ΑΠΔ 82/2009

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Αίτηση υπευθύνου επεξεργασίας για δικαστική χρήση ιατρικού φακέλου ασθενούς που τηρεί στο αρχείο του. Αίτηση για χορήγηση αντιγράφων ιατρικού φακέλου ασθενούς σε τρίτο για δικαστική χρήση.

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

ΑΠΟΦΑΣΗ 82/2009

(Τμήμα)

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τμήματος στην έδρα της τη 23.11.2009 και ώρα 10:00 μετά από πρόσκληση του Προέδρου της, προκειμένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν οι Χρίστος Γεραρής, Πρόεδρος της Αρχής και Γραμματή Πάντζιου και Πηνελόπη Φουντεδάκη , ως εισηγήτρια, αναπληρωματικά μέλη σε αντικατάσταση των τακτικών μελών Ανδρέα Πομπόρτση και Αντώνιου Ρουπακιώτη αντίστοιχα, οι οποίοι αν και εκλήθησαν νομίμως εγγράφως δεν παρέστησαν λόγω κωλύματος. Δεν παρέστησαν, αν και εκλήθησαν νομίμως εγγράφως ο Λεωνίδας Κοτσαλής, τακτικό μέλος της Αρχής, και ο Δημήτριος Λιάππης, αναπληρωματικό μέλος αυτού. Παρούσα χωρίς δικαίωμα ψήφου ήταν η Κάλλη Καρβέλη, νομικός ελεγκτής - δικηγόρος, ως βοηθός εισηγήτρια και η Μαριάνθη Τσιάβου, υπάλληλος του τμήματος διοικητικών και οικονομικών υποθέσεων, ως γραμματέας.

Η Αρχή έλαβε υπόψη της τα παρακάτω:

Με τις υπ’ αρ. πρωτ. 1072/25.2.2008 και Γ/ΕΙΣ/1340/11.3.2008 αιτήσεις του το Κοινωφελές Ίδρυμα με την επωνυμία «Κοινωφελές Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν» ζητεί από την Αρχή, όπως νομίμως εκπροσωπείται, να του χορηγηθεί άδεια προκειμένου: α) να χρησιμοποιήσει το ίδιο τον ιατρικό φάκελο νοσηλείας της Α ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και β) να χορηγήσει αντίγραφα του ιατρικού φακέλου νοσηλείας της Α στον ιατρό Β, κατόπιν της από 3.3.2008 αίτησής του. Ειδικότερα, την ως άνω άδεια ζητεί το Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν προκειμένου να αντικρούσει τους ισχυρισμούς που προβάλλει στην αγωγή αποζημίωσης (αρ. κατάθεσης δικογρ. 4316/2007) η Α και η οποία στρέφεται κατά του Ιδρύματος Ερρίκος Ντυνάν και κατά του ιατρού Β.

H Αρχή, μετά από εξέταση των προαναφερομένων στοιχείων, αφού άκουσε την εισηγήτρια και τη βοηθό εισηγήτρια και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης,

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

1. Επειδή, το άρθρο 2 στοιχ. β΄ του ν.2472/1997 ορίζει ότι για τους σκοπούς του νόμου αυτού νοούνται ως «ευαίσθητα δεδομένα», τα δεδομένα που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην υγεία.

2. Επειδή, το άρθρο 4 παρ.1 του ν.2472/1997 ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι: «Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόμιμης επεξεργασίας πρέπει: α) Να συλλέγονται κατά τρόπο θεμιτό και νόμιμο για καθορισμένους, σαφείς και νόμιμους σκοπούς και να υφίστανται θεμιτή και νόμιμη επεξεργασία ενόψει των σκοπών αυτών. β) Να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας (...)». Με τις διατάξεις αυτές καθιερώνονται ως θεμελιώδεις προϋποθέσεις για τη νομιμότητα κάθε επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για τη νομιμότητα της σύστασης και λειτουργίας κάθε αρχείου, οι αρχές του σκοπού της επεξεργασίας και της αναλογικότητας των δεδομένων σε σχέση πάντα με το σκοπό επεξεργασίας. Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόμενου σκοπού η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόμιμη.

3. Επειδή, το άρθρο 7 του ν.2472/1997 ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι: «1. Απαγορεύεται η συλλογή και επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. 2. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η συλλογή και η επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων, καθώς και η ίδρυση και λειτουργία σχετικού αρχείου, ύστερα από άδεια της Αρχής, όταν συντρέχουν μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Το υποκείμενο των δεδομένων έδωσε τη γραπτή συγκατάθεσή του εκτός εάν η συγκατάθεση έχει αποσπασθεί με τρόπο που αντίκειται στο νόμο ή τα χρηστά ήθη ή νόμος ορίζει ότι η συγκατάθεση δεν αίρει την απαγόρευση (...) γ) Η επεξεργασία αφορά δεδομένα που δημοσιοποιεί το ίδιο το υποκείμενο ή είναι αναγκαία για την αναγνώριση, άσκηση ή υπεράσπιση ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου (...)».

