ΣτΕΟλ. 1264/2005
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Προστασία περιβάλλοντος - Αρχή
προφύλαξης - Αρχή προληπτικής δράσης - Εγκατάσταση κεραίας κινητής τηλεφωνίας -
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις -.
Η
εξουσιοδοτική διάταξη της περ. ζ της παρ. 5 του άρθρου 24α του ν. 2075/1992, ερμηνευόμενη ενόψει των αρχών της προφύλαξης και της
προληπτικής δράσης, και ανεξαρτήτως της υπάρξεως ή μη στο παρόν στάδιο
επιστημονικής έρευνας οριστικών συμπερασμάτων και προτύπων για τις επιπτώσεις
από την έκθεση ανθρώπων σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, επιβάλλει, κατά την
έννοια της, την έκδοση της προβλεπόμενης στη διάταξη αυτή κανονιστικής
αποφάσεως για τον καθορισμό των κατά την εκτίμηση της Διοικήσεως προσηκόντων
μέτρων προφύλαξης του κοινού από την έκθεση στην ακτινοβολία αυτή. Πριν δε από
την έκδοση της αποφάσεως αυτής, την οποία, ο ίδιος ο νομοθέτης προέβλεψε και η
οποία εκδόθηκε πολύ μεταγενεστέρως, δεν ήταν δυνατή η χορήγηση αδειών για την
εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας. (Αντίθετη μειοψηφία). Η εγκατάσταση
κεραίας κινητής τηλεφωνίας, για την οποία απαιτείται η κατά το ν. 2075/1992
άδεια, υπάγεται στα έργα Β' κατηγορίας, για τα οποία θεσπίζεται υποχρέωση
προηγούμενης εκτιμήσεως των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το πλέγμα ρυθμίσεων του
ν. 1650/1986 και της κ.υ.α. 69269/5387/1990
εφαρμόζεται για τα έργα, τα οποία αφορούν οι διατάξεις του ν. 2075/1992, με τις
οποίες ουδεμία εξαίρεση προβλέπεται από τις ρυθμίσεις αυτές. Επομένως, υπάρχει
εκ του νόμου υποχρέωση προηγούμενης εκτιμήσεως, κατά τη διαδικασία που
θεσπίζεται με το ν. 1650/1986 και την πιο πάνω κοινή υπουργική απόφαση, των
επιπτώσεων από την εγκατάσταση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, προκειμένου να χορηγηθεί η κατά το
ν. 2075/1992 άδεια εγκατάστασης κεραίας κινητής τηλεφωνίας. Η τήρηση της
διαδικασίας αυτής δεν καθίσταται περιττή και με την εκδοχή ότι πρέπει
προηγουμένως να εκδοθεί η κατά την προηγούμενη σκέψη κανονιστική απόφαση για
την εφαρμογή μέτρων προφύλαξης του κοινού, αλλά οι δύο ρυθμίσεις ισχύουν
παραλλήλως, δεδομένου ότι κατά την εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον με
την ως άνω διαδικασία, συνεκτιμάται και το διαφορετικό ζήτημα της επιδράσεως
που μπορεί να ασκήσει στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον η εγκατάσταση κεραίας
σε ορισμένη θέση, ιδίως όταν η θέση αυτή ευρίσκεται εντός οικισμού ή γειτνιάζει
με οικισμό. (Aντίθετη μειοψηφία).
ΚΕΙΜΕΝΟ
Aριθμός 1264/2005
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ
Συνεδρία σε δημοσία στο ακροατήριό του στις
7 Μαΐου 2004, με την εξής σύνθεση: Χ. Γεραρής,
Πρόεδρος, Ι. Μαρή, Γ. Παναγιωτόπουλος,
Σ. Καραλής, Ε. Γαλανού, Σ. Ρίζος,
Γ. Παπαμεντζελόπουλος, Ν. Σκλίας,
Α. Θεοφιλοπούλου, Ν. Σακελλαρίου,
Δ. Πετρούλιας, Ν. Ρόζος, Α. Ράντος,
Δ. Μπριόλας, Ε. Σαρπ, Χ. Ράμμος, Ν. Μαρκουλάκης, Δ. Μαρινάκης, Π. Κοτσώνης, Μ. Καραμανώφ, Ι. Μαντζουράνης, Α. Σακελλαροπούλου, Α. Χριστοφορίδου,
Κ. Βιολάρης, Μ. Κωνσταντινίδου,
Α. Καραμιχαλέλης, Α. Βώρος,
Σύμβουλοι, Β. Αραβαντινός, Β. Ραφτοπούλου,
Πάρεδροι. Γραμματέας ο Μ, Καλαντζής.
