ΣτΕ 879/2004

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Χρήσεις γης ακινήτων - Σφράγιση παρανόμων χρήσεων - Αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης -.

Το κυρωτικό σύστημα της σφραγίσεως των παρανόμων χρήσεων είναι, κατά τα άρθρα 4 και 24 του Συντάγματος, εφαρμοστέο σε κάθε οικισμό της χώρας και δεν επιτρέπει στον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. την επιλεκτική εφαρμογή του, εξαρτωμένη εκ της υπ' αυτού αξιολογήσεως του χαρακτήρος του οικισμού και της ανάγκης προστασίας του. H διαδικασία επιβολής του μέτρου της σφραγίσεως παρανόμων χρήσεων είναι αυτοτελής και λειτουργεί ανεξαρτήτως της υπάρξεως σχετικής οικοδομικής αδείας και των περιεχομένων σε αυτήν προβλέψεων, αφορά δε τις ασκούμενες εντός ακινήτων, δομημένων ή μη, χρήσεων. (Αντίθετη μειοψηφία). Το μέτρο της σφραγίσεως παρανόμων χρήσεων αφορά κάθε χρήση που αντίκειται στο πολεοδομικό καθεστώς της οικείας περιοχής. Συνεπώς, είναι ανίσχυρος, ως εκτός εξουσιοδοτήσεως, ο περιορισμός που επιχειρεί, η κατ' εξουσιοδότηση εκδοθείσα Κ.Υ.Α. 442/ 1989, στο άρθρο 1 αυτής, σύμφωνα με το οποίο, το μέτρο εφαρμόζεται για νέες χρήσεις ή και σε παλαιές χρήσεις αλλά με νέο χρήστη. (Αντίθετη μειοψηφία). Προς θεμελίωση της προστατευόμενης εμπιστοσύνης προϋποτίθεται η έκδοση κατ' αρχήν νόμιμων και θετικών πράξεων της Διοικήσεως, οι οποίες να εδημιούργησαν την πεποίθηση στον πολίτη ότι ενεργεί νομίμως. Αβάσιμος ο ισχυρισμός των παρεμβαινόντων περί αποδυναμώσεως του δικαιώματος της (τότε) Κοινότητος να ζητήσει την σφράγιση των παρανόμων χρήσεων, οι οποίες ασκούνται εγγύς των νομίμων χρήσεων του εκπαιδευτηρίου, εν όψει της επιδειχθείσης ανοχής (από την Κοινότητα) επί μακρού των χρήσεων αυτών. Το μέτρο της σφραγίσεως προβλέπεται στο νόμο ως δεσμευτικό και επιβεβλημένο για την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, ανεξαρτήτως υποβολής αιτήματος εκ μέρους τούτων, αφ' ετέρου δε διότι, εν πάση περιπτώσει και εν σχέσει με τον (νυν) Δήμο, δεν υπήρξαν εκ μέρους του θετικές πράξεις αναγνωρίσεως της παρανόμου καταστάσεως ως νόμιμης. (Αντίθετη μειοψηφία).

ΚΕΙΜΕΝΟ

Αριθμός 879/2004

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε'

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 28 Μαΐου 2003, με την εξής σύνθεση : Σωτήριος Ρίζος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, καθώς και της αρχαιοτέρας Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Παναγιώτης Πικραμμένος, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Σύμβουλοι, Βασίλειος Αραβαντινός, Θεόδωρος Αραβάνης, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Βασίλειος Μαντζουράνης.

Για να δικάσει την από 12 Σεπτεμβρίου 1997 αίτηση :

του Δήμου Φιλοθέης Αττικής, ο οποίος παρέστη με τους δικηγόρους : 1) Σπυρίδωνα Νικολάου (Α.Μ. 13500) και 2) Ιωάννη Θεοδωρόπουλο (Α.Μ. 3459), που τους διόρισε με απόσπασμα αποφάσεως η Δημαρχιακή του Επιτροπή,

κατά των : 1) Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων, ο οποίος παρέστη με τον Θεόδωρο Ράπτη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 2) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς, η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Στυλιανό Τζαβάρα (Α.Μ. 4071), που τον διόρισε με πληρεξούσιο,

