ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

 

ΤρΔΠρΑθ 776/2018

 

Ηθική βλάβη. MARFIN. Επίθεση με ενεργοποιημένους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (βόμβες μολότοφ).

 

 

Αριθμός απόφασης 776/2018

 

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 19ο Τριμελές

 

συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 23 Φεβρουαρίου 2017, με δικαστές τους: Χριστίνα Φίλη, Πρόεδρο Πρωτοδικών ΔΔ, Κωνσταντίνο Ζουρνατζή (εισηγητή), Παναγιώτη Τσόγκα, Πρωτοδίκες ΔΔ, και γραμματέα την Αναστασία Κάππη, δικαστική υπάλληλο,

 

για να δικάσει τη με ημερομηνία κατάθεσης 03-03-2015 αγωγή (ΓΑΚ . /2015),

 

των 1. … και 24. …, οι οποίοι παραστάθηκαν δια της πληρεξούσιας δικηγόρου Αικατερίνης Σταυροπούλου,

 

κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών και παραστάθηκε με την κατατεθείσα στις 22-02-2017 δήλωση (άρθρο 133 παρ.2 του ΚΔΔ) των Δικαστικών Πληρεξουσίων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) Δήμητρας Αθανασοπούλου και Ιωάννας Καρανάσου.

 

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης οι ενάγοντες ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

 

 

Η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής:

 

 

1.. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, όπως το αίτημα αυτής νομίμως μετατράπηκε από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό με προφορική δήλωση των εναγόντων στο ακροατήριο αλλά και με το υπόμνημα, ζητείται να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει σε καθέναν από αυτούς το ποσό των 250.000 ευρώ, με βάση το συνδυασμό των άρθρων 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (Εισ.Ν.Α.Κ.) και του άρθρου 932 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ). Τα παραπάνω ποσά ζητούνται ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που προκλήθηκε σε αυτούς από τον εμπρησμό που έλαβε χώρα στις 05ης-05-2010, του χώρου εργασίας τους (κτιρίου επί της οδού Σταδίου, όπου στεγάζονταν ένα υποκατάστημα και γραφεία του τραπεζικού κέντρου της εταιρείας «MARFIN EGNATIA ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.»), ο οποίος -κατά τους ισχυρισμούς τους- οφείλεται σε παράνομες πράξεις και παραλείψεις, μεταξύ άλλων, των οργάνων του εναγόμενου Δημοσίου.

 

2. Επειδή, στο άρθρο 105 του παραπάνω Εισ.Ν.Α.Κ. (π.δ. 456/1984, Α-164), ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος...». Εξάλλου, στο άρθρο 932 ΑΚ ορίζεται ότι: «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, της τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του...». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών. Εξάλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου, πληρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου του παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (βλ. ΣτΕ 2669/2015, 4133/2011, 1019/2008, 2741/2007, 2796/2006 7μ). Ο κατά τα ανωτέρω παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξης, παράλειψης ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (βλ. ΣτΕ 1413/2006 7μ). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημόσιου οργάνου και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (βλ. ΣτΕ 473/2011, 322/2009 7μ, 334/2008 7μ, 1024/2005, πρβλ. ΑΠ 425/2006). Εξάλλου, η διακοπή του αιτιώδους συνδέσμου έχει ως προϋπόθεση την παρεμβολή άλλων μεταγενεστέρων όλως εξαιρετικών και απρόβλεπτων γεγονότων, ιδίως δε ενέργειες τρίτων προσώπων (ΣτΕ 2776/2016, 4410-22/2015, 3124/2011, ΑΠ 999/2010). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί, κατά το άρθρο 932 ΑΚ, αφού εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά, που θέτουν υπόψη του οι διάδικοι και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ή, σε περίπτωση θανατώσεως προσώπου, λόγω ψυχικής οδύνης (ΣτΕ 596/2017, 2839/2017, 2669/2015, 266/2013).

 

3. Επειδή, στο άρθρο 8 του ν.2800/2000 (Α-41), ο οποίος άρχισε να ισχύει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (στις 29-02-2000, βλ. άρθρο 39 του νόμου αυτού) και, συνεπώς, ήταν εφαρμοστέος κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, ορίζονται τα εξής : «1. Η Ελληνική Αστυνομία είναι Σώμα Ασφαλείας με τοπική αρμοδιότητα σε όλη την επικράτεια, εκτός από τους χώρους για τους οποίους ειδικές διατάξεις προβλέπουν αρμοδιότητα του Λιμενικού Σώματος, και έχει ως αποστολή: α. Την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης και ευταξίας και της απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών, που περιλαμβάνει την άσκηση της αστυνόμευσης και τροχαίας. β. Την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος και την προστασία του Κράτους και του δημοκρατικού πολιτεύματος, στα πλαίσια συνταγματικής τάξης, που περιλαμβάνει την άσκηση της αστυνομίας δημόσιας και κρατικής ασφάλειας. 2. Η Ελληνική Αστυνομία συμμετέχει στην αντιμετώπιση κάθε έκτακτης ανάγκης που προκύπτει από θεομηνίες και ατυχήματα ή άλλες καταστροφές σε περίοδο ειρήνης ή πολέμου, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες αρχές και Υπηρεσίες, καθώς και στην εξασφάλιση της εθνικής άμυνας, σε συνεργασία με τις ένοπλες δυνάμεις. 3. Η άσκηση της αστυνομίας γενικής αστυνόμευσης περιλαμβάνει ιδίως: α. Τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης και ευταξίας και την παροχή έννομης προστασίας στους πολίτες και συνδρομής στις αρχές. β. Την τήρηση της τάξης στους δημόσιους χώρους και στις δημόσιες συγκεντρώσεις και συναθροίσεις και την προστασία των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων των πολιτών κατά τις εκδηλώσεις αυτές. γ. Τον έλεγχο της λειτουργίας δημόσιων κέντρων, θεαμάτων και καταστημάτων. δ... ε… 5. Η άσκηση της αστυνομίας δημόσιας ασφάλειας περιλαμβάνει ιδίως: α... στ. Την επιτήρηση των τόπων όπου συχνάζουν οι ύποπτοι διάπραξης εγκλημάτων και τον έλεγχο των προσώπων αυτών. Ζ… 8. Η έκταση των αρμοδιοτήτων της Ελληνικής Αστυνομίας που εμπίπτουν στα κατά τις προηγούμενες παραγράφους του άρθρου αυτού θέματα της αποστολής της, προσδιορίζεται από τις ισχύουσες κάθε φορά για τα θέματα αυτά διατάξεις». Στο άρθρο 9 του ίδιου νόμου ορίζονται τα εξής: «1. Η Ελληνική Αστυνομία αποτελεί ιδιαίτερο ένοπλο Σώμα Ασφαλείας και λειτουργεί με τους δικούς της οργανικούς νόμους... 2. Όλες οι Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και το προσωπικό της τελούν σε διαρκή ετοιμότητα για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος, την προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος και της έννομης τάξης και την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Το αστυνομικό προσωπικό, οι συνοριακοί φύλακες και οι ειδικοί φρουροί θεωρούνται ότι βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία, σε κάθε περίπτωση που καθίσταται αναγκαία η παρέμβασή τους. 3. Το προσωπικό του τελευταίου εδαφίου της προηγούμενης παραγράφου εκπαιδεύεται στη χρήση όπλων και ειδικών μέσων και μηχανημάτων και φέρει για την άσκηση των καθηκόντων του κατάλληλο οπλισμό, εφόδια και μέσα. 4...». Επιπλέον, στο π.δ.141/1991 (Α-58) ορίζονται, στο άρθρο 93 ότι: «1. Η προληπτική ενέργεια αποτελεί το πρώτιστο καθήκον της Ελληνικής Αστυνομίας. Αποσκοπεί στην πρόληψη των αξιόποινων πράξεων και δυστυχημάτων και την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης, ευταξίας και απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών. 2. Η κατασταλτική ενέργεια εκδηλώνεται σε περιπτώσεις τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης αξιόποινων πράξεων, είτε ως δικαστική προανάκριση είτε ως καταδιωκτική ενέργεια και αποσκοπεί στη ματαίωση των αξιοποίνων πράξεων ή τον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών τους, την εξιχνίαση των τελουμένων εγκλημάτων, την ανακάλυψη και σύλληψη των δραστών και την ανεύρεση και κατάσχεση των πειστηρίων και των προϊόντων του εγκλήματος. 3. Η αποτελεσματικότητα τόσο της προληπτικής όσο και της κατασταλτικής ενέργειας δείχνει τις ικανότητες και την υπηρεσιακή απόδοση των αρμόδιων οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει μεταξύ άλλων, ότι η Ελληνική Αστυνομία υποχρεούται να λαμβάνει τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα προστασίας των προσώπων από συνήθεις και αναμενόμενες σε δεδομένη χρονική περίοδο επιθέσεις τρίτων, η δε παράλειψη των οργάνων της αστυνομικής υπηρεσίας να λάβουν τα μέτρα αυτά, ενδέχεται να συνιστά, υπό δεδομένες συνθήκες, αντικειμενικώς πρόσφορη αιτία για τη μη αποτροπή των εν λόγω επιθέσεων (ΣτΕ 442/2012). Εξάλλου, η επιλογή των ενδεδειγμένων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, υπό δεδομένες συνθήκες, για την αντιμετώπιση κάθε υπόθεσης, ανήκει στη διακριτική εξουσία των αστυνομικών οργάνων, ελεγχόμενη μόνον ως προς την κακή χρήση της ή την κατάχρηση εξουσίας (ΣτΕ 950/2014, 322/2009).

 

4. Επειδή, δυνάμει της σχετικής εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 92 του ν.3601/2007 («Ανάληψη και άσκηση δραστηριοτήτων από τα πιστωτικά ιδρύματα, επάρκεια ιδίων κεφαλαίων των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων παροχής επενδυτικών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις», Α-178), εκδόθηκε η 3015/30/6/2009 Υπουργική Απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών («Καθορισμός όρων ασφαλείας καταστημάτων πιστωτικών ιδρυμάτων», Β-536), στην οποία, όπως ίσχυε κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα ορίζονταν τα εξής: «(ʼρθρο 1) Οι διατάξεις της παρούσας απόφασης εφαρμόζονται σε όλα τα καταστήματα των πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 2 του ν.3601/2007, που λειτουργούν ή πρόκειται να λειτουργήσουν σε ολόκληρη την επικράτεια. (ʼρθρο 2, όπως ίσχυε αρχικώς, πριν την τροποποίηση με την ΥΑ 3015/30/6-δ, Β-196/26-02-2010) Όροι ασφάλειας. 1. Ως όροι ασφάλειας για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης νοούνται τα μέτρα φυσικής και τεχνικής προστασίας των καταστημάτων του προηγούμενου άρθρου, τα οποία υποχρεούνται να λαμβάνουν οι φορείς στους οποίους ανήκουν τα καταστήματα αυτά προς πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας, του προσωπικού και των πελατών των εν λόγω καταστημάτων. Τα μέτρα αυτά είναι: 2… 3. α... β. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εξωτερικά των καταστημάτων του άρθρου 1 εγκαθίστανται ρολά από ειδικό συμπαγές υλικό ή άθραυστοι υαλοπίνακες (προθήκες), μετά από ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Ασφαλείας ή Αστυνομικής Διεύθυνσης. Για την έκδοση της απόφασης αυτής λαμβάνονται υπόψη ιδίως η εγκληματικότητα ή η πραγματοποίηση συναθροίσεων ή συγκεντρώσεων στην περιοχή, η διάπραξη στο κατάστημα φθορών ή ληστείας με θραύση των υαλοπινάκων καθώς και η διακίνηση από το κατάστημα μεγάλων χρηματικών ποσών ή η φύλαξη σ’ αυτό αντικειμένων σημαντικής αξίας. Η απόφαση κοινοποιείται στον διευθυντή του καταστήματος, ο οποίος έχει δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του οικείου Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την κοινοποίησή της. Ο Γενικός Αστυνομικός Διευθυντής αποφασίζει εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της προσφυγής. Οι φορείς των πιστωτικών ιδρυμάτων υποχρεούνται στην υλοποίηση του μέτρου εντός τριών (3) μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης στον διευθυντή του καταστήματος και σε περίπτωση προσφυγής από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόρριψης αυτής... (ʼρθρο 4) Έλεγχος τήρησης όρων ασφαλείας 1. Η διαπίστωση της τήρησης των όρων ασφαλείας που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 2 γίνεται από Επιτροπή που συγκροτείται με απόφαση του διευθυντή της οικείας Αστυνομικής Διεύθυνσης ή Διεύθυνσης Ασφαλείας και αποτελείται από δύο αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας, ο ανώτερος ή αρχαιότερος των οποίων ασκεί καθήκοντα προέδρου, έναν εκπρόσωπο του φορέα στον οποίο ανήκει το κατάστημα, που προτείνεται από τη διοίκηση αυτού ή εξουσιοδοτημένου από αυτή οργάνου και έναν εκπρόσωπο των εργαζομένων ο οποίος προτείνεται από τη συνδικαλιστική τους οργάνωση, ως μέλη. Με την ίδια διαδικασία ορίζονται και ισάριθμα μέλη ως αναπληρωματικά. Χρέη γραμματέα της Επιτροπής ασκεί βαθμοφόρος της οικείας αστυνομικής υπηρεσίας που ασκεί καθήκοντα ασφάλειας. 2. Η ανωτέρω Επιτροπή αποφαίνεται για το αν πληρούνται οι καθοριζόμενοι όροι ασφαλείας, ύστερα από σχετική αυτοψία των χώρων και των εγκαταστάσεων του καταστήματος και την εξέταση γενικά των συνθηκών ασφαλείας, συντάσσοντας προς τούτο σχετικό πρακτικό. Το πρακτικό της Επιτροπής υποβάλλεται στην οικεία Αστυνομική Διεύθυνση ή Διεύθυνση Ασφαλείας, ο διευθυντής της οποίας εκδίδει πιστοποιητικό ασφαλείας του καταστήματος εφόσον στο πρακτικό αναφέρεται ότι τηρούνται οι προβλεπόμενοι όροι ασφαλείας. 3. Ο Διευθυντής της οικείας Αστυνομικής Διεύθυνσης ή Διεύθυνσης Ασφαλείας δύναται να ζητεί από την ανωτέρω Επιτροπή οποτεδήποτε κρίνει σκόπιμο, τον έλεγχο της τήρησης των όρων ασφαλείας των καταστημάτων του άρθρου 1 που λειτουργούν στην περιφέρεια αρμοδιότητάς του. 4. Ο έλεγχος της συνδρομής των όρων ασφαλείας της παρούσας απόφασης γίνεται πριν τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας του καταστήματος και τα αποτελέσματα του ελέγχου λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή της. 5. Με σκοπό τη στενότερη συνεργασία της Ελληνικής Αστυνομίας με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) και την Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος (ΟΤΟΕ), την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των λαμβανόμενων μέτρων ασφαλείας και της ανάγκης βελτίωσης αυτών συγκροτείται διαρκής ομάδα εργασίας η οποία συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές το έτος. Ως μέλη της ορίζονται... (ʼρθρο 6, όπως ίσχυε πριν την τροποποίηση με την παραπάνω ΥΑ 3015/30/6-δ/2010)) Τελικές Μεταβατικές διατάξεις 1. Οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων, με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου, υποχρεούνται, εντός εννέα (9) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, να προβούν στην εγκατάσταση και λειτουργία των μέτρων ασφαλείας που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση σε όλα τα καταστήματά τους, εκτός αν σε επιμέρους διατάξεις ορίζεται διαφορετικός χρόνος υλοποίησης. 2…, 3. Για όσα καταστήματα λειτουργούν κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, η απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφάλειας ή της Αστυνομικής Διεύθυνσης σύμφωνα με την περίπτωση β' της παρ.3 του άρθρου 2 εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης... 6. Η Τράπεζα της Ελλάδος μεριμνά ώστε να μην χορηγεί άδεια λειτουργίας καταστήματος πιστωτικού ιδρύματος εφόσον δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενοι στην παρούσα απόφαση όροι ασφαλείας. 7. Ο έλεγχος της τήρησης των όρων ασφαλείας στα καταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης ολοκληρώνεται από την επιτροπή του άρθρου 4 εντός τριών μηνών από τη λήξη του χρόνου στον οποίο τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να προβούν στην εγκατάσταση των προβλεπόμενων όρων ασφαλείας. (ʼρθρο 7) ...». Ακολούθως, με το άρθρο 1 της ΥΑ 3015/30/6-δ/26-02-2010 το τελευταίο εδάφιο της παρ.3β` του άρθρου 2 της ΥΑ 3015/30/6/23-3-2009, αντικαταστάθηκε ως εξής: «Οι φορείς των πιστωτικών ιδρυμάτων υποχρεούνται στην υλοποίηση του μέτρου εντός εννέα (9) μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης στο διευθυντή του καταστήματος και σε περίπτωση προσφυγής από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόρριψης αυτής» και με το άρθρο 2 ορίστηκε ότι: «1. Οι προθεσμίες των παρ.1 και 2α’ του άρθρου 6 της υπ` αριθμ. 3015/30/6 από 23-3-2009 απόφασης Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών «Καθορισμός όρων ασφαλείας καταστημάτων πιστωτικών ιδρυμάτων», παρατείνονται μέχρι 23-06-2010».

 

5. Επειδή, από το πλέγμα των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι στην γενικότερη αποστολή της Ελληνικής Αστυνομίας (πρόληψη και καταστολή του κοινού εγκλήματος, όσο και αντιμετώπιση πράξεων βίας και τρομοκρατίας) περιλαμβανόταν και η ειδικότερη υποχρέωση εξασφάλισης κι ελέγχου της τήρησης των όρων ασφαλείας που διέπουν τη λειτουργία, μεταξύ άλλων, των τραπεζικών καταστημάτων, με βάση τις διατάξεις της εκτιθέμενης στην προηγούμενη σκέψη Υπουργικής Απόφασης. Στο πλαίσιο αυτό προβλεπόταν (άρθρο 2 παρ.3 περ.β της απόφασης) το μέτρο της εγκατάστασης στο εξωτερικό μέρος των καταστημάτων ρολών από ειδικό συμπαγές υλικό ή άθραυστων υαλοπινάκων (προθηκών), μετά από ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Ασφαλείας ή Αστυνομικής Διεύθυνσης, για την έκδοση της οποίας καθοριστικοί παράγοντες που έπρεπε να ληφθούν υπόψιν ήταν, μεταξύ άλλων, η εγκληματικότητα ή η πραγματοποίηση συναθροίσεων ή συγκεντρώσεων στην περιοχή και η διάπραξη στο κατάστημα φθορών ή ληστείας με θραύση των υαλοπινάκων. Η πράξη αυτή, σε περίπτωση διαπίστωσης συνδρομής των ανωτέρω προϋποθέσεων, έπρεπε, με βάση το άρθρο 6 παρ.3 της ίδιας υπουργικής απόφασης να εκδοθεί εντός τριμήνου από τη δημοσίευση της ίδιας υπουργικής απόφασης και, περαιτέρω, στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα η εκδούσα αρχή έπρεπε να επιμεληθεί την εφαρμογή της. Επιπλέον, στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας, περιλαμβανόταν ο έλεγχος μέσω της έκδοσης πράξης (πιστοποιητικού ασφαλείας), δυνάμει της ίδιας παραπάνω υπουργικής απόφασης και, μάλιστα, εντός ειδικής προθεσμίας, προκειμένου να ληφθούν από τα τραπεζοπιστωτικά Ιδρύματα τα μέτρα φυσικής και τεχνικής προστασίας των (υπο)καταστημάτων τους με τα οποία θα εξασφαλιζόταν η πρόληψη εγκληματικών πράξεων κατά της περιουσίας, του προσωπικού και των πελατών των εν λόγω (υπο)καταστημάτων, με βάση την προβλεπόμενη διαδικασία.

 