Για να δικάσει την από 21 Απριλίου 1999
αίτηση:
των: 1) Χ. Κ., 2) Δ. Σ. Κ., κατοίκων Υμηττού
Αττικής (Μ. *), 3) Ν. Α., κατοίκου Υμηττού Αττικής (Μ. *), 4) Κ. Τ., κατοίκου
Υμηττού Αττικής (Ε. Σ. *), 5) Ν. Κ., 6) Σ. Μ., κατοίκου Υμηττού Αττικής (Μ. *),
7) Δ. Π., κατοίκου Υμηττού Αττικής (Ι. Λ. *), 8) Έ. Γ., κατοίκου Υμηττού
Αττικής (Μ. *), 9) Γ. Π., κατοίκου Υμηττού Αττικής (Μ. *), οι οποίοι παρέστησαν
με την δικηγόρο Ελένη Τσιμηλά (A.M.
12024), που την διόρισαν με πληρεξούσιο και 10) Γ. Κ., κατοίκου Υμηττού Αττικής
(Α. *), ο οποίος παρέστη με την ως άνω δικηγόρο Ελένη Τσιμηλά
{A.M. 12024), που την διόρισε στο ακροατήριο,
κατά των : 1) Υπουργού Μεταφορών και
Επικοινωνιών, ο οποίος παρέστη με την Αφρ. Κουτούκη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 2)
Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς, η οποία δεν παρέστη,
και κατά της παρεμβαίνουσας εταιρείας με την
επωνυμία "S. Ε. Τ. ΑΕΒΕ",
που, εδρεύει στο Μαρούσι Αττικής (Κ. *), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Στεφ. Οικονόμου (A.M. 13801), που
τον διόρισε με πληρεξούσιο.
Η πιο πάνω αίτηση παραπέμφθηκε στην
Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της υπ' αριθμ. 3056/2003 παραπεμπτικής
αποφάσεως του Ε' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, προκειμένου να
επιλύσει η Ολομέλεια το ζήτημα που αναφέρεται στην απόφαση.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν
να ακυρωθούν : 1) η υπ' αριθμ. 79800/B/7745/24.12.1998 απόφαση του Προϊσταμένου
της Διεύθυνσης Επικοινωνιών του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών και 2) η
υπ' αριθμ. πρωτ. 16444/1901/13.1.1999 απόφαση -
έγκριση της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Αθηνών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών
- Πειραιώς.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της
παραπεμπτικής αποφάσεως από την Εισηγήτρια, Σύμβουλο Α. Σακελλαροπούλου,
η οποία αποτελεί και την εισήγηση του Τμήματος.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξουσία των αιτούντων, η οποία ανέπτυξε και προφορικά
τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τον
πληρεξούσιο της παρεμβαίνουσας εταιρείας και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι
οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο
συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σ κέφ θ η κ ε κατά
το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης
αίτηση έχουν καταβληθεί τα κατά νόμο τέλη και το παράβολο (υπ' αριθ. 1936461,
1936462/1999 διπλότυπα εισπράξεως Δ.Ο.Υ. ενσήμων και δικαστικών εισπράξεων
Αθηνών και υπ' αριθμ. 1532661/1999 ειδικά έντυπο παραβόλου).
2. Επειδή, με την υπ' αριθμ.
79800/Β/7745/24.12.1998 απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικής και
Ελέγχου Επικοινωνιών του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών χορηγήθηκε στην
εταιρεία "S. H. AEBE" άδεια για την εγκατάσταση κεραίας κινητής
τηλεφωνίας στη θέση Μ. * στο Βύρωνα Αττικής. Ακολούθως, με την υπ' αριθ.
16444/1901/13.1.1999 πράξη της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Αθηνών της Νομαρχιακής
Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς εγκρίθηκε η εκτέλεση δομικών κατασκευών από την
ίδια εταιρεία στην ίδια θέση για την εγκατάσταση του πιο πάνω συστήματος
ραδιοεπικοινωνίας. Με την κρινόμενη αίτηση, η οποία εισάγεται ενώπιον της
Ολομελείας μετά την υπ' αριθ. 3056/2003 παραπεμπτική απόφαση του Ε' Τμήματος,
οι αιτούντες, φερόμενοι, κατά τα προσκομισθέντα από αυτούς στοιχεία, ως
κάτοικοι γειτονικών με την επίμαχη θέση ακινήτων, ζητούν να ακυρωθούν οι
ανωτέρω πράξεις.
