ΤρΔΠρΠειρ 87/2010
Κοινωνική ασφάλιση - Ι.Κ.Α. - Υπαγωγή
στην ασφάλιση - Μουσικοί με σύμβαση μίσθωσης έργου με Πολιτιστικό Οργανισμό
Δήμου -.
Οι
απασχοληθέντες από τον Πολιτιστικό Οργανισμό Δήμου, βάσει συμβάσεως μισθώσεως
έργου, ως μουσικοί στη Φιλαρμονική του Δήμου αυτού, δεν παρείχαν εξαρτημένοι
εργασία, και συνεπώς δεν ήταν υποχρεωτική η ασφάλιση τους στο Ι.Κ.Α., καθότι
όπως προκύπτει από τις σχετικές συμβάσεις, οι υπηρεσίες τους, για την αμοιβή
των οποίων είχαν υποχρέωση έκδοσης δελτίου ή αποδείξεων παροχής υπηρεσιών, δεν
συνεπάγονταν απασχόληση εντασσσόμενη στα στενά
λειτουργικά πλαίσια του παραπάνω οργανισμού, λαμβανομένου υπόψη ότι δεν υπόκεινταν σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ως προς το χρόνο
και τη διάρκεια του, ούτε προσδιορίζονταν τοπικά εκ των προτέρων, ενώ, εξάλλου
είχε ρητά συμφωνηθεί η κατ
ελεύθερο τρόπο διενέργεια του αναληφθέντος έργου, το οποίο, άλλωστε, είχε
περιστασιακό χαρακτήρα και δεν προέκυπτε από κανένα στοιχείο η καθοδήγηση κατά
την παροχή του.
Aριθμός
απόφασης 87/2010
ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ
ΠΕΙΡΑΙΑ
Τμήμα
9ο ΤΡΙΜΕΛΕΣ
Συνεδρίασε
δημόσια στο ακροατήριό του, στις 9
Οκτωβρίου 2008, με δικαστές τους: Αναστασία Αβραμοπούλου, Πρόεδρο Πρωτοδικών
Διοικητικών Δικαστηρίων, Ιωάννα Καραμπάτσου,
Εισηγήτρια, και Αικατερίνη Σακελλαροπούλου,
Πρωτοδίκες Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Ειρήνη Πετρίδου,
δικαστική υπάλληλο.
Για
να δικάσει την από 22.9.2003 προσφυγή.
Τ
ο υ Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ», που
εδρεύει στην Καλλιθέα Αττικής, οδός Ελ. Βενιζέλου αριθ.156,το οποίο παραστάθηκε
με δήλωση, κατ΄ άρθρο 29 παρ.1 του Ν.2915/2001 της πληρεξουσίας
δικηγόρου του Δήμου Αικατερίνης Ραπτοπούλου.
Κ
α τ ά του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Ίδρυμα Κοινωνικών
Ασφαλίσεων-Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Μισθωτών» (Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ.),
το οποίο εκπροσωπείται από τον Διευθυντή του Υποκαταστήματος ΙΚΑ Καλλιθέας και παραστάθηκε με δήλωση, κατ΄ άρθρο 29 παρ.1
του Ν.2915/2001 του πληρεξούσιου δικηγόρου του Κυριάκου Λιακάκου.
Μετά
τη συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη
Αφού
μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφτηκε
κατά το νόμο.
1.
Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή, η οποία, κατά νόμο, ασκείται ατελώς και
χωρίς την καταβολή παραβόλου (άρθρο 28 παρ.4 ν.2579/1998, Α΄31), επιδιώκεται, παραδεκτώς, η ακύρωση της υπ΄ αριθ.500/συν.61/9-7-2003
απόφασης της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (ΤΔΕ) του
Τοπικού Υποκαταστήματος ΙΚΑ Καλλιθέας, με την οποία
απορρίφθηκε ένσταση του προσφεύγοντος κατά της υπ΄ αριθ.117947/2002 πράξης
επιβολής εισφορών, ποσού 39.595.200 δραχμών, που εκδόθηκε σε βάρος του για την
ασφαλιστική τακτοποίηση απασχολούμενων στον Οργανισμό προσώπων.
2.Επειδή,
κατά το άρθρο 2 παρ.1 του α.ν. 1846/1951 «περί
Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (Α΄179), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 παρ.1 του
ν.4476/1965 (Α΄103),βασική προϋπόθεση υπαγωγής στην ασφάλιση του ΙΚΑ αποτελεί η παροχή εξαρτημένης εργασίας έναντι αμοιβής.
