ΣυμβΕφΘεσ 469/2009

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Απαράδεκτη έφεση κατά αποφάσεως επιβάλλουσας αναμορφωτικά μέτρα.

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΠΑΡΑΛΕΙΠΕΤΑΙ ΤΟ ΒΟΥΛΕΥΜΑ ΩΣ ΟΜΟΦΩΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΗΛΙΑ ΣΕΦΕΡΙΔΗ, Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΙΘΕΤΑΙ:

..................

Αριθμ. 469/2009

ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΦΕΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Εισάγω στο Συμβούλιο σας σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 476 παρ. 1 του ΚΠΔ τις από 11/2/2009 εφέσεις των ... κατοίκων Βεροίας και ήδη Ιδρύματος Αγωγής Ανηλίκων Αρρένων Ιωνίας Βόλου, που ασκήθηκαν δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Κων/νου Γιοβανόπουλου του Γεωργίου του Δικηγορικού Συλλόγου Βεροίας κατά της αρίθμ 233/2009 αποφάσεως του Μονομελούς Δικαστηρίου Ανηλικων Θεσσαλονίκης με την οποία δικάστηκαν για τις πράξεις ο πρώτος της ψευδούς ανώμοτης κατάθεσης (άρθρο 225 παρ. 1 ΠΚ) και της υπόθαλψης εγκληματία (άρθρο 231 παρ. 1 του ΠΚ) και ο δεύτερος και τρίτος για την πράξη της μη σκοπούμενης θανατηφόρας σωματικής βλάβης (άρθρο 311 περ. α του ΠΚ) και διά της οποίας επιβλήθηκε στον πρώτο εκκαλούντα το αναμορφωτικό μέτρο της ανάθεσης της επιμέλειας του μέχρι την ενηλικίωση του στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Βεροίας και σε περίπτωση κωλύματος για οιονδήποτε λόγο αυτής (της υπηρεσίας) στην όμοια υπηρεσία Θεσσαλονίκης και στους λοιπούς (δεύτερο και τρίτο των εκκαλούντων) το αναμορφωτικό μέτρο της τοποθέτησης τους στο ίδρυμα αγωγής ανηλίκων στοιχειώδους εκπαίδευσης Ιωνίας Βόλου και κατά την διάρκεια παραμονής τους εντός αυτού και στην παρακολούθηση ειδικών ψυχολογικών προγραμμάτων προς υποστήριξη αυτών στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Βόλου.

Κατόπιν των ανωτέρω σας εκθέτω τα παρακάτω.

Η φύση των αναμορφωτικών μέτρων στασιάζεται μεταξύ θεωρίας και νομολογίας. Κατά την άποψη της νομολογίας του ακυρωτικού (Αρείου Πάγου) τα αναμορφωτικά μέτρα συνιστούν διοικητικά μέτρα (βλ ΑΠ 18/74 Ποιν. Χρον ΚΔ 343, ΣυμβΑΠ 366/98 ΠοινΔικ 1998 σελ 528) για τον λόγο αυτό δεν είναι δυνατή η άσκηση ενδίκων μέσων κατά αποφάσεων που επέβαλαν αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα. Υφίσταται όμως παραδοξότητα ενώ είναι δυνατή η επιβολή στον ανήλικο στέρηση της ελευθερίας του με την τοποθέτηση αυτού σε ίδρυμα αγωγής (άρθρο 122 περ. 1β του ΠΚ) δεν είναι δυνατή όμως παρά ταύτα η άσκηση ενδίκου μέσου (εφέσεως ή αναιρέσεως) λόγω χαρακτηρισμού αυτών ως διοικητικών μέτρων. Κατά τον Χωραφά τα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα συνιστούν μέτρα ασφαλείας (βλ. όμως άρθρα 69 -76 του ΠΚ). Αν ο Νομοθέτης ήθελε να χαρακτηρίσει τα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα ως μέτρα ασφαλείας θα συμπεριλάμβανε αυτά στις ανωτέρω διατάξεις. Κατά Λ. Μαργαρίτη - Ν. Παρασκευόπουλου, Ποινολογία τα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα αποτελούν αναπληρωματικα της ποινής μέτρα (Ποινολογία Λ. Μαργαρίτη - Ν. Παρασκευόπουλου σελ 115). Τα αναμορφωτικά μέτρα αποτελούν ιδιότυπα ποινικά κατά των ανηλίκων μέτρα. Αποτελούν δηλαδή αυτοτελή κατηγορία εννόμων ποινικών συνεπειών για τους ανηλίκους (βλ. Συστηματική Ερμηνεία Κουράκη σελ 61 επ. Α. Πιτσελά 2004 Ποινική αντιμετώπιση των ανηλίκων 180 επ.). Η τελευταία άποψη είναι ορθότερη κατά την άποψη μας αποτελεί μία ενδιάμεση λύση χαρακτηρίζοντας τα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα ως δικαιοδοτικά μέτρα αφού άλλωστε επιβάλλονται μόνο από τα Δικαστήρια. Κατά την διάταξη του άρθρου 96 παρ. 1 του Συντάγματος: Οι ποινές των εγκλημάτων και η λήψη των μέτρων που προβλέπονται από νόμους επιβάλλονται από τα Δικαστήρια. Για τους ανηλίκους δεν μπορεί να επιβληθεί ποινή στέρηση της ελευθερίας που επιβάλλεται στους ενηλίκους, γιατί αυτοί είναι μειωμένης αντιληπτικής ικανότητας και ψυχικής δυνάμεως για να συναισθανθούν την έννοια και τον σκοπό της επιβαλλομένης ποινής, σκοπός της οποίας δεν είναι η ανταπόδοση της πολιτείας (βλ. και Σπινέλλη ερμ. ΠΚ Γεν Μέρος σελ 1428).