3. Επειδή, η αίτηση εισάγεται προς συζήτηση
μόνο ως προς εκείνους από τους αιτούντες, οι οποίοι νομιμοποιήθηκαν κατά τη
συζήτηση ενώπιον του Ε' Τμήματος, δεδομένου ότι ως προς τους λοιπούς αιτούντες
η αίτηση απορρίφθηκε ως απαράδεκτη με την ανωτέρω παραπεμπτική απόφαση του
Τμήματος.
4. Επειδή, παραδεκτώς
παρεμβαίνει για την απόκρουση της κρινομένης αιτήσεως η δικαιούχος των αδειών
εταιρεία "S. Ε. Τ. ΑΕΒΕ".
5. Επειδή, ενόψει της συναφείας
της πράξεως εγκρίσεως δομικών κατασκευών, η οποία ανήκει στην αρμοδιότητα του
Διοικητικού Εφετείου (αρ. 1 παρ. 1 ν. 2944/2001, Α' 222), με την άδεια
εγκατάστασης κεραίας, συντρέχει περίπτωση να εκδικασθεί η αίτηση ακυρώσεως στο
σύνολό της από το Συμβούλιο της Επικρατείας (αρ. 67 παρ. 2 π.δ/τος
18/1989).
6. Επειδή, με το άρθρο 24α του ν. 2075/1992
(Α' 129), που προστέθηκε με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν. 2145/1993 (Α' 88) και
διατηρήθηκε σε ισχύ με το άρθρο πέμπτο παρ. 3 περ. Β και με το άρθρο έκτο του
ν. 2246/1994 (Α' 172), και το οποίο ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, δεδομένου ότι
ο νεότερος ν. 2801/2000 (Α' 46/3.3.2000), που δημοσιεύθηκε μετά την έκδοση των προσβαλλομένων πράξεων, δεν καταλαμβάνει την επίδικη
υπόθεση, ορίζεται ότι "1. Εκτός από τις εγκαταστάσεις του Υπουργείου
Εθνικής ’μυνας, για την εγκατάσταση κεραίας σταθμού στην ξηρά, εξαιρουμένης της
λήψης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών προγραμμάτων που προορίζονται για απευθείας
λήψη από το ευρύ κοινό, απαιτείται άδεια η οποία χορηγείται από το Υπουργείο
Μεταφορών και Επικοινωνιών. 2. (Όπως το πρώτο εδάφιο αντικαταστάθηκε με το
άρθρο 5 παρ. 1 του ν. 2181/1994, Α' 10). Επιτρέπεται η εγκατάσταση δομικών ή
μηχανικών κατασκευών πάνω στις οποίες τοποθετούνται κεραίες, πομποί,
αναμεταδότες, και άλλες συναφείς εγκαταστάσεις σε δάση ... εφόσον δεν
προκαλείται κίνδυνος πυρκαγιάς .., ύστερα από άδεια του οικείου νομάρχη. Η εν
λόγω άδεια χορηγείται σε ... τηλεπικοινωνιακές επιχειρήσεις που έχουν ως
αντικείμενο την ίδρυση, εγκατάσταση και λειτουργία δικτύων ραδιοεπικοινωνιών
... 5α. Επιτρέπεται ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Μεταφορών και
Επικοινωνιών η κατασκευή οικίσκου στέγασης μηχανημάτων σταθμών
ραδιοεπικοινωνίας ... για την τοποθέτηση κεραιών εκπομπής ή και λήψης
ραδιοηλεκτρικών σημάτων ... δ. (Όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 34 του ν.