Ο χαρακτήρας δε της παρεχόμενη εργασίας ως εξηρτημένης
κρίνεται βάσει των συνθηκών κάθε συγκεκριμένης περιπτώσεως από το εάν ο προσφέρων την εργασία του, ανεξάρτητα, από τον τρόπο
αμοιβής, τελεί κατά την εκτέλεση αυτής υπό την καθοδήγηση και επιτήρηση του
εργοδότη, οπότε η εργασία θεωρείται εξαρτημένη, συνεπαγόμενη την υπαγωγή του προσφέροντος αυτή στην ασφάλιση του ΙΚΑ,
ή εάν αντιθέτως διατηρεί ελευθερία ενεργειών, οπότε η εργασία δεν είναι
εξαρτημένη και ο προσφέρων αυτήν δεν υπάγεται στην
ασφάλιση του ΙΚΑ. Εξάλλου, εάν ενόψει των συνθηκών
κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης είναι πράγματι δυσχερής η διάκριση μεταξύ
εξαρτημένης ή μη εργασίας, τυγχάνει εφαρμογής το από την παραπάνω διάταξη
προβλεπόμενο μαχητό τεκμήριο υπέρ της εξαρτημένης εργασίας και της υπαγωγής του
προσφέροντος την εργασία αυτή στην ασφάλιση του
Ι.Κ.Α. Προς ανατροπή δε του τεκμηρίου αυτού πρέπει να αποδεικνύεται κάθε φορά,
κατά τρόπο βέβαιο και σαφή, ότι η εργασία προσφέρεται υπό καθεστώς ελευθέρων
ενεργειών του παρέχοντος αυτή, κατά τη σχετική πλήρως αιτιολογημένη κρίση της
Διοίκησης και, τελικά, του Διοικητικού Δικαστηρίου (Σ.Ε. 2265/1994, 1458/1991
κ.ά.). Επίσης από την ίδια διάταξη προκύπτει ότι είναι ασφαλιστέα στο Ίδρυμα
τόσο η μη συνεχής, όσο και η κατά μη
πλήρες ωράριο παρεχόμενη εξαρτημένη εργασία, εφόσον αυτή παρέχεται κατ΄
αποκλειστικό ή κύριο επάγγελμα (Σ.Ε.1592/1994). Εξαρτημένη δε εργασία παρέχουν,
όσοι ενόψει των συνθηκών της συγκεκριμένης περίπτωσης και μάλιστα του τόπου,
του τρόπου και του χρόνου απασχόλησής τους βρίσκονται σε σχέση υπηρεσιακής
εξάρτησης με τον εργοδότη, εργαζόμενοι υπό την επιτήρηση και καθοδήγησή του. Η
υπηρεσιακή αυτή εξάρτηση μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο στενή, ανάλογα
με την φύση της εργασίας (ΣτΕ 3078/1994).
3.Επειδή,
στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας, προκύπτουν τα ακόλουθα:
Με την υπ΄ αριθ.117947/2002 πράξη του Υποκαταστήματος ΙΚΑ
Καλλιθέας καταλογίσθηκαν σε βάρος του
προσφεύγοντος Οργανισμού εργοδοτικές εισφορές, συνολικού ποσού 39.595.200
δραχμών, για την ασφαλιστική τακτοποίηση 29 ατόμων, που αναφέρονται σ΄ αυτή, οι
οποίοι διαπιστώθηκε ότι απασχολήθηκαν, για λογαριασμό αυτού, ως μουσικοί στην
Φιλαρμονική, με συμβάσεις μισθώσεως έργου, κατά το χρονικό διάστημα από
1-1-1998 έως 31-12-2001. Κατά της πράξεως αυτής ο ως άνω Πολιτιστικός
Οργανισμός άσκησε την υπ΄ αριθ.2816/26-4-2002 ένσταση, η οποία απορρίφθηκε, με
την προσβαλλόμενη απόφαση της ΤΔΕ, υπό την αιτιολογία
ότι οι απασχολούμενοι με σύμβαση μισθώσεως έργου στο Δημόσιο, το ν.π.δ.δ. και άλλες υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα υπάγονται
στην ασφάλιση του ΙΚΑ για τους κλάδους ασθένειας και
σύνταξης και στο ΤΕΑΜ (άρθρο 4 ν.1305/1982, όπως
τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ.3 του ν.1759/1988 και η ΑΥΚΑ
Β1/21/21/1334/1983), με την προϋπόθεση ότι παρέχουν την εργασία της, με
συνθήκες παρόμοιες με αυτές που συναρτώνται στην περίπτωση της εξαρτημένης
εργασίας, από άποψη τρόπου, τόπου και χρόνου απασχόλησης και εν προκειμένω τα
συγκεκριμένα πρόσωπα δεν διατηρούσαν ελευθερία και πρωτοβουλία δράσης και
παρείχαν την προσωπική τους εργασία, κατά την εκτέλεση του έργου, στο κατάστημα
του Οργανισμού, που βρίσκεται στην
Καλλιθέα, επί της οδού Λασκαρίδου 44, και αμοίβονταν όπως οριζόταν στις συμβάσεις, που γίνονταν κάθε
φορά.