4. Επειδή, το άρθρο 11 παρ. 3 του ν.2472/1997 ορίζει ότι: «Εάν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ανακοινώνονται σε τρίτους, το υποκείμενο ενημερώνεται για την ανακοίνωση πριν από αυτούς».

5. Επειδή, το άρθρο 14 του ν.3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας) ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι: «1. Ο ιατρός υποχρεούται να τηρεί ιατρικό αρχείο, σε ηλεκτρονική ή μη μορφή, το οποίο περιέχει δεδομένα που συνδέονται αρρήκτως ή αιτιωδώς με την ασθένεια ή την υγεία των ασθενών του. Για την τήρηση του αρχείου αυτού και την επεξεργασία των δεδομένων του εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν. 2472/1997(ΦΕΚ 50 Α΄). (...) 9. Δεν επιτρέπεται σε τρίτο η πρόσβαση σε ιατρικά αρχεία ασθενή. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η πρόσβαση: α) στις δικαστικές και εισαγγελικές αρχές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους αυτεπάγγελτα ή μετά από αίτηση τρίτου που επικαλείται έννομο συμφέρον και σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες (...)». Εξάλλου, το άρθρο 5 παρ. 3 του ίδιου νόμου ορίζει ότι: «(…) 3. Τα ιατρικά πιστοποιητικά και οι ιατρικές γνωματεύσεις εκδίδονται μετά από προηγούμενη γραπτή ή προφορική αίτηση του προσώπου στο οποίο αφορούν ή, κατ’ εξαίρεση, τρίτου προσώπου που έχει έννομο συμφέρον και το αποδεικνύει, καθώς και όταν αυτό ρητά προβλέπεται στο νόμο (…) ». Περαιτέρω, το άρθρο 13 ορίζει, μεταξύ άλλων: «3. Η άρση ιατρικού απορρήτου επιτρέπεται όταν: (...) β) Ο ιατρός αποβλέπει στη διαφύλαξη έννομου ή άλλου δικαιολογημένου, ουσιώδους δημοσίου συμφέροντος ή συμφέροντος του ίδιου του ιατρού ή κάποιου άλλου, το οποίο δεν μπορεί να διαφυλαχθεί διαφορετικά (...)». Οι διατάξεις αυτές, που δεν καθιερώνουν απόλυτη προστασία του ιατρικού απορρήτου, επιφυλάσσουν, καθόσον αφορά την επεξεργασία ιατρικών δεδομένων, την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 2472/1997.

6. Επειδή, από τον συνδυασμό των προαναφερομένων διατάξεων προκύπτει ότι η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων επιτρέπεται, κατ’ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων στις περιπτώσεις που περιοριστικά προβλέπει ο νόμος. Ειδικότερα, επιτρέπεται για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν στην υγεία (ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα), ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7 παρ. 2 στοιχ. γ΄ του Ν. 2472/1997, εφόσον είναι απολύτως αναγκαία για την άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώματος ενώπιον δικαστηρίου (βλ. σχετικά, ιδίως, αποφάσεις της Αρχής 61/2003 και 38/2006). Επιπλέον, τόσο για τα απλά όσο και για τα ευαίσθητα δεδομένα πρέπει ο σκοπός επεξεργασίας να είναι νόμιμος, σαφής και καθορισμένος, και τα δεδομένα να μην υπερβαίνουν το σκοπό της επεξεργασίας.

7. Επειδή, στην κρινόμενη υπόθεση, πρώτον, το Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν ζητεί να του επιτραπεί να χρησιμοποιήσει τον ιατρικό φάκελο νοσηλείας της Α που τηρεί στα αρχεία του προκειμένου να αντικρούσει την αγωγή αποζημίωσης συνολικού ποσού εννιακοσίων χιλιάδων ευρώ (900.000 €) που έχει ασκήσει η τελευταία εναντίον του και εναντίον του θεράποντος ιατρού Β. Δεύτερον, ο Β, θεράπων ιατρός της Α στο Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν ζητεί να του επιτραπεί η πρόσβαση στα δεδομένα υγείας της Α, προκειμένου να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά του ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών εις αντίκρουση της αγωγής αποζημίωσης για ηθική βλάβη. Σύμφωνα με την προαναφερθείσα αγωγή, ο Β προκάλεσε στην Α κατά την εκτέλεση συγκεκριμένων ιατρικών πράξεων στο Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν, δια ενεργειών και παραλείψεων, σοβαρότατη βλάβη της υγείας, ψυχικό κλονισμό και ηθική βλάβη.

