συζύγων που προορίζονταν για χρήση στον συζυγικό οίκο (Ν. Παπαντωνίου: ε.α), τέτοιο δε είναι και το όχημα υπό την προϋπόθεση ότι αυτό ήταν ενταγμένο εντός του πλαισίου της συζυγικής οικογενειακής και κοινωνικής ζωής. Δεν πρόκειται όμως για εξαίρετο στοιχείο της κληρονομίας εάν το πράγμα εχρησιμοποιείτο αποκλειστικά από τον θανόντα σύζυγο, όπως ασφαλώς προκύπτει με ερμηνευτικό e contrario επιχείρημα από το δεύτερο εδάφιο της προπαρατεθείσης διατάξεως του άρθρου 1830 Α.Κ. Ευνόητον τυγχάνει πως εάν ο αποβιώσας σύζυγος ήταν εξ’ αδιαιρέτου κύριος κάποιου στοιχείου της κληρονομίας, τυχόν χαρακτηρισμός αυτού ως εξαιρέτου αφορά μόνο το ιδανικό μερίδιό του. Επομένως, όσον αφορά στο κατασχεθέν όχημα η διερεύνηση εάν αυτό συνιστά εξαίρετο στοιχείο της κληρονομίας αφορά στο ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου που ανήκε στον αποβιώσαντα σύζυγο της αιτούσας, του υπολοίπου εξακολουθούντος στην κυριότητα του κατηγορουμένου .. Εξ’ αυτού του λόγου και μόνον η κρισιολογούμενη αίτηση είναι απορριπτέα ως προς την απόδοση του οχήματος στην αιτούσα . ως κυρία αυτού. Πέραν τούτου, όμως, η χρήση του οχήματος αφορούσε στις ανάγκες και επιδιώξεις των συγκυρίων αυτού, δηλ. των . και ., δεδομένου ότι κανένα άλλο μέλος της οικογένειας δε εξυπηρετείτο από αυτό όπως θα συνέβαινε εάν η κυριότητά του ανήκε σε όλους (οράτε το πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών, ε.α.) ή εάν ανήκε αποκλειστικά στον αποβιώσαντα ή την ίδια την αιτούσα από κοινού με αυτόν δεδομένου ότι δεν ήταν αναγκαία η ικανότητά της προς την οδήγηση (ΑΠ 1781/1987 ΝοΒ, τ.36, 1836). Εξ’ άλλου ούτε η αιτούσα ισχυρίζεται ότι με το κατασχεθέν όχημα εξυπηρετούνται οικογενειακές ανάγκες, αλλά εκλαμβάνει ως δεδομένο, εν είδει λήψεως του ζητουμένου, ότι τούτο αποτελεί εξαίρετο στοιχείο της κληρονομίας καίτοι δεν συντρέχει, οπωσδήποτε κατά το περιεχόμενο της αιτήσεως, καμία προϋπόθεση προς τούτο.

Δεν πρέπει δε να παροράται ότι συγκύριος του οχήματος είναι ο κατηγορούμενος ., ο οποίος μέσω αυτού τέλεσε την αποδιδομένη εις βάρος του πράξη της διευκόλυνσης μεταφοράς αλλοδαπών από κερδοσκοπία, κατά τρόπο κινδυνώδη για άνθρωπο, κατά συρροή και κατά συναυτουργία.

Στην πραγματικότητα διά της υπό κρίσιν αιτήσεως επιδιώκεται πλαγίως και τεχνηέντως η απόδοση του κατασχεθέντος οχήματος στον κατηγορούμενο ., πλην όμως παραβλέπεται ότι συγκύριοι του οχήματος έχουν καταστεί βάσει εξ’ αδιαθέτου διαδοχής από 7-9-2022, κατά το νόμιμο ποσοστό ο καθένας, η . και ο ..

Τέλος, το αίτημα περί ορισμού της αιτούσας ως μεσεγγυούχου του κατασχεθέντος οχήματος είναι επίσης απορριπτέο, διότι κατά το προπεριγραφέν άρθρο 177 ν. 2960/2001, ως ισχύει, βάσει του άρθρου 8 ν. 447/2017, η Τελωνειακή Αρχή ορίζεται αποκλειστικός μεσεγγυούχος αυτού.