2166/1993, Α' 137). Για την έγκριση τοποθέτησης των παραπάνω εγκαταστάσεων σε
εντός ή εκτός σχεδίου περιοχές ειδικής προστασίας ... κατ' εξαίρεση των
ισχυουσών σε αυτές διατάξεων και περιορισμών απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των
κατά περίπτωση αρμοδίων υπηρεσιών ή και της Ε. Π.Α.Ε. ε. Για την κατά τα
ανωτέρω τοποθέτηση των εν λόγω εγκαταστάσεων δεν απαιτείται η έκδοση
οικοδομικής αδείας, αλλά έγκριση που χορηγείται από την αρμόδια πολεοδομική
υπηρεσία ... ζ. Στις δημιουργούμενες ως άνω εγκαταστάσεις λαμβάνονται μέτρα
προφύλαξης του κοινού που καθορίζονται με κοινές αποφάσεις των Υπουργών
Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών
Ασφαλίσεων και Μεταφορών και Επικοινωνιών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της
Κυβερνήσεως ... 7. Με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας
και Δημοσίων Έργων και του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, που δημοσιεύονται
στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μπορούν να τροποποιούνται οι διατάξεις της
παραγράφου 5 του παρόντος άρθρου και να καθορίζονται οι εφαρμοζόμενοι τεχνικοί
κανονισμοί και οι λεπτομέρειες της διαδικασίας έκδοσης των εγκρίσεων".
Κατ' επίκληση της ανωτέρω εξουσιοδοτικής διατάξεως του εδαφίου ζ' του άρθρου
24α εκδόθηκε, μεταγενεστέρως από τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, η υπ' αριθ.
53571/3839/1.9.2000 κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος,
Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας και Πρόνοιας, Μεταφορών και Επικοινωνιών
(Β' 1105), με τίτλο "Μέτρα προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών
εγκατεστημένων στην ξηρά".
7. Επειδή, στο άρθρο 24 παρ. 1 του
Συντάγματος, όπως αυτό ίσχυε κατά το χρόνο εκδόσεως των προσβαλλομένων
πράξεων, οριζόταν ότι : "Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού
περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος
έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα ...".
Εξάλλου η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο
χρόνο εκδόσεως των προσβαλλόμενων πράξεων, ορίζει ως αποστολή της Κοινότητας
την προαγωγή αρμονικής, ισόρροπης και αειφόρου
αναπτύξεως των οικονομικών δραστηριοτήτων και ότι η πολιτική της Κοινότητος
στον τομέα του περιβάλλοντος αποβλέπει σε υψηλό επίπεδο προστασίας και
στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στις αρχές της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης
(άρθρα 2 και 130 Ρ παρ. 2, ήδη άρθρα 2 και 174 παρ. 2). Σε συμμόρφωση προς την
ανωτέρω συνταγματική επιταγή εκδόθηκε ο ν. 1650/1986 (Α' 160), με τον οποίο
θεσπίζονται κανόνες αναφερόμενοι, μεταξύ άλλων, στις προϋποθέσεις και στη
διαδικασία για την έγκριση της εγκατάστασης δραστηριοτήτων ή εκτέλεσης έργων,
από τα οποία απειλούνται δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ειδικότερα στο
άρθρο 1 του νόμου αυτού γίνεται μνεία στην καθιέρωση κριτηρίων και μηχανισμών,
ώστε ο άνθρωπος ως άτομο και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου, να ζει σε υψηλής
ποιότητας περιβάλλον, μέσα στο οποίο να προστατεύεται η υγεία του και να
ευνοείται η ανάπτυξη της προσωπικότητός του, μεταξύ
δε των στόχων του νόμου αναφέρεται (παρ. 2 εδ. β') η
διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας από τις διάφορες μορφές υποβάθμισης του
περιβάλλοντος, ειδικότερα τη ρύπανση και τις οχλήσεις. Ως ρύπανση δε, νοείται,
σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 2 του νόμου, η παρουσία στο περιβάλλον ρύπων,
δηλαδή κάθε είδους ουσιών, θορύβου, ακτινοβολίας, ή άλλων μορφών ενέργειας, σε
ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές
επιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούς οργανισμούς και στα οικοσυστήματα.