4.Επειδή,
με την κρινόμενη προσφυγή και το υπόμνημα, με το οποίο αυτή αναπτύσσεται, ο
προσφεύγων Οργανισμός υποστηρίζει, κατ΄ αρχήν, ότι δεν υπείχε υποχρέωση
ασφαλίσεως των ανωτέρω ατόμων, διότι αυτοί δεν προσέφεραν τις υπηρεσίες τους
υπό συνθήκες παρόμοιες με αυτές που απαντώνται στην περίπτωση της εξαρτημένης
εργασίας, όπως εσφαλμένα λήφθηκε από το διάδικο Ίδρυμα, και τούτο διότι:
α)πρωτεύον στοιχείο για την συμμετοχή των εν λόγω ατόμων, που στην πλειοψηφία
τους ήταν νεαρής ηλικίας ,μαθητές λυκείου και φοιτητές, στην Φιλαρμονική του
Δήμου Καλλιθέας ήταν όχι η παροχή εργασίας έναντι αμοιβής, αλλά η εκμάθηση της
τέχνης του μουσικού οργάνου για την οποία εκπαιδεύονταν, και, εθελοντικά
ελάμβαναν μέρος σε διάφορες εκδηλώσεις του Δήμου (κυρίως παρελάσεις, λιτανείες
κλπ). Ορισμένοι μάλιστα από τους συμμετέχοντες ήσαν ανήλικοι για μέρος του
χρονικού διαστήματος για το οποίο φέρονται ως συνδεόμενοι με σύμβαση έργου με
τον Πολιτιστικό Οργανισμό, όπως οι ... (17ος ), ... (20ος ), και ... (26η),που
ενηλικιώθηκαν το έτος 1998, και ο ... (28ος ),που ενηλικιώθηκε το έτος 2000,
β)τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στα εν λόγω άτομα, αποτελούσαν κίνητρο
συμμετοχής τους στις, με εκπαιδευτικό γι΄ αυτούς χαρακτήρα, εμφανίσεις της
Φιλαρμονικής και οδοιπορικά έξοδα για τις μετακινήσεις τους και όχι αμοιβή για
το παρεχόμενο απ΄ αυτούς έργο, γ) και τα 29 άτομα διατηρούσαν ελευθερία
ενέργειες κατά την παροχή των υπηρεσιών
τους, δεν είχαν υποχρέωση να παρίστανται σε κάθε εκδήλωση και απουσίαζαν όποτε
το επιθυμούσαν, αφού οι μαθητές λυκείου και οι φοιτητές, λόγω έλλειψης
ελεύθερου χρόνου ήταν αδύνατο να προσφέρουν έργο υπό συνθήκες προσομοιάζουσες σε αυτές της εξαρτημένης εργασίας από άποψη
τόπου, τρόπου και χρόνου, οι δε ενήλικες μπορούσαν να προσφέρουν ελεύθερα τις
υπηρεσίες τους σε τρίτα πρόσωπα ή να απασχολούνται σε κάποιο επάγγελμα. Προς
απόδειξη των ανωτέρω επικαλείται και προσκομίζει: α)σειρά συμβάσεων έργου ή
συμφωνητικών, που έχουν υπογραφεί μεταξύ των ανωτέρω, συμμετεχόντων στην
Φιλαρμονική, ατόμων και του διάδικου Πολιτιστικού Οργανισμού, στις οποίες ρητά
αναφέρεται ότι οι πρώτοι υποχρεούνται, για το χρηματικό αντίτιμο που λαμβάνουν
για την διεκπεραίωση του ανατιθέμενου σ΄ αυτούς έργου, στην έκδοση θεωρημένου,