Συμφώνως προς το ανωτέρω, και δη επειδή το κατασχεθέν υπ’ αριθμ. όχημα ανήκει κατά το μεγαλύτερο ποσοστό στον κατηγορούμενο ., ο οποίος υπεισήλθε στην κληρονομία του αποβιώσαντος ., ως εξ’ αδιαθέτου κληρονόμος, δεδομένου ότι το ποσοστό επί της κυριότητας του οχήματος αποτελεί άθροισμα του περιελθόντος ποσοστού και του ήδη υπάρχοντος και επειδή το κατασχεθέν όχημα δεν πληροί τους όρους του άρθρου 1820 Α.Κ. προκειμένου να χαρακτηρισθεί εξαίρετο στοιχείο της κληρονομίας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: Να απορριφθεί η υπ’ αριθμ. καταθ. ./2024 αίτηση της . χήρας . περί άρσεως της κατασχέσεως του υπ’ αριθ. ΝΙΤ . ΙΧΕ οχήματος με αριθμό πλαισίου WOLOSDL. και αποδόσεώς του στην ίδια, καθώς και περί ορισμού της ιδίας ως μεσεγγυούχου του κατασχεθέντος οχήματος.

Θεσσαλονίκη, 16η Ιανουαρίου 2024

Ο Εισαγγελέας

Το Συμβούλιο μελέτησε τη δικογραφία και σύμφωνα με το Νόμο σκέφθηκε ως εξής:

Επειδή και το Συμβούλιο έχει σύμφωνη γνώμη με αυτή που διατυπώνεται στην εισαγγελική πρόταση, στις ορθές και νόμιμες σκέψεις της οποίας αναφέρεται εξ ολοκλήρου, ως προς το νομικό και το πραγματικό μέρος της υπόθεσης, λαμβανομένων υπόψη και των ισχυρισμών που αναφέρονται στο από 17-01-2024 υπόμνημα της αιτούσας το οποίο κατατέθηκε ενώπιον του Εισαγγελέα Εφετών Θεσσαλονίκης, βάσει δε τούτων, πρέπει να απορριφθεί η την από 04-01-2024 και με αριθμό κατάθ. ./10-01-2024 αίτηση της αιτούσας . χήρας .., κατοίκου Διαβατών Θεσσαλονίκης (οδός .), με την οποία ζητά να αρθεί η κατάσχεση του υπ' αριθμ. κυκλ. ΝΙΤ . Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτου, μάρκας ΟΡΕL, τύπου CORSA, χρώματος μαύρου και αριθμό πλαισίου WOLOSDL.. και να της αποδοθεί λόγω περιελεύσεως της κυριότητάς του σε αυτήν κατά ποσοστό 50% ως εξαίρετο στοιχείο της κληρονομιαίας περιουσίας του αποβιώσαντος συζύγου της ., ή τον διορισμό της ως μεσεγγυούχου αυτού, ενώ κατά το υπόλοιπο ποσοστό (50%) ανήκει στον υιό της ., το οποίο κατασχέθηκε με την από 07-08-2022 Έκθεση Κατασχέσεως αυτοκινήτου του Αρχ/κα . που υπηρετεί στο Τ.Δ.Μ. Μυγδονίας παρουσία και του Υπαρχ/κα . της ίδιας υπηρεσίας, ως απαράδεκτη.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την από 04-01-2024 και με αριθμό κατάθ. ./10-01-2024 αίτηση της αιτούσας . χήρας ., κατοίκου Διαβατών Θεσσαλονίκης (οδός .), με την οποία ζητά να αρθεί η κατάσχεση του υπ' αριθμ. κυκλ. ΝΙΤ . Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτου, μάρκας ΟΡΕL, τύπου CORSA, χρώματος μαύρου και αριθμό πλαισίου WOLOSDL.. και να της αποδοθεί λόγω περιελεύσεως της κυριότητάς του σε αυτήν κατά ποσοστό 50% ως εξαίρετο στοιχείο της κληρονομιαίας περιουσίας του αποβιώσαντος συζύγου της ., ή τον διορισμό της ως μεσεγγυούχου αυτού, το οποίο κατασχέθηκε με την από 07-08-2022 Έκθεση Κατασχέσεως αυτοκινήτου του Αρχ/κα . που υπηρετεί στο Τ.Δ.Μ. Μυγδονίας παρουσία και του Υπαρχ/κα . της ίδιας υπηρεσίας

ΑΠΟΦΑΣΙΣΘΗΚΕ στη Θεσσαλονίκη, στις 31 Ιανουάριου 2024 και εκδόθηκε την 1η Φεβρουάριου 2024.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