Περαιτέρω, ως υποβάθμιση του περιβάλλοντος, κατά την παρ. 4 του ίδιου άρθρου 2
του νόμου, νοείται η πρόκληση από ανθρώπινες δραστηριότητες ρύπανσης ή
οποιασδήποτε άλλης μεταβολής στο περιβάλλον, η οποία είναι πιθανό να έχει
αρνητικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία, στην ποιότητα ζωής και στην
υγεία των κατοίκων. Εξάλλου, με το άρθρο 3 του νόμου παρέχεται εξουσιοδότηση
για την κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με
τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, στη δεύτερη δε από τις κατηγορίες αυτές
κατατάσσονται έργα και δραστηριότητες που, χωρίς να προκαλούν σοβαρούς
κινδύνους ή οχλήσεις, πρέπει να υποβάλλονται για την προστασία του
περιβάλλοντος σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς, που προβλέπονται
από κανονιστικές διατάξεις. Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 4 του ίδιου
νόμου, για την πραγματοποίηση έργων η δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στις
πιο πάνω κατηγορίες απαιτείται η έγκριση περιβαλλοντικών όρων, που για τη
δεύτερη κατηγορία, γίνεται με απόφαση του νομάρχη. Κατ' επίκληση
εξουσιοδοτήσεων του νόμου αυτού, αλλά και σε συμμόρφωση προς τις Οδηγίες
84/360/EΟK και 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκδόθηκε η
κοινή υπουργική απόφαση 69269/538/24.10.1990 (Β' 678), με την οποία, μεταξύ
άλλων, ορίζονται τα έργα και δραστηριότητες κατά κατηγορία, τα στοιχεία και οι
προδιαγραφές των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθώς και η διαδικασία
έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Τα έργα της Β' κατηγορίας δεν απαριθμούνται στην
πιο πάνω απόφαση, αλλά στο άρθρο 5 αυτής ορίζεται ότι στην κατηγορία αυτή
κατατάσσονται τα έργα και οι δραστηριότητες, που δεν περιλαμβάνονται στον
πίνακα του άρθρου 4, για τη λειτουργία των οποίων απαιτείται άδεια κατά την
ισχύουσα νομοθεσία. Εξάλλου οι πιο πάνω διατάξεις του ν. 1650/1986
τροποποιήθηκαν μεταγενεστέρως με το ν. 3010/2002 (Α' 91), κατ' επίκληση των
διατάξεων του οποίου, αλλά και σε συμμόρφωση προς τις Οδηγίες 961/ΕΚ και
97/11/ΕΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκδόθηκε η κοινή υπουργική
απόφαση ΗΠ. 15393/2332/5.8.2002 (Β' 1022). Με την
τελευταία αυτή απόφαση οι σταθμοί βάσης και αναμετάδοσης κινητής τηλεφωνίας
κατατάσσονται, ως ειδικά έργα, στα έργα της δεύτερη κατηγορίας.
8. Επειδή, η παρατεθείσα
στην πέμπτη σκέψη εξουσιοδοτική διάταξη της περ. ζ της παρ. 5 του άρθρου 24α
του ν. 2075/1992, ερμηνευόμενη ενόψει των πραεκτεθεισών αρχών της προφύλαξης και της προληπτικής
δράσης, και ανεξαρτήτως της υπάρξεως ή μη στο παρόν στάδιο επιστημονικής ερεύνης οριστικών συμπερασμάτων και προτύπων για τις
επιπτώσεις από την έκθεση ανθρώπων σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, επιβάλλει,
κατά την έννοια της, την έκδοση της προβλεπόμενης στη διάταξη αυτή κανονιστικής
αποφάσεως για τον καθορισμό των κατά την εκτίμηση της Διοικήσεως προσηκόντων
μέτρων προφύλαξης του κοινού από την έκθεση στην ακτινοβολία αυτή. Πριν δε από
την έκδοση της αποφάσεως αυτής, την οποία, ο ίδιος ο νομοθέτης προέβλεψε και η
οποία εκδόθηκε πολύ μεταγενεστέρως, όπως έχει ήδη εκτεθεί, δεν ήταν δυνατή η
χορήγηση αδειών για την εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας, κατά τα βασίμως
προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση. Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Σ. Ρίζος, Ν, Σκλίας, Δ. Πετρούλιας, Ν. Μαρκουλάκης και Αθ. Καραμιχαλέλης, με τη γνώμη
των οποίων συντάχθηκε ο Πάρεδρος Β. Αραβαντινός, και
ο οποίοι υποστήριξαν τα εξής : Η εξουσιοδοτική διάταξη της περιπτ.