Σκοπός της πολιτείας με την επιβολή των αναμορφωτικών μέτρων δεν είναι η τιμωρία του ανηλίκου αλλά η διαπαιδαγώγηση αυτού. Σκοπός της πολιτείας είναι να επανεντάξει στους κόλπους της τους παραβατούντες ανηλίκους. Προς τούτο στην περίπτωση που διαπιστωθεί πως το αναμορφωτικό μέτρο έχει εκπληρώσει τον σκοπό του, το δικαστήριο ανηλίκων προβαίνει στην κατάργηση ή αντικατάσταση αυτού. Περαιτέρω στην περίπτωση που διαπιστωθεί πως τα αναμορφωτικά μέτρα απαιτούν την επιβολή και άλλων επιπλέον αναμορφωτικών μέτρων δύναται να επιβάλει και άλλα ενδεικνυόμενα για την περίπτωση αναμορφωτικά μέτρα. Τα οποία θα συντελέσουν στην κοινωνική επανένταξη του ανηλίκου. Στους ανηλίκους ηλικίας 8 έως 13 ετών επιβάλλονται μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα, αφού αυτοί κατά αμάχητο τεκμήριο θεωρούνται ως ανεύθυνοι ποινικά. Στους ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει το 13ο έτος της ηλικίας τους όχι όμως και το 18ο αυτής επιβάλλονται κατά κανόνα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα και στην περίπτωση που αυτοί κριθούν πως ενήργησαν ως ποινικά υπεύθυνοι (άρθρο 127 του ΠΚ) επιβάλλεται περιορισμός σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων.

Στην προκείμενη περίπτωση από τα στοιχεία της δικογραφίας και ειδικότερα από τις ασκηθείσες εφέσεις των εκκαλούντων, και την προσβαλλόμενη απόφαση έχουν προκύψει τα ακόλουθα. Κατά την νομολογία του Ακυρωτικού της Χώρας (Αρείου Πάγου) γίνεται δεκτό πως τα αναμορφωτικά μέτρα συνιστούν διοικητικά μέτρα σε βάρος των ανηλίκων ανεξάρτητα αν αυτά επιβάλλονται από τα αρμόδια υλικά Δικαστήρια. Στην περίπτωση που γίνει δεκτό πως τα αναμορφωτικά μέτρα αποτελούν αναπληρωματικά της ποινής μέτρα και πάλι δεν μπορούν να θεωρηθούν ως είδος ποινής (στέρησης της ελευθερίας ή χρηματικής ποινής). Τα αναμορφωτικά μέτρα συνιστούν μία ιδιόμορφη ποινική μεταχείριση των ανηλίκων. Το Δίκαιο Ανηλίκων είναι δίκαιο αυξημένης προστασίας και η λήψη οιουδήποτε αναμορφωτικού μέτρου όσό επαχθούς και αν ειναι για τον ανήλικο εξακολουθεί να έχει τον προστατευτικό για τον ανήλικο χαρακτήρα, που αποβλέπει στην ηθική βελτίωση του ανηλίκου. Με τα ανωτέρω δεδομένα δεν επιτρέπεται κατά των αποφάσεων των δικαστηρίων ανηλίκων που επιβάλλουν αναμορφωτικά μέτρα η άσκηση οιουδήποτε ενδίκου μέσου. Αν ο Νομοθέτης ήθελε την άσκηση ενδίκων μέσων (εφέσεως - αναιρέσεως) στην διάταξη του άρθρου 489 παρ. 1 περ. δ και ε του ΚΠΔ θα προέβλεπε την δυνατότητα ασκήσεως ενδίκου μέσου και στην περίπτωση αυτή.

Ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθούν οι ασκηθείσες εφέσεις των ανωτέρω εκκαλούντων κατηγορουμένων ως απαράδεκτες τυπικά αφού αυτές στρέφονται κατά μη εφεσιβαλλόμενης απόφασης.

Κατά των βουλευμάτων που απορρίπτουν ασκηθείσες εφέσεις ανηλίκων δεν επιδικάζονται δικαστικά έξοδα (βλ. και άρθρο 585 ΚΠΔ και άρθρο 3 του νόμου 663/77)

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Προτείνω να απορριφθούν οι ασκηθείσες εφέσεις των κατηγορουμένων .... κατοίκων Βέροιας και ήδη Ιδρύματος Αγωγής Αρρένων Ανηλίκων Στοιχειώδους Εκπαίδευσης Ιωνίας Βόλου ως απαράδεκτες τυπικά, κατά της αριθμ. 233/2009 αποφάσεως του Μονομελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων Θεσσαλονίκης δια της οποίας επιβλήθηκε στον πρώτο το αναμορφωτικό μέτρο της ανάθεσης της επιμέλειας του στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Βέροιας και σε περίπτωση κωλύματος αυτής στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Θεσσαλονίκης, και στους δεύτερο και τρίτο των εκκαλούντων (κατηγορουμένων) το αναμορφωτικό μέτρο της τοποθέτησης τους στο ίδρυμα αγωγής αρρένων ανηλικων στοιχειώδους εκπαίδευσης Ιωνίας Βόλου και κατά την διάρκεια της παραμονής εντός αυτού στην παρακολούθηση προγραμμάτων ψυχικής υγείας στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Βόλου (λόγω του ότι στρέφονται κατά μη εφεσιβαλλόμενης απόφασης).

Τα δικαστικά έξοδα να μην επιβληθούν στους εκκαλούντες, γιατί δεν επιδικάζονται δικαστικά έξοδα σε δίκες ή βουλεύματα ανηλίκων.

Θεσσαλονίκη 10/5/2009

Ο Αντεισαγγελέας Εφετών

Ηλίας Νικ. Σεφερίδης