6. Επειδή, στα άρθρα 1, 2, 3 και 14 του ν.3511/2006 («Αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος, αναβάθμιση της αποστολής του και άλλες διατάξεις», Α-258), όπως ίσχυαν πριν από την αντικατάστασή τους με τα άρθρα 63, 64, 65 και 73 του ν.4249/2014 (Α-73), αντίστοιχα, οριζόταν ότι: «ʼρθρο 1 - Αποστολή 1. Το Πυροσβεστικό Σώμα είναι Σώμα Ασφαλείας, υπάγεται στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης... και έχει ως αποστολή: α. Την ασφάλεια και προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών και του Κράτους, του φυσικού περιβάλλοντος και ιδίως του δασικού πλούτου της Χώρας από τους κινδύνους των πυρκαγιών, θεομηνιών και άλλων καταστροφών. β. Την ευθύνη για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της καταστολής των πάσης φύσεως πυρκαγιών και την παροχή κάθε είδους δυνατής συνδρομής για τη διάσωση των ατόμων και των υλικών αγαθών, που απειλούνται από αυτές. Ως "επιχειρησιακός σχεδιασμός της καταστολής" νοείται η οργάνωση, η διαχείριση και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων δυνάμεων πυρόσβεσης και διάσωσης, του εξοπλισμού και των άλλων μέσων και περιλαμβάνει ενέργειες, που εξασφαλίζουν τον έγκαιρο εντοπισμό, αναγγελία και επέμβαση, ώστε να επιτυγχάνεται η άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των κινδύνων, που απορρέουν από αυτές... 2. Το Πυροσβεστικό Σώμα, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, συμμετέχει στην αντιμετώπιση κάθε έκτακτης ανάγκης, που ανακύπτει σε περίοδο ειρήνης ή πολέμου και, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες, συμβάλλει στην εξασφάλιση της πολιτικής προστασίας και της πολιτικής άμυνας της Χώρας. ʼρθρο 2 - Αρμοδιότητες 1. Το Πυροσβεστικό Σώμα, για την εκπλήρωση της αποστολής του, είναι αρμόδιο, ιδίως, για: α. Την αντιμετώπιση των συνεπειών από τις φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές, όπως σεισμοί, πλημμύρες, τις χημικές - βιολογικές - ραδιολογικές - πυρηνικές (Χ.Β.Ρ.Π.) απειλές και τη διάσωση ατόμων και υλικών αγαθών που κινδυνεύουν από αυτές... β. Τη διάσωση και παροχή κάθε δυνατής συνδρομής σε άτομα των οποίων απειλείται ή εκτίθεται σε κίνδυνο η ζωή και η σωματική τους ακεραιότητα από κάθε είδους ατυχήματα... γ... δ. Τη διατήρηση και προστασία της κοινωνικής ασφάλειας από τα εγκλήματα εμπρησμού... ε. Τη θέσπιση και τον έλεγχο εφαρμογής της νομοθεσίας περί πυροπροστασίας. Στ… 2… 3… 4... ʼρθρο 3 Χαρακτήρας Υπηρεσίας και Προσωπικού 1... 2... 3. Όλες οι Υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος και το πυροσβεστικό προσωπικό του τελούν σε διαρκή ετοιμότητα για την εκπλήρωση της αποστολής τους. Για το σκοπό αυτόν οι Υπηρεσίες λειτουργούν σε 24ωρη βάση όλες τις ημέρες του έτους και το πυροσβεστικό προσωπικό θεωρείται ότι βρίσκεται σε διατεταγμένη υπηρεσία σε κάθε περίπτωση, που καθίσταται αναγκαία η επέμβασή του... ʼρθρο 14. Πυροσβεστικές διατάξεις. 1. Με απόφαση του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος εκδίδονται πυροσβεστικές διατάξεις, με τις οποίες θεσπίζονται: α) προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα και μέσα παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας για την πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών στις αγροτικές εκτάσεις και στις επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις κάθε δραστηριότητας β) κατασταλτικά μέτρα στα δάση και στις δασικές εκτάσεις. 2. Οι πυροσβεστικές διατάξεις εγκρίνονται από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 3. Οι παραβάτες των πυροσβεστικών διατάξεων διώκονται και τιμωρούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 433 Π.Κ.. 4. Ο έλεγχος για την εφαρμογή των πυροσβεστικών διατάξεων, των κανονισμών πυροπροστασίας και γενικά της νομοθεσίας πυρασφάλειας ανήκει στα πυροσβεστικά όργανα, τα οποία υποχρεούνται να διευκολύνουν οι ιδιοκτήτες ή εκμεταλλευόμενοι τις επιχειρήσεις ή εγκαταστάσεις, που αφορούν.... 5. Την ευθύνη για την τοποθέτηση, τη συντήρηση και την καλή λειτουργία όλων των προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας στις επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις έχει ο ιδιοκτήτης ή ο εκμεταλλευτής τους». Εξάλλου με την εκδοθείσα κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 1 του ν.616/1977 («περί εκδόσεως Πυροσβεστικών Διατάξεων», Α-166), 3/1981 Πυροσβεστική Διάταξη (Β-20), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο ορίζεται ότι: «ʼρθρο 1. Στις αίθουσες συγκέντρωσης κοινού περιλαμβάνονται κτίρια ή τμήματα κτιρίων, υπαίθριοι ή ημιυπαίθριοι χώροι κτιρίων και οικοπέδων στα οποία συγκεντρώνεται κοινό για κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές, ψυχαγωγικές, επιστημονικές και αθλητικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες καθώς και για την αναμονή συγκοινωνιακών μέσων... 2. Σε κτίρια των οποίων τμήμα ή τμήματα χρησιμοποιούνται ως αίθουσες συγκέντρωσης κοινού, η παρούσα Πυροσβεστική Διάταξη έχει εφαρμογή μόνο σε αυτά. 3... ʼρθρο 2. Κατηγορίες αιθουσών συγκέντρωσης κοινού. Οι αίθουσες συγκέντρωσης κοινού, ανάλογα με τη χωρητικότητα ατόμων, κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες: α. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ "Α" χωρητικότητας μέχρι 200 άτομα β. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ "Β" χωρητικότητας από 201 μέχρι 1.000 άτομα. γ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ "Γ" χωρητικότητας από 1.001 άτομα και άνω. ʼρθρον 15. Έλεγχος τηρήσεως των μέτρων πυροπροστασίας. 1. Ο έλεγχος των εν γένει μέτρων πυροπροστασίας ανήκει εις τας Πυροσβεστικά όργανα τα οποία υποχρεούνται να διευκολύνουν οι Διευθυνταί των Επιχειρήσεων ανά πάσαν στιγμήν. 2. Την ευθύνην της συντηρήσεως και καλής λειτουργίας απάντων των συστημάτων και μέσων πυροπροστασίας έχει ο καθ` οιονδήποτε τρόπον εκμεταλλευόμενος την αίθουσαν συγκεντρώσεως κοινού. ʼρθρον 16. Ισχύς εφαρμογής των προτεινομένων προληπτικών μέτρων και κατασταλτικών μέσων πυροπροστασίας. 1. Από της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Διατάξεως καθίσταται υποχρεωτική η εφαρμογή των αναφερομένων εις αυτήν μέτρων πυροπροστασίας εις απάσας τας αιθούσας συγκεντρώσεως κοινού, αι οποίαι ανήκουν εις τας κατηγορίας που περιγράφονται εις την παρούσαν διάταξιν. 2... ʼρθρον 17 Κυρώσεις. Οι παραβάται της παρούσης, της οποίας η ισχύς άρχεται από τις εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δημοσιεύσεως της, η δε εκτέλεσις ταύτης ανατίθεται εις τα Πυροσβεστικά όργανα, διώκονται και τιμωρούνται συμφώνως προς τας διατάξεις του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικος». Επίσης, κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 14 του ν.3511/2006 εκδόθηκε η 13/2008 Πυροσβεστική Διάταξη («Καθορισμός της διαδικασίας χορήγησης πιστοποιητικού πυροπροστασίας σε επιχειρήσεις που στεγάζονται σε κτίρια», Β-1506/30-07-2008), στην οποία ορίζεται ότι: ʼρθρο 1 (Διαδικασία χορήγησης πιστοποιητικού πυροπροστασίας) 1. Η Πυροσβεστική Αρχή χορηγεί πιστοποιητικό πυροπροστασίας στις επιχειρήσεις που από άποψη πυρασφαλείας εμπίπτουν στις διατάξεις: (i) ...(ii) Της Πυροσβεστικής Διάταξης 3/1981 (Β-20) «Περί λήψεως βασικών μέτρων πυροπροστασίας εις αίθουσας συγκεντρώσεως κοινού», όπως τροποποιήθηκε με τις Πυροσβεστικές Διατάξεις 3α/1981 (Β-538), 3β/1983 (Β-457), 3γ/1995 (Β-717) και 3δ/1995 (Β-959). (iii) ... χωρίς τη διενέργεια αυτοψίας, με την προσκόμιση: (α) Υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/1986 (Α-75), από το μελετητή ή επιβλέποντα μηχανικό, που έχει αυτό το δικαίωμα, με την οποία θα δηλώνεται ότι τηρούνται και λειτουργούν καλώς τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που προβλέπονται, από την εγκεκριμένη μελέτη πυροπροστασίας και την ισχύουσα, κατά περίπτωση, νομοθεσία πυροπροστασίας και (β) Υπεύθυνης δήλωσης, του ν.1599/1986, από τον ιδιοκτήτη ή εκμεταλλευτή της επιχείρησης με την οποία θα δηλώνεται ότι έχουν εγκατασταθεί όλα τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που προβλέπονται, από την εγκεκριμένη μελέτη πυροπροστασίας και την ισχύουσα, κατά περίπτωση, νομοθεσία πυροπροστασίας. (γ) Λοιπών δικαιολογητικών που προβλέπονται ήδη από την ισχύουσα, κατά περίπτωση, νομοθεσία πυροπροστασίας και τα οποία συνυποβάλλονται με τις προαναφερόμενες Υπεύθυνες Δηλώσεις. ʼρθρο 2 (Έκτακτοι έλεγχοι) 1. Οι κατά τόπους Πυροσβεστικές Υπηρεσίες οφείλουν να διενεργούν, σε καθημερινή βάση, με τα εντεταλμένα τους όργανα δειγματοληπτικούς έκτακτους ελέγχους, στις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στην παρούσα, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τηρούνται τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που περιγράφονται στην εγκεκριμένη μελέτη και την ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας και ταυτόχρονα ελέγχουν αν τηρείται από τους υπευθύνους των επιχειρήσεων το Βιβλίο Ελέγχου και Συντήρησης Μέσων Ενεργητικής Πυροπροστασίας που προβλέπεται από τη 12/2007 Πυροσβεστική Διάταξη (Β-545). 2. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν μικρές παραλείψεις από τα οριζόμενα στην εγκεκριμένη μελέτη και την ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας, η αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία χορηγεί προθεσμία μέχρι δέκα (10) ημερολογιακών ημερών στον ιδιοκτήτη ή εκμεταλλευτή της επιχείρησης προκειμένου να συμμορφωθεί και σε αντίθετη περίπτωση, ύστερα από εκ νέου έκτακτο έλεγχο επιβάλλει τις κυρώσεις του άρθρου 4 της παρούσας. 3. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν σοβαρές παραλείψεις ή ελλείψεις στα μόνιμα συστήματα ενεργητικής πυροπροστασίας σε σχέση με τα οριζόμενα στην εγκεκριμένη μελέτη και την ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας, η αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία επιβάλλει τις κυρώσεις του άρθρου 4 της παρούσας. ʼρθρο 4 - Κυρώσεις 1. Η Πυροσβεστική Αρχή, εφόσον κατά τον έκτακτο έλεγχο διαπιστώσει τη μη τήρηση των προβλεπομένων μέτρων και μέσων πυροπροστασίας που περιγράφονται στην εγκεκριμένη μελέτη και την ισχύουσα νομοθεσία, ανακαλεί το πιστοποιητικό πυροπροστασίας γνωστοποιώντας άμεσα την ενέργεια της στην αρμόδια Αρχή που έχει εκδώσει την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης, καθώς και τις άλλες συναρμόδιες Αρχές και κινεί τη διαδικασία άσκησης ποινικής δίωξης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικα, κατά του ιδιοκτήτη ή εκμεταλλευτή της επιχείρησης. 2. Επίσης, η Πυροσβεστική Αρχή διαβιβάζει με έγγραφο της στην οικεία Εισαγγελία αντίγραφο των Υπεύθυνων Δηλώσεων του ν.1599/1986 του μελετητή ή επιβλέποντος μηχανικού, καθώς και του ιδιοκτήτη ή εκμεταλλευτή της επιχείρησης με συνημμένο το Πρακτικό της Επιτροπής εκτάκτων ελέγχων ή της Αναφοράς του οργάνου της Πυροσβεστικής Αρχής προκειμένου να ασκηθεί ποινική δίωξη σύμφωνα με το άρθρο 22 του ν.1599/1986 «περί ψευδούς υπεύθυνης δήλωσης». ʼρθρο 6 - Έναρξη ισχύος, Η εκτέλεση της παρούσας ανατίθεται στα αρμόδια πυροσβεστικά όργανα, η δε ισχύς  της αρχίζει από την δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

 

7. Επειδή, από τις διατάξεις που παρατέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη προκύπτει ότι προορισμός και αποστολή του Πυροσβεστικού Σώματος είναι η ασφάλεια και η προστασία της ζωής και των περιουσιών των πολιτών και του κράτους από τους κινδύνους πυρκαγιάς και θεομηνιών. Στο πλαίσιο αυτής της αποστολής έχουν ανατεθεί από το νομοθέτη στο Πυροσβεστικό Σώμα, μεταξύ άλλων, οι αρμοδιότητες λήψεως προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την αποτροπή ή την καταπολέμηση των κινδύνων που μπορεί να προκύψουν για ανθρώπους και υλικά, στις επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις κάθε δραστηριότητας. Μεταξύ των αρμοδιοτήτων αυτών περιλαμβανόταν, κατά τον κρίσιμο χρόνο, και η αρμοδιότητα για τη διενέργεια ελέγχων σε αίθουσες συγκέντρωσης κοινού και εν γένει επιχειρήσεις που στεγάζονται σε κτίρια της τηρήσεως των μέτρων πυροπροστασίας και η συνακόλουθη υποχρέωση ενημερώσεως της αρμόδιας για την επιβολή κυρώσεων επί των παραβατών, αρμόδιας υπηρεσίας (πρβλ ΣτΕ 2508/2014). Η ως άνω αρμοδιότητα ελέγχου της τηρήσεως των μέτρων πυροπροστασίας, προβλέπεται παραλλήλως με την σχετική υποχρέωση των εκμεταλλευομένων τους ανωτέρω χώρους (πρβλ ΣτΕ 3834/2010), παράλειψη δε άσκησης αυτής δύναται, ενόψει των συγκεκριμένων συνθηκών να στοιχειοθετήσει ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση κατά το άρθρο 105 του Εισ.Ν.Α.Κ (πρβλ. ΣτΕ 1048/2016, 322/2009, 1677/2008, 1364/2008, 307/2007, 28/2000).

 

8. Επειδή, εξάλλου, στο άρθρο 1 του ν.1568/1985 («Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων», Α-177), όπως ίσχυε κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, ορίζεται ότι: «1. Οι διατάξεις του νόμου αυτού εφαρμόζονται, εφόσον δεν ορίζεται αλλιώς, σε όλες τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα…», στο άρθρο 4 του ίδιου νόμου ότι: «1. Στις επιχειρήσεις που απασχολούν κατά ετήσιο μέσο όρο πάνω από πενήντα (50) εργαζομένους, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας», στο άρθρο 7 του ίδιου νόμου ότι: «1. Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας, ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση: α) να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρμογή τους... δ) να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού και τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων…» και στο άρθρο 12 του ίδιου, πάντα, νόμου ότι: «1. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Εργασίας, και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, ορίζεται ο χρόνος κατά τον οποίο κάθε επιχείρηση οφείλει να απασχολεί τεχνικό ασφάλειας και γιατρό εργασίας, ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης. 2. Ο χρόνος απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας μπορεί να αυξομειώνεται κατά συγκεκριμένη επιχείρηση με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού,ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας ανάλογα με τη συχνότητα και τη βαρύτητα των εργατικών ατυχημάτων». Κατ' εξουσιοδότηση, της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε το π.δ.294 της 17/21-06-1988 («Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας,επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφάλειας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παρ.1 του ν.1568/1985 "Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων", Α-138)» στο άρθρο 2 του οποίου ορίστηκε: «Για να καθορισθούν οι ώρες απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας, καθώς και το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων του τεχνικού ασφάλειας, οι επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες κατατάσσονται σε κατηγορίες, των οποίων οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας σημειώνονται με κωδικό αριθμό, με βάση τη στατιστική ταξινόμηση, από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, ως ακολούθως: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α ... 1. Ορυχεία άνθρακα... 2. Μεταλεία - Λατομεία... 3. Υδρογονάνθρακες και γηγενή καύσιμα αέρια… 4. Χημικές βιομηχανίες:.. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β’ Στην κατηγορία Β’ υπάγονται όσες επιχειρήσεις δεν υπάγονται στις Κατηγορίες Α’ και Γ’ του παρόντος άρθρου... ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ’… 1. Γεωργία 2.... 3. ... 4. Τράπεζες, λοιπά οικονομικά ιδρύματα...». [Σημειωτέον η ως άνω κατάταξη επιχειρήσεων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας διατηρήθηκε με το μη ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο άρθρο 10 του ν.3850/2010 («Κώδικας νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων», Α-84)]. Τέλος, στο άρθρο 30 του ίδιου παραπάνω νόμου ορίζεται ότι: «1. Ο έλεγχος εφαρμογής των διατάξεων του νόμου αυτού και των πράξεων που εκδίδονται σε εκτέλεση του ανατίθεται στα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Εργασίας. 2. Για το σκοπό αυτόν τα παραπάνω όργανα συνεργάζονται με άλλες δημόσιες υπηρεσίες και μπορούν να λαμβάνουν γνώση των στοιχείων ή πληροφοριών των σχετικών με την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που υπάρχουν στις υπηρεσίες τους. 3. Όταν οι διατάξεις του νόμου αυτού και των πράξεων που εκδίδονται σε εκτέλεσή του αφορούν εργαζόμενους που απασχολούνται σε τομείς ή κλάδους ή επιχειρήσεις που εποπτεύονται από άλλους φορείς εκτός από το Υπουργείο Εργασίας, η αρμοδιότητα ελέγχου για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών μπορεί να ανατίθεται στους φορείς αυτούς...». Εξάλλου, με το άρθρο 6 του ν.2639/1998 («Ρύθμιση εργασιακών σχέσεων, σύσταση Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας κ.λ.π.», Α-205) συνεστήθη το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Συγκεκριμένα, ο νόμος αυτός προβλέπει στο άρθρο 6 ότι «1. Συνιστάται στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπηρεσία με τον τίτλο “Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας” (Σ.ΕΠ.Ε.) υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό... 2. Το ΣΕΠΕ έχει ως κύριο έργο: α. Την επίβλεψη και τον έλεγχο της εφαρμογής των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας. β...», στο άρθρο 7 ότι «1. Το ΣΕΠΕ έχει τις εξής αρμοδιότητες: α. Να ελέγχει όλες τις επιχειρήσεις και γενικότερα κάθε ιδιωτικό ή δημόσιο χώρο εργασίας... β. Να προβαίνει σε κάθε είδους αναγκαία εξέταση, έλεγχο ή έρευνα αναφορικά με τη διαπίστωση της τήρησης και εφαρμογής των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, της σχετικής με.. την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων... ε. Να λαμβάνει άμεσα διοικητικά μέτρα, να επιβάλλει τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις... 2. Οι αρμοδιότητες του Σ.ΕΠ.Ε., εκτείνονται σε όλη την ελληνική επικράτεια και ασκούνται από τις κεντρικές και τις περιφερειακές υπηρεσίες του. 3...» και στο άρθρο 8 ότι: «1… Το Σ.ΕΠ.Ε. συγκροτείται από τον Ειδικό Γραμματέα, ο οποίος προΐσταται της υπηρεσίας αυτής και από τους Επιθεωρητές Εργασίας... 2. Οι Κοινωνικοί, Τεχνικοί και Υγειονομικοί Επιθεωρητές Εργασίας ασκούν τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στο άρθρο 7 του παρόντος νόμου και ειδικότερα: α…. β. Οι Τεχνικοί Επιθεωρητές Εργασίας διενεργούν ελέγχους για την εφαρμογή κυρίως της εργατικής νομοθεσίας για την ασφάλεια και υγεία των εργαζόμενων... γ... 5. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, καθορίζονται: α) η οργάνωση, η διάρθρωση σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο των υπηρεσιών που συγκροτούν το Σ.ΕΠ.Ε., η καθ’ ύλην και κατά τόπο κατανομή των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών αυτών, καθώς και τα θέματα λειτουργίας τους β)... δ) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία του Σ.ΕΠ.Ε... 7... 8...». Εξάλλου, κατ’ επίκληση της εξουσιοδοτικής διάταξης του άρθρου 8 παρ.5 του ν.2639/1998 εκδόθηκε το π.δ.136/1999 («Οργάνωση Υπηρεσιών Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας», Α-134). Στο άρθρο 1 του εν λόγω π.δ/τος προβλέπεται η διάρθρωση των υπηρεσιών του Σ.ΕΠ.Ε. σε κεντρική και περιφερειακές. Στο άρθρο 4 του ίδιου Π.Δ. , όπως ίσχυε κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα οριζόταν ότι: «Υπηρεσία Ειδικών Επιθεωρητών Εργασίας 1. Αρμοδιότητα των Ειδικών Επιθεωρητών Εργασίας είναι: α... β. η διενέργεια ελέγχων σε χώρους εργασίας σε οποιοδήποτε μέρος της ελληνικής επικράτειας και η υποβολή του σχετικού πορίσματος...» και στο άρθρο 9 του ίδιου π.δ/τος ότι: «Αρμοδιότητες Διευθύνσεων Κοινωνικής Επιθεώρησης. Οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Κοινωνικής Επιθεώρησης καθώς και οι Διευθύνσεις Κοινωνικής Επιθεώρησης Αθηνών, Πειραιά, Ανατολικής Αττικής και Δυτικής Αττικής έχουν τις παρακάτω αρμοδιότητες που κατανέμονται μεταξύ των Τμημάτων τους ως εξής: 1. Τμήμα Συντονισμού Ελέγχου, Αξιολόγησης και Τεκμηρίωσης α... δ. Επιθεώρηση και έλεγχος των τόπων εργασίας για την παρακολούθηση της εφαρμογής των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας... 2...» Κατά το άρθρο 10 του αυτού διατάγματος, στις περιφερειακές υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε. περιλαμβάνονται και τα Περιφερειακά Κέντρα Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕ.Π.Ε.Κ.∙). Περαιτέρω, στο άρθρο 12 όριζε ότι: «Αρμοδιότητες Κέντρων Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου. Τα Κέντρα Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου έχουν τις παρακάτω αρμοδιότητες που κατανέμονται μεταξύ των Τμημάτων τους ως εξής: 1. Τμήμα Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης α. Ο έλεγχος και η επιθεώρηση των χώρων εργασίας προς διαπίστωση της ακριβούς τήρησης και εφαρμογής των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων και ειδικότερα των ευπαθών ομάδων, ιδιαίτερα ανηλίκων, γυναικών σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή λοχείας, ατόμων με ειδικές ανάγκες καθώς και ειδικών κατηγοριών εργαζομένων. β. Η παροχή γραπτών και προφορικών υποδείξεων προς τους εργοδότες για την λήψη συγκεκριμένων μέτρων και την εν γένει συμμόρφωσή τους προς τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. γ... δ. Η ενημέρωση, πληροφόρηση των εργαζομένων, των εργοδοτών και εν γένει του κοινού και παροχή συμβουλών προς τους εργαζόμενους και εργοδότες. ε. Η εξέταση κάθε καταγγελίας και αιτήματος (προφορικού ή γραπτού) που υποβάλλεται στην υπηρεσία και αφορά την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. στ. Οι αυτοψίες των σοβαρών και θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων και η σύνταξη σχετικών εκθέσεων αυτοψίας και έρευνας…».

 

9. Επειδή, με τις ανωτέρω διατάξεις καθιερώνεται η αρμοδιότητα ελέγχου από τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Σ.ΕΠ.Ε. και ΚΕ.ΠΕ.Κ.) της τήρησης των προβλεπόμενων κανόνων ασφάλειας, όπως ιδίως είναι τήρηση των μέτρων πυρασφάλειας και συνθηκών υγιεινής των εργαζομένων καθώς και της ασφαλούς λειτουργίας μηχανημάτων και κτιριακών υποδομών, με σκοπό την αποτροπή ατυχημάτων που θέτουν σε κίνδυνο την ζωή των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. Επιπλέον, καθιερώνεται διαδικασία αυτοψίας των σοβαρών και θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων και η σύνταξη σχετικών εκθέσεων αυτοψίας και έρευνας με σκοπό την λήψη περαιτέρω μέτρων ασφαλείας, ώστε στο μέλλον να αποτραπούν παρόμοια περιστατικά. Από τις διατάξεις αυτές, άλλωστε, συνάγεται ότι οι έλεγχοι αυτοί έχουν προληπτικό χαρακτήρα και προγραμματίζονται από τα αρμόδια όργανα αφού ληφθούν υπόψη στοιχεία όπως η απασχόληση εργαζομένων ειδικής κατηγορίας-ευπαθών ομάδων, η καταγγελία εργαζομένων ή εκπροσώπων τους ή η επικινδυνότητα της φύσεως της απασχόλησης σε συγκεκριμένη επιχείρηση.

 

10. Επειδή, στο άρθρο 35 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ), ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.2717/1999 (Α-97), ορίζεται ότι «Το δικαστήριο ελέγχει και αυτεπαγγέλτως τη συνδρομή των διαδικαστικών προϋποθέσεων». Στο άρθρο 71 παρ.1 του Κώδικα ορίζεται ότι: «Αγωγή μπορεί να ασκήσει εκείνος, ο οποίος έχει κατά του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, χρηματική αξίωση από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου», ενώ στο άρθρο 72 με τίτλο «Παθητική νομιμοποίηση» ορίζεται ότι: «Η αγωγή ασκείται κατά του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου που είναι υπόχρεο προς ικανοποίηση της κατά την παρ. 1 του προηγούμενου άρθρου αξίωσης». Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο οφείλει να ερευνήσει αυτεπαγγέλτως την έλλειψη παθητικής νομιμοποίησης του καθου, κι εφόσον κρίνει ότι η παράνομη πράξη ή παράλειψη, στην οποία θεμελιώνεται το αίτημα της αγωγής, προέρχεται από όργανο νομικού προσώπου άλλου από αυτό κατά του οποίου στρέφεται ο ενάγων, να απορρίψει την αγωγή ως απαράδεκτη (ΣτΕ 3282/2011, 3093/2009).

