ΣτΕ σε Ολομέλεια και Συμβούλιο 5/2006

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου -.

Η σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου, με αρμοδιότητα τον οριστικό έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων, θα στοιχειοθετήσει, ως μια συνταγματική μεταρρύθμιση, που συνεπάγεται κατ' ουσίαν τον περιορισμό του διάχυτου ελέγχου συνταγματικότητας, τη ριζικότερη δυνατή ανατροπή στο ελληνικό δικαιοδοτικό σύστημα. Θα θίξει παραμέτρους, συνδεόμενες με τις αρχές του Κράτους Δικαίου και τις εγγυήσεις αποτελεσματικής προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, η διαμόρφωση των οποίων αποτελεί προϊόν μακράς και λαμπρής συνταγματικής παράδοσης της Χώρας και αποτυπώθηκε ρητά στο Σύνταγμα του έτους 1975. Η σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου με την πιο πάνω αρμοδιότητα θα οδηγήσει σε περιστολή του ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων, η δε εξέλιξη αυτή δεν συνιστά βελτίωση του ισχύοντος συστήματος αλλά ανατροπή της υφιστάμενης ισορροπίας εις βάρος του Κράτους Δικαίου. Συγκρότηση Επιτροπής η οποία θα παρακολουθεί την εξέλιξη της προτάσεως περί αναθεωρήσεως συνταγματικών διατάξεων που αφορούν στη Δικαιοσύνη.

KEIMENO

Αριθμός 5/2006

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΣΕ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Σήμερα στις 7 Φεβρουαρίου 2006, ημέρα Τρίτη και ώρα 13:00 συνήλθε στο κατάστημα του Συμβουλίου της Επικρατείας και στην αίθουσα συνεδριάσεων της Ολομελείας αποτελούμενο από τα μέλη του: Γ. Παναγιωτόπουλο, Πρόεδρο, Κ. Μενουδάκο, Σωτ. Ρίζο, Αντιπροέδρους και τους Συμβούλους Ν. Ντούβα, Π. Πικραμμένο, Ν. Σακελλαρίου, Θ. Παπευαγγέλου, Ν. Ρόζο, Α. Ράντο, Ε. Σαρπ, Χ. Ράμμο, Δ. Μαρινάκη, Π. Κοτσώνη, Γ. Παπαγεωργίου, Μ. Καραμανώφ, Ι. Μαντζουράνη, Αικ. Σακελλαροπούλου, Αικ. Χριστοφορίδου, Δ. Αλεξανδρή, Δ. Σκαλτσούνη, Κ. Βιολάρη, Μ.-Ε. Κωνσταντινίδου, Α. Καραμιχαλέλη, Α.-Γ. Βώρο, Κ. Ευστρατίου, Ε. Αναγνωστοπούλου, Μ. Γκορτζολίδου, Ε. Νίκα, Ι. Γράβαρη, Ε. Αντωνόπουλο, Γ. Τσιμέκα, Σ. Μαρκάτη και Π. Καρλή. Τα λοιπά μέλη, αν και προσκλήθηκαν, δεν εμφανίσθηκαν γιατί είχαν κώλυμα. Ο Σύμβουλος Δ. Γρατσίας προσήλθε, αλλά αποχώρησε ως νεότερος σύμφωνα με το άρθρο 8 του Π.Δ. 18/1989 "Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για το Συμβούλιο της Επικρατείας", για να διατηρηθεί περιττός ο αριθμός των μελών που μετέχουν στην Ολομέλεια. Παρέστη επίσης ο Γραμματέας Μιχ. Καλαντζής, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης της Γραμματείας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Θέμα της συζήτησης, σύμφωνα με την πρόσκληση του Προέδρου, ήταν η Συγκρότηση Επιτροπής η οποία θα παρακολουθεί την εξέλιξη της προτάσεως περί αναθεωρήσεως συνταγματικών διατάξεων που αφορούν στη Δικαιοσύνη.

Στην αρχή έλαβε το λόγο ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου, ο οποίος υπενθύμισε ότι στη συνεδρίαση της Ολομελείας της 17.1.2006 είχε αναφέρει ότι η Ολομέλεια θα συγκληθεί, προκειμένου να ασχοληθεί με την επικείμενη αναθεώρηση ορισμένων συνταγματικών διατάξεων που αφορούν στην Δικαιοσύνη.

Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι έλαβε από τον Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχ. Βροντάκη την από 3.2.2006 (αριθμ. πρωτ. ΕΠ 6/6.2.2006) επιστολή, η οποία έχει ως εξής: «Κύριε Πρόεδρε, την 7η Φεβρουαρίου 2006 θα ευρίσκομαι εκτός Ελλάδος, λόγω υποχρεώσεων μου προς το Συμβούλιο της Ευρώπης. Δεν θα μπορέσω, ως εκ τούτου, να παραστώ στη συγκληθείσα για την ημέρα αυτή Διοικητική Ολομέλεια και επιθυμώ, για το λόγο αυτό, να σας γνωστοποιήσω ορισμένες σκέψεις μου, με την παράκληση να τεθούν υπ' όψη του Σώματος κατά τη συνεδρίαση της Διοικητικής Ολομελείας. Με προβληματίζει ιδιαίτερα η εξαγγελθείσα σύσταση, κατά την προσεχή συνταγματική αναθεώρηση, Συνταγματικού Δικαστηρίου, με αφαίρεση από τα ήδη λειτουργούντα δικαστήρια και, κατ' εξοχήν, από το Συμβούλιο της Επικρατείας, της εξουσίας και του καθήκοντος ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων. Μια τέτοια συνταγματική μεταρρύθμιση, αδιαφόρως της ειδικότερης μορφής που θα προσλάβει ο νέος θεσμός, θα στοιχειοθετήσει τη ριζικότερη δυνατή ανατροπή στο ελληνικό δικαιοδοτικό σύστημα. Θα θίξει, επομένως, παραμέτρους συνδεόμενες στενώς με τις αρχές του Κράτους Δικαίου και τις εγγυήσεις αποτελεσματικής προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, η διαμόρφωση των οποίων αποτελεί προϊόν μακράς και λαμπρός συνταγματικής παραδόσεως της Χώρας. Ο διάχυτος συνταγματικός έλεγχος κατακτήθηκε νομολογιακώς στη Χώρα μας, από τα μέσα σχεδόν του 19ου αιώνα, με πρωτοποριακές δικαστικές αποφάσεις, εφάμιλλες, ιστορικώς και δογματικώς, προς τις κατά τι προηγηθείσες αντίστοιχες αποφάσεις του Supreme Court των Ηνωμένων Πολιτειών. Έκτοτε, ο διάχυτος έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων, όπως κατ' εξοχήν ασκήθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, απετέλεσε ουσιαστικώς τη βάση για τη διαμόρφωση και την ανάπτυξη του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα. Η συνταγματική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, έχει, πράγματι, γίνει αποδεκτή στην κοινή συνείδηση ως βασική εκδήλωση της αρχής της διακρίσεως των λειτουργιών έχει γίνει, παραλλήλως, αντικείμενο ευρύτατου επιστημονικού διαλόγου και ευμενέστατης κριτικής αποτιμήσεως, με τις αναμενόμενες, ασφαλώς, σε επιστημονικές συζητήσεις, αποχρώσεις και αντιγνωμίες. Εν όψει όλων των ανωτέρω, έχω τη γνώμη ότι ενδείκνυται να λάβει θέση η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας επί της μελετωμένης συνταγματικής μεταρρυθμίσεως και να διατυπώσει την άποψη ότι θα ήταν όλως άστοχη η ανατροπή μιας μακράς συνταγματικής παραδόσεως, χωρίς κανένα αποχρώντα λόγο αλλά και χωρίς λογικές προσδοκίες για αποτελεσματικότερη λειτουργία του Κράτους Δικαίου και μείζονα διασφάλιση της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων».

Επακολούθησε διαλογική συζήτηση, ύστερα από την οποία η Ολομέλεια δέχθηκε ότι έχει ήδη διατυπωθεί πρόταση σύστασης Συνταγματικού Δικαστηρίου με αρμοδιότητα τον οριστικό έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων. Είναι βέβαιο ότι μια τέτοια συνταγματική μεταρρύθμιση, που συνεπάγεται κατ' ουσίαν τον περιορισμό του διάχυτου ελέγχου συνταγματικότητας, θα στοιχειοθετήσει τη ριζικότερη δυνατή ανατροπή στο ελληνικό δικαιοδοτικό σύστημα. Θα θίξει παραμέτρους, συνδεόμενες με τις αρχές του Κράτους Δικαίου και τις εγγυήσεις αποτελεσματικής προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, η διαμόρφωση των οποίων αποτελεί προϊόν μακράς και λαμπρής συνταγματικής παράδοσης της Χώρας και αποτυπώθηκε ρητά στο Σύνταγμα του έτους 1975. Ενόψει αυτού, η Ολομέλεια θεωρεί ότι η σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου με την πιο πάνω αρμοδιότητα θα οδηγήσει σε περιστολή του ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων και εκφράζει την ανησυχία ότι η εξέλιξη αυτή δεν συνιστά βελτίωση του ισχύοντος συστήματος αλλά ανατροπή της υφιστάμενης ισορροπίας εις βάρος του Κράτους Δικαίου. Ο Σύμβουλος Ι. Γράβαρης δήλωσε ότι κρίνει, επί του παρόντος, σκόπιμη μόνο τη σύσταση Επιτροπής από μέλη του Δικαστηρίου για τη μελέτη του σοβαρού ως άνω ζητήματος.

Περαιτέρω, ο Πρόεδρος πρότεινε να συσταθεί πενταμελής επιτροπή, η οποία θα επικουρείται από τρεις Εισηγητές και θα έχει ως έργο την παρακολούθηση της εξελίξεως της διαδικασίας αναθεωρήσεως του Συντάγματος και, ακολούθως, θα εισηγείται προς την Ολομέλεια τα ζητήματα, τα οποία ανακύπτουν από την πρόταση αναθεωρήσεως συνταγματικών διατάξεων που αφορούν στη Δικαιοσύνη.

Ο Πρόεδρος πρότεινε, περαιτέρω, η Επιτροπή αυτή να αποτελείται από τους Συμβούλους Ν. Σακελλαρίου, ως Πρόεδρο, Αικ. Σακελλαροπούλου, Αικ. Χριστοφορίδου και τους Παρέδρους Ηρ. Τσακόπουλο, Π. Τσούκα, ως μέλη. Στο έργο της η Επιτροπή αυτή θα επικουρείται από τους Εισηγητές Στ. Λαμπροπούλου, Μ. Κρανίτη και Ε. Μουργιά.

Η Ολομέλεια αποδέχθηκε την πρόταση του Προέδρου.

Για την πιστοποίηση των ανωτέρω συντάσσεται το παρόν πρακτικό.