και κατά των παρεμβαινόντων : .... οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Χαράλαμπο Χρυσανθάκη (Α.Μ. 11855), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών Δήμος επιδιώκει να ακυρωθεί η παράλειψη της Διοίκησης να προβεί στην σφράγιση παρανόμων χρήσεων του εκπαιδευτηρίου Ιόνιος Σχολή εις τα οικόπεδα 11 και 12 του οικοδομικού τετραγώνου 56 επί της οδού Ρ της Φιλοθέης Αττικής και κάθε άλλη συναφής πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Παρέδρου Β. Αραβαντινού.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τους πληρεξουσίους του αιτούντος Δήμου, οι οποίοι ανέπτυξαν και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησαν να γίνει δεκτή η αίτηση, τους πληρεξουσίους των παρεμβαινόντων, τον πληρεξούσιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο

1. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση, για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται η καταβολή τελών και παραβόλου, ζητείται εμπροθέσμως η ακύρωση της παραλείψεως της Διοικήσεως να προβεί στην σφράγιση παρανόμων χρήσεων του εκπαιδευτηρίου Ιόνιος Σχολή εις τα οικόπεδα 11 και 12 του οικοδομικού τετραγώνου 56 επί της οδού Ρ της Φιλοθέης Αττικής. Η παράλειψη εκδηλώθηκε με την πάροδο απράκτου τριμήνου από την υποβολή της από 2.6.1997 αιτήσεως του αιτούντος Δήμου Φιλοθέης προς τον Διευθυντή Πολεοδομίας του Ανατολικού Τομέως Αθηνών της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως Αθηνών.

2. Επειδή, παραδεκτώς και μετ' εννόμου συμφέροντος ασκούν παρέμβαση υπέρ του κύρους της προσβαλλομένης παραλείψεως με τρία χωριστά δικόγραφα, η Εκπαιδευτική Ανώνυμος Εταιρεία «Ιόνιος Σχολή» και γονείς μαθητών της σχολής εκ των οποίων ωρισμένοι είναι και κάτοικοι Φιλοθέης.

3. Επειδή, επί της ήδη κρινομένης αιτήσεως είχε εκδοθεί η υπ' αριθμ. 1057/2000 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία η αίτηση έγινε δεκτή και ακυρώθηκε η προσβληθείσα παράλειψη. Κατά της αποφάσεως αυτής η νυν παρεμβαίνουσα Α.Ε. «Ιόνιος Σχολή» άσκησε τριτανακοπή, η οποία έγινε δεκτή με την 2219/2002 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου. Με την τελευταία απόφαση εξαφανίσθηκε η προηγουμένη ακυρωτική απόφαση και περαιτέρω εκηρύχθη απαράδεκτη η συζήτηση της αιτήσεως ακυρώσεως, ανεβλήθη δε αυτή αρχικά για την 27-11-2002 και, τελικά, για την 28-5-2003, επί τω σκοπώ να γίνουν οι κατά νόμον κοινοποιήσεις στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών - Πειραιώς.