 

11. Επειδή, ακόμα στο άρθρο 22 παρ.1 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ, ν.1577/1985, Α-210), ορίζονται τα εξής: «1. Για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας δόμησης εντός ή εκτός οικισμού απαιτείται οικοδομική άδεια της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας. Τέτοιες εργασίες είναι ιδίως οι εκσκαφές και επιχώσεις, η εγκατάσταση ικριωμάτων, η ανέγερση, επισκευή, διαρρύθμιση και κατεδάφιση κτιρίων και των παραρτημάτων τους. Η οικοδομική άδεια κτιρίου ή εγκατάστασης θεωρείται ότι περιλαμβάνει τη διαμόρφωση του εδάφους, τις αναγκαίες εκσκαφές για τη θεμελίωση του κτιρίου ή της εγκατάστασης, καθώς και την κατασκευή περιφραγμάτων, βόθρων και υπόγειων δεξαμενών ύδατος...», ενώ στο άρθρο 27 παρ.1 του ίδιου νομοθετήματος ορίζεται ότι: «1. Αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του παρόντος νόμου είναι η κατά τόπους πολεοδομική υπηρεσία». Περαιτέρω, στο π.δ.255/1991 («Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων πολεοδομικών εφαρμογών στο Δήμο Αθηναίων», Α-95/21-06-1991), που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 3 του άρθρου 61 του ν.947/1979 («περί οικιστικών περιοχών», Α-169), ορίζονται τα εξής: «ʼρθρο 1 παρ.1. Μεταβιβάζεται στο Δήμο Αθηναίων και για την περιφέρειά του, η άσκηση όλων των αρμοδιοτήτων της πολεοδομικής υπηρεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων που αναφέρεται στο άρθρο 27 παρ.1 του ν.1577/1985 "Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός" (Α-210) και στο άρθρο 2 του π.δ/τος της 3.9.1983 "τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών και έλεγχος των ανεγειρομένων οικοδομών" όπως ισχύει και ειδικότερα: α) Έκδοσης οικοδομικών αδειών... ʼρθρο 4 παρ. 1 Οι αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται στο δήμο Αθηναίων με το παρόν διάταγμα ασκούνται από την τεχνική υπηρεσία του. ʼρθρο 6 παρ.1. Διαδικασίες οι οποίες έχουν αρχίσει και αφορούν αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται με το παρόν διάταγμα και οι οποίες εκκρεμούν, την ημέρα έναρξης ισχύος του, στην πολεοδομική υπηρεσία ή στο Γραφείο Πλάκας ή σε συμβούλιο ή σε επιτροπές, συνεχίζονται και τελειώνουν από την ίδια υπηρεσία, με τη διαδικασία που ισχύει μέχρι την ημέρα έναρξης ισχύος του παρόντος διατάγματος. ʼρθρο 8. Η ισχύς του παρόντος αρχίζει την 1.9.1991». Εξάλλου, συμφωνα με το άρθρο 2 του 3/08-09-1983 π.δ/τος («Τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών και έλεγχος των ανεγειρομένων οικοδομών», Δ-394), αρμόδια όργανα για την χορήγηση οικοδομικών αδειών ήταν, κατά περίπτωση, οι πολεοδομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ή οι αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων και Κοινοτήτων, στις οποίες μεταβιβαζόταν, κατά τις κείμενες διατάξεις, η σχετική αρμοδιότητα. Με το άρθρο 1 του ν.2218/1994 (Α-90) συνεστήθησαν οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις (Ν.Α.), ως δεύτερη βαθμίδα οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως, στις οποίες περιήλθαν όλες, πλην ορισμένων, οι αρμοδιότητες των νομαρχών (άρθρο 3 παρ.1). Στο άρθρο 39 παρ.2 του νόμου αυτού, όπως το πρώτο εδάφιο της παραγράφου αυτής αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ.7 του ν.2240/1994 (Α-153) και, στην συνέχεια, με το άρθρο 11 παρ.2 του ν.2325/1995 (Α-153) ορίζεται ότι «οι υφιστάμενες κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού δημόσιες πολιτικές υπηρεσίες που συγκροτούν την νομαρχία... καταργούνται από την έναρξη της άσκησης των αρμοδιοτήτων από τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του παρόντος νόμου… Από της καταργήσεως των ανωτέρω υπηρεσιών οι Ν.Α. υπεισέρχονται αυτοδικαίως σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προήλθαν από την άσκηση των αρμοδιοτήτων των καταργουμένων υπηρεσιών. Εκκρεμείς σχετικές δίκες συνεχίζονται στο όνομα της οικείας Ν.Α.». Με το άρθρο 20 παρ.1β του ν.2344/1995 (Α-212) το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 39 του ν.2218/1994 αντικαταστάθηκε ως εξής: «Από της καταργήσεως των ανωτέρω υπηρεσιών οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις υπεισέρχονται αυτοδικαίως σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Δημοσίου που προήλθαν από την άσκηση των αρμοδιοτήτων των καταργουμένων υπηρεσιών. Στην έννοια των δικαιωμάτων δεν περιλαμβάνονται τα έσοδα από φόρους, τέλη και εισφορές, τα οποία εισπράττονται υπέρ του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ. ή για λογαριασμό τρίτων. Εκκρεμείς σχετικές δίκες συνεχίζονται και μετά τη δημοσίευση του οργανισμού εσωτερικής υπηρεσίας των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων από το Δημόσιο μέχρι την αμετάκλητη περάτωσή τους». Τέλος, κατά το άρθρο 3 παρ.2 του ν.2218/1994 (άρθρο 5 παρ.2 του ν.2240/1994), οι αρμοδιότητες των οργάνων των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων αρχίζουν να ασκούνται από την δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως των εσωτερικών οργανισμών οργανώσεως και λειτουργίας των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων.

 

12. Επειδή, περαιτέρω, δυνάμει του ν.3852/2010 («Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης», Α-87, άρθρα 1 παρ.2.5.3.Α.1, 94 παρ.1, 95 παρ.1 περ. α’ και 5) η αρμοδιότητα της έκδοσης οικοδομικών αδειών, ο προέλεγχος για την έκδοσή τους, ο έλεγχος μελετών για οικοδομικές άδειες και οι συναφούς χαρακτήρα πολεοδομικές αρμοδιότητες (άρθρο 75 παρ. I περ.11 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων-ν.3463/2006, Α-114, όπως ισχύει), τις οποίες ασκούσε προηγουμένως το εκάστοτε Πολεοδομικό Γραφείο, ως υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, περιήλθαν στους δήμους (πρβλ. ΣτΕ 4300, 4413/2012, 1161/2013). ʼλλωστε, με το άρθρο 283 παρ.2 του ίδιου νόμου, όπως το τρίτο εδάφιο αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ.13 του ν.4071/2012 (Α-85/11-04-2012) ορίσθηκαν τα ακόλουθα: «Από την έναρξη λειτουργίας των περιφερειών καταργούνται οι ενιαίες νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και τα νομαρχιακά διαμερίσματα. Οι περιφέρειες υπεισέρχονται, αυτοδικαίως, μετά την έναρξη ασκήσεως των αρμοδιοτήτων τους, σε όλα τα δικαιώματα, περιλαμβανομένων και των εμπραγμάτων, καθώς και στις υποχρεώσεις, των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Οι εκκρεμείς δίκες των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, εκτός από αυτές που αφορούν πράξεις ή παραλείψεις των πολεοδομικών γραφείων που συνεχίζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για τα θέματα αυτά, συνεχίζονται, αυτοδικαίως, από τις ιδρυόμενες περιφέρειες, χωρίς να διακόπτονται και χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικαστική πράξη συνέχισης για την καθεμία από αυτές. Οι δήμοι και οι περιφέρειες υπεισέρχονται αυτοδικαίως σε πάσης φύσεως υποχρεώσεις και δικαιώματα, εξαιρουμένων των εμπραγμάτων, που βάσει διατάξεων νόμων και κανονιστικών πράξεων συνδέονται με αρμοδιότητες που μεταφέρονται σε αυτούς. Όταν οι υποχρεώσεις, που προέρχονται από τη μεταφορά αρμοδιοτήτων αφορούν στην πληρωμή δαπανών, οι δήμοι και οι περιφέρειες είναι υπόχρεοι για την καταβολή τους στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί το προβλεπόμενο από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων σχετικό παραστατικό από τους δικαιούχους ή δεν έχει εκδοθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση μέχρι 31-12-2010 για τους δήμους ή 30-06-2011 για τις περιφέρειες...».

 

13. Επειδή, από τις παρατιθέμενες στις αμέσως προηγούμενες σκέψεις διατάξεις συνάγεται ότι η άσκηση της πολεοδομικής αρμοδιότητας και ειδικότερα της έκδοσης οικοδομικών αδειών ή αδειών δόμησης κατά το π.δ.255/1991 περιήλθε στο Δήμο Αθηναίων από 01-09-1991 και έκτοτε, επομένως σε δίκη επί αγωγής αποζημιώσεως κατά το άρθρο 105 του Εισ.Ν.Α.Κ λόγω παρανόμου πράξεως ή παραλείψεως των οργάνων του παθητικώς νομιμοποιούμενος είναι ο Δήμος Αθηναίων και όχι το Δημόσιο. Επιπλέον, αγωγή αποζημιώσεως που ασκείται μετά την ισχύ των ανωτέρω διατάξεων του ν.3852/2010 και θεμελιώνεται σε πράξεις ή παραλείψεις ή υλικές ενέργειες οργάνων των δημόσιων πολιτικών υπηρεσιών που συγκροτούσαν την Νομαρχία Αθηνών κατά την άσκηση πολεοδομικής αρμοδιότητάς τους πριν αυτή περιέλθει, κατά τα ανωτέρω στο Δήμο Αθηναίων, στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της οποίας υπεισήλθε κατά τα οριζόμενα στο ν.2218/1994, για τα συγκεκριμένα θέματα, η οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, και ακολούθως στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της τελευταίας υπεισήλθε κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 94 και 283 του ν.3852/2010 για τα συγκεκριμένα θέματα, ο οικείος Δήμος, πρέπει να στρέφεται κατά του Δήμου αυτού, ως μόνου παθητικώς νομιμοποιούμενου διαδίκου και όχι κατά του Δημοσίου (βλ. ΣτΕ 3436/2015, 1399/2013, 2800/2010, ΣτΕ 303/2010, πρβ. ΣτΕ 825/2012, 28/2010, βλ. ΣτΕ 2506/2014, πρβλ. ΣτΕ 1298/2014, 1800/2013, 1823/2013, 2896/2013, 3093/2009).

 

14. Επειδή, με το άρθρο 79 παρ.6 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού/1973 (ΓΟΚ, ν.δ.8/1973, Α-124), όπως είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 4 παρ.1 του ν.622/1977 (Α-171), προβλεπόταν η δυνατότητα χαρακτηρισμού, με προεδρικό διάταγμα, κτιρίων ως διατηρητέων, προς διατήρηση ιδιαίτερου ιστορικού, λαογραφικού, πολεοδομικού, αισθητικού ή αρχιτεκτονικού χαρακτήρα τους, καθώς και η δυνατότητα θεσπίσεως αντιστοίχων ειδικών για αυτά όρων και περιορισμών δομήσεως. Ανάλογες ρυθμίσεις περιέχει και η αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 4 παρ.2 του ΓΟΚ/1985 [ν.1577/1985, Α-210, βλ. άρθρο 110 παρ.2 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (ΚΒΠΝ, π.δ. της 14/27-07-1999, Δ-580)]. Κατ’ επίκληση της διατάξεως του άρθρου 79 παρ.6 του ΓΟΚ-1973 εκδόθηκε το από 04-04/21-05-1984 π.δ. «Χαρακτηρισμός κτιρίων που βρίσκονται στην οδό Σταδίου ως διατηρητέων, αποκατάσταση των κυρίων όψεών τους και επιβολή όρων και περιορισμών κατά την τοποθέτηση πρόσθετων στοιχείων...» (Δ-314). Με το άρθρο 1 παρ.1 του διατάγματος αυτού χαρακτηρίσθηκε, μεταξύ άλλων, ως διατηρητέο το κτίριο που ευρίσκεται στην οδό Σταδίου 23 και με το ίδιο άρθρο παρ.3, 4 και 5, τίθενται απαγορεύσεις σε αφαιρέσεις, αλλοιώσεις ή καταστροφές των επιμέρους αρχιτεκτονικών ή διακοσμητικών τους στοιχείων, όσο και του ίδιου του κτιρίου (άρθρο 1 παρ.3), προβλέπεται ρητά ότι επιτρέπεται η επισκευή, ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων, η στατική ενίσχυση, η εσωτερική διαρρύθμιση και κάθε επέμβαση για λόγους στατικούς ή λειτουργικούς του διατηρητέου κτιρίου, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αλλοιώνεται ο γενικός αρχιτεκτονικός χαρακτήρας και οι βασικές αρχές της σύνθεσης του κτιρίου και δεν θίγονται τα αναφερόμενα ως διατηρητέα στοιχεία του (άρθρο 1 παρ.4) και τέλος ορίζεται ότι οποιαδήποτε επέμβαση στο εξωτερικό ή εσωτερικό του κτιρίου ή και στον περιβάλλοντα χώρο του, εγκρίνεται από τις Επιτροπές Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΕΑΕ), (άρθρο 1 παρ.5) που συστάθηκαν κατά το άρθρο 80 παρ.4 του ν.δ/τος 8/1973, οι οποίες, όπως προκύπτει από τη διάταξη της παρ.4 του άρθρου 3 του ν.1577/1985 μετονομάστηκαν σε Επιτροπές Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ). Με την 31252/1530/87 απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της διατάξεως του άρθρου 3 παρ.4 του ν.1577/1985 (Δ-482/29-05-1987), ρυθμίστηκαν τα ζητήματα σύνθεσης και λειτουργίας των παραπάνω ΕΠΑΕ. Ειδικότερα, με το άρθρο 1 της ανωτέρω Υ.Α. συστήθηκε πρωτοβάθμια Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ) σε κάθε Διεύθυνση Πολεοδομίας, Τμήμα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών καθώς και σε κάθε Πολεοδομικό Γραφείο του Υπουργείου (παρ.1) αρμοδιότητες της οποίας είναι μεταξύ άλλων, ο έλεγχος για μερική ή ολική κατεδάφιση, επισκευή, προσθήκη, και κάθε είδους οικοδομική εργασία για κτίρια που βρίσκονται σε ιστορικά κέντρα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, ή παραδοσιακά κτίρια που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Η ανωτέρω Επιτροπή αποτελείται από τέσσερις (4) αρχιτέκτονες και όχι και από πολιτικούς μηχανικούς (παρ.2 της ανωτέρω ΥΑ), τα δε μέλη της ορίζονται με απόφαση του οικείου Νομάρχη, στον οποίον άλλωστε ανήκουν και οι λοιπές αρμοδιότητες σχετικά με τη λειτουργία αυτής.

 

15. Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι οι αρμόδιες για την έγκριση και τον έλεγχο επεμβάσεων στο εξωτερικό ή εσωτερικό του ανωτέρω χαρακτηρισμένου διατηρητέου κτιρίου Επιτροπές Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου αποτελούσαν όργανο της πρώην Νομαρχίας Αθηνών ενώ από την κατά το άρθρο 8 παρ.2 του ν.2218/1994 δημοσίευση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών-Πειραιώς (11-05-1995), όργανο της ανωτέρω Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (ΣτΕ 1823/2013, σκ. 7, 4445/2010), η οποία και υπεισήλθε αυτοδικαίως σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου, που γεννήθηκαν από την άσκηση των αρμοδιοτήτων των ως άνω καταργηθεισών πολιτικών υπηρεσιών. Εξάλλου, μετά την ισχύ των ανωτέρω διατάξεων του ν.3852/2010 ο οικείος Δήμος υπεισήλθε αυτοδικαίως στις υποχρεώσεις των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, για τα συγκεκριμένα θέματα (βλ. ΣτΕ 1823/2013). Επομένως, και σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη 13, αγωγή ασκηθείσα μετά την ισχύ των διατάξεων του ν.3852/2010 που θεμελιώνεται σε πράξεις ή παραλείψεις των ανωτέρω Επιτροπών -οργάνων της Νομαρχίας Αθηνών και εν συνεχεία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών-Πειραιώς- στρέφεται παραδεκτώς κατά του οικείου Δήμου, ως μόνου παθητικώς νομιμοποιούμενου διαδίκου και όχι κατά του Δημοσίου.

 

16. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η 5115/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, η 41889/2013 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, οι από 06-05-2010 εκθέσεις αυτοψίας των αρμόδιων οργάνων του πυροσβεστικού Σώματος και της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, η από 02-07-2010 έκθεση έρευνας του Τεχνικού Επιθεωρητή Εργασίας του ΣΕΠΕ καθώς και οι κατωτέρω αναφερόμενες και προσκομιζόμενες από τους διαδίκους μαρτυρικές καταθέσεις προκύπτουν τα εξής: Σε διατηρητέο κτίριο που βρίσκεται επί της οδού Σταδίου 23 στην Αθήνα, στεγαζόταν κατά τον κρίσιμο χρόνο τραπεζικό κατάστημα της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «MARFIN EGNATIA BANK». Το ανωτέρω κτίριο, το οποίο ανακατασκευάστηκε και διαρρυθμίστηκε αρχικώς, κατόπιν της από 30-08-1991 αιτήσεως της ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ, δυνάμει της ./29-10-1991 άδειας οικοδομής για εσωτερική ανακατασκευή, διαρρύθμιση και αποκατάσταση όψης σε διατηρητέο νεοκλασικό, ακολούθως της ./1993 άδειας οικοδομής για προσθήκη παταριού στο δεύτερο όροφο και τροποποιήσεις καθώς και της ./2009 άδειας οικοδομής για επισκευές σε υπάρχον διατηρητέο κτίριο, όλες της Πολεοδομίας Αθηνών, αποτελείτο από υπόγειο, επιφάνειας 85 τετραγωνικών μέτρων (τμ.), ισόγειο, επιφάνειας 86 τμ. και ημιώροφο (πατάρι), επιφάνειας 65 τμ., στους οποίους στεγαζόταν το κατάστημα λιανικής τραπεζικής της Τράπεζας, πρώτο όροφο, δεύτερο όροφο και πατάρι, στους οποίους στεγαζόταν το τραπεζικό κέντρο της Διεύθυνσης Επιχειρηματικών Δανείων της Τράπεζας. Ο ισόγειος χώρος και ο ημιώροφος (πατάρι), στους οποίους στεγαζόταν το κατάστημα λιανικής τραπεζικής της Τράπεζας, χρησιμοποιούνταν για την εξυπηρέτηση του κοινού για οικονομικές δραστηριότητες και αποτελούσαν χώρο συνάθροισης κοινού, ενώ οι λοιποί όροφοι, στους οποίους στεγαζόταν το τραπεζικό κέντρο της Τράπεζας, χρησιμοποιούνταν ως γραφεία. Το ανωτέρω κατάστημα λιανικής τραπεζικής υπαγόταν στην Α΄ κατηγορία των χώρων συνάθροισης κοινού κατά την 3/1981 πυροσβεστική διάταξη, χωρίς σταθερές θέσεις, χωρητικότητας μέχρι 200 άτομα και έπρεπε να διαθέτει: 1) σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ.1 της 3/1981 πυροσβεστικής διάταξης, δύο εξόδους κινδύνου προς κοινόχρηστη οδό ή πόρτες προς διάδρομο ή άλλους χώρους που να οδηγούν από διαφορετικές κατευθύνσεις σε δύο ανεξάρτητες οδούς διαφυγής, 2) σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ.3 της 3/1981 πυροσβεστικής διάταξης, υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο ή αντ’ αυτού εύκαμπτο σωλήνα με ακροφύσιο, το άλλο άκρο του οποίου να προσαρμόζεται μονίμως σε κρουνό εσωτερικής υδραυλικής εγκατάστασης, τοποθετημένο προς τον σκοπό αυτό, μήκους 15 μέτρων, ενώ δεν υποχρεούταν να διαθέτει αυτόματο σύστημα καταιονισμού ύδατος «SPRINKLER», αφού σχετική υποχρέωση υπήρχε μόνο: 1) σε χώρους συγκέντρωσης κοινού σε ορόφους υποκείμενους των ορόφων των κύριων εξόδων (άρθρο 3 παρ. 2 της 3/1981 Πυροσβεστικής Διάταξης) και 2) σε χώρους υψηλού βαθμού κινδύνου και σε σκηνή, παρασκήνια, αποθήκες, σκηνικά κ.λπ., χαρακτηριστικά που δεν είχε το προαναφερόμενο κατάστημα. Ωστόσο, το κατάστημα λιανικής τραπεζικής, που στεγαζόταν στο ισόγειο και στον ημιώροφο του κτιρίου δεν διέθετε: 1) πυροσβεστικό ερμάριο με εύκαμπτο σωλήνα με ακροφύσιο και 2) δύο εξόδους κινδύνου προς κοινόχρηστη οδό ή πόρτες προς διάδρομο ή άλλους χώρους που να οδηγούν από διαφορετικές κατευθύνσεις σε δύο ανεξάρτητες οδούς διαφυγής, παρά μόνο μία, στο ισόγειο κατάστημα, δίπλα στην κεντρική είσοδο του κτιρίου, που όμως και αυτή δεν πληρούσε τις νόμιμες προϋποθέσεις (άρθρο 2 της Πυροσβεστικής Διάταξης 3/1981, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τις 3α/1981, 3β/1983, 3γ/1995 και 3δ/1995 όμοιες Πυροσβεστικές Διατάξεις)· τούτο, διότι δεν άνοιγε μόνο με απλή ώθηση της από μέσα προς τα έξω (άρθρο 10.6 του εγχειριδίου ασφάλειας προσωπικού, πελατείας και περιουσίας της Τράπεζας), αλλά μόνο εφόσον προηγουμένως ενεργοποιείτο με τη χρήση τηλεχειριστηρίου, που φυλασσόταν στο γραφείο της Διευθύντριας .. Η πόρτα αυτή, χρησιμοποιείτο για τα αντικείμενα με μεγάλο όγκο καθώς και για τις μητέρες που εισέρχονταν στο κατάστημα με καροτσάκια. Επιπλέον, το τραπεζικό κέντρο της, το οποίο στεγαζόταν στους πρώτο και δεύτερο ορόφους και στο πατάρι του δεύτερου ορόφου του κτηρίου, με πληθυσμό μικρότερο των 50 ατόμων, έπρεπε να διαθέτει μία έξοδο κινδύνου, σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ.1 εδάφιο τελευταίο της Πυροσβεστικής Διάταξης 3/1981, την οποία όμως δεν διέθετε. Ακόμη, το κατάστημα έφερε στο μεγαλύτερο μέρος της πρόσοψης υαλοπίνακες, δεξιά και αριστερά της εισόδου διαστάσεων έκαστος 2,80 μ. ύψους και 2,80 μ. πλάτους, με πάχος 0,5-1 εκατοστών (ενώ οι ειδικοί αντιβανδαλικοί άθραυστοι υαλοπίνακες έχουν πάχος μέχρι και 6 εκατοστά). Στις 05-05-2010 είχε προγραμματιστεί γενική απεργία, συγκέντρωση και πορεία στο κέντρο της Αθήνας λόγω της επικείμενης ψήφισης του «μνημονίου», η οποία θα διέρχονταν από την οδό Σταδίου και έμπροσθεν του κτιρίου στο οποίο στεγαζόταν το παραπάνω τραπεζικό κατάστημα (και το εντός αυτού τραπεζικό κέντρο). Ως εκ τούτου οι υπάλληλοι της Τράπεζας βρισκόταν σε διαρκή ανησυχία καθόσον το κατάστημα είχε αποτελέσει και στο παρελθόν στόχο επιθέσεων. Ειδικότερα, αυτό είχε δεχτεί επίθεση με γκαζάκι -βόμβες μολότοφ με συνέπεια να ξεσπάσει φωτιά, την οποία έσβησε υπάλληλος του καταστήματος με πυροσβεστήρες (Νοέμβριος 2007), ενώ κατ’ επανάληψη άγνωστοι είχαν προκαλέσει φθορές στην τζαμαρία του ισογείου (12 Μαρτίου και 24 Απριλίου 2010). Για τον λόγο αυτό από την προηγούμενη ημέρα (04-05-2010) η διευθύντρια του καταστήματος ., είχε προτείνει το κλείσιμο του καταστήματος, στους προϊσταμένους της οι οποίοι όμως την πληροφόρησαν ότι δεν είχε ληφθεί κανένα μέτρο ενόψει της επικείμενης αντιμνημονιακής πορείας και ως εκ τούτου το κατάστημα έπρεπε να λειτουργήσει κανονικά και δίχως κανένα προστατευτικό μέσο, παρόλο που από την πλευρά της οδού Σταδίου δεν είχε ρολά ασφαλείας, διότι το κτίριο ήταν διατηρητέο και δεν επιτρεπόταν η τοποθέτηση τους. Δυνάμει των σχετικών εντολών οι υπάλληλοι της Τράπεζας, μεταξύ των οποίων και η υποδιευθύντρια, Αναστασία Κούκου, η οποία συνέχισε να εκτελεί χρέη διευθύντριας για το λόγο ότι η διευθύντρια του καταστήματος, ., απουσίαζε και την ημέρα εκείνη από το κατάστημα της Τράπεζας λόγω προβλήματος της υγείας που αντιμετώπιζε προσήλθαν κανονικά στην εργασία τους και παρείχαν κανονικά τις υπηρεσίες τους στο κατάστημα και το τραπεζικό κέντρο. Από το πρωί της 05-05-2010 η υποδιευθύντρια επικοινώνησε εκ νέου με τους προϊσταμένους της θέτοντας και πάλι το θέμα του κλεισίματος του καταστήματος, και λήψης μέτρων (τοποθέτηση στις επιφάνειες της πρόσοψης προστατευτικών πλακάτ), χωρίς όμως ανταπόκριση. Περίπου στις 10.00 η κίνηση των οχημάτων επί της οδού Σταδίου σταμάτησε και ξεκίνησε η πορεία η οποία είχε συνεχή ροή μέχρι αργά το μεσημέρι. Στις 12.00, έξω από το κατάστημα της Τράπεζας ήταν παρατεταγμένη διμοιρία των ΜΑΤ και στις 13.30 ο άμεσος προϊστάμενος του καταστήματος και περιφερειακός διευθυντής Βασίλειος Τρίτσης επικοινώνησε με την υποδιευθύντρια ενημερώνοντάς την ότι είχε την πληροφόρηση ότι περίπου στις 15.00 θα προκαλούνταν «άγρια» επεισόδια και έδωσε εντολή το πρώτο ταμείο να κλείσει στις 14.00, το δεύτερο στις 14.30 και οι υπάλληλοι να εγκαταλείψουν το κατάστημα στις 15.00. Περίπου στις 13.45, ομάδα αντιεξουσιαστών φορώντας κουκούλες χτύπησε το βιβλιοπωλείο «ΙΑΝΟΣ» που βρισκόταν απέναντι και αριστερά της Τράπεζας. Αντιλαμβανόμενος ο ταμίας . τα χτυπήματα στο παραπάνω βιβλιοπωλείο έκλεισε το ταμείο του με σκοπό να κατεβεί στο υπόγειο του κτιρίου για να ασφαλίσει τα χρήματα και τα αξιόγραφα, εκεί όπου είχαν ήδη κατέβει και η . με την . για να ασφαλίσουν τα λοιπά χρήματα και αξιόγραφα. Στη συνέχεια, χτύπησαν την τζαμαρία του καταστήματος. Καταφέρνοντας μερικά χτυπήματα (3-4) κατόρθωσαν να θραύσουν την τζαμαρία και να εκσφενδονίσουν εντός του καταστήματος εύφλεκτο υγρό, όσο και ενεργοποιημένους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (βόμβες μολότοφ) με αποτέλεσμα να προκληθεί αμέσως φωτιά και να παραχθεί καπνός. Το υπόγειο άρχισε να γεμίζει πυκνό καπνό. Η ., η οποία βρισκόταν ακόμη εκεί (στο υπόγειο) επιχειρούσε να ειδοποιήσει την αστυνομία. Στη συνέχεια, εισήλθε στο ασανσέρ με την . και ανέβηκαν στον τρίτο όροφο του κτιρίου κατορθώνοντας να βρεθούν στον εξώστη από όπου κατέβηκαν με την βοήθεια της πυροσβεστικής. Η υποδιευθύντρια και ο . έβαλαν στο πρόσωπο τους ύφασμα για να προστατευθούν από τον καπνό και να διευκολύνουν την αναπνοή τους και άρχισαν να ανεβαίνουν στο ισόγειο από τις σκάλες κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου. Το ισόγειο είχε ήδη γεμίσει πυκνούς και αποπνικτικούς καπνούς, οι οποίοι διοχετεύονταν στον πρώτο όροφο και περιόριζαν στο ελάχιστο την ορατότητα. Οι ανωτέρω συνέχισαν με τον ίδιο τρόπο την άνοδο τους για τον πρώτο όροφο. Σε κάποιο σημείο ο . αντιλήφθηκε φως, κινήθηκε προς το σημείο εκείνο και, ψηλαφώντας, έφθασε στη μπαλκονόπορτα, έσπασε το τζάμι και βγήκαν στον εξώστη. Οι λοιποί υπάλληλοι έτρεχαν πανικόβλητοι φωνάζοντας «φωτιά», «μας καίνε» ανέβαιναν και κατέβαιναν τα σκαλιά προσπαθώντας να εντοπίσουν οδό διαφυγής και σημείο του κτιρίου από το οποίο θα μπορούσαν να εξέλθουν σε ασφαλές σημείο, ενώ ο . πιστεύοντας ότι παρείχαν ασφάλεια οι επάνω όροφοι φώναζε «οι γυναίκες επάνω». Τελικά, όλοι πλην του . ο οποίος εξήλθε από την κυρία είσοδο, κινήθηκαν προς τους επάνω ορόφους για να γλυτώσουν από τα κύματα του καπνού που τους περιτύλιγαν αναζητώντας έξοδο κινδύνου και οδό διαφυγής. Το κτίριο εν τω μεταξύ είχε γεμίσει με πυκνούς και αποπνικτικούς καπνούς που καθιστούσαν αδύνατη την αναπνοή και εμπόδιζαν κάθε ορατότητα. Οι περισσότεροι υπάλληλοι (δεκατέσσερα άτομα) στοιβάχτηκαν στον μικρό φωταγωγό που επικοινωνούσε μέσω πλέγματος με την ταράτσα. Με την υπερπροσπάθεια, την επιμονή και τις επίμονες παρακλήσεις και κραυγές όσων είχαν συγκεντρωθεί στο φωταγωγό,  ένας εξ αυτών, ο . κατόρθωσε και έσπασε το πλέγμα της οροφής του φωταγωγού επιφάνειας 60cm X 80cm με συνέπεια κύμα αέρα να εισέλθει στο κτίριο και να δώσει παράταση ζωής στους εκεί συγκεντρωμένους υπαλλήλους, οι οποίοι ο ένας με την βοήθεια του άλλου κατόρθωσαν μέσα σε πανικό και αγωνία και με μειωμένη αναπνοή και χωρίς καμία εκπαίδευση και αναρριχήθηκαν στην στέγη, από όπου υποχρεωθήκαν και πήδηξαν κάγκελα με λόγχες ύψους 1,50 μ. για να φθάσουν στο κτίριο που στεγαζόταν το κατάστημα Costa Boda, την τζαμαρία του οποίου έσπασαν μ’ ένα καδρόνι για να μπορέσουν να εισέλθουν στο κτίριο αυτό και να κατέβουν οδό Σταδίου. Μερικοί υπάλληλοι κατέφυγαν σε μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου από αυτούς, κάποιοι πατώντας στο περβάζι του κτιρίου ή με αναρρίχηση, τελικώς έφτασαν στο όμορο κτίριο που στέγαζε το κατάστημα «Στρογγυλός», ο . πήδησε σε όμορο σκέπαστρο το οποίο κατέρρευσε και στη συνέχεια έπεσε σε τσιμεντένιο σκέπαστρο, με συνέπεια να τραυματιστεί σοβαρά και τρεις κατέβηκαν με σκάλες της πυροσβεστικής. Ωστόσο, δεν είχαν την ίδια τύχη όλοι οι υπάλληλοι. Ειδικότερα, η ., η οποία διένυε τον τέταρτο μήνα της κυήσεως, και λόγω της κατάστασης της αυτής δεν μπόρεσε ή δεν αποτόλμησε να βγει από το κτίριο από τα εξωτερικά μπαλκόνια του κτιρίου όπου θα χρειαζόταν να πηδήξει σε διπλανά κτίρια ή να αναρριχηθεί, κατέφυγε στο πατάρι του δεύτερου ορόφου, στο οποίο υπήρχε μεταλλική πόρτα που οδηγούσε στην ταράτσα του κτιρίου. Η πόρτα αυτή, όμως, ήταν κλειδωμένη, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί εκεί και να πεθάνει λόγω δηλητηρίασης με μονοξείδιο του άνθρακα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων.  Τελικώς, βρέθηκε νεκρή από τους αστυνομικούς της ασφάλειας, σε ύπτια θέση, εντός του γραφείου που υπάρχει στο πατάρι, ενώ από τη νεκροτομή - νεκροψία επιβεβαιώθηκε ότι έφερε άρρεν έμβρυο, τεσσάρων μηνών περίπου. Περαιτέρω, η . και ο . δεν κατόρθωσαν να βγουν από το κτίριο καθώς υπέστησαν δηλητηρίαση δια μονοξειδίου του άνθρακα, λόγω εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, που ως μόνη ενεργός αιτία επέφερε τον θάνατό τους. Επιπλέον, εξαιτίας των γεγονότων αυτών οι υπάλληλοι που κατόρθωσαν και επέζησαν υπέστησαν, μεταξύ άλλων, τις παρακάτω σωματικές βλάβες και ψυχολογικές επιπτώσεις: Ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων καθώς και κάκωση δεξιού ημιθωρακίου και μικρού πνευμονοθώρακα σύστοιχα και κάκωση πλευρών δεξιά, που προκληθηκαν σ’ αυτόν από την πτώση του από τον εξώστη του κτιρίου στην παρακείμενη οροφή από πλαστικό το όμορου κτιρίου η οποία έσπασε με αποτέλεσμα να καταλήξει στο δάπεδο του χώρου αυτού, ο . αναπνευστικά προβλήματα και ακολούθως λοίμωξη του αναπνευστικού εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, η . αναπνευστικά προβλήματα εξαιτίας της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και ψυχικό στρες, η . αναπνευστικά προβλήματα εξαιτίας της εισπνοής καπνού και ψυχικό στρες η .αναπνευστικά προβλήματα εξαιτίας της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, καρδιολογικά προβλήματα και ψυχικό στρες, ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, ήπιο ισχαιμικό επεισόδιο, τραύματα και εκδορές σε όλο του το σώμα που προκλήθηκαν σε αυτόν εκ της πτώσης του στον εξώστη διπλανού κτιρίου και ψυχικό στρες, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και σοβαρές ψυχικές διαταραχές, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αέριων, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, εκδορές και μώλωπες σε όλο το σώμα και ψυχικό στρες, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, εκδορές στην πλάτη και έντονο ψυχολογικό στρες, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, εκδορές και μώλωπες σε όλο το σώμα, κάκωση δεξιού ώμου και μετατραυματικό στρες η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων καθώς και εκδορές και μώλωπες στα χέρια και στα πόδια, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και διάστρεμμά δεξιού ποδός, ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και ψυχολογικό σοκ, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, μυοκαρδιοπάθεια και ψυχικό στρες, υψηλή πίεση λόγω των οποίων νοσηλεύτηκε στην μονάδα ειδικής θεραπείας του νοσοκομείου «Υγεία» για πέντε (5) ήμερες, ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και ψυχικό στρες, ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων, η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και μετατραυματική κατάθλιψη, ο . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και η . αναπνευστικά προβλήματα εκ της εισπνοής καπνού και τοξικών αερίων και μώλωπες στα πόδια. Ήδη, με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το υπόμνημα, οι ενάγοντες ζητούν να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει σε καθέναν από αυτούς το ποσό των 250.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν από τα παραπάνω γεγονότα, τα οποία αποδίδουν σε παράνομες πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου. Περαιτέρω, ισχυρίζονται ότι για την επέλευση του ένδικου τραγικού συμβάντος, απαιτήθηκε η συνδρομή πολλών παραγόντων, καθώς και ότι εάν εξέλιπε οποιοσδήποτε από αυτούς, τότε θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο αποτέλεσμα.

 

17. Επειδή, ειδικότερα, εντοπίζουν την παρανομία της δράσης των οργάνων του Δημοσίου, μεταξύ άλλων, στην πλημμελή άσκηση των αρμοδιοτήτων των πολεοδομικών υπηρεσιών, κατά την έκδοση των σχετικών οικοδομικών αδειών και αναθεωρήσεων του κτιρίου όπου στεγάζονταν το τραπεζικό υποκατάστημα και τα γραφεία του τραπεζικού κέντρου της εταιρείας «MARFIN EGNATIA ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.», συνιστάμενη σε παράλειψη ελέγχου της τήρησης των προβλεπομένων από το νόμο προϋποθέσεων, κατά τη χορήγηση των σχετικών οικοδομικών αδειών στο εν λόγω κατάστημα, καθώς και στην τήρηση των κανόνων ασφαλούς λειτουργίας του, η οποία (πλημμελής άσκηση) οδήγησε στο δυστύχημα της 5ης Μαΐου 2010. Πιο συγκεκριμένα, οι ενάγοντες προβάλλουν ότι παραβιάστηκαν, μεταξύ άλλων, οι διατάξεις του άρθρου 14 παρ.2 αριθ. 2.4, 2.4.1, 2.4.2., 2.4.3. έως 2.4.4. του π.δ/τος 3/08-09-1983 περί του τρόπου εκδόσεως οικοδομικών αδειών και ειδικότερα για την υποχρεωτική υποβολή μελέτης ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας και, στο ίδιο πλαίσιο, των άρθρων 3 και 5 του π.δ/τος 8/13-07-1993 ομοίως για την υποβολή μελέτης ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας· ότι, περαιτέρω, δεν τηρήθηκε η υποχρεωτική διαδικασία για την έκδοση των οικοδομικών αδειών και αναθεωρήσεων από την αρμόδια πολεοδομική αρχή και τη λειτουργία της εν λόγω επιχείρησης, καθώς δεν είχαν ληφθεί τα αναγκαία για την προστασία των εργαζομένων και του συναλλασσομένου κοινού μέτρα πυροπροστασίας που προβλέπονται από την 3/1981 Πυροσβεστική Διάταξη. Εξάλλου, όπως προβάλλεται από τους ενάγοντες κατά την ανάπτυξη όσων σχετίζονται με αυτήν τη βάση της αγωγής, παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 5 της Πυροσβεστικής Διάταξης 3/81, το εν λόγω κτίριο, ως αίθουσα συγκέντρωσης κοινού Α κατηγορίας με χωρητικότητα έως 200 άτομα, έπρεπε να διαθέτει δύο εξόδους κινδύνου που να οδηγούν από διαφορετικές κατευθύνσεις σε δύο ανεξάρτητες οδούς διαφυγής (πληρούσες τους όρους και προϋποθέσεις των άρθρων 19, 20 του ν.1568/85), σε ολόκληρο το οικοδόμημα υπήρχε μόνο μία θύρα εισόδου και εξόδου (ξύλινη), με πρόσβαση μόνο στην οδό Σταδίου (μετά την οποία είχε κατασκευαστεί ένας προθάλαμος, όπου είχαν τοποθετηθεί δύο ακόμα θύρες: μία ασφαλείας, με κλωβό χρονοκαθυστέρησης, που χρησιμοποιείτο σχεδόν αποκλειστικά τόσο από τους εργαζομένους όσο και από τους συναλλασσομένους, και μία δεύτερη, γυάλινη, που λειτουργούσε με μπουτόν, τηλεχειριστήριο και μπάρα πίεσης, ενώ στο πατάρι υπήρχε μία πόρτα (πάντα κλειδωμένη), που οδηγούσε σε ένα μικρό εξώστη στο εξωτερικό του κτιρίου και προς την οπίσθια πλευρά αυτού. Από τον εξώστη αυτό και μόνο, ήταν δυνατή η πρόσβαση στην ταράτσα του κτιρίου, καθώς το κεντρικό κλιμακοστάσιο έφτανε μόνο μέχρι το πατάρι. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.4 της ως άνω Πυροσβεστικής Διάταξης δεδομένου ότι η απόσταση οιουδήποτε σημείου του κτιρίου της αιθούσης συγκέντρωσης κοινού της τράπεζας από την πλησιέστερη έξοδο διαφυγής υπερέβαινε τα 45 μέτρα, έπρεπε να υπάρχει πλήρης κάλυψη δια αυτομάτου συστήματος καταιονισμού ύδατος (Sprinkler), το οποίο και δεν υπήρχε. Επομένως, κατά τους ενάγοντες, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Πολεοδομίας κατά παράβαση πληθώρας νομοθετημάτων δεν φρόντισαν για τον έλεγχο της τήρησης των, κατά τα ανωτέρω, προβλεπόμενων για την αδειοδότηση και τη λειτουργία του εν λόγω καταστήματος προϋποθέσεων, με αποτέλεσμα να επέλθουν τα ένδικα γεγονότα και να προκληθεί, από αυτά, η ηθική τους βλάβη.

 

18. Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω και αναφέρονται στη σκέψη 13, εφόσον η κρινόμενη αγωγή ασκήθηκε μετά την ισχύ των διατάξεων του ν.3852/2010 και θεμελιώνεται σε πράξεις ή παραλείψεις των αρμόδιων πολεοδομικών αρχών, κατά την έκδοση των 2128/29-10-1991, 602/1993 και 300/2009 αδειών οικοδομής και την εν γένει άσκηση της αρμοδιότητας τους, ήτοι των πολιτικών υπηρεσιών της Νομαρχίας Αθηνών και εν συνεχεία δυνάμει των προαναφερθεισών διατάξεων του π.δ/τος 255/1991 του Δήμου Αθηναίων, έπρεπε να στραφεί κατά του οικείου Δήμου, ως μόνου παθητικώς νομιμοποιούμενου διαδίκου και όχι κατά του Δημοσίου. Με βάση όλα τα παραπάνω το Δικαστήριο κρίνει, ότι δεν υφίσταται εν προκειμένω ευθύνη του Δημοσίου από την παραβίαση, της πολεοδομικής νομοθεσίας περί του τρόπου εκδόσεως οικοδομικών αδειών και ειδικότερα για την υποχρεωτική υποβολή μελέτης ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας καθώς και την εν γένει μη τήρηση της υποχρεωτικής διαδικασίας για την έκδοση των οικοδομικών αδειών και αναθεωρήσεων από την αρμόδια πολεοδομική αρχή ούτε για την (από την άποψη της πολεοδομικής νομοθεσίας) λειτουργία της εν λόγω επιχείρησης ελλείψει των αναγκαίων για την προστασία των εργαζομένων και του συναλλασσομένου κοινού μέτρων πυροπροστασίας που προβλέπονται από την 3/1981 πυροσβεστική διάταξη, γενομένου δεκτού του σχετικού ισχυρισμού του εναγομένου που προβάλλεται με τα από 24-02-2017 και 06-03-2017 υπομνήματα.

 

19. Επειδή, ομοίως απορριπτέος είναι ο ισχυρισμός των εναγόντων περί της ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου λόγω παράλειψης της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά τους ισχυρισμούς τους, να διενεργήσει τους απαραίτητους ελέγχους, ως αρμόδιος φορέας χορήγησης των αδειών λειτουργίας των τραπεζικών καταστημάτων, καθώς έχει ως καθήκον τον διαρκή και εξονυχιστικό έλεγχο της τήρησης των προϋποθέσεων ασφαλούς λειτουργίας -ιδίως δε των διατάξεων που προβλέπουν έλεγχο πυροπροστασίας- κάθε είδους κτιρίων και χώρων που εξυπηρετούν τραπεζικές εργασίες, στους οποίους είτε απασχολούνται εργαζόμενοι, είτε τους επισκέπτονται πολίτες για οποιοδήποτε λόγο. Τούτο διότι η Τράπεζα της Ελλάδος αποτελεί αυτοτελές νομικό πρόσωπο που δεν υπάγεται στο Ελληνικό Δημόσιο και οι τυχόν πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων της δεν θεμελιώνουν ευθύνη του εναγόμενου προς αποζημίωση.

 

20. Επειδή, ακολούθως, οι ενάγοντες υποστηρίζουν, με ειδικότερους ισχυρισμούς, ότι το ένδικο ζημιογόνο γεγονός οφείλεται στην πλημμελή άσκηση των αρμοδιοτήτων των Επιτροπών Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου και ήδη Επιτροπών Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, κατά την έκδοση των σχετικών οικοδομικών αδειών και αναθεωρήσεων του κτιρίου όπου στεγάζονταν το υποκατάστημα και τα γραφεία του τραπεζικού κέντρου της εταιρείας «MARFIN EGNATIA ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.», το οποίο ήδη είχε κριθεί διατηρητέο δυνάμει του κατ’ εξουσιοδότηση της διατάξεως του άρθρου 79 παρ.1-6 του ν.δ/τος 8/1973 εκδοθέντος από 04-04-1984 π.δ/τος, από τις διατάξεις του οποίου και διέπεται σε συνδυασμό με αυτές του αρθρου 4 του ν.1577/1985. Η πλημμέλεια συνίσταται στην παράλειψη ελέγχου της τήρησης των προβλεπομένων από το νόμο προϋποθέσεων, κατά τη χορήγηση των σχετικών οικοδομικών αδειών στο εν λόγω κατάστημα, καθώς και στην τήρηση των κανόνων ασφαλούς λειτουργίας του, η οποία (πλημμελής άσκηση) οδήγησε στα κρίσιμα γεγονότα της 05ης-05-2010. Ειδικότερα, ισχυρίζονται ότι το εν λόγω κτίριο χαρακτηρίστηκε ως Νεοκλασικό - Διατηρητέο Κτίριο με το προαναφερθέν προεδρικό διάταγμα, κατά το άρθρο 1 παρ.4 του οποίου, επιτρέπεται η επισκευή, η εσωτερική διαρρύθμιση και κάθε επέμβαση, ανάλογα με την εκάστοτε χρήση του, εφόσον δεν αλλοιώνεται ο γενικός αρχιτεκτονικός χαρακτήρας του και τα αναφερόμενα ως διατηρητέα στοιχεία του και οι επεμβάσεις και αλλαγές δύνανται να πραγματοποιηθούν μόνο μετά από προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου του Υπουργείου Πολιτισμού. Εντούτοις, όπως προκύπτει από το 3204/14-06-2012 έγγραφο της Εφορίας Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, οι όποιες επεμβάσεις και οι αλλαγές στο εσωτερικό του κτιρίου (ήτοι συνένωση ισογείου, προσθήκη παταριού), πραγματοποιήθηκαν χωρίς προηγούμενη υποβολή μελέτης εγκεκριμένης από την άνω υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και χωρίς άδεια της Πολεοδομίας, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, το ένδικο δυστύχημα.

 

21. Επειδή, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη σκέψη 15, εφόσον η κρινόμενη αγωγή ασκήθηκε μετά την ισχύ των διατάξεων του ν.3852/2010 και θεμελιώνεται σε πράξεις ή παραλείψεις των Επιτροπών Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου -οργάνων της Νομαρχίας Αθηνών και εν συνεχεία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών-Πειραιώς- έπρεπε να στραφεί κατά του οικείου Δήμου, ως μόνου παθητικώς νομιμοποιούμενου διαδίκου και όχι κατά του Δημοσίου. Επομένως, το Δικαστήριο κρίνει δεν υφίσταται εν προκειμένω ευθύνη του Δημοσίου από την παραβίαση, των διατάξεων που, ενόψει επεμβάσεων και αλλαγών στο εσωτερικό διατηρητέου κτιρίου, επιβάλλουν την προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, γενομένου δεκτού του σχετικού ισχυρισμού του εναγομένου που προβάλλεται με τα από 24-02-2017 και 06-03-2017 υπομνήματα.

 

22. Επειδή, ακολούθως, οι ενάγοντες διατείνονται ότι τα γεγονότα που αποτελούν την πραγματική βάση της αγωγής είναι αποτέλεσμα των ενεργειών και κυρίως των παραλείψεων και των αρμοδίων οργάνων και υπηρεσιών του Ελληνικού Δημοσίου, που είτε υπάγονται αμέσως ή εμμέσως στο Δημόσιο είτε εποπτεύονται από αυτό και εν γένει τελούν (και πρέπει να τελούν) υπό τον αναγκαίο έλεγχο και επιστασία του Δημοσίου, και ιδίως των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Επιθεωρήσεις Εργασίας, Κέντρα Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου). Οι παραπάνω υπηρεσίες όφειλαν, κατά την αγωγή, να ελέγχουν την εφαρμογή ή μη του ν.1568/1985 («περί Υγιεινής-Ασφάλειας Εργαζομένων - άρθρο 30») και του π.δ/τος 17/1996 («Μέτρα ασφάλειας-υγείας εργαζομένων - άρθρο 12» (και όχι όπως προφανώς εκ παραδρομής αναφέρεται άρθρο 15). Ειδικότερα, τα όργανα του αρμοδίου Κέντρου Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου, καθώς έχουν δέσμια αρμοδιότητα προς τούτο, όφειλαν να είχαν διενεργήσει προληπτικό έλεγχο και να είχαν διαπιστώσει τις παραβάσεις της νομοθεσίας σχετικά με την υποχρεωτική υποβολή μελέτης ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας, καθώς και την εν γένει έλλειψη των αναγκαίων για την προστασία των εργαζομένων και του συναλλασσομένου κοινού μέτρων πυροπροστασίας που προβλέπονται από την 3/1981 Πυροσβεστική Διάταξη, όπως και σε προηγούμενη σκέψη εκτίθενται. Σύμφωνα με αυτή τη βάση της αγωγής, αν τα όργανα του Κέντρου Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου είχαν πραγματοποιήσει τον υποχρεωτικό προληπτικό έλεγχο θα είχαν διαπιστώσει τις ως άνω παραβάσεις και θα είχαν αναγκάσει την Τράπεζα να λάβει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αρθούν οι κίνδυνοι, με τελικό αποτέλεσμα την αποτροπή του ένδικου συμβάντος.