ζ της παρ. 5 του άρθρου 24α του ν. 2075/1992 δεν επιβάλλει στη Διοίκηση την
υποχρέωση να εκδώσει την κανονιστική απόφαση για τον καθορισμό των μέτρων
προφύλαξης του κοινού, ούτε συνάγεται από την πιο πάνω διάταξη ότι η έκδοση της
κανονιστικής αυτής απόφασης αποτελεί προϋπόθεση για να χορηγήσει το Υπουργείο
Μεταφορών και Επικοινωνιών άδειες για την εγκατάσταση κεραιών κινητής
τηλεφωνίας, δεδομένου μάλιστα, ότι όπως επικαλείται η Διοίκηση και προκύπτει
από τα στοιχεία του φακέλου, προς το παρόν δεν υπάρχουν ούτε ευρέως αποδεκτές
επιστημονικές μελέτες για τις επιπτώσεις από την έκθεση των ανθρώπων σε
ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ούτε οριστικά, αλλά πειραματικά, πρότυπα για τα
ασφαλή όρια. Από την ως άνω διάταξη συνάγεται ότι, πριν από τη χορήγηση αδειών
για την εγκατάσταση κεραιών κινητής τηλεφωνίας, η Διοίκηση οφείλει να ερευνά σε
κάθε συγκεκριμένη περίπτωση εάν, ενόψει και των υφιστάμενων - πειραματικών προς
το παρόν - προτύπων, διασφαλίζεται επαρκής προστασία από την έκθεση των
ανθρώπων σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία.
9. Επειδή, από το συνδυασμό των ανωτέρω
διατάξεων του ν. 2075/1992 και εκείνων του ν. 1650/1986 και της κοινής
υπουργικής αποφάσεως 69269/5387/1990, που εφαρμόζονται στην παρούσα υπόθεση, ως
εκ του χρόνου εκδόσεως των προσβαλλόμενων πράξεων, προκύπτει ότι η εγκατάσταση
κεραίας κινητής τηλεφωνίας, για την οποία απαιτείται η κατά το ν. 2075/1992
άδεια, υπάγεται στα έργα Β' κατηγορίας, για τα οποία θεσπίζεται υποχρέωση
προηγούμενης εκτιμήσεως των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εξάλλου, κατά την
έννοια των διατάξεων αυτών, που εναρμονίζονται με τις αρχές της προφύλαξης και
της πρόληψης όπως εκτίθεται σε προηγούμενη σκέψη, το πιο πάνω πλέγμα ρυθμίσεων
του ν. 1650/1986 και της κ.υ.α. 69269/5387/1990
εφαρμόζεται για τα έργα, τα οποία αφορούν οι μνημονευθείσες διατάξεις του ν.
2075/1992, με τις οποίες ουδεμία εξαίρεση προβλέπεται από τις ρυθμίσεις αυτές,
Επομένως υπάρχει εκ του νόμου υποχρέωση προηγούμενης εκτιμήσεως, κατά τη
διαδικασία που θεσπίζεται με το ν. 1650/1986 και την πιο πάνω κοινή υπουργική
απόφαση, των επιπτώσεων από την εγκατάσταση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας στο
φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, προκειμένου να
χορηγηθεί η κατά το ν. 2075/1992 άδεια εγκατάστασης κεραίας κινητής
τηλεφωνίας. Εξάλλου, η τήρηση της
διαδικασίας αυτής δεν καθίσταται περιττή και με την εκδοχή ότι πρέπει προηγουμένως
να εκδοθεί η κατά την προηγούμενη σκέψη κανονιστική απόφαση για την εφαρμογή
μέτρων προφύλαξης του κοινού, αλλά οι δύο ρυθμίσεις ισχύουν παραλλήλως,
δεδομένου ότι κατά την εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον με την ως άνω
διαδικασία, συνεκτιμάται και το διαφορετικό ζήτημα της επιδράσεως που μπορεί να
ασκήσει στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον η εγκατάσταση κεραίας σε ορισμένη
θέση, ιδίως όταν η θέση αυτή ευρίσκεται εντός οικισμού ή γειτνιάζει με οικισμό.