4. Επειδή, στην παρ. 5 άρθρου 22 του Ν. 1650/1986 (Α' 160) ορίζεται ότι : «Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη έκθεση της αρμόδιας κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου, μπορεί να ορίζονται, λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα τους, περιοχές της Χώρας, οικισμοί ή τμήματα οικισμών στα οποία, σε περίπτωση χρήσεων των ακινήτων διαφορετικών από εκείνες που προβλέπονται από τις ισχύουσες στην περιοχή πολεοδομικές διατάξεις, επιβάλλεται η σφράγισή τους μέχρι ένα χρόνο και σε περίπτωση υποτροπής οριστικά πέραν από την επιβολή άλλων κυρώσεων που προβλέπουν οι εκάστοτε ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις. Στις πιο πάνω περιοχές για κάθε χρήση ή αλλαγή χρήσεως ακινήτου απαιτείται η βεβαίωση της οικείας πολεοδομικής υπηρεσίας ότι η συγκεκριμένη χρήση είναι σύμφωνη με τις προβλεπόμενες από τις ισχύουσες για την περιοχή χρήσεις. Η βεβαίωση αυτή είναι πέραν από τα τυχόν απαιτούμενα από άλλες διατάξεις σχετικά δικαιολογητικά» (παρ. 5), ότι : «Η σφράγιση επιβάλλεται με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας και εκτελείται με μέριμνα της οικείας αστυνομικής αρχής» (παρ. 6), και ότι : «Με απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Τάξης και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 'Εργων, καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικασία διαπίστωσης της παράβασης, ο τρόπος και η διαδικασία σφράγισης του κτίσματος, η τυχόν υποβολή ενστάσεων κατά της απόφασης σφράγισης, η εκδίκασή τους, τα όργανα κρίσεως και κάθε σχετική λεπτομέρεια» (παρ. 8). Εξ άλλου, στο άρθρο 1 της κοινής αποφάσεως των Υπουργών Δημοσίας Τάξεως και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. 44242/2361/17.4 - 25.5.1989 (Β' 380), που εκδόθηκε βάσει της ανωτέρω παρ. 8 του άρθρου 22 του Ν. 1650/1986 ορίζεται ότι : «Στις περιοχές, οικισμούς ή τμήματα οικισμών της χώρας, που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημ. 'Εργων, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 22 του ν. 1650/1986, επιβάλλεται ... η σφράγιση κάθε κτιρίου ή χώρου, εντός του οποίου εγκαθίσταται νέα χρήση ή συνεχίζεται η παλαιά με νέο χρήστη, διαφορετική από εκείνη που προβλέπουν κάθε φορά οι πολεοδομικές διατάξεις που ισχύουν στις πιό πάνω περιοχές, οικισμούς ή τμήματα οικισμών της χώρας». Στο άρθρο 2 ορίζεται ότι : «1. Η διαπίστωση της παράβασης γίνεται ύστερα από αυτοψία δύο (2) υπαλλήλων της κατά τόπον αρμοδίας πολεοδομικής υπηρεσίας που συντάσσουν σχετική έκθεση. Η έκθεση αφορά το ακίνητο και τη συγκεκριμένη χρήση και όχι τον κύριο ή το χρήστη, τα ονόματα των οποίων ενδεικτικά αναφέρονται. Στην έκθεση αναφέρονται τα ονοματεπώνυμα των υπαλλήλων που ενήργησαν την αυτοψία, η ημερομηνία, η θέση και η χρήση του ακινήτου και οι συγκεκριμένες διατάξεις στις οποίες αντίκειται, η χρήση. 2. Με την έκθεση, η οποία υπέχει θέση και αποφάσεως σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 22 του ν. 1650/1986, επιβάλλεται η διακοπή λειτουργίας και η σφράγιση του ακινήτου. Με την ίδια έκθεση τάσσεται προθεσμία τριάντα ημερών για την εκτέλεσή της από τον υπόχρεο. Η έκθεση είτε κοινοποιείται με απόδειξη στον κύριο ή το χρήστη του ακινήτου είτε θυροκολλείται. Στην έκθεση αναφέρεται ότι κατ' αυτής επιτρέπεται ένσταση εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε ημερών από της κοινοποιήσεως ή της θυροκολλήσεως, που κατατίθεται στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία. 3. Η ένσταση παραπέμπεται αμέσως και εκδικάζεται από την επιτροπή της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του από 5/7-12/7/83 π.δ/τος "Διαδικασία χαρακτηρισμού και κατεδάφισης νέων αυθαιρέτων κατασκευών και ρύθμιση συναφών θεμάτων" (ΦΕΚ 291 Δ'), όπως τροποποιήθηκε με το από 13/1-28/1/1986 π.δ/γμα (ΦΕΚ 10 Δ'). Η απόφαση της επιτροπής είναι οριστική και εκδίδεται εντός προθεσμίας δεκαπέντε ημερών από τότε που θα παραπεμφθεί η ένσταση σ' αυτήν».

5. Επειδή, όπως έχει κριθεί, (ΣτΕ 2937 - 8/98, 1057/2000) το ανωτέρω κυρωτικό σύστημα είναι, κατά τα άρθρα 4 και 24 του Συντάγματος, εφαρμοστέο σε κάθε οικισμό της χώρας και δεν επιτρέπει στον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. την επιλεκτική εφαρμογή της κυρώσεως της σφραγίσεως των παρανόμων χρήσεων, εξαρτωμένη εκ της υπ' αυτού αξιολογήσεως του χαρακτήρος του οικισμού και της ανάγκης προστασίας του. Συνεπώς, δεν εξαρτάται η εφαρμογή της κυρώσεως της σφραγίσεως από την προηγούμενη έκδοση αποφάσεως του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. περί υπαγωγής του συγκεκριμένου οικισμού ή τμήματος αυτού στις διατάξεις του νόμου και ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των παρεμβαινόντων.