 

23. Επειδή, το εναγόμενο αρνούμενο τις ανωτέρω αιτιάσεις προβάλλει ότι δεν υφίσταται ευθύνη του Δημοσίου εκ των τυχόν παραλείψεων των οργάνων της Επιθεώρησης Εργασίας και των Κέντρων Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου, διότι, αφενός τα όργανα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν είναι αρμόδια για την αδειοδότηση και λειτουργία των καταστημάτων των τραπεζών, όπως του εν λόγω καταστήματος της Τράπεζας ΜΑΡΦΙΝ, αφετέρου, όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο 20112/12-02-2016 έγγραφο της Διεύθυνσης Προγραμματισμού & Συντονισμού Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία του ΣΕΠΕ, ο έλεγχος για την ασφαλή λειτουργία των επιχειρήσεων από τους Επιθεωρητές Εργασίας γίνεται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα, με άμεσο έλεγχο των επιχειρήσεων και των εργασιών για τις οποίες υπάρχουν καταγγελίες εργαζομένων ή εκπροσώπων τους, στη διερεύνηση των αιτίων των εργατικών ατυχημάτων, καθώς και στον επανέλεγχο επιχειρήσεων που παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα παραβάσεων της νομοθεσίας ή ατυχημάτων. Εξάλλου, οι τράπεζες, κατατάσσονται στην Γ’ κατηγορία επικινδυνότητας κατ' άρθρο 10 του ν.3850/2010, με συνέπεια οι περισσότεροι έλεγχοι να γίνονται δικαιολογημένα στις υπόλοιπες δύο (2) κατηγορίες, Α’ και Β’, όπου κατατάσσονται επιχειρήσεις με μεγαλύτερη επικινδυνότητα. Εξάλλου, τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Εργασίας, στο μέτρο που αυτό καθίσταται εφικτό, διενεργούν πληθώρα ελέγχων για την τήρηση των κανονισμών υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία σε χιλιάδες επιχειρήσεις στη χώρα, δίνοντας απόλυτη προτεραιότητα στον έλεγχο των επιχειρήσεων εκείνων που από τη φύση των εργασιών τους κατατάσσονται στις πλέον επικίνδυνες για την ασφάλεια των εργαζομένων (λ.χ. οικοδομικές εργασίες, βιομηχανία, βιοτεχνία, μεταλλουργία και εξόρυξη, εστίαση κ.λπ.), καθώς και των επιχειρήσεων για τις οποίες υπάρχουν καταγγελίες εργαζομένων ή εκπροσώπων τους, στη διερεύνηση των αιτίων των εργατικών ατυχημάτων, καθώς και στον επανέλεγχο επιχειρήσεων που παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα παραβάσεων της νομοθεσίας ή ατυχημάτων. Πέραν αυτών, ο τομέας των τραπεζικών επιχειρήσεων, από τη φύση του, δεν αποτελεί τον πλέον επικίνδυνο χώρο για την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων. Για το λόγο αυτό άλλωστε, οι τραπεζικές επιχειρήσεις κατατάσσονται στην Γ' κατηγορία επικινδυνότητας, με αποτέλεσμα στις επιχειρήσεις αυτές να γίνονται και οι λιγότεροι έλεγχοι επί του συνόλου των ελεγχόμενων επιχειρήσεων. Συνεπώς, ο προληπτικός έλεγχος των επιχειρήσεων δεν συνιστά δέσμια αρμοδιότητα για τα ως άνω όργανα, ενώ σε κάθε περίπτωση η ευθύνη για την μη τήρηση των προβλεπομένων κανόνων πυρόσβεσης ανήκει εξ ολοκλήρου στην τραπεζική εταιρεία, η οποία αφενός δεν προέβη στην εκπαίδευση - ενημέρωση - επιμόρφωση των εργαζομένων για την περίπτωση πυρκαγιάς, ούτε είχε ποτέ πραγματοποιήσει κάποιου είδους άσκηση εκκένωσης του κτιρίου, αφετέρου δεν μερίμνησε για την σύνταξη μελέτης του χώρου της εγκατάστασης και την κατάθεση αυτής στην πυροσβεστική υπηρεσία, προκειμένου να εκδοθεί πιστοποιητικό πυρασφάλειας για την επιχείρηση.

 

24. Επειδή, με βάση όσα έχουν γίνει ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 9) οι έλεγχοι των οργάνων της Επιθεώρησης Εργασίας και του ΚΕ.ΠΕ.Κ έχουν προληπτικό χαρακτήρα και η επιλογή κάθε φορά από τα αρμόδια όργανα της προς έλεγχο επιχείρησης απόκειται στην διακριτική τους ευχέρεια, αφού λάβουν υπόψη στοιχεία όπως η απασχόληση εργαζομένων ειδικής κατηγορίας-ευπαθών ομάδων, η καταγγελία εργαζομένων ή εκπροσώπων τους ή η επικινδυνότητα της φύσεως της απασχόλησης σε συγκεκριμένη επιχείρηση. Ενόψει αυτών, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα Τραπεζικά Ιδρύματα αποτελούν επιχειρήσεις χαμηλής επικινδυνότητας καθώς κατά τα διδάγματα κοινής πείρας τα εργατικά ατυχήματα είναι περιορισμένα, στα οποία δεν απασχολούνται κυρίως ή αποκλειστικώς άτομα ανήκοντα σε ευπαθείς ομάδες, ενώ εξάλλου εν προκειμένω δεν προκύπτει υποβολή αρμοδίως σχετικής καταγγελίας, ή με οποιουδήποτε άλλο τρόπο γνώση των ως άνω οργάνων περί των επικίνδυνων συνθηκών εργασίας ως προς την ασφάλεια των εργαζομένων στο συγκεκριμένο κατάστημα, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχει ευθύνη των οργάνων του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης από παράνομες πράξεις ή παραλείψεις τους που να συνδέεται με το ένδικο ζημιογόνο γεγονός, απορριπτομένων των αντιθέτων ως αβασίμων.

 

25. Επειδή, περαιτέρω, οι ενάγοντες προβάλλουν ότι τα όργανα του Δημοσίου και ιδίως η Ελληνική Αστυνομία και το Πυροσβεστικό Σώμα προέβησαν σε παραλείψεις που διαδραμάτισαν σημαντικότατο ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων της 5ης Μαΐου 2010 και τις τραγικές συνέπειές τους που στοίχισαν τη ζωή συναδέλφων τους, καθώς και τον βαρύτατο σωματικό και κυρίως ψυχικό τραυματισμό των ιδίων. Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι οι αρμόδιες αστυνομικές αρχές, αν και γνώριζαν από άλλες παρόμοιες συγκεντρώσεις πως άγνωστα άτομα προβαίνουν σε καταστροφές τραπεζικών κυρίως καταστημάτων ακόμη και όταν βρίσκονται μέσα σε αυτά εργαζόμενοι, ωστόσο την ημέρα των τραγικών συμβάντων της 5ης Μαΐου 2010, και παρά το γεγονός ότι συμπλοκές με τέτοια άτομα είχαν ήδη αρχίσει κατά την εξέλιξη της συγκεκριμένης πορείας, αντί να μελετήσουν και οργανώσουν έναν ορθολογικό σχεδιασμό των δυνάμεών τους και των σημείων που αυτές έπρεπε να τοποθετηθούν μέσα στην πόλη, περιορίστηκαν στο μέτρο της περιφρούρησης της πορείας καταλήγοντας στην κατά πόδας συνοδεία της, αδιαφορώντας παντελώς για τις αδιάκριτες επιθέσεις των κουκουλοφόρων, τους οποίους όφειλαν να αποκλείσουν από κάθε πρόσβαση σε χώρους συνάθροισης κοινού, είτε εξωτερικούς, είτε εσωτερικούς. Επιπλέον, δεν μερίμνησαν για τη δυνατότητα άμεσης και ακώλυτης από οποιονδήποτε παράγοντα προσέλευσης δυνάμεων της πυροσβεστικής υπηρεσίας προς ταχύτατη κατάσβεση πυρκαγιών. Κατά τους ισχυρισμούς τους, ο χώρος, ο χρόνος και οι συνθήκες της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε (μέσα στο κατάστημα της τράπεζας MARFIN) την 5η Μαΐου 2010, δεν την καθιστούσαν τυχαίο και αιφνίδιο γεγονός, αλλά γεγονός που εντάσσονταν στα βίαια επεισόδια της ημέρας εκείνης και συνδέονταν αιτιωδώς με την προαναφερόμενη συμπεριφορά (και) των αστυνομικών οργάνων. Ως εκ τούτων, καταλήγουν οι ενάγοντες, είναι βέβαιο ότι δεν οφείλεται μόνο στις ενέργειες των αγνώστων, που προκάλεσαν τη φωτιά στο ισόγειο, ούτε μόνο στις ενέργειες και παραλείψεις των διοικούντων και λοιπών υπευθύνων της τράπεζας, αλλά είναι και αποτέλεσμα των ενεργειών και κυρίως των παραλείψεων και των αρμοδίων οργάνων και υπηρεσιών του Ελληνικού Δημοσίου, που είτε υπάγονται αμέσως ή εμμέσως στο Δημόσιο είτε εποπτεύονται από αυτό και εν γένει τελούν (και πρέπει να τελούν) υπό τον αναγκαίο έλεγχο και επιστασία του Δημοσίου, και ιδίως των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Δημοσίας Τάξης λόγω παράβασης των διατάξεων που προβλέπουν την προστασία της ζωής και περιουσίας των πολιτών. Ειδικότερα, προβάλλουν ότι η Ελληνική Αστυνομία τις ημέρες που προγραμματίζονταν διαδηλώσεις (πριν τις 05-05-2010), ουδέποτε έδωσε στην τράπεζα εντολή μη λειτουργίας ή έστω πρόωρης διακοπής της, για την αποφυγή πιθανών επιθέσεων, εν ώρα εργασίας. Την ίδια ημέρα της 05-05-2010, που ήταν προγραμματισμένο να λάβει χώρα πρωτοφανής πορεία διαμαρτυρίας, ενάντια στα μέτρα λιτότητας που επρόκειτο να λάβει η κυβέρνηση, η Αστυνομία παρέμεινε αδρανής. Τούτο, καθώς όχι μόνο δεν εκπόνησε κάποιο σοβαρό και τεκμηριωμένο σχέδιο προστασίας των πολιτών που εργάζονταν, κινούνταν ή διέμεναν στο κέντρο της Αθήνας, αλλά αμέλησε να εκδώσει διαταγή μη λειτουργίας των επιχειρήσεων (ειδικά των τραπεζών), απ’ όπου θα διερχόταν η πορεία. Επιπλέον, δεν φρόντισε να έχει όλο το δυναμικό της στον δρόμο, να έχει ενισχυμένες και σταθερές αστυνομικές ομάδες, σε κάθε σημείο απ’ όπου θα περνούσε η διαδήλωση. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις, κατά το περιεχόμενο του αντίστοιχου μέρους της αγωγής, η παρουσία της Αστυνομίας εξαντλείται είτε στη συγκέντρωση ελάχιστων αστυνομικών σε κάποιες γωνίες του κέντρου της Αθήνας ή το περισσότερο, αναλώνεται σε τοπικές οδομαχίες με κουκουλοφόρους, ενώ, ουσιαστική συμβολή στην προστασία των πολιτών ή εκπόνηση σοβαρού σχεδίου, δεν έχει διαπιστωθεί ποτέ. Το ότι η παρουσία σταθερής αστυνομικής δύναμης κατά μήκος της οδού Σταδίου, θα απέτρεπε άνευ ετέρου τα τραγικά αποτελέσματα, επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι, η δολοφονική επίθεση με τις βόμβες μολότοφ από τους αγνώστους έγινε, ευθύς μόλις αποχώρησε από μπροστά από το κτίριο μία ομάδα ΜΑΤ.

 

26. Επειδή, το Ελληνικό Δημόσιο, προβάλλει, προεχόντως, ένσταση αοριστίας καθώς με το πιο πάνω περιεχόμενο η ένδικη αγωγή παρίσταται αόριστη και ανεπίδεκτη δικαστικής εκτίμησης, αφού δεν εξειδικεύεται, αφενός ποιες ήταν οι παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου και από ποιες διατάξεις προκύπτουν οι δήθεν υποχρεώσεις τους τις οποίες και παραβίασαν και αφετέρου πως αυτές συνδέονται αιτιωδώς με το αποτέλεσμα. Περαιτέρω αμφισβητεί τις ως άνω αιτιάσεις ισχυριζόμενο, αφενός ότι από καμία διάταξη νόμου δεν προκύπτει υποχρέωση έκδοσης διαταγής για κλείσιμο των καταστημάτων του κέντρου, ενώ σε κάθε περίπτωση ακόμα και αν προβλεπόταν τέτοια δυνατότητα, η μη έκδοση τέτοιας διαταγής εν προκειμένω δεν υπερβαίνει τα ακραία όρια της διακριτικής ευχέρειας των οργάνων του Δημοσίου, ώστε να είναι δικαστικά ελέγξιμη και, αφετέρου άπαντα, εν προκειμένω, τα όργανα του Δημοσίου έλαβαν όλα τα δυνατά μέτρα για την πρόληψη και αντιμετώπιση των επεισοδίων. Επικουρικά, ισχυρίζεται ότι το ως άνω ζημιογόνο γεγονός δεν μπορούσε να αποτραπεί με κάθε μέτρο επιμέλειας και σύνεσης εκ μέρους των οργάνων του Δημοσίου, ενόψει δε των ιδιαζουσών συνθηκών υπό τις οποίες έλαβε χώρα συντρέχει περίπτωση ανωτέρας βίας που αποκλείει την ευθύνη του. Ειδικότερα, διατείνεται τα εξής: Α. Τόσο από τις προαναφερόμενες εκθέσεις απόψεων ./24-06-2016 έκθεση απόψεων του Τμήματος Επιχειρήσεων του Επιτελείου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής (ΓΑΔΑ) του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας (ΑΕΑ) καθώς και την ./14-02-2017 συμπληρωματική έκθεση απόψεων της ίδιας Υπηρεσίας αλλά και από το ./03-05-2010 έγγραφο του 6ου Τμήματος Επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ της Ελληνικής Αστυνομίας και το ./04-05-2010 έγγραφο της ίδιας Υπηρεσίας προς τις σε αυτά (τα έγγραφα) αναφερόμενες αποδέκτριες υπηρεσίες, η πορεία της Αθήνας της 05-05-2010 ήταν μία από τις μεγαλύτερες που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα στην πρόσφατη ιστορία της. Ταυτόχρονα, σε ακαθόριστες ώρες της ίδιας ημέρας είχε προγραμματιστεί η πραγματοποίηση αιφνιδιαστικών συγκεντρώσεων σε διάφορα σημεία της πόλης, έξω από τη Βουλή των Ελλήνων, στα κεντρικά γραφεία πολιτικών κομμάτων, σε κεντρικούς σταθμούς ΜΕΤΡΟ και ΗΣΑΠ κ.λπ. Β. Προς τον σκοπό της τήρησης της δημοσίας τάξης και της αποτροπής επεισοδίων και εκτρόπων κατά τις ανωτέρω κινητοποιήσεις, ελήφθησαν κατόπιν των ./04-05-2010 διαταγών της ΓΑΔΑ προς όλες τις κατά τόπον αρμόδιες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας (Διευθύνσεις Αστυνομίας Αττικής, Διεύθυνση ʼμεσης Δράσης Αττικής, Διεύθυνση Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής, Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής, Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής κ.λπ.) τα κατωτέρω έντονα μέτρα, δηλαδή μέτρα υπαγόμενα στην ανώτατη διαβάθμιση σοβαρότητας και έντασης: Ενδεικτικά, εξέταση προθέσεων συμμετεχόντων, φορέων απειλών και κινδύνων, σύνταξη και υποβολή σχετικής έκθεσης από κάθε Διεύθυνση αρμοδίως για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των μέτρων του εν λόγω εγγράφου, συγκρότηση συνεργείων προανακρίσεων, υποδοχής προσαγομένων - συλληφθησομένων και φρούρησης συνοδείας τους, διάθεση δυνάμεων (οχημάτων και προσωπικού) για ανταπόκριση και πληροφορίες, λήψη προληπτικών μέτρων σε ύποπτους χώρους πέριξ των χώρων συγκεντρώσεων και κατά μήκος της διαδρομής των πορειών, κίνηση αυξημένων περιπολιών προς εντοπισμό και αντίδραση κατά ομάδων ή ατόμων αντιτιθέμενων στις πορείες, διάθεση 20 ειδικών ομάδων ασφάλειας για διενέργεια προελέγχων σε ύποπτα άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου, διάθεση οχημάτων και προσωπικού για συλλήψεις, διάθεση παρατηρητών ασφαλείας σε επίκαιρα σημεία των συγκεντρώσεων, διάθεση ομάδας καταγραφής επεισοδίων, ζημιών και άλλων περιστατικών αστυνομικού ενδιαφέροντος, λήψη κατάλληλων μέτρων από την Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής, λήψη έντονων μέτρων με ικανές δυνάμεις από διάφορες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας για την τήρηση της δημοσίας τάξης, την αποφυγή εκτρόπων και την πρόληψη εκνόμων ενεργειών στρεφόμενων κατά προσώπων και πραγμάτων, την κίνηση αυξημένου αριθμού περιπολικών σε επίκαιρα σημεία, την απομάκρυνση ύποπτων αντικειμένων, οχημάτων, τη συνοδεία των συγκεντρωθησόμενων μέχρι τελικών σημείων προορισμών τους, την πρόληψη και αποτροπή με κάθε νόμιμο και πρόσφορο μέσο οποιασδήποτε προσβολής ή κατάληψης γραφείων, εγκαταστάσεων κ.λπ., την κλήση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του ΕΚΑΒ όπου αυτό θα παρίσταται αναγκαίο, την κίνηση και ανάπτυξη, σύμφωνα με πλάνο, αυξημένου αριθμού περιπολιών της Διεύθυνσης ʼμεσης Δράσης Αττικής με περιπολικά, δίκυκλα, ομάδες ΔΕΛΤΑ, ΔΙΑΣ, Ζ, για την τήρηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, τη διάθεση ΔΙΜΕΤ, ΔΙΑΤ για την αποφυγή επεισοδίων, εκτρόπων ή άλλων ανεπιθύμητων καταστάσεων, την ανάπτυξη διμοιρίων σε επίκαιρες θέσεις / σημεία, την διάθεση δυνάμεων ΕΚΑΜ κ.λπ. Η έναρξη εφαρμογής των αυξημένων μέτρων διατάχθηκε να γίνει κλιμακωτά, με πλήρη ανάπτυξη όλων των διατιθέμενων δυνάμεων - μέσων ήδη από την 08:30 ώρα της 05-05-2010. Γ. Οι συναθροισθέντες καταλάμβαναν (τουλάχιστον) όλη την περιοχή που εκτείνεται από τη Λεωφόρο Συγγρού έως και την οδό Πατησίων, από τα Εξάρχεια, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Κολωνάκι έως και την οδό Ερμού και γενικά όλη την ευρύτερη περιοχή του κέντρου των Αθηνών. Διαδηλωτές καταλάμβαναν όχι μόνο τις οδούς στις οποίες κινείτο η πορεία (Πανεπιστημίου, Σταδίου, πλατεία Συντάγματος, Πατησίων κ.λπ.), αλλά και τις κάθετες σε αυτές οδούς, με αποτέλεσμα η ακτίνα την οποία καλούνταν να καλύψουν οι δυνάμεις της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής να είναι τεράστια. Μέσα στον όγκο των διαδηλωτών, ο οποίος παρείχε την απαραίτητη κάλυψη, είχαν διασκορπιστεί σε μικρές ομάδες οι δράστες των επεισοδίων, οι οποίοι δρούσαν ταυτόχρονα σε πολλά διαφορετικά σημεία της Αθήνας, ώστε να απαιτείται η πολυδιάσπαση των αστυνομικών και πυροσβεστικών δυνάμεων για την αντιμετώπισή τους, ενώ εκδήλωναν τις επιθέσεις τους με ρίψεις αντικειμένων (μπουκάλια, πέτρες, μάρμαρα, σίδερα, φωτοβολίδες, αυτοσχέδιους εμπρηστικούς μηχανισμούς και βόμβες μολότοφ κ.ά.) και εναντίον των αστυνομικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό 45 αστυνομικών και την πρόκληση φθορών σε υπηρεσιακά οχήματα, με καταστροφές κοινόχρηστων εγκαταστάσεων (κιγκλιδώματα, στάσεις ΜΜΜ, φανοστάτες, φωτεινοί σηματοδότες, παρτέρια, μάρμαρα κ.λπ.), φθορές σε κυβερνητικά κτίρια, υποκαταστήματα τραπεζών, οχήματα, εμπορικά καταστήματα κ.λπ. Δ. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τις από 05-05-2010 και 06-05-2010 ανακοινώσεις του Γραφείου Ενημέρωσης της ΓΑΔΑ, αλλά και το .’/19-05-2011 έγγραφο του 2ου Τμήματος Προστασίας και Ασφάλειας Κράτους και Πολιτεύματος της Υποδιεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας της ΔΑΑ της ΓΑΔΑ της ΕΛ.ΑΣ., κατά τη διάρκεια των εν λόγω διαδηλώσεων έλαβαν χώρα επιθέσεις σε πλήθος σημείων, πέραν του κρίσιμου υποκαταστήματος και έλαβαν χώρα φθορές σε τουλάχιστον 94 κτίρια και οχήματα, μεταξύ άλλων, σε 28 καταστήματα, 12 κτίρια γραφείων, 10 καταστήματα τραπεζών, 2 ΑΤΜ τραπεζών, 3 ξενοδοχεία, 1 αναψυκτήριο, 1 Ιερό Ναό, 6 οχήματα, 1 όχημα τηλεοπτικού συνεργείου, 6 στέγαστρα στάσεων, 3 φωτεινούς σηματοδότες, 2 εισόδους σταθμών μετρό, 18 κάδους απορριμμάτων, ευρισκόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας (Σταδίου, Πλατεία Συντάγματος, Μητροπόλεως, Φιλελλήνων, Όθωνος, Πανεπιστημίου, Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών, περιοχή Εξαρχείων, Λ. Συγγρού κ.λπ.), στο κτίριο της Νομαρχίας στη Λεωφόρο Συγγρού 15, σε κτίριο της Υπηρεσίας Τελωνειακών Ελέγχων στην οδό Αμαλίας 40, σε κτίριο όπου στεγάζονται ιδιωτικές επιχειρήσεις στη Λεωφόρο Συγγρού 1, ενώ κατελήφθη παράνομα κτίριο επί της οδού Ζαΐμη. Επίσης, ζημίες υπέστη από πυρκαγιά ένα πυροσβεστικό όχημα μπροστά στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, ενώ πλήθος άλλων πυροσβεστικών οχημάτων δέχθηκαν επιθέσεις. Όλες τις επιθέσεις αυτές επιχειρούσαν να αποτρέψουν και να καταστείλουν τα όργανα της Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, τα οποία ταυτοχρόνως έπρεπε να λαμβάνουν μέτρα για την τήρηση της τάξης, τη διασφάλιση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι όσων συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις, την εξασφάλιση ομαλών κυκλοφοριακών συνθηκών στο πέριξ του οδικού δικτύου, την προστασία εννόμων αγαθών (ευταξίας, ελευθερία κίνησης κ.λπ.) και δικαιωμάτων και ελευθεριών (εργασίας, οικονομικής ελευθερίας, προστασίας της υγείας κ.λπ.), την προάσπιση της απρόσκοπτης αποτροπής εκνόμων ενεργειών σε βάρος προσώπων, πραγμάτων, εγκαταστάσεων και λειτουργιών κ.λπ. Ε. Μεγάλος αριθμός των αστυνομικών δυνάμεων της Αττικής συμμετείχε στα εν λόγω μέτρα. Όλως ενδεικτικά, από το 1ο Τμήμα Εσωτερικών Λειτουργιών της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής της ΓΑΔΑ είχαν διατεθεί οι αναφερόμενες στο ./21-02-2017 έγγραφο αυτής αστυνομικές δυνάμεις και ειδικότερα 19 ΔΙ.ΜΕ.Τ. αποτελούμενες από 310 αστυνομικούς και 22 ΔΙ.Α.Τ. αποτελούμενες από 506 αστυνομικούς (σύνολο 816 αστυνομικοί μόνο από την εν λόγω υπηρεσία). Για τις ανάγκες μετακίνησής τους χρησιμοποιήθηκαν 15 και 22 επιχειρησιακά λεωφορεία αντίστοιχα. ΣΤ. Ένας μεγάλος όγκος των αστυνομικών δυνάμεων ήταν διατεταγμένος στην πλαισίωση των πορειών, προκειμένου να αποφεύγονται κρούσματα επιθέσεων σε παρακείμενα καταστήματα και κτίρια. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και μέχρι την ώρα έκδοσης της προαναφερθείσας ανακοίνωσης της ΓΑΔΑ (ενδεικτικώς το 1052/8/235-β’/06-05-2010 έγγραφο του 2ου Τμήματος Προστασίας Ασφάλειας Κράτους και Πολιτεύματος) προσήχθησαν 70 άτομα. Από τα ανωτέρω, καθίσταται εμφανής η ακραία κατάσταση όλως ιδιαζουσών συνθηκών, την οποία καλούνταν να αντιμετωπίσουν τα όργανα της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής την ημέρα εκείνη. Ειδικότερα, συνεχίζει το εναγόμενο, ως προς την επίθεση στο υποκατάστημα της εργοδότριας τράπεζας στην οδό Σταδίου 23, από τα προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία αποδεικνύονται πως καθόλη τη διάρκεια της ημέρας αστυνομικές δυνάμεις βρίσκονταν έμπροσθεν του εν λόγω υποκαταστήματος στην οδό Σταδίου 23 και το φύλασσαν. Επανδρωμένα πυροσβεστικά οχήματα δρούσαν σε παρακείμενα σημεία προς αντιμετώπιση, κατάσβεση και καταστολή πυρκαγιών που είχαν προκληθεί σε διάφορα σημεία. Περί ώρα 13:50 ο κύριος όγκος της πορείας και η μεγάλη πλειοψηφία των εντός αυτής καλυπτόμενων άγνωστων δραστών που προκαλούσαν επεισόδια είχαν μετακινηθεί προς την πλατεία Συντάγματος, όπου βρισκόταν η κεφαλή και ο κύριος όγκος των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα οι διμοιρίες της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής να μετακινηθούν από την οδό Σταδίου 23 προς την πλατεία Συντάγματος, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις (παρούσες) επιθέσεις άγνωστων δραστών με διάφορους στόχους. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή επέλεξαν οι δράστες του τραγικού γεγονότος να δράσουν. Έδρασαν αστραπιαία, σε δευτερόλεπτα, σπάζοντας με τρία χτυπήματα τους υαλοπίνακες, που έγιναν αμέσως θρύψαλα, χύνοντας εύφλεκτο υλικό μέσα στο υποκατάστημα και ρίπτοντας βόμβες μολότοφ. Ο συνδυασμός εύφλεκτου υλικού και μολότοφ προκάλεσε την αστραπιαία εξάπλωση της φωτιάς σε όλο το ισόγειο και την παραγωγή πυκνών τοξικών καπνών, οι οποίοι προκάλεσαν μέσα σε ελάχιστα λεπτά το επίδικο ζημιογόνο αποτέλεσμα. Αμέσως, ειδοποιήθηκαν οι δυνάμεις της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής και Αστυνομικοί επέστρεψαν τάχιστα στο σημείο, προκειμένου να βοηθήσουν τους Πυροσβέστες στο έργο τους, να αποτρέψουν άλλη επίθεση και να επιχειρήσουν να συλλάβουν τους δράστες. Οι αστυνομικές δυνάμεις με μεγάλη δυσκολία κινούνταν στο επιχειρησιακό περιβάλλον, λόγω του πολύ μεγάλου αριθμού των συμμετεχόντων στις κινητοποιήσεις, του μήκους των οδών που καταλάμβαναν οι συναθροισθέντες και των επιθέσεων που δέχονταν συνεχώς. Ειδικότερα, μόλις έλαβε χώρα το συμβάν, (όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση απόψεων περί ώρα 14:08, ειδοποιήθηκε η άμεση Δράση) οι Διμοιρίες Α-511 και Α-526 της Υ.Α.Τ., με επικεφαλής τους ., Υπαστυνόμο Β’ και ., Ανθυπαστυνόμο, μετέβησαν κατευθείαν πεζή στο υποκατάστημα (σε χρόνο περίπου 10 λεπτών, κατά την ανωτέρω έκθεση απόψεων). Κατά την κίνηση αυτή από τη θέση στην οποία είχαν φτάσει μέχρι το υποκατάστημα της τράπεζας ΜΑΡΦΙΝ, οι αστυνομικοί δέχονταν συνεχείς επιθέσεις από το συγκεντρωμένο πλήθος με τη ρίψη αντικειμένων, γεγονός που τους επιβράδυνε, λαμβάνοντας υπόψη και ότι έφεραν το μέγιστο δυνατό προβλεπόμενο φόρτο υπηρεσιακών υλικών και μέσων για την αυτοπροστασία τους (κράνη, ασπίδα, επικαλαμίδες, προστατευτικό θώρακα, αντιασφυξιογόνα μάσκα, κ.λπ.) και την αποκατάσταση της τάξης (χειροβομβίδες κρότου - λάμψης, δακρυγόνα κ.λπ.). Με την άφιξή τους στο σημείο (Σταδίου 23) οι δυνάμεις των Διμοιριών σταδιακά ενήργησαν με κινήσεις τακτικής και με τη χρήση των προβλεπόμενων μέσων για να δημιουργήσουν «διάδρομο προσπέλασης» για τα πυροσβεστικά οχήματα. Τυχόν βίαιη απώθηση και διάλυση του πλήθους πιθανότατα θα είχε ως αποτέλεσμα την άτακτη και μαζική αποχώρηση των ειρηνικών διαδηλωτών από το οδόστρωμα, γεγονός που θα δημιουργούσε κίνδυνο για τη σωματική τους ακεραιότητα. Κατά τη διάρκεια της κατάσβεσης της πυρκαγιάς και την απομάκρυνση των υπαλλήλων της τράπεζας από το φλεγόμενο κτίριο, οι αστυνομικές δυνάμεις παρατάχθηκαν έμπροσθεν του κτιρίου για να προστατεύσουν τις πυροσβεστικές δυνάμεις που ενεργούσαν, καθώς η πορεία βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη και πραγματοποιούνταν σε βάρος τους επιθέσεις. Έτσι, οι αστυνομικές δυνάμεις προστάτευσαν τις δυνάμεις της πυροσβεστικής κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, ήτοι την κατάσβεση της πυρκαγιάς και τον απεγκλωβισμό των εργαζομένων από το κτίριο. Μάλιστα, όπως προκύπτει από το ./21-02-2017 έγγραφο και την από 21-02-2017 ένορκη κατάθεση του μάρτυρα .ενώπιον του κ. Ειρηνοδίκη Αθηνών, οι αστυνομικές δυνάμεις αναγκάσθηκαν να κάνουν χρήση δακρυγόνων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις προς τις αστυνομικές και τις πυροσβεστικές δυνάμεις. Όσον αφορά την Πυροσβεστική Υπηρεσία, η ανταπόκρισή της ήταν άμεση και πιο συγκεκριμένα, όπως προκύπτει, μεταξύ άλλων, από την ./01-02-2016 έκθεση απόψεων του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, από την πρώτη στιγμή της εκδήλωσης της πυρκαγιάς, κινητοποιήθηκαν ισχυρές δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος. Ειδικότερα σύμφωνα με το ./05-05-2010 Δελτίο Συμβάντος Πυρκαγιάς, πρώτο κατέφθασε στις 14:17 το υπ' αρ. ΠΣ-. υδροφόρο πυροσβεστικό όχημα του 9ου Πυροσβεστικού Σταθμού (Π.Σ.) Αθηνών, με τριμελές πλήρωμα και έπειτα από δύο λεπτά, η 1η έξοδος του 1ου Πυροσβεστικού Σταθμού Αθηνών με δύο υδροφόρα οχήματα και εξαμελές πλήρωμα. Στη συνέχεια, μεταξύ 14:26 και 14:49, κατέφθασαν 10 οχήματα Πυροσβεστικών Σταθμών των Διοικήσεων Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών και Πειραιά και συγκεκριμένα 2 βραχιονοφόρα οχήματα, 2 κλιμακοφόρα οχήματα, 1 διασωστικό όχημα, 1 όχημα πλήρωσης αναπνευστικών συσκευών, καθώς και 4 ακόμη υδροφόρα οχήματα με συνολικά 26 πυροσβεστικούς υπαλλήλους. Επίσης, στον τόπο του συμβάντος, μετέβη πλήθος ανωτάτων και ανωτέρων αξιωματικών (ο Περιφερειάρχης Αττικής, ο Διοικητής Πόλης Αθηνών, ο επιχειρησιακός αξιωματικός Αθηνών, ο Προϊστάμενος Γραφείου Κίνησης Αθηνών, ο αναπληρωτής Διοικητής 2ου Πυροσβεστικού Σταθμού Αθηνών κ.λπ.), καθώς και ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ. Η πυρκαγιά ελέγχθηκε περί ώρα 14:35 και κατασβήστηκε πλήρως περί ώρα 14:55 με χρήση νερού, ενώ με χρήση ολκωτής κλίμακας, διασώθηκαν συνολικά τέσσερα άτομα από τα μπαλκόνια του πρώτου και του δεύτερου ορόφου, ενώ βρέθηκαν νεκρά άλλα τρία. Τα δέκα από τα συνολικά δεκατρία πυροσβεστικά οχήματα είχαν αποχωρήσει από το συμβάν πριν τις 15:05. Εξάλλου, κατά τον χρόνο της επίθεσης, τα όργανα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ευρίσκονταν και επιχειρούσαν σε παρακείμενα φλεγόμενα κτίρια προς κατάσβεση πυρκαγιών. Στην πορεία των οργάνων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας προς το σημείο, προς κατάσβεση της πυρκαγιάς και προς διάσωση των εγκλωβισμένων προσώπων στην οδό Σταδίου 23, τα πυροσβεστικά οχήματα (αλλά και η Αστυνομία) αντιμετώπισαν δυσκολία, λόγω του όγκου των συμμετεχόντων στην πορεία και των επιθέσεων που δέχονταν (ιδίως η Αστυνομία). Παρότι εμποδίσθηκαν στιγμιαία από ορισμένα άτομα, εντούτοις το πλήθος καθοδηγούσε, βοηθούσε και άνοιγε δρόμο στα πυροσβεστικά οχήματα, προκειμένου να μεταβούν στο σημείο (Σταδίου 23), όπου και έφτασαν στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Προς επίρρωση δε των ισχυρισμών του προσκομίζει όλες τις προμνησθείσες εκθέσεις απόψεων και τα έγγραφα των αρμοδίων αστυνομικών και πυροσβεστικών οργάνων καθώς και τις από 21-02-2017 νομίμως ληφθείσες, ενώπιον του Ειρηνοδικείου Αθηνών, ένορκες βεβαιώσεις . Πυραγών του ΠΣ, καθώς και του . Ανθυπαστυνόμου της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι βεβαιώνουν τα ανωτέρω περιστατικά και ισχυρισμούς του εναγομένου.