κατά νόμο, δελτίου παροχής υπηρεσιών ή αποδείξεων επαγγελματικής δαπάνης, ο δε
δεύτερος (Οργανισμός) ότι δεν θα παρεμβαίνει στον τρόπο διεκπεραίωσης του
ανατιθέμενου έργου, πέραν των ορίων των επιβαλλομένων από την καλή πίστη και τα
συναλλακτικά ήθη, β) καταστάσεις αμοιβών προσωπικού ,προγενέστερων χρονικών
περιόδων (1997, 1996-1995) στις οποίες αναφέρονται ορισμένοι από τους ανωτέρω
απασχολούμενους και από τις οποίες προκύπτει ότι δεν υπήρχε παρακράτηση των
βαρυνόντων κατά νόμο, τους απασχολούμενους υπό καθεστώς εξαρτημένης εργασίας
ασφαλιστικών εισφορών από τον Πολιτιστικό Οργανισμό, τιμή μόνο του αναλογούντος
φόρου και χαρτοσήμου ,γ)την, νόμιμα ληφθείσα, υπ΄ αριθ. 46508/25-9-2008 ένορκη
κατάθεση του υπαλλήλου του ..., ενώπιον της συμβολαιογράφου Καλλιθέας ..., ο
οποίος επιβεβαίωσε τα ως άνω υποστηριζόμενα από τον διάδικο Οργανισμό, ότι
δηλαδή η συμμετοχή των συγκεκριμένων ατόμων στην Φιλαρμονική του Δήμου είχε
χαρακτήρα εκπαίδευσης στα μουσικά όργανα και υπήρχε εθελοντική συμμετοχή στις
εκδηλώσεις της, που ο αριθμός δεν ξεπερνούσε τις 2 ή 3 φορές τον μήνα, όπως
κατά τις εορτές της Πρωτοχρονιάς, των Θεοφανείων, των
Ιερών Ναών της πόλης της Καλλιθέας, των Αγίων Θεοδώρων στο δημοτικό κοιμητήριο
και στις παρελάσεις της 25ης Μαρτίου και 28ης Οκτωβρίου, ότι δεν υπήρχε καμία
σχέση εξάρτησης ως προς τον τρόπο, τόπο και χρόνο παροχής των υπηρεσιών, ούτε
υποχρεωτική παρουσία, αλλά ελευθερία ενεργειών των συμμετασχόντων και ότι οι
συμβάσεις έργου υπογράφονται μαζί τους για την δικαιολόγηση λογιστικά κάποιων
χρηματικών ποσών που τους παρείχοντο για κάλυψη των
οδοιπορικών τους, και τα οποία (ποσά) πάντοτε υπολείπονταν αυτών που πράγματι
τους καταβάλλονταν, λόγω των τακτικών απουσιών τους, γεγονός που υπογραμμίζει
την χαλαρότητα της συνεργασίας και την
έλλειψη οποιασδήποτε εξάρτησης με τον Οργανισμό, γ) τα υπ΄ αριθ.42945/8-11-1999,
1514/13-1-2003, 112/13-1-2003 και 1961/15-1-2003 πιστοποιητικά γεννήσεως του
Δήμου Καλλιθέας, για τους ...., από τα οποία προκύπτει ότι οι τρεις πρώτοι
ενηλικιώθηκαν το έτος 1998 και ο τελευταίος το έτος 2000, και, δ)καταστάσεις
εκδηλώσεων της Φιλαρμονικής για τα έτη 1998, 1999, 2000 και 2001, από τις
οποίες προκύπτει η, κατά μέσο όρο, 2, 3
ή 4 φορές συμμετοχή σε εκδηλώσεις της πόλης της Καλλιθέας (π.χ. Δημαρχείο,
λιτανείες, Καρναβάλι, εγκαίνια, συναυλίες, νεκροταφείο κ.ά.).