6. Επειδή, οι όροι χρήσεως των οικοδομών και οι περιορισμοί δομήσεως στην περιοχή του αιτούντος Δήμου Φιλοθέης, έχουν καθορισθεί με τα από 3.2.1933 (Α' 34) και 31.8.1935 (Α' 404) προεδρικά διατάγματα, όπως τροποποιήθηκαν με το από 31.8.1968 Β.Δ/γμα (Δ' 161) και το από 29.7.1978 πρ. δ/γμα (Δ' 389). Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις αυτές, οι οικοδομές που θα ανεγείρονται στην περιοχή του Δήμου αυτού πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικώς και μόνο για κατοικίες. Εξαιρέσει των θέσεων που ορίζονται στο ρυμοτομικό σχέδιο για ανέγερση αγοράς, στην υπόλοιπη έκταση του οικισμού απαγορεύεται «χρήση των οικοδομών για κάθε είδους καταστήματα» (άρθρα 3 παρ. 1 του από 31.8.1935 πρ. δ/τος και 7 του από 31.8.1968 βασ. δ/τος). Περαιτέρω δε ορίζεται ότι «εξαιρετικώς δύναται μετά γνώμην της οικείας Κοινότητος, να επιτραπή υπό του Υπουργείου η δια καταστήματα χρησιμοποίησις κτιρίων κειμένων και εκτός των κατά το σχέδιον ωρισμένων προς τούτο θέσεων ...» (άρθρο 3 παρ. 2 του από 31-8-1935 Π.Δ.). Κατά την έννοια των ανωτέρω ειδικών διατάξεων, το πολεοδομικό καθεστώς στον (ήδη) Δήμο Φιλοθέης προβλέπει για το επίδικο Ο.Τ. 56 αποκλειστικά την χρήση της κατοικίας. Εξαιρετικώς δε μόνον δύναται να επιτραπή άλλη χρήση μετά την τήρηση της ανωτέρω διαγραφομένης διαδικασίας. Το καθεστώς αυτό δεν μετεβλήθη από το μεταγενέστερο από 6-3-1987 προεδρικό διάταγμα (Δ' 166) περί των κατηγοριών και του περιεχομένου των χρήσεων γης, και δη από τις διατάξεις του άρθρου 2 αυτού, οι οποίες επιτρέπουν τις χρήσεις των κτιρίων πρωτοβαθμίου και δευτεροβαθμίου εκπαιδεύσεως στην περιοχή της αμιγούς κατοικίας (πρβλ. ΣτΕ 3161/98, 4273/99). Με τα δεδομένα αυτά πρέπει να απορριφθούν τα προβαλλόμενα υπό των παρεμβαινόντων ότι δεν ήταν απαγορευμένη αρχήθεν η χρήση σχολείου στο επίδικο Ο.Τ. και ότι, εν πάση περιπτώσει, η χρήση της αποκλειστικής κατοικίας έχει εμμέσως καταργηθή και υποκατασταθή από το μεταγενέστερο διάταγμα περί κατηγοριών χρήσεων γης της 23.2.1987.