 

27. Επειδή, καταρχάς, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός του εναγομένου περί αοριστίας της αγωγής, δεδομένου ότι αυτή αναπτύσσεται σαφώς και εμπεριστατωμένα τόσο στο κύριο δικόγραφο όσο και στα υπομνήματα των εναγόντων και δεν καταλείπεται στο Δικαστήριο αμφιβολία περί την σαφήνεια τόσο των περιγραφόμενων πραγματικών περιστατικών, όσο και της υπαγωγής τους στον κρίσιμο κανόνα δικαίου. Περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, η αποστολή της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος είναι μεταξύ άλλων η ασφάλεια και η προστασία της ζωής των πολιτών από συνήθεις και αναμενόμενες σε δεδομένη χρονική περίοδο επιθέσεις τρίτων και από τους κινδύνους πυρκαγιάς και θεομηνιών, αντίστοιχα, προς εκπλήρωση της οποίας τα όργανά τους υποχρεούνται, στο πλαίσιο της διακριτικής τους ευχέρειας κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, να λαμβάνουν τα κατάλληλα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα, και η παράλειψή τους να λάβουν τα μέτρα αυτά, δύναται να στοιχειοθετήσει, υποχρέωση του Δημοσίου προς αποζημίωση, κατά το άρθρο 105 του Εισ.Ν.Α.Κ., β) Από τα στοιχεία του φακέλου συνάγεται ότι η πορεία της Αθήνας της 05-05-2010 ήταν μία από τις μεγαλύτερες που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα στην πρόσφατη ιστορία της, καταλαμβάνοντας μεγάλη έκταση του κέντρου της Αθήνας (Πανεπιστημίου, Σταδίου, πλατεία Συντάγματος, Πατησίων κ.λπ.), αλλά και τις κάθετες σε αυτές οδούς, με αποτέλεσμα η ακτίνα την οποία καλούνταν να καλύψουν οι δυνάμεις της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής να είναι ιδιαιτέρως εκτεταμένη. γ) Κατά τη διάρκεια των εν λόγω διαδηλώσεων έλαβαν χώρα επιθέσεις σε πλήθος σημείων, πέραν του κρίσιμου υποκαταστήματος και έλαβαν χώρα φθορές σε τουλάχιστον 94 κτίρια και οχήματα, ευρισκόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας (Σταδίου, Πλατεία Συντάγματος, Μητροπόλεως, Φιλελλήνων, Όθωνος, Πανεπιστημίου, Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών, περιοχή Εξαρχείων, Λ. Συγγρού κ.λπ.), με αποτέλεσμα τον διασκορπισμό των οργάνων της Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, τα οποία ταυτοχρόνως έπρεπε να λαμβάνουν μέτρα τόσο για την τήρηση της τάξης όσο και για τη διασφάλιση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι όσων συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις. δ) Μεγάλος αριθμός των αστυνομικών δυνάμεων της Αττικής συμμετείχε στα εν λόγω μέτρα, όπως προκύπτει και από τα παραπάνω αναφερόμενα έγγραφα. ε) Οι δράστες του τραγικού γεγονότος επέλεξαν να δράσουν ακριβώς τη στιγμή που ο κύριος όγκος της πορείας είχε μετακινηθεί προς την πλατεία Συντάγματος, με αποτέλεσμα οι διμοιρίες της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής να μετακινηθούν από την οδό Σταδίου 23 προς την πλατεία Συντάγματος, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις (ήδη εκδηλωθείσες) επιθέσεις άγνωστων δραστών με διάφορους στόχους. Επιπλέον, οι δράστες κινήθηκαν αστραπιαία, σε δευτερόλεπτα, σπάζοντας με τρία χτυπήματα τους υαλοπίνακες, που έγιναν αμέσως θρύψαλα, χύνοντας εύφλεκτο υλικό μέσα στο υποκατάστημα και ρίπτοντας βόμβες μολότοφ. Ο συνδυασμός εύφλεκτου υλικού και μολότοφ προκάλεσε την αστραπιαία εξάπλωση της φωτιάς σε όλο το ισόγειο και την παραγωγή πυκνών τοξικών καπνών, οι οποίοι προκάλεσαν μέσα σε ελάχιστα λεπτά το επίδικο ζημιογόνο αποτέλεσμα, στ) Μόλις έλαβε χώρα το συμβάν, οι Διμοιρίες Α-511 και Α-526 της Υ.Α.Τ., μετέβησαν κατευθείαν πεζή στο υποκατάστημα, αν και δέχονταν συνεχείς επιθέσεις από το συγκεντρωμένο πλήθος με τη ρίψη αντικειμένων, γεγονός που τους επιβράδυνε, λαμβάνοντας υπόψη και ότι έφεραν το μέγιστο δυνατό προβλεπόμενο φόρτο υπηρεσιακών υλικών και μέσων για την αυτοπροστασία τους και την αποκατάσταση της τάξης. ʼλλωστε, με την άφιξή τους στο σημείο οι δυνάμεις των Διμοιριών σταδιακά ενήργησαν με κινήσεις τακτικής και με τη χρήση των προβλεπόμενων μέσων για να δημιουργήσουν «διάδρομο προσπέλασης» για τα πυροσβεστικά οχήματα, ενώ ταυτόχρονα έπρεπε να έχουν υπόψη πως τυχόν βίαιη απώθηση και διάλυση του πλήθους πιθανότατα θα είχε ως αποτέλεσμα την άτακτη και μαζική αποχώρηση των ειρηνικών διαδηλωτών από το οδόστρωμα, γεγονός που θα δημιουργούσε, έτερο κίνδυνο για τη σωματική τους ακεραιότητα. η) Τέλος, η ανταπόκριση τόσο των αστυνομικών δυνάμεων όσο και του Πυροσβεστικού Σώματος ήταν άμεση, καθώς από την πρώτη στιγμή της εκδήλωσης της πυρκαγιάς, κινητοποιήθηκαν ισχυρές δυνάμεις του Πυροσβεστικού Σώματος και η πυρκαγιά ελέγχθηκε περί ώρα 14:35 και κατασβήστηκε πλήρως περί ώρα 14:55 με χρήση νερού, ενώ με χρήση ολκωτής κλίμακας, διασώθηκαν συνολικά τέσσερα άτομα, το Δικαστήριο κρίνει αφενός ότι ακόμη και αν είχε διατεθεί μεγαλύτερη αστυνομική δύναμη στην πιο πάνω περιοχή, δεν θα ήταν επαρκώς ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να αποτρέψει το συγκεκριμένο συμβάν, δεδομένου ότι τα αρμόδια όργανα της Αστυνομίας δεν ήταν δυνατόν να εποπτεύουν ανά πάσα στιγμή ολόκληρη την περιοχή από την οποία διέρχονταν το συγκεντρωμένο πλήθος και ιδίως τα σημεία από όπου είχε αποχωρήσει ο κύριος όγκος του, αφετέρου ότι, κατ’ επέκταση, κατά τα γεγονότα της 05-05-2010 τα όργανα της Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος έπραξαν ό,τι ήταν αντικειμενικά δυνατό και είχαν λάβει, εντός των ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας, όλα τα απαραίτητα μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, ήτοι μέτρα υπαγόμενα στην ανώτατη διαβάθμιση σοβαρότητας και έντασης, ήταν κατάλληλα προετοιμασμένα και είχαν προβεί στους κατάλληλους σχεδιασμούς για την δράση τους, διαθέτοντας επιχειρησιακά όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις και έχοντας αναπτύξει σχέδιο δράσης για την μεγαλύτερη δυνατή αποτροπή έκνομων δραστηριοτήτων, έχοντας να αντιμετωπίσουν ασυνήθιστης έντασης και έκτασης γεγονότα, μετά δε την εκδήλωση της πυρκαγιάς επενέβησαν άμεσα στο πλαίσιο του εφικτού, προς διάσωση των εργαζομένων και εν γένει περιορισμό των εντεύθεν επιζήμιων συνεπειών και επομένως, δεν στοιχειοθετείται στο πλαίσιο του ως άνω επιχειρησιακού σχεδιασμού και υλοποίησής του, παράνομη πράξη ή παράλειψη των αστυνομικών οργάνων και του Πυροσβεστικού Σώματος που να θεμελιώνει ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση, απορριπτομένου ως αβάσιμου του αντίθετου ισχυρισμού των εναγόντων.

 

28. Επειδή, τέλος, οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι για το ένδικο δυστύχημα ευθύνεται το Ελληνικό δημόσιο, του οποίου τα όργανα επέδειξαν εγκληματική αμέλεια, κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους και επέτρεπαν (κατά τρόπο διαρκή) τη λειτουργία μιας επιχείρησης, η οποία, επιπλέον, είχε καταστεί γνωστός και συχνός στόχος επιθέσεων αγνώστων, χωρίς ουδέποτε να έχουν ελέγξει εάν υπάρχουν επαρκή και ενδεδειγμένα μέτρα ασφάλειας των εργαζομένων. Ειδικότερα, προβάλλουν ότι το συγκεκριμένο κτίριο είχε δεχτεί επίθεση με βόμβες μολότοφ με συνέπεια να ξεσπάσει φωτιά, την οποία έσβησε υπάλληλος του καταστήματος με πυροσβεστήρες (Νοέμβριος 2007), ενώ κατ’ επανάληψη άγνωστοι είχαν προκαλέσει φθορές στον υαλοπίνακα του ισογείου (μεταξύ άλλων, 12 Μαρτίου και 24 Απριλίου 2010) και γενικά ότι τα κτίρια, τα οποία κατεξοχήν αποτελούσαν στόχους επιθέσεων, εκείνον τον καιρό, ήταν όσα στέγαζαν αφενός μεν επιχειρήσεις, που αντιπροσώπευαν για αυτούς (τους επιτιθέμενους) τον άδικο πλουτισμό εις βάρος των πολιτών, αφετέρου δε υπηρεσίες, που συμβόλιζαν την κρατική εξουσία, δηλαδή κατά κύριο λόγο τράπεζες και υπουργεία, αντίστοιχα. Από το έτος 2008 και μέχρι τα τραγικά γεγονότα, οι τράπεζες και ειδικά όσες στεγάζονταν στο κέντρο, αποτελούσαν πρωταρχικό στόχο των αγνώστων, με πολλά παραδείγματα επιθέσεων, όπως π.χ. της Εμπορικής Τράπεζας, στη γωνία των οδών Ιπποκράτους και Ακαδημίας, της οποίας το κτίριο, το 2008, αποτέλεσε αντικείμενο εμπρησμού. Οι επιθέσεις γίνονταν οποτεδήποτε, υπό την έννοια ότι δεν χρειαζόταν να υπάρχει κάποια αφορμή π.χ. πορεία, για να γίνουν βανδαλισμοί. Συνεπώς, κατά τους ενάγοντες, εφόσον επιχειρούνταν επιθέσεις σε κτίρια τραπεζών στην περιοχή του κέντρου της Αθήνας, ακόμα και σε μέρες που δεν σχετίζονταν με απεργίες και εν γένει κινητοποιήσεις συνδικάτων, συνιστά αναμφισβήτητη αμέλεια της Πυροσβεστικής να μην έχει διενεργήσει ποτέ ελέγχους ως προς τα μέτρα ασφάλειας που οφείλουν να λαμβάνουν οι εργοδότριες επιχειρήσεις που στεγάζονται στο κέντρο της Αθήνας. Επιπροσθέτως, συνιστά προφανή πλημμελή συμπεριφορά και παράλειψη της Αστυνομίας, να μην έχει εκπονήσει ειδικό σχέδιο προστασίας των εμπορικών επιχειρήσεων του κέντρου, τόσο υπό την έννοια της πρόληψης, όσο και της καταστολής. Ειδικώς, το Υπουργείο Δημοσίας Τάξης (αστυνομικές και πυροσβεστικές αρχές) γνώριζε για όλες τις επιθέσεις που είχε δεχθεί το κτίριο, δεδομένου ότι οι υπάλληλοι της τράπεζας έδιναν καταθέσεις στην Ασφάλεια έπειτα από κάθε συμβάν, όπως αποδεικνύεται από τις ./2016 ένορκες βεβαιώσεις (σχετικά 33, 39, 42, 45, 46, 47, 49, 53, 54, 55 και 57), αλλά και την απολογία της διευθύντριας του καταστήματος, ., που περιέχεται στη σελίδα 149 της 41889/2013 ποινικής απόφασης σύμφωνα με την οποία: «…Κάθε φορά που γινόταν βανδαλισμός έκανα μήνυση κατά αγνώστων αφού ενημέρωνα πρώτα προφορικά τους πάντες. Μετά λίγες μέρες έπαιρνα την έκθεση συμβάντων, το πρωτότυπο το έστελνα στα κεντρικά και κρατούσα αντίγραφο που δυστυχώς χάθηκαν όλα στην πυρκαγιά…». Περαιτέρω, υποστηρίζουν ότι ο αναβρασμός που επικρατούσε όχι μόνο από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 2008 και μετά, αλλά και ειδικά τις ημέρες πριν τις 05-05-2010, προκύπτει και από τα προσκομιζόμενα, όλως ενδεικτικώς, άρθρα εφημερίδων (σχετικά 31α - 31ιγ), που μονοπωλούσαν την επικαιρότητα εκείνου του χρονικού διαστήματος, ειδικά από την πρώτη Μαΐου του 2010 και μετά. Εξάλλου, η Πυροσβεστική όφειλε, βάσει του αρθρου 13 των Πυροσβεστικών Διατάξεων 3/81 και 13/2008 (από 03-08-2008 απόφασης του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος) να πραγματοποιεί συνεχείς ελέγχους, για να εξετάζει την ύπαρξη ή μη μελέτης διπλωματούχου μηχανικού και κατ’ επέκταση την εφαρμογή της και την εγκατάσταση μέσων πυροπροστασίας και άλλων εγκαταστάσεων ασφαλείας, καθώς επίσης και να ερευνά την ύπαρξη ή μη σχετικού Πιστοποιητικού και, σε περίπτωση που διαπίστωνε κάποια έλλειψη των παραπάνω αναφερθέντων ή πλημμελή λειτουργία των μέσων, έργων και των εγκαταστάσεων που αναφέρονται στην εγκεκριμένη Πυροσβεστική Μελέτη, για την εκάστοτε επιχείρηση, να επιβάλει τις προβλεπόμενες ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Επιπλέον, στην προκείμενη περίπτωση, ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του αντιδίκου και του ένδικου ατυχήματος είναι προφανής: Εάν είχαν ληφθεί τα κατάλληλα ελεγκτικά μέτρα λειτουργίας του εν λόγω τραπεζικού καταστήματος (και τα προβλεπόμενα προληπτικά, αλλά και κατασταλτικά μέτρα αντιμετώπισης των προαναγγελθεισών κινητοποιήσεων στο κέντρο της Αθήνας) και ιδίως είχε επιβληθεί εκ μέρους της Αστυνομίας η τήρηση της 3015/30/6 Υπουργικής Απόφασης σχετικά με τον «Καθορισμό όρων ασφαλείας καταστημάτων πιστωτικών ιδρυμάτων» και είχε αναγκασθεί η Τράπεζα να τοποθετήσει άθραυστους υαλοπίνακες, η ρίψη μολότοφ στο άνω κατάστημα, δεν θα είχε την κατάληξη των γεγονότων της 05-05-2010. Σχετικώς οι ενάγοντες επικαλούνται με το υπόμνημα μεταξύ άλλων ότι με βάση την ./6/2009 απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, είχαν ήδη εκδοθεί - και εφαρμοστεί πλήρως -αποφάσεις Διευθυντών Αστυνομικών Διευθύνσεων, (ενδεικτικά ./3/22-06-2009 απόφαση του Διευθυντή της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λάρισας, 3015/30/4-ε/5-α/12-06-2009 απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας Θεσσαλονίκης και ./20-06-2009 απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής), οι οποίες αφορούν την εγκατάσταση ρολών ασφαλείας από ειδικό συμπαγές υλικό ή άθραυστων υαλοπινάκων σε υποκαταστήματα της τράπεζας MARFIN στην Λάρισα, την Θεσσαλονίκη και στην Αττική (Λεωφόρος Συγγρού 167 - Νέα Σμύρνη) αντίστοιχα, και είχαν ως αιτιολογία ότι «το κατάστημα λειτουργεί σε περιοχή όπου αποτελεί συνήθη τόπο πραγματοποίησης συναθροίσεων - συγκεντρώσεων αυξημένης επικινδυνότητας και κατά το παρελθόν έχουν καταγραφεί φθορές που συνδέονται με τις υπόψη εκδηλώσεις», ενώ για το συγκεκριμένο κατάστημα, που βρίσκεται σε σημείο από το οποίο διέρχονται περίπου όλες οι συγκεντρώσεις και πορείες δεν είχε εκδοθεί ανάλογη πράξη. Περαιτέρω ισχυρίζονται ότι από τη στιγμή που το ένδικο τραπεζικό κατάστημα λειτουργούσε από πολλών ετών στο κέντρο της Αθήνας, απασχολούσε υπαλλήλους και συναλλασσόταν καθημερινά με χιλιάδες πολίτες, χωρίς τήρηση των προβλεπόμενων στις ως άνω διατάξεις μέτρων ασφαλείας, και χωρίς να έχει ποτέ ελεγχθεί από τις αρμόδιες αρχές για την τήρηση ή μη των μέτρων αυτών, παρά τις επαναλαμβανόμενες επιθέσεις που είχε δεχθεί το προηγούμενο διάστημα και παρά την ύψιστη επικινδυνότητα και αναβρασμό εκείνης της ημέρας, υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των παραλείψεων αυτών και των συνεπειών του ένδικου ατυχήματος στο εν λόγω κατάστημα. Το γεγονός της ρίψης μολότοφ, δεν διακόπτει σε καμία περίπτωση τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ ενεργειών-παραλείψεων και ζημίας, δεδομένου ότι, κατά τα εκτιθέμενα και ανωτέρω, δεν πρόκειται για φαινόμενο απρόβλεπτο και απρόοπτο, αλλά πιθανό και προβλεπτό, κατ’ αντικειμενική κρίση (ήταν άλλωστε σχεδόν καθημερινές οι ρίψεις βομβών μολότωφ σε τραπεζικά καταστήματα). Ως εκ τούτου, οι εξ αυτού συνέπειές του μπορούσαν ευχερώς να αποφευχθούν, αν το αντίδικο δεν υπέπιπτε, δια των οργάνων του, στις ανωτέρω παραλείψεις.