5.Επειδή,
ενόψει των ανωτέρω πραγματικών δεδομένων, και, ιδίως, από τις προσκομιζόμενες
συμβάσεις αναθέσεως έργου, που έχουν υπογραφεί μεταξύ του διάδικου Πολιτιστικού
Οργανισμού και των απασχοληθέντων στην Φιλαρμονική αυτού, ως άνω ατόμων,
προκύπτει ότι οι υπηρεσίες των τελευταίων προς τον Οργανισμό, για την αμοιβή των
οποίων τα εν λόγω άτομα είχαν υποχρέωση έκδοσης νόμιμων παραστατικών (δελτίο ή
αποδείξεις παροχής υπηρεσιών), δεν συνεπάγονταν απασχόληση εντασσόμενη στα
στενά λειτουργικά πλαίσια του Οργανισμού αυτού. Και τούτο διότι οι εν λόγω
υπηρεσίες ούτε σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υπόκεινταν,
ως προς τον χρόνο παροχής και την διάρκειά τους, ούτε προσδιορίζονται τοπικά
(εκ των προτέρων), ρητά δε είχε συμφωνηθεί, μεταξύ των μερών, με τα προμνησθέντα συμφωνητικά, κατ΄ ελεύθερο τρόπο, διενέργεια
του αναληφθέντος έργου. Τα ανωτέρω ενισχύονται και από το είδος των παρεχομένων
υπηρεσιών, όπως αυτές αναφέρονται στις προσκομιζόμενες καταστάσεις του
αρχιμουσικού της Φιλαρμονικής (π.χ. ετήσιες και εθνικές ή τοπικές εορτές,
λιτανείες, συναλίες κ.ά.), το οποίο, λόγω και του, εν
πολλοίς, περιστασιακού χαρακτήρα τους αποκλείει την κατά κύριο επάγγελμα παροχή
αυτών, γεγονός, άλλωστε που δεν προκύπτει από κανένα στοιχείο, και την
οποιαδήποτε επιτήρηση και καθοδήγηση κατά την παροχή τους. Υπό την άποψη αυτή
οι ανωτέρω παρεχόμενες υπηρεσίες δεν προσιδιάζουν προς παροχή εξαρτημένης
εργασίας, ο κατά τα άνω δε περιγραφόμενο ως προεξέχων χαρακτήρας τους, δεν
αλλοιώνεται από το γεγονός ότι εξυπηρετούνται, ενδεχομένως, πολιτιστικές
δραστηριότητες και ανάγκες του διάδικου Οργανισμού, οι οποίες, έστω και αμοιβόμενες, δεν προάγουν παραγωγική δραστηριότητα αυτού
(πρβλ. ΣτΕ 2145/1993, 2238, 2225, 4093/1990).
Επομένως, μη νομίμως, η κατά τ΄ ανωτέρω, παρεχόμενη εργασία θεωρήθηκε ως
εξαρτημένη και επιβλήθηκαν για την παροχή της ασφαλιστικές εισφορές σε βάρος
του προσφεύγοντος Οργανισμού, η ΤΔΕ δε, που, με την
προσβαλλόμενη απόφασή της, έκρινε αντίθετα, έσφαλε και για τον λόγο αυτό η εν
λόγω απόφαση πρέπει να ακυρωθεί και να
επιστραφούν στον προσφεύγοντα Οργανισμό οι τυχόν καταβληθείσες ασφαλιστικές
εισφορές.
6.Επειδή,
κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει, να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή και να
ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση της ΤΔΕ.
Δια ταύτα
Δέχεται
την προσφυγή.
Ακυρώνει
την υπ΄ αριθ.500/συν/61/9-7-2003 απόφαση της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (ΤΔΕ) του Υποκαταστήματος ΙΚΑ
Καλλιθέας.
Διατάσει
την επιστροφή στον προσφεύγοντα Οργανισμό των τυχόν καταβληθεισών ασφαλιστικών
εισφορών.
Κρίθηκε,
αποφασίσθηκε στον Πειραιά την 30-4-2009.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
Αναστασία
Αβραμοπούλου Ιωάννα Καραμπάτσου
Δημοσιεύθηκε
την 15-1-2010, στον Πειραιά, σε έκτακτη, δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του
Δικαστηρίου, με τη συμμετοχή του Πρωτοδίκη Δ.Δ.
Παναγιώτη Πρίνου, λόγω προαγωγής της Εισηγήτριας Ιωάννας Καραμπάτσου.
Η
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Αναστασία
Αβραμοπούλου Ειρήνη Πετρίδου