7. Επειδή, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής : Για την ανέγερση διδακτηρίου και διαφόρων προσθηκών από την παρεμβαίνουσα εταιρεία, στα οικόπεδα 7, 8 και 9 του Ο.Τ. 56, είχε τηρηθή η διαγραφόμενη στο από 31.8.1935 Π.Δ/γμα διαδικασία (βλ. 5/3.1.1957 απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Φιλοθέης και σχετικές αποφάσεις Υπουργείου Συγκοινωνιών και Δημ. 'Εργων), είχαν δε εκδοθή οι υπ' αριθμ. 4461/1961 και 1501/1966 οικοδομικές άδειες. Για τα οικόπεδα, όμως, 11 και 12 του ίδιου Ο.Τ. εξεδόθησαν μεν οι οικοδομικές άδειες 14775/1970 και 1323/1984 περί ανεγέρσεως κτίσματος δημοτικού σχολείου (οικόπεδο 12) και περιτοιχίσεως του οικοπέδου 11 (προς δημιουργία αυλείου χώρου και χώρου αθλοπαιδιών), χωρίς όμως να τηρηθή η νόμιμη διαδικασία. Επακολούθησε το έτος 1985 το υπ' αριθμ. 10302/ 2152/5.7.1985 έγγραφο της Διευθύνσεως Πολεοδομίας Διαμερίσματος Ανατ. Αττικής της Νομαρχίας Αττικής, με το οποίο επιστοποιείτο ότι η οικοδομική άδεια 14775/1970 που αφορούσε τριόροφο κτίριο (διδακτήριο) ήταν παράνομη, διότι η χρήση αντέκειτο στο πολεοδομικό καθεστώς της περιοχής και δεν είχε τηρηθή η διαδικασία της παρεκκλίσεως. Εν συνεχεία εξεδόθη η υπ' αριθμ. 105/1988 απόφαση του (τότε) Κοινοτικού Συμβουλίου Φιλοθέης, με την οποία επανελήφθη η «συναίνεση» της Κοινότητος στην καθ' ύψος επέκταση νομίμως υφισταμένου κτιρίου του εκπαιδευτηρίου. Επακολούθησαν τα υπ' αριθμ. 14728/2100/6.6.1998 και 6571/1546/ 22.3.1995 έγγραφα της Δ/νσεως Πολεοδομίας Ανατολικής Αττικής, σε απάντηση καταγγελιών ιδιωτών, σύμφωνα με τα οποία η μεν οικοδομική άδεια 14775/1975 ήταν παράνομη, λόγω ανεπίτρεπτης χρήσεως, η δε οικοδ. άδεια 1323/1984 δεν ήταν μεν παράνομη, αφού επέτρεπε απλώς περιτοίχιση, η ασκούμενη, όμως, μέσα στον περιτοιχιζόμενο χώρο χρήση (γυμναστηρίου - αθλοπαιδιών) ήταν παράνομη. Τέλος, ο Δήμος Φιλοθέης με το υπ' αριθμ. 2283/2.6.1997 έγγραφό του προς την Διεύθυνση Πολεοδομίας Ανατ. Τομέως Αθηνών της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως Αθηνών εζήτησε την σφράγιση των κατά τ' ανωτέρω παρανόμων χρήσεων, κατ' εφαρμογήν των διατάξεων άρθρου 22 παρ. 5 ν. 1650/86 και της Κ.Υ.Α. 44242/2361/17.4.1989.

8. Επειδή, κατά την έννοια των προαναφερθεισών διατάξεων (άρθρου 22 παρ. 5 ν. 1650/86 και Κ.Υ.Α. 44242/17.4.1989) η διαδικασία επιβολής του μέτρου της σφραγίσεως παρανόμων χρήσεων είναι αυτοτελής και λειτουργεί ανεξαρτήτως της υπάρξεως σχετικής οικοδομικής αδείας και των περιεχομένων σε αυτήν προβλέψεων, αφορά δε τις ασκούμενες εντός ακινήτων, δομημένων ή μη, χρήσεων. Συνεπώς, οι ισχυρισμοί των παρεμβαινόντων ότι για τα επίμαχα οικόπεδα είχαν εκδοθή οικοδομικές άδειες κατά το παρελθόν, είναι αβάσιμοι. Κατά την γνώμη, όμως, των παρέδρων Β. Αραβαντινού και Θ. Αραβάνη, σε περίπτωση υπάρξεως σχετικής οικοδομικής αδείας για συγκεκριμένη χρήση ακινήτου, η σφράγιση της χρήσεως που αντιβαίνει στις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις είναι δυνατόν να διενεργηθεί μόνον υπό τις προϋποθέσεις ανακλήσεως της οικοδομικής αδείας. Διότι η οικοδομική άδεια, εκδιδομένη κατόπιν ελέγχου των πολεοδομικών διατάξεων που ισχύουν σε μία περιοχή, αποτελεί ατομική διοικητική πράξη με τεκμήριο νομιμότητος και η έκδοση πράξεως σφραγίσεως της χρήσεως που προβλέπεται από την οικοδομική άδεια συνιστά έμμεση ανάκλησή της κατόπιν ανεπιτρέπτου, κατ' αρχήν, παρεμπίπτοντος ελέγχου της νομιμότητος της οικοδομικής αδείας. Περαιτέρω, κατά την άποψη του παρέδρου Β. Αραβαντινού, ειδικώς η εν λόγω κύρωση της σφραγίσεως προϋποθέτει οπωσδήποτε κτίσμα του οποίου να γίνεται παράνομη χρήση και δεν νοείται η εφαρμογή της σφραγίσεως επί αδομήτων οικοπέδων.

9. Επειδή, κατά την έννοια της παρατεθείσης διατάξεως της παρ. 5 άρθρου 22 του ν. 1650/1986 το μέτρον της σφραγίσεως παρανόμων χρήσεων αφορά κάθε χρήση που αντίκειται στο πολεοδομικό καθεστώς της οικείας περιοχής. Συνεπώς, είναι ανίσχυρος, ως εκτός εξουσιοδοτήσεως, ο περιορισμός που επιχειρεί, η κατ' εξουσιοδότηση εκδοθείσα Κ.Υ.Α. 442/ 1989, στο άρθρο 1 αυτής, σύμφωνα με το οποίο, το μέτρο εφαρμόζεται για νέες χρήσεις ή και σε παλαιές χρήσεις αλλά με νέο χρήστη. Κατά ταύτα, είναι αβάσιμοι οι ισχυρισμοί των παρεμβαινόντων ότι πάντως οι χρήσεις των οικοπέδων 11 και 12 προηγήθηκαν της ως άνω υπουργικής αποφάσεως και, του νόμου και συνεπώς δεν κατελαμβάνοντο από τις ρυθμίσεις των νομοθετημάτων αυτών. Κατά την άποψη, όμως, του Παρέδρου Β. Αραβαντινού, ο ισχυρισμός είναι βάσιμος και η ως άνω ρύθμιση του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. 44242/2361/17.4-25.5.1989 κείται εντός εξουσιοδοτήσεως, διότι άλλως προσδίδεται στην εν λόγω υπουργική απόφαση αναδρομική ισχύς, η οποία δεν προβλέπεται από την εξουσιοδοτική διάταξη.

10. Επειδή, προβάλλεται από τους παρεμβαίνοντες ότι η σφράγιση των επιδίκων χρήσεων στα οικόπεδα 11 και 12 αντίκειται στην αρχή της προστατευομένης εμπιστοσύνης. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι προς θεμελίωση της προστατευομένης εμπιστοσύνης προϋποτίθεται η έκδοση κατ' αρχήν νόμιμων και θετικών πράξεων της Διοικήσεως, οι οποίες να εδημιούργησαν την πεποίθηση στον πολίτη ότι ενεργεί νομίμως (βλ. ΣΕ 2815/1999). Εν προκειμένω, για την άσκηση της χρήσεως σχολείου και αυλείου χώρου στα εν λόγω οικόπεδα 11 και 12 δεν τηρήθηκε η διαδικασία προηγουμένης γνωμοδοτήσεως του Κοινοτικού ή Δημοτικού Συμβουλίου, όπως προβλέπει το άρθρο 3 παρ. 2 του από 31-8-1935 Π.Δ., ενώ εξ άλλου και η Διοίκηση είχε εκφράσει επανειλημμένως την άποψη ότι η χρήση είναι παράνομη και στα δύο οικόπεδα, ανεξαρτήτως του εάν διατύπωσε συγχρόνως και επιφύλαξη περί της δυνατότητος ανακλήσεως των σχετικών οικοδομικών αδειών των ετών 1970 και 1984, όπως αναλυτικά εκτίθεται σε προηγηθείσα σκέψη. Συναφώς προβάλλεται ισχυρισμός των παρεμβαινόντων περί αποδυναμώσεως του δικαιώματος της (τότε) Κοινότητος Φιλοθέης να ζητήσει την σφράγιση των παρανόμων χρήσεων, οι οποίες ασκούνται εγγύς των νομίμων χρήσεων του εκπαιδευτηρίου της Ιονίου Σχολής, εν όψει της επιδειχθείσης ανοχής (από την Κοινότητα) επί μακρού των χρήσεων αυτών. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι αβάσιμοι αφ' ενός μεν διότι το μέτρο της σφραγίσεως προβλέπεται στο νόμο ως δεσμευτικό και επιβεβλημένο για την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, ανεξαρτήτως υποβολής αιτήματος εκ μέρους τούτων, αφ' ετέρου δε διότι, εν πάση περιπτώσει και εν σχέσει με τον (νυν) Δήμο Φιλοθέης, δεν υπήρξαν εκ μέρους του θετικές πράξεις αναγνωρίσεως της παρανόμου καταστάσεως ως νόμιμης. Διότι με την απόφασή του 105/1988, ως εξετέθη, έδιδε την συγκατάθεσή του για προσθήκη καθ' ύψος στα νόμιμα κτίρια, του εκπαιδευτηρίου και δεν ανεφέρετο στις παράνομες χρήσεις των οικοπέδων 11 και 12. Κατά την άποψη, όμως, της Συμβούλου Αικ. Σακελλαροπούλου, προς την οποία συνετάχθη και ο Πάρεδρος Β. Αραβαντινός, υπό τα ανωτέρω συγκεκριμένα περιστατικά, και ιδίως του ότι το εκπαιδευτήριο της παρεμβαινούσης λειτουργεί στην αυτή θέση του Δήμου Φιλοθέης με την συναίνεσή του ήδη από το έτος 1961, και του ότι οι επίδικες χρήσεις επεκτάθηκαν στα επίμαχα, συνεχόμενα προς τα αρχικά, οικόπεδα τα έτη 1970 και 1984 αντιστοίχως, χωρίς να εναντιωθεί ο αιτών Δήμος, εν όψει και του είδους των χρήσεων αυτών (διδακτήριο πρωτοβαθμίου εκπαιδεύσεως και αύλειος χώρος) και του γεγονότος ότι δεν πραγματοποιήθηκε σημαντική επέκταση των αρχικών εγκαταστάσεων, ο αιτών Δήμος δεν νομιμοποιείται να ζητήσει την σφράγιση του μέρους των χρήσεων του εκπαιδευτηρίου που λειτουργεί στα επίμαχα οικόπεδα 11 και 12 και, συναφώς, η αίτησή του δεν υποχρέωνε την Διοίκηση να προβεί στην επίδικη σφράγιση. Τούτο δε, ενισχύεται και από το γεγονός ότι ο αιτών Δήμος δεν παραπονείται για την συνολική εγκατάσταση και λειτουργία του εκπαιδευτηρίου στην θέση αυτή, για την οποία άλλως τε είχε συναινέσει με απόφαση του (τότε) Κοινοτικού Συμβουλίου το έτος 1957.

11. Επειδή, κατά τ' ανωτέρω, η εφαρμογή στην προκειμένη περίπτωση της κυρώσεως της σφραγίσεως των παρανόμων χρήσεων, μετά την υποβολή του σχετικού αιτήματος του Δήμου Φιλοθέης, ήταν υποχρεωτική για την Διοίκηση. Συνεπώς, η προσβαλλομένη άρνηση είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθή κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση. Επομένως πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση αυτή και να απορριφθούν οι ασκηθείσες παρεμβάσεις.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Δέχεται την αίτηση του Δήμου Φιλοθέης.

Ακυρώνει την εκδηλωθείσα παράλειψη της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως Αθηνών - Πειραιώς να προβεί στην σφράγιση των παρανόμων χρήσεων εις τα οικόπεδα 11 και 12 του οικοδομικού τετραγώνου 56 επί της οδού Ρ της Φιλοθέης Αττικής, κατά τα εις το αιτιολογικό.

Αναπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών - Πειραιώς) προκειμένου να προβεί στην κατά το αιτιολογικό οφειλόμενη ενέργεια.

Απορρίπτει τις ασκηθείσες παρεμβάσεις.

Επιβάλλει συμμέτρως στο Δημόσιο, την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αθηνών - Πειραιώς και τους παρεμβαίνοντες την δικαστική δαπάνη του αιτούντος Δήμου εξ επτακοσίων εξήντα (760) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 25 Ιουνίου και στις 23 Σεπτεμβρίου 2003 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 24 Μαρτίου 2004.