 

29. Επειδή, αντιθέτως, το εναγόμενο προβάλλει ότι βάσει της Πυροσβεστικής Διάταξης 3/1981, η οποία είναι εφαρμοστέα στην προκειμένη περίπτωση, η εργοδότρια τράπεζα και οι υπεύθυνοι του καταστήματος βαρύνονταν με την υποχρέωση να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική πυροπροστασία του προσωπικού και του κοινού κατά των κινδύνων πυρκαγιών ή άλλων, και μεταξύ άλλων να υποβάλουν προς έγκριση μελέτη πυροπροστασίας, καθώς και να υλοποιήσουν τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που θα προέβλεπε η εν λόγω μελέτη (εφόσον είχε εγκριθεί προηγουμένως από την Υπηρεσία)· ότι, επίσης, σύμφωνα με την νομοθεσία για θέματα πυρασφάλειας, έλεγχος της Υπηρεσίας αυτής για την τήρηση των παραπάνω μέτρων, πραγματοποιείται στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου για χορήγηση πιστοποιητικού πυροπροστασίας και πριν τη χορήγηση πιστοποιητικού πυροπροστασίας, προς διαπίστωση της εγκατάστασης και λήψης των αναφερόμενων στην εγκεκριμένη μελέτη, μέτρων και μέσων πυροπροστασίας, υπό τη μορφή προγραμματισμένου έλεγχου. Εν προκειμένω, η εργοδότρια τράπεζα δεν είχε υποβάλει ποτέ αίτηση για χορήγηση πιστοποιητικού πυροπροστασίας. β) Κατόπιν καταγγελίας για τη μη τήρηση των προβλεπόμενων στην ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας, μέτρων και μέσων πυροπροστασίας υπό τη μορφή έκτακτου έλεγχου. Για το συγκεκριμένο κατάστημα δεν υπήρξε καμία καταγγελία στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, ούτε από τους εργαζόμενους στην τράπεζα ούτε από οποιονδήποτε τρίτο, γ) Κατά κανόνα, στις επιχειρήσεις για τις οποίες υπάρχει ήδη φάκελος πυροπροστασίας διενεργείται δειγματοληπτικά έκτακτος έλεγχος, ιδιαίτερα μετά την εφαρμογή της 13/2008 Πυροσβεστικής Διάταξης, οπότε το πιστοποιητικό πυροπροστασίας χορηγείται χωρίς τη διενέργεια αυτοψίας. Επίσης, κατά το χρονικό διάστημα των 2,5 ετών μεταξύ 01-01-2008 και 30-06-2010, το Α' Γραφείο Πυρασφάλειας της Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών, διενήργησε 292 έκτακτους ελέγχους για διαπίστωση της τήρησης των προβλεπόμενων στην ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας, οι δε τράπεζες, από άποψη πυρασφάλειας, δεν αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις - εγκαταστάσεις ιδιαίτερης επικινδυνότητας. Ως εκ τούτου, το εναγόμενο προβάλλει ότι δεν γεννάται ευθύνη του Δημοσίου κατ’ άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ. καθώς δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις νόμιμου λόγου ευθύνης του Δημοσίου, αφού δεν υπάρχει διάταξη που να προβλέπει τον υποχρεωτικό προληπτικό έλεγχο πυροπροστασίας ή οποιαδήποτε άλλη μορφή επιθεώρησης, από όργανα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, σε καταστήματα, τράπεζες ή και γενικότερα χώρους συνάθροισης του κοινού. Εξάλλου, όσον αφορά την αποδιδόμενη παράνομη παράλειψη έκδοσης απόφασης της Αστυνομίας σχετικά με την τοποθέτηση άθραυστων υαλοπινάκων ή ρολών ασφαλείας το Επιτελείο της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής με την ./24-06-2016 έκθεση απόψεων προβάλλει ότι όργανα του Τμήματος Ασφαλείας Ακροπόλεως - στο οποίο και ανήκει το ως άνω Κατάστημα - πραγματοποίησαν έλεγχο - αυτοψία στις 18-05-2009 και κατήρτισαν Πρακτικό στο οποίο αναγνώρισαν την ανάγκη τοποθέτησης ρολών από ειδικό συμπαγές υλικό και άθραυστων υαλοπινάκων, δίχως όμως να εκδοθεί η σχετική απόφαση, καθώς ζητήθηκε από την αρμόδια Υποδιεύθυνση Δίωξης Εγκλημάτων νεότερη αναφορά με αιτιολογημένες προτάσεις για τα προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας, Εντούτοις, η διαδικασία αυτή ουδέποτε ολοκληρώθηκε έως την 05-05-2010, δεδομένης της παράτασης εφαρμογής της οικείας υπουργικής απόφασης από 23-03-2009 που είχε αρχικά οριστεί στις 23-06-2010.

 

30. Επειδή, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, όπως έγινε δεκτό με την 5115/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών και την 41889/2013 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, αλλά και όπως συνάγεται από τις προσκομιζόμενες ένορκες βεβαιώσεις, όπως αυτές αναφέρονται παραπάνω, αλλά και την απολογία της διευθύντριας του καταστήματος, ., (βλ σκέψη 16) το εν λόγω τραπεζικό κατάστημα είχε αποτελέσει και στο παρελθόν, σε ώρες λειτουργίας του, στόχο καθώς είχε δεχτεί επίθεση με βόμβες μολότοφ με αποτέλεσμα την πρόκληση πυρκαγιάς στον προθάλαμο του ισογείου του καταστήματος (Νοέμβριος 2007), ενώ κατ’ επανάληψη άγνωστοι είχαν προκαλέσει φθορές στην τζαμαρία του ισογείου (12 Μαρτίου και 24 Απριλίου 2010), γεγονότα γνωστά, πάντως, στις αρμόδιες αρχές (αστυνομική και πυροσβεστική) του Υπουργείου Δημοσίας Τάξης από τις μηνύσεις που είχαν σχετικώς ασκηθεί (βλ σκέψη 28), όπως ισχυρίζονται οι ενάγοντες, επί του οποίου ουδέν αντιλέγει το Δημόσιο. Ανεξαρτήτως των αμέσως προαναφερόμενων, από την οδό Σταδίου 23 όπου βρίσκεται το εν λόγω τραπεζικό κατάστημα διέρχονται κατά τα τελευταία χρόνια οι πορείες διαμαρτυρίας πολιτών κατά των «μνημονιακών» διατάξεων και των οικονομικών μέτρων και καταλήγουν στην πλατεία Συντάγματος όπου βρίσκονται το Κοινοβούλιο αλλά και το Υπουργείο Οικονομικών. Επιπλέον, λαμβάνονται ιδίως υπόψη α) όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 6-7), σύμφωνα με τα οποία μεταξύ των αρμοδιοτήτων του Πυροσβεστικού Σώματος περιλαμβανόταν, κατά τον κρίσιμο χρόνο, και η αρμοδιότητα για τη διενέργεια ελέγχων σε αίθουσες συγκέντρωσης κοινού και εν γένει επιχειρήσεις που στεγάζονται σε κτίρια της τηρήσεως των μέτρων πυροπροστασίας και η συνακόλουθη υποχρέωση ενημερώσεως της αρμόδιας για την επιβολή κυρώσεων επί των παραβατών υπηρεσίας, β1) όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψεις 4-5) σύμφωνα με τα οποία από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 2 παρ.3 περ.β και 6 παρ.3 της 3015/30/6/23-03-2009 Υπουργικής Απόφασης του αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών συνάγεται, σε περίπτωση διαπίστωσης συνδρομής των αναφερόμενων σε αυτή προϋποθέσεων, η υποχρέωση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας να έχει εκδώσει, εντός της αποκλειστικής προθεσμίας των τριών μηνών από την δημοσίευση της Υπουργικής απόφασης (23-03-2009 - άρθρο 8) ήτοι έως το τέλος του Ιουνίου 2009, απόφαση για την εγκατάσταση ρολών από ειδικό συμπαγές υλικό ή άθραυστων υαλοπινάκων, και να έχει επιμεληθεί την εφαρμογή της, μεταξύ άλλων και, στο κατάστημα που συνέβη το ένδικο συμβάν, σίγουρα πριν τα γεγονότα της 5ης Μαΐου 2010, β2) ότι σύμφωνα με την εν λόγω Απόφαση ως κριτήρια για την έκδοση της απόφασης του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας λαμβάνονται ιδίως υπόψη η εγκληματικότητα ή η πραγματοποίηση συναθροίσεων ή συγκεντρώσεων στην περιοχή, η διάπραξη στο κατάστημα φθορών ή ληστείας με θραύση των υαλοπινάκων, β3) με βάση την 3015/30/6/2009 απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, είχαν ήδη εκδοθεί - και εφαρμοστεί πλήρως -αποφάσεις Διευθυντών Αστυνομικών Διευθύνσεων, (ενδεικτικά ./22-06-2009 απόφαση του Διευθυντή της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λάρισας, ./12-06-2009 απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας Θεσσαλονίκης και ./20-06-2009 απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής), οι οποίες αφορούν την εγκατάσταση ρολών ασφαλείας από ειδικό συμπαγές υλικό ή άθραυστων υαλοπινάκων σε υποκαταστήματα της τράπεζας MARFIN στην Λάρισα, την Θεσσαλονίκη και στην Αττική (Λεωφόρος Συγγρού 167 - Νέα Σμύρνη) αντίστοιχα, και είχαν ως αιτιολογία ότι «το κατάστημα λειτουργεί σε περιοχή όπου αποτελεί συνήθη τόπο πραγματοποίησης συναθροίσεων - συγκεντρώσεων αυξημένης επικινδυνότητας και κατά το παρελθόν έχουν καταγραφεί φθορές που συνδέονται με τις υπόψη εκδηλώσεις», ενώ για το συγκεκριμένο κατάστημα, που όπως αναφέρεται παραπάνω βρίσκεται σε σημείο από το οποίο διέρχονται περίπου όλες οι συγκεντρώσεις και πορείες δεν είχε εκδοθεί ανάλογη πράξη, β4) όπως ειδικότερα, προκύπτει από το ./24-06-2016 έγγραφο απόψεων του Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή Αττικής, όργανα του Τμήματος Ασφαλείας Ακροπόλεως - στο οποίο και ανήκει το ως άνω Κατάστημα - πραγματοποίησαν έλεγχο - αυτοψία στις 18-05-2009 και κατήρτισαν Πρακτικό στο οποίο αναγνώρισαν την ανάγκη τοποθέτησης ρολών από ειδικό συμπαγές υλικό και άθραυστων υαλοπινάκων, δίχως όμως να εκδοθεί η σχετική απόφαση, καθώς ζητήθηκε από την αρμόδια Υποδιεύθυνση Δίωξης Εγκλημάτων νεότερη αναφορά με αιτιολογημένες προτάσεις για τα προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας. Εντούτοις, η διαδικασία αυτή ουδέποτε ολοκληρώθηκε έως την 05-05-2010. Με βάση τα παραπάνω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, ανεξαρτήτως των όποιων ευθυνών της Τράπεζας, όπως αυτές καταγνώστηκαν με την 5115/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών και την 41889/2013 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, συντρέχει εν προκειμένω παράνομη παράλειψη των οργάνων του Πυροσβεστικού Σώματος να διενεργήσουν προληπτικό έλεγχο της τήρησης των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία μέσων και μέτρων πυροπροστασίας ιδίως, όμως, έχει συντελεστεί παράνομη παράλειψη των αρμοδίων αστυνομικών οργάνων αφενός να εκδώσουν την απόφαση του άρθρου 2 παρ.3 περ.β της 3015/30/6/23-03-2009 Υπουργικής Απόφασης έως το πολύ το τέλος Ιουνίου 2009 για το συγκεκριμένο κατάστημα, αφετέρου να επιβάλλουν στην τράπεζα MARFIN να τοποθετήσει στο ως άνω κατάστημα στην οδό Σταδίου 23 ρολά από ειδικό συμπαγές υλικό και / ή άθραυστους υαλοπίνακες μεγάλου πάχους, πριν το ένδικο συμβάν. Η ανωτέρω κρίση δεν αίρεται από το γεγονός της παράλληλης υποχρέωσης της διοίκησης της Τράπεζας ως προς την τήρηση των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία μέτρων πυρασφάλειας κατά τα γενόμενα δεκτά στην 7η σκέψη, ούτε εξάλλου από την παράταση της προθεσμίας συμμόρφωσης στην 3015/30/6/23-03-2009 ΥΑ που χορηγήθηκε με την 3015/30/6-δ/26-02-2010 ΥΑ, όπως αναφέρεται στην 4η σκέψη, καθώς δεν αφορά την έκδοση της σχετικής απόφασης του Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή, αλλά τη συμμόρφωση των πιστωτικών ιδρυμάτων η οποία όσον αφορά το κρίσιμο μέτρο ορίστηκε σε εννέα μήνες από την κοινοποίηση της εν λόγω απόφασης στον διευθυντή του καταστήματος, ενώ η παράταση έως την 23-06-2010 αφορά στις ειδικές αναφερόμενες περιπτώσεις (παρ.1 και 2α’ του άρθρου 6 της 3015/30/6/23-03-2009), απορριπτομένων των αντιθέτων προβαλλόμενων από το Δημόσιο ως αβασίμων. Οι ως άνω παραλείψεις οδήγησαν αμέσως και ευθέως στα ένδικα γεγονότα, δεδομένου πως σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα είχε καταστεί δυνατή η θραύση των υαλοπινάκων και η ρίψη εντός του εσωτερικού των βομβών μολότοφ και κατ’ επέκταση δεν θα είχε εκδηλωθεί και εξελιχθεί η πυρκαγιά, οι καπνοί της οποίας επέφεραν το θάνατο τριών και τον άμεσο κίνδυνο ζωής των υπολοίπων εργαζομένων. Σε κάθε περίπτωση δε, εάν τα όργανα του Πυροσβεστικού Σώματος είχαν διενεργήσει έλεγχο και διαπιστώσει την έλλειψη προσήκουσας κατά τη νομοθεσία τήρησης των μέτρων πυρασφάλειας θα ενημέρωναν, κατά τη ρητή κατά το νόμο υποχρέωσή τους, τις αρμόδιες αρχές προς επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων, πρόσφορων προς συμμόρφωση του παραβάτη και εν τέλει αποτροπή του ζημιογόνου αποτελέσματος. Η ευθύνη άλλωστε των οργάνων του Δημοσίου από τις ως άνω αιτίες δεν αίρεται, ούτε διακόπτεται ο υφιστάμενος αιτιώδης σύνδεσμος των προαναφερόμενων παράνομων παραλείψεων με το ζημιογόνο αποτέλεσμα εκ του ότι την πυρκαγιά προκάλεσαν τρίτοι, οι οποίοι έδρασαν υπό τις προαναφερθείσες εξαιρετικές συνθήκες καθώς και ότι προκλήθηκε εκπομπή τοξικών αερίων σε ελάχιστο χρόνο καθώς το ως άνω αποτέλεσμα κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων θα είχε αποτραπεί εάν δεν είχαν λάβει χώρα οι ανωτέρω παραλείψεις, και συνεπώς δεν οφείλεται σε γεγονός ανωτέρας βίας απορριπτομένου του σχετικού προβαλλόμενου από το Ελληνικό Δημόσιο ισχυρισμού ως αβασίμου. Για τους λόγους αυτούς, το εναγόμενο Δημόσιο έχει ευθύνη για την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης στους ενάγοντες για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν από τον σοβαρότατο κίνδυνο ζωής που διέτρεξαν, από την παρεπόμενη σωματική τους ταλαιπωρία, τα απότοκα προβλήματα υγείας και όλη την ψυχική πίεση με την οποία επιβαρύνθηκαν από την κρίσιμη ημέρα και εφεξής, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων από το εναγόμενο με το υπόμνημα.

 

31. Επειδή, ακολούθως, οι ενάγοντες εκθέτουν αναλυτικά τα στοιχεία της προσωπικής και οικογενειακής τους κατάστασης, τις ειδικότερες συνθήκες υπό τις οποίες βίωσαν τα ένδικα γεγονότα και τα ειδικότερα προβλήματα που τους δημιουργήθηκαν από αυτά και ζητούν την αναγνώριση της υποχρέωσης του εναγόμενου Δημοσίου να καταβάλει σε καθέναν από αυτούς το ποσό των 250.000 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την εξόφληση, καθόσον υπαίτιο, κατ’ άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ., των γεγονότων αυτών, τυγχάνει (και) το Ελληνικό Δημόσιο, ανεξάρτητα και επιπλέον των ευθυνών που υπέχουν οι φυσικοί αυτουργοί, καθώς επίσης η εργοδότρια τράπεζα, οι διοικούντες αυτήν, τα αρμόδια όργανα και υπηρεσίες της.