Μειοψήφησαν ο Πρόεδρος και οι Σύμβουλοι Γ. Παναγιωτόπουλος,
Σ, Καραλής, Ε, Γαλανού, Σ. Ρίζος,
Ν. Σκλίας, Δ. Πετρούλιας,
Δ. Μπριόλας, Ν. Μαρκουλάκης,
Αθ. Καραμιχαλέλης και Α.Γ. Βώρος, με τη γνώμη των
οποίων συντάχθηκαν οι Πάρεδροι και οι οποίοι υποστήριξαν τα εξής : Οι ειδικές
διατάξεις του άρθρου 24α του ν. 2075/1992 προβλέπουν την έκδοση κανονιστικών
αποφάσεων για τον καθορισμό μέτρων προφύλαξης του κοινού και επομένως κατά τη
χορήγηση των αδειών για την εγκατάσταση κεραίας κινητής τηλεφωνίας δεν
εφαρμόζονται παραλλήλως οι διατάξεις του ν. 1650/1986, δεδομένου άλλωστε, ότι
οι σταθμοί ραδιοεπικοινωνίας δεν περιλαμβάνονται στις δραστηριότητες και στα
έργα του Παραρτήματος Ι της οδηγίας 85/337/EΟK, για τα οποία επιβάλλεται
υποχρέωση εκτιμήσεως των επιπτώσεων στο περιβάλλον.
10. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως
προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η προσβαλλόμενη άδεια για την
εγκατάσταση κεραίας κινητής τηλεφωνίας εκδόθηκε, αφού λήφθηκε υπόψη το από
9.12.1998 πόρισμα επιτροπής που συστήθηκε με απόφαση του Γενικού Γραμματέα
Επικοινωνίας και αφορά την εγκατάσταση κεραίας τη παρεμβαίνουσας εταιρείας στην
επίμαχη θέση. Στο πόρισμα αυτό αναφέρεται ως συμπέρασμα ότι : "η Επιτροπή
θεωρεί ότι σε χώρους που είναι προσιτοί από το γενικό πληθυσμό η ένταση
ακτινοβολίας του σταθμού είναι χαμηλότερη από τη στάθμη αναφοράς των 4,5 w/m2 τταυ θέτει το πρότυπο ΕΛΟΤ ENV 50166/2". Σύμφωνα όμως με όσα εκτίθενται σε
προηγούμενες σκέψεις, η άδεια αυτή είναι ακυρωτέα,
κατά τον βασίμως προβαλλόμενο σχετικό λόγο, διότι εκδόθηκε χωρίς να έχει
προηγηθεί η δημοσίευση της κ.υ.α. για τα μέτρα
προφύλαξης του κοινού και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την επίμαχη
εγκατάσταση. Εξάλλου, τα προβαλλόμενα από την παρεμβαίνουσα εταιρεία, ότι έχει
υποβάλει την προβλεπομένη στη μεταβατική ρύθμιση του αρ. 8 της τελικώς
δημοσιευθείσης κ.υ.α. 53571/3839/2000 δήλωση
συμμόρφωσης για την επίμαχη κεραία, πρέπει να απορριφθούν, διότι η ως άνω κ.υ.α., η οποία, άλλωστε, είναι ελλιπής, διότι δεν περιέχει
πρόβλεψη για ελάχιστες αποστάσεις από ευπαθείς ομάδες πληθυσμού (σχολεία,
νοσοκομεία λ.χ.) και χρησιμοποιεί ως βάσεις για τους προτεινόμενους με αυτή
περιορισμούς έκθεσης μόνον τις αποδεδειγμένες επιδράσεις από την
ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, έπρεπε πάντως να προηγηθεί της αδείας, ενόψει της
αρχής της προφύλαξης, σύμφωνα με όσα έχουν ήδη εκτεθεί.
11. Επειδή, μετά την ακύρωση της
προσβαλλομένης πράξεως του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών, ακυρωτέα αποβαίνει και η πράξη της Διευθύνσεως Πολεοδομίας
για την έγκριση των αναγκαίων δομικών κατασκευών, διότι απώλεσε το νόμιμο
έρεισμά της.
12. Επειδή, κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει
δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να απορριφθεί η παρέμβαση.
Δια ταύτα
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει α) την υπ' αριθ.
79800/Β/7745/24.12.1998 απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικής και
Ελέγχου Επικοινωνιών του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών και β) την υπ'
αριθ. 16444/1901/13.1.1999 πράξη της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Αθηνών της
Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς, σύμφωνα με το σκεπτικό.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Απορρίπτει την παρέμβαση και
Επιβάλλει, συμμέτρως, σε βάρος του Δημοσίου
και της παρεμβαίνουσας εταιρείας τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων, που
ανέρχεται σε επτακόσια εξήντα (760) ευρώ.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 24
Σεπτεμβρίου 2004 και 11 Φεβρουαρίου 2005 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια
συνεδρίαση της 25ης Απριλίου 2005.