8. Επειδή, πρώτον, το Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν, ζητεί με την ιδιότητα του υπευθύνου επεξεργασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 στοιχ. ζ’ του ν. 2472/1997, να του χορηγηθεί άδεια προκειμένου να χρησιμοποιήσει ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών τον ιατρικό φάκελο νοσηλείας της Α στο Ίδρυμα αυτό για την αντίκρουση της προαναφερθείσας αγωγής αποζημίωσης που έχει ασκηθεί και εις βάρος του (άρ. 922 ΑΚ). Από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι ο προβαλλόμενος σκοπός επεξεργασίας είναι νόμιμος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 2 στοιχ. γ’ του ν. 2472/1997, 13 παρ. 4 και 14 παρ. 9 του ν. 3418/2005, ενώ παράλληλα πληρούται και η αρχή της αναλογικότητας των δεδομένων σε σχέση με την σκοπούμενη επεξεργασία σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 του ν. 2472/1997. Όσον αφορά τη δικαστική χρήση προσωπικών δεδομένων εκ μέρους του Ιδρύματος Ερρίκος Ντυνάν, είναι αυτονόητη η γνώση του υποκειμένου των δεδομένων ότι στοιχεία του ιατρικού της φακέλου θα χρησιμοποιηθούν από το Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν, ως εναγόμενο και προς τον σκοπό της αντίκρουσης αγωγής στη μεταξύ τους δίκη, από τη στιγμή που η αγωγή αφορά σε παραβίαση του καθήκοντος επιμέλειας του εναγομένου κατά τη νοσηλεία της. Συνεπώς, το ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν απαλλάσσεται από την υποχρέωση ενημέρωσης του υποκειμένου των δεδομένων ως προς την εν λόγω χρήση εκ μέρους του στοιχείων του ιατρικού φακέλου της ενάγουσας (βλ., ιδίως, άρθρο 4 της υπ’ αρ. 1/1999 Κανονιστικής Πράξης της Αρχής και αποφάσεις 40/2009 και 55/2009 της Αρχής).’λλωστε κάθε διάδικος πολιτικής δίκης ενημερώνεται για τα στοιχεία της δικογραφίας σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του ΚΠολΔ .

9. Επειδή, δεύτερον, ο Β, ζητεί να του χορηγηθούν αντίγραφα όλων των εν γένει εγγράφων του ιατρικού φακέλου νοσηλείας της Α που τηρούνται στα αρχεία του Ιδρύματος Ερρίκος Ντυνάν κατά το διάστημα νοσηλείας της. Μέρος ή σύνολο των στοιχείων αυτών δύναται να γνωρίζει ήδη ο Β, καθώς ως θεράπων ιατρός της Α που νοσηλεύτηκε στο Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν, διενήργησε ο ίδιος συγκεκριμένες ιατρικές πράξεις. Από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι ο προβαλλόμενος σκοπός επεξεργασίας συνίσταται στην αντίκρουση της προαναφερόμενης αγωγής αποζημίωσης ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και είναι συνεπώς, νόμιμος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 2 στοιχ. γ’ του ν. 2472/1997, 5 παρ. 3, 13 παρ. 3 στοιχ. β’, 14 παρ. 9 του ν. 3418/2005, ενώ παράλληλα πληρούται και η αρχή της αναλογικότητας των δεδομένων σε σχέση με την σκοπούμενη επεξεργασία κατά το άρθρο 4 του ν. 2472/1997 (βλ., ιδίως, απόφαση 23/2009 της Αρχής). Το Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν βαρύνεται, ως υπεύθυνος επεξεργασίας με την υποχρέωση να ενημερώσει την Α ότι ευαίσθητα προσωπικά της δεδομένα θα ανακοινωθούν στον Β, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 11 παρ. 3 του ν. 2472/1997.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Η Αρχή,

1. Χορηγεί άδεια στο Κοινωφελές Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν να προβεί σε δικαστική χρήση του ιατρικού φακέλου της Α, κατά τα αναφερόμενα στο ιστορικό της παρούσας.

2. Χορηγεί άδεια στο Κοινωφελές Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν να διαθέσει στον Β αντίγραφα του ιατρικού φακέλου νοσηλείας της Α που τηρεί στα αρχεία του αποκλειστικά για το σκοπό της δικαστικής χρήσης αυτών. Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν οφείλει, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, να ενημερώσει την Α ότι ευαίσθητα προσωπικά της δεδομένα θα ανακοινωθούν στον Β.