 

32. Επειδή, ειδικότερα, η πρώτη ενάγουσα (Ελευθερία Αθανασίου) εκθέτει μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 56 ετών, χήρα και μητέρα ενός τέκνου 25 ετών·ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της, με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα τα οποία δημιουργήθηκαν από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων καθώς και εκδορές και μώλωπες στα χέρια και στα πόδια και μετατραυματική κατάθλιψη, αγωνία κι αίσθημα φόβου. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

33.  Επειδή, η δεύτερη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 35 ετών, έγγαμη ήδη πέντε έτη χωρίς τέκνα και σε προσπάθεια τεκνοποίϊας (προσκομίζει σχετικώς στοιχεία απο την ιατρική μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής «εμβρυογένεσις», μεταγενέστερα των ένδικων γεγονότων)· ότι σώθηκε φτάνοντας στο μπαλκόνι διπλανού κτηρίου αφού χρειάστηκε να περπατήσει σε στενό πέρασμα από την εξωτερική πλευρά του φλεγόμενου κτηρίου, με σοβαρά προβλήματα κυρίως ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

34. Επειδή, ο τρίτος ενάγων (.) εκθέτει ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 31 ετών με σπουδές στο εξωτερικό και πλούσια επαγγελματική δραστηριότητα· ότι η αγωνιώδης απόπειρα απεγκλωβισμού του, είχε ως αποτέλεσμα το σοβαρότατο τραυματισμό του (κάκωση δεξιού ημιθωρακίου και μικρού πνευμονοθώρακα σύστοιχα και κάκωση πλευρών δεξιά) εξαιτίας της πτώσης του από τον εξώστη του κτιρίου στην παρακείμενη οροφή από πλαστικό του όμορου κτιρίου η οποία έσπασε με αποτέλεσμα να καταλήξει στο δάπεδο του χώρου αυτού και τούτο, πέραν των αναπνευστιών προβλημάτων από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων, τα οποία επιβαρύνθηκαν από σκελετικά· ότι, τέλος, οι συνέπειες που υπέστη από τα κρίσιμα γεγονότα επηρέασαν το οικογενειακό του περιβάλλον και καθόρισαν τις σχέσεις του με τον κοινωνικό του περίγυρο (προσκομίζει μεταξύ άλλων το από 05-05-2010 εξιτήριο από το θεραπευτήριο «Υγεία» καθώς και συνταγογράφηση για τη διενέργεια εργαστηριακών και παρακλινικών εξετάσεων). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 55.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

35. Επειδή, η τέταρτη ενάγουσα, (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 34 ετών, έγγαμη και μητέρα δύο ανήλικων τέκνων εξαιρετικά μικρής ηλικίας· ότι σώθηκε με βοήθεια των συναδέλφων της, με σοβαρά προβλήματα κυρίως ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει, μεταξύ άλλων, αποδείξεις παροχής υπηρεσιών από επισκέψεις στον ψυχίατρο .). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

36. Επειδή, η πέμπτη ενάγουσα (.), εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 33 ετών, άγαμη· ότι σώθηκε με βοήθεια των συναδέλφων της, με προβλήματα κυρίως ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

37. Επειδή, η έκτη ενάγουσα (.), εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 36 ετών, έγγαμη και μητέρα δύο ανήλικων τέκνων· ότι σώθηκε από πυροσβέστες, ευρισκόμενη περίπου μισή ώρα σε κατάσταση σοκ στο μπαλκόνι του φλεγόμενου κτηρίου σε συνθήκες εξαιρετικά μειωμένης ορατότητας από τους καπνούς, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων και σοβαρές ψυχικές διαταραχές (προσκομίζει σχετικώς ιατρικά στοιχεία, εξετάσεις και γνωματεύσεις). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 35.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

38. Επειδή, η έβδομη ενάγουσα (.) εκθέτει μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 41 ετών, έγγαμη και μητέρα ενός ανήλικου τέκνου· ότι κατέφυγε με τη βοήθεια συναδέλφου της (Ευθύμιου Μπαλάσκα), στο μπαλκόνι του κτηρίου όπου διασώθηκε από πυροσβέστες κι ενώ τα μαλλιά της είχαν σε ορισμένα σημεία καεί, με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα τα οποία δημιουργήθηκαν από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων καθώς και εκδορές και μώλωπες στα χέρια και στα πόδια και μετατραυματική κατάθλιψη· ότι, περαιτέρω, ως υποδιευθύντρια του καταστήματος, υπέστη και τη βάσανο της ποινικής διαδικασίας, η οποία της επέφερε μεγαλύτερη ακόμα ψυχική πίεση. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 35.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

39. Επειδή, ο όγδοος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 49 ετών, έγγαμος και πατέρας δύο τέκνων· ότι σώθηκε με βοήθεια των συναδέλφων του αφού και ο ίδιος βοήθησε πολλά άτομα να περάσουν από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει στοιχεία από την εισαγωγή και νοσηλεία του στο θεραπευτήριο «Υγεία»). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 35.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

40. Επειδή, ο ένατος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 29 ετών, άγαμος, με σπουδές στο εξωτερικό και πλούσια επαγγελματική δραστηριότητα· ότι σώθηκε πατώντας στο μπαλκόνι του γειτονικού κτηρίου και πηδώντας στο κενό, υποφέροντας από αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει ιατρικά στοιχεία, εξετάσεις και συνταγογράφηση φαρμάκων). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

41. Επειδή, ο δέκατος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 31 ετών, έγγαμος και ήδη πατέρας δύο τέκνων, με σπουδές στο εξωτερικό και πλούσια επαγγελματική δραστηριότητα· ότι σώθηκε, όπως και ο προηγούμενος ενάγων, τον οποίο ο ίδιος εμπόδισε από το να πηδήσει στο κενό, πατώντας κατόπιν άλματος στο μπαλκόνι του γειτονικού κτηρίου, υποφέροντας από αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και έντονα προβλήματα ψυχολογικής φύσης που συνοδεύτηκαν με απότομη απώλεια βάρους. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 35.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

42. Επειδή, η ενδέκατη ενάγουσα (.) εκθέτει μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 41 ετών, έγγαμη και μητέρα τεσσάρων τέκνων· ότι σώθηκε με βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων, αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει αποτελέσματα αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

43. Επειδή, η δωδέκατη ενάγουσα (.) εκθέτει μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 49 ετών, έγγαμη και μητέρα ενός τέκνου· ότι σώθηκε με βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων καρδιολογικά προβλήματα αλλά και προβλήματα ψυχολογικής και συναισθηματικής φύσης, εξαιτίας και διαγνωσθέντων σοβαρών προβλημάτων υγείας που την απασχολούσαν ήδη πριν τα ένδικα γεγονότα (προσκομίζει, μεταξύ άλλων, παθολογοανατομική έκθεση από τη «βιοκλινική»). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

44. Επειδή, ο δέκατος τρίτος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 46 ετών, έγγαμος και πατέρας δύο ανήλικων τέκνων· ότι σώθηκε από πυροσβέστες ενώ βρισκόταν αιωρούμενος στο κενό, στην εξωτερική πλευρά του μπαλκονιού του τρίτου ορόφου (προκειμένου να βοηθήσει και την έβδομη ενάγουσα να βγει από τον εσωτερικό χώρο του κτηρίου, όπου βρίσκονταν, στον οποίο εισέβαλαν κύματα καπνού)· ότι υπέστη σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 35.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

45. Επειδή, η δέκατη τέταρτη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 32 ετών, άγαμη, αλλα μνηστευμένη λίγες μόλις μέρες πριν τα ένδικα γεγονότα· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει, μεταξύ άλλων, ενημερωτικό σημείωμα από το θεραπευτήριο «Υγεία», με ημερομηνία 05-05-2010). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

46. Επειδή, ο δέκατος πέμπτος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 36 ετών, έγγαμος και πατέρας δύο ανήλικων τέκνων, με ανώτερες σπουδές στο εξωτερικό· ότι ήταν αυτός που κατάφερε με εξαιρετικά έντονη προσπάθεια και υπό αντίξοες συνθήκες, οριακά πριν όλοι χάσουν τις αισθήσεις τους να ανοίξει τη δίοδο στο μεταλλικό πλέγμα από το οποίο στη συνέχεια διασώθηκαν άλλοι δεκατέσσερις συνάδελφοί του· ότι κατά την προσπάθεια του αυτή υπέστη σωματικές βλάβες από τα χτυπήματα που επιχειρούσε στην κατασκευή, καθώς και βαριά κι επίμονα αναπνευστικά προβλήματα δεδομένου ότι για να στηρίζεται χρησιμοποιούσε και τα δύο του χέρια με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν σε αυτόν να καλύπτει τις αναπνευστικές οδούς με βρεγμένα χαρτιά ή υφάσματα, με αποτέλεσμα να εισπνεύσει μεγάλες ποσότητες καπνού και τοξικών αερίων, με απότοκα προβλήματα αλλεργικής αντίδρασης αλλά και αλλοιώσεις στη φωνή εξαιτίας αντίδρασης των φωνητικών του χορδών στα αέρια αυτά· ότι έκτοτε λάμβανε για περίπου 17 μήνες φαρμακευτική αγωγή που περιελάμβανε κορτιζονούχα εισπνεόμενα φάρμακα, τα οποία του δημιούργησαν και σωματικές αλλαγές· ότι, τέλος, από τα ένδικα περιστατικά παρουσίασε έντονα ψυχολογικά προβλήματα (προσκομίζει, μεταξύ άλλων, πλήθος ιατρικών στοιχείων). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 55.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

47. Επειδή, ο δέκατος έκτος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 35 ετών, άγαμος και πατέρας ενός ανήλικου τέκνου·ότι ήταν ο μόνος που επέλεξε να εξέλθει από το κτήριο από την έξοδο της οδού Σταδίου, βαδίζοντας ουσιαστικά προς τον όροφο στον οποίο είχε εκδηλωθεί η φωτιά που κατέκαψε το τραπεζικό κατάστημα· ότι αναγκάστηκε να διέλθει από τον κλωβό ασφαλείας με κίνδυνο να εγκλωβιστεί, δεδομένου ότι αυτός είναι ηλεκτρικός και υπηρχε πιθανότητα να μη λειτουργεί κανονικά· ότι κατά την έξοδό του στην οδό Σταδίου, δέχθηκε επίθεση από το πλήθος στο οποίο βρίσκονταν ακόμη οι δράστες της εμπρηστικής επίθεσης, με αποτέλεσμα να αισθανθεί πως σκοπείτο επίμονα η αφαίρεση της ζωής του, υφιστάμενος ψυχικό κλονισμό. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 25.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

48. Επειδή, ο δέκατος έβδομος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 30 ετών, άγαμος με ανώτατες σπουδές· ότι επιχείρησε να σβήσει τη φωτιά με πυροσβεστήρα και, ακολούθως, να εξέλθει του κτηρίου από το μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου, δεχόμενος μαζί με τον τρίτο ενάγοντα επίθεση από άτομα που βρίσκονταν μέσα στο πλήθος που βρισκόταν έξω από το κατάστημα, τα οποία εκσφενδόνισαν εναντίον τους πέτρες και κομμάτια μάρμαρου· ότι, όπως και ο τρίτος ενάγων αναγκάστηκε, ως εκ του σημείου που βρισκόταν και με την απειλή της φωτιάς να πλησιάζει, να επιχειρήσει άλμα προς τον εξώστη του γειτονικού κτηρίου, η επιφάνεια του οποίου υποχώρησε με αποτέλεσμα τα σίδερα που τον στήριζαν να εισχωρήσουν στα πλευρά του· ότι νοσηλεύτηκε με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων, ήπιο ισχαιμικό επεισόδιο, μειωμένη όραση στον αριστερό οφθαλμό, τραύματα και εκδορές σε όλο του το σώμα που προκλήθηκαν σε αυτόν από την πτώση του στον προαναφερόμενο εξώστη και προβλήματα ψυχολογικής φύσης· ότι στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα παρουσίασε δευτερογενή προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, απότοκα όλα των ένδικων γεγονότων. Προσκομίζει σχετικώς δύο ογκώδεις φακέλους που περιλαμβάνουν ιατρικά στοιχεία (εξετάσεις, γνωματεύσεις, εισιτήρια κι εξιτήρια σε/από νοσηλευτικά Ιδρύματα). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 60.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

49. Επειδή, η δέκατη όγδοη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 58 ετών, έγγαμη με δύο τέκνα· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

50. Επειδή, η δέκατη ένατη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 40 ετών, έγγαμη· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

51. Επειδή, η εικοστή ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 35 ετών, έγγαμη με ένα ανήλικο τέκνο· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

52. Επειδή, ο εικοστός πρώτος ενάγων (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 37 ετών, και είναι ήδη έγγαμος με ένα ανήλικο τέκνο· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων του και βοηθώντας και ο ίδιος άλλους, περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να του καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

53. Επειδή, η εικοστή δεύτερη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 49 ετών, άγαμη· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων, διάστρεμμα στο πόδι αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

54. Επειδή, η εικοστή τρίτη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 46 ετών, άγαμη· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της περνώντας από το άνοιγμα που είχε δημιουργηθεί, κατά τα προεκτιθέμενα σε μεταλλικό πλέγμα του εξώστη, με αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει, μεταξύ άλλων, ιατρική γνωμάτευση ιδιώτη ιατρού). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 30.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

55. Επειδή, τέλος, η εικοστή τέταρτη ενάγουσα (.) εκθέτει, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο ήταν 49 ετών, έγγαμη και μητέρα δύο τέκνων· ότι σώθηκε με τη βοήθεια των συναδέλφων της από το μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου από όπου την διέσωσαν οι δυνάμεις της πυροσβεστικής, αφού πρώτα, κατά την έξοδό της σε αυτό είχε δεχθεί επίθεση και ρίψεις αντικειμένων από άτομα που βρίσκονταν στο πλήθος της οδού Σταδίου· ότι ακολούθως των ένδικων γεγονότων παρουσίασε αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και τοξικών αερίων αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης (προσκομίζει, μεταξύ άλλων, συνταγογραφήσεις φαρμάκων και εξιτήριο από το θεραπευτήριο «Υγεία»). Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, καθώς και όσα προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Δημοσίου να της καταβάλει το ποσό των 50.000 ευρώ ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αιτήματος της αγωγής.

 

56. Επειδή, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 481, 482, 926 και 927 του ΑΚ συνάγεται ότι, αν ευθύνονται πολλοί για αποζημίωση από αδικοπραξία, έναντι του δικαιούχου της αποζημιώσεως ενέχονται όλοι εις ολόκληρον, ανεξαρτήτως του βαθμού πταίσματος του κάθε υποχρέου, και, αντιστοίχως, ο δικαιούχος της αποζημιώσεως μπορεί να ζητήσει ολόκληρη την αποζημίωση από οποιονδήποτε των συνυπευθύνων εις ολόκληρον, ανεξαρτήτως του ποσοστού συμμετοχής (βαθμού πταίσματος) καθενός στην τέλεση της αδικοπραξίας. Στη δίκη επί της αγωγής του δικαιούχου, οι εις ολόκληρον συνυπεύθυνοι δεν δύνανται να ζητήσουν να προσδιοριστεί ο βαθμός του πταίσματός τους, εφόσον ο προσδιορισμός αυτός δεν ασκεί επιρροή στην έκβαση της δίκης. Ο προσδιορισμός του βαθμού του πταίσματος και του μέτρου της μεταξύ των συνυποχρέων ευθύνης μπορεί να γίνει μόνο στη δίκη επί της αναγωγής εκείνου των συνυποχρέων που κατέβαλε ολόκληρη την αποζημίωση κατά των λοιπών (βλ. ΣτΕ 21/2015, 3055-6/2014, 1183/2013, Ολ.169/2010). Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 483 του ΑΚ η καταβολή που έγινε από ένα συνοφειλέτη απαλλάσσει και τους λοιπούς. Από τις παραπάνω διατάξεις, σε συνδυασμό και προς εκείνη του άρθρου 416 του ΑΚ, προκύπτει ότι η ολική ή μερική εκπλήρωση της οφειλής από οποιοδήποτε εις ολόκληρον, κατά την παραπάνω έννοια, συνοφειλέτη που γίνεται με σκοπό την ικανοποίηση της απαίτησης του δανειστή, έχει ως αποτέλεσμα την απόσβεση, κατά ίσο ποσό, της υποχρέωσης των λοιπών συνοφειλετών, απέναντι στον ίδιο δανειστή. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 423 του ΑΚ «Αν το χρέος αποτελείται από κεφάλαιο, τόκους και έξοδα η παροχή καταλογίζεται πρώτα στα έξοδα, έπειτα στους τόκους και τελευταία στο κεφάλαιο. Ο δανειστής μπορεί να αρνηθεί την αποδοχή της παροχής αν ο οφειλέτης όρισε αλλιώς τον καταλογισμό» (ΑΠ 630/2015).

 

57. Επειδή, οι ενάγοντες με τα από 01-03-2017 και 06-03-21017 υπομνήματα προβάλλουν ότι με την 5115/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών κρίθηκε τελεσιδίκως ότι το ζημιογόνο αποτέλεσμα συνδέεται αιτιωδώς με τις πράξεις και παραλείψεις της πλευράς της Τράπεζας «MARFIN EGNATIA ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» και ήδη «CPBBANK» η οποία καθώς και τέσσερα μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου ως συνυπόχρεοι υποχρεώθηκαν στην καταβολή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης προς τους δέκα εννέα από αυτούς και τους επιδικάστηκαν, κατά τη σειρά αναγραφής τους στο δικόγραφο τα ακόλουθα ποσά: Στη δεύτερη ενάγουσα (.), το ποσό των 29.960 ευρώ, στον τρίτο ενάγοντα (.) το ποσό των 55.000 ευρώ, στην τέταρτη ενάγουσα (.) το ποσό των 30.000 ευρώ, στην πέμπτη ενάγουσα (.) το ποσό των 29.960 ευρώ, στην έκτη ενάγουσα (.) το ποσό των 29.960 ευρώ, στον όγδοο ενάγοντα (.) το ποσό των 30.000 ευρώ, στον ένατο ενάγοντα (.), το ποσό των 29.960 ευρώ, στο δέκατο ενάγοντα (.) το ποσό των 35.000, στην ενδέκατη ενάγουσα (.) το ποσό των 29.960 ευρώ, στη δωδέκατη ενάγουσα (.) το ποσό των 30.000 ευρώ, στο δέκατο τρίτο ενάγοντα (.) το ποσό των 30.000 ευρώ, στη δέκατη τέταρτη ενάγουσα (.) το ποσό των 29.960 ευρώ, στο δέκατο πέμπτο ενάγοντα (.) το ποσό των 54.960 ευρώ, στο δέκατο έκτο ενάγοντα (.) το ποσό των 24.960 ευρώ, στο δέκατο έβδομο ενάγοντα (.) το ποσό των 59.960 ευρώ, στην εικοστή ενάγουσα (.) το ποσό των 30.000 ευρώ, στον εικοστό πρώτο ενάγοντα (.) το ποσό των 24.960 ευρώ, στην εικοστή τρίτη ενάγουσα (.) το ποσό των 30.000 ευρώ και στην εικοστή τέταρτη ενάγουσα (.) το ποσό των 49.960 ευρώ. Εξάλλου, η πρώτη, η έβδομη, η δέκατη όγδοη, η δέκατη ένατη και η εικοστή δεύτερη ενάγουσες (.) είχαν ασκήσει διαφορετική αγωγή η συζήτηση της οποίας είχε οριστεί για το Μάιο του έτους 2017. Περαιτέρω, οι ενάγοντες αναφέρουν ότι σε εκτέλεση της απόφασης αυτής οι ανωτέρω δέκα εννέα από αυτούς έχουν εισπράξει, κατόπιν αναγκαστικών κατασχέσεων εις βάρος της ανωτέρω Τράπεζας εις χείρας του Ελληνικού Δημοσίου, κατά τη σειρά αναγραφής τους στο δικόγραφο τα ακόλουθα ποσά, περιλαμβανομένων τόκων και εξόδων: Η δεύτερη ενάγουσα (.), το ποσό των 39.878 ευρώ, ο τρίτος ενάγων (.) τα ποσά των 43.177 και 31.557,80 ευρώ και συνολικά 74.734,80 ευρώ, η τέταρτη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.461 ευρώ, η πέμπτη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.878 ευρώ, η έκτη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.878 ευρώ, ο όγδοος ενάγων (.) το ποσό των 39.461 ευρώ, ο ένατος ενάγων (.), το ποσό των 39.413 ευρώ, ο δέκατος ενάγων . τα ποσά των 41.177 και 5.328,80 ευρώ και συνολικά 46.505,80 ευρώ, η ενδέκατη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.878 ευρώ, η δωδέκατη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.461 ευρώ, ο δέκατος τρίτος ενάγων (.) το ποσό των 39.461 ευρώ, η δέκατη τέταρτη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.878 ευρώ, ο δέκατος πέμπτος ενάγων (.) τα ποσά των 43.128 ευρώ και 32.402 ευρώ και συνολικά 75.530 ευρώ, ο δέκατος έκτος ενάγων (.) το ποσό των 31.724 ευρώ, ο δέκατος έβδομος ενάγων (.) τα ποσά των 67.494 και 13.542 ευρώ και συνολικά 81.036 ευρώ, η εικοστή ενάγουσα (.) το ποσό των 39.461 ευρώ, ο εικοστός πρώτος ενάγων (.) το ποσό των 31.724 ευρώ, η εικοστή τρίτη ενάγουσα (.) το ποσό των 39.461 ευρώ και η εικοστή τέταρτη ενάγουσα (.) τα ποσά των 43.109 και 25.653,80 ευρώ και συνολικά 68.762,80 ευρώ. Με την ως άνω καταβολή η οποία εξάλλου κατά τους ισχυρισμούς τους τελεί υπό αίρεση κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο υπόμνημα, δεν εξοφλήθηκαν ολοσχερώς αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της επιδικασθείσας απαίτησής τους. Το Ελληνικό Δημόσιο με το από 06-03-2017 υπόμνημα προβάλλει ότι οι ανωτέρω ενάγοντες, όπως ομολογούν, έχουν εισπράξει τα ανωτέρω ποσά και επομένως έχουν ικανοποιηθεί πλήρως μετά την καταβολή αυτή, η οποία έχει απολύτως αντικειμενική ενέργεια και συνεπώς απαλλάσσει το Ελληνικό Δημόσιο από οποιαδήποτε άλλη καταβολή.

 

58. Επειδή, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη σκέψη 56, από τα ανωτέρω ποσά που αντιστοιχούν στην χρηματική ικανοποίηση που οφείλει κατά τα ήδη κριθέντα, να καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο στους ενάγοντες, πρέπει, καταρχήν, να αφαιρεθούν τα τυχόν ποσά που αυτοί, ήδη έχουν εισπράξει δυνάμει της 5115/2015 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, από τους οριζόμενους σε αυτήν συνυποχρέους ως προς το επιδικασθέν κεφάλαιο. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψιν ότι α) η ανωτέρω ομολογία των εναγόντων, η οποία διατυπώνεται με τα υπομνήματα, ως προς το πραγματικό γεγονός της καταβολής των ήδη επιδικασθέντων ποσών, η οποία πάντως κατ' άρθρα 147, 148 και 177 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας εκτιμάται ελευθέρως (ΣτΕ 630/2017, 193/2006), δεν είναι σαφής και συγκεκριμένη (ΣτΕ 2949, 2950/1968) ως προς το ύψος των εισπραχθέντων ποσών που αντιστοιχούν στο κεφάλαιο των επιδικασθέντων ποσών και β) ο ανωτέρω αυτοτελής ισχυρισμός του Ελληνικού Δημοσίου, ανεξαρτήτως του ότι δεν προβάλλεται με την έκθεση απόψεων (ΣτΕ 596/2017) αλλά με το υπόμνημα μετά τη συζήτηση, σε κάθε περίπτωση δεν ασκεί επιρροή στην έκβαση της δίκης, καθόσον δεν προβάλλεται και αποδεικνύεται ότι τα επιδικασθέντα με την 5115/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών ποσά (ή συγκεκριμένο μέρος αυτών) καταβλήθηκαν στους ενάγοντες από τους συνυπόχρεους οφειλέτες (ΑΠ 22/2004) και πάντως ότι η αναφερόμενη από τους ενάγοντες είσπραξη κάλυπτε κατά παρέκκλιση της σειράς του 423 παρ1 Α.Κ. πρώτα το επιδικασθέν κεφάλαιο (ΑΠ 2259/2014), το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχει περίπτωση αφαίρεσης από το ποσό της χρηματικής ικανοποίησης που κατά τα ανωτέρω κριθέντα οφείλει να καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο στους ενάγοντες, των επιδικασθέντων σε βάρος των συνυποχρέων οφειλετών ποσών με την 5115/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων από το εναγόμενο.

 

59. Επειδή, όλα τα παραπάνω ποσά οφείλονται νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής στις 30-04-2015 (βλ. σχετικώς την ./30-04-2015 έκθεση επίδοσης της Δικαστικής Επιμελήτριας του Πρωτοδικείου Πειραιά .) και μέχρι την εξόφληση.

 

60. Επειδή, με βάση όλα τα παραπάνω, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή για όλους τους ενάγοντες και να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου να τους καταβάλει τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό της απόφασης για τον καθένα ποσά, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής στις 30-04-2015 και μέχρι την εξόφληση. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφιστούν μεταξύ των διαδίκων, λόγω της μερικής νίκης και ήττας τους (άρθρο 275 παρ.1 εδάφιο τρίτο του ΚΔΔ).

 

 

Δια ταύτα

 

 

Δέχεται εν μέρει την αγωγή.

 

Αναγνωρίζει την υποχρέωση του Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει: 1) στην . το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 2) στην . το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 3) στο . το ποσό των πενήντα πέντε χιλιάδων (55.000) ευρώ, 4) στην . το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 5) στην . το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 6) στη . το ποσό των τριάντα πέντε χιλιάδων (35.000) ευρώ, 7) στην ., το ποσό των τριάντα πέντε χιλιάδων (35.000) ευρώ, 8) στο . το ποσό των τριάντα πέντε χιλιάδων (35.000) ευρώ, 9) στον . το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 10) στον . το ποσό των τριάντα πέντε χιλιάδων (35.000) ευρώ, 11) στη . το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 12) στη ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 13) στον ., το ποσό των τριάντα πέντε χιλιάδων (35.000) ευρώ, 14) στην ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 15) στον ., το ποσό των πενήντα πέντε χιλιάδων (55.000) ευρώ, 16) στον ., το ποσό των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ, 17) στον ., το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, 18) στην ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 19) στη ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 20) στην ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 21) στο ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 22) στην ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, 23) στην ., το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, και, τέλος, 24) στην ., το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ. Όλα τα παραπάνω ποσά οφείλονται νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής στις 30-04-2015 και μέχρι την εξόφληση.

 

Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.

 

Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στην Αθήνα στις 03-07-2017 και στις 08-11-2017.

 

Λόγω προαγωγής της Προέδρου και του Εισηγητή που μετείχε στη σύνθεση (άρθρο 194 παρ.3 του ΚΔΔ).

 

Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ ΠΟΥ ΜΕΤΕΙΧΕ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ

 

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στις 19-01-2018.

 